مسعود کیانی

پژوهش حاضر با هدف مطالعه ی اثر برنامه هوش افزایی مبتنی بر نظریه هوش موفق در سه حوزه تصویری، کلامی و عددی بر ارتقای توانایی های هوش های چندگانه دانش آموزان ابتدایی انجام گرفت. طرح تحقیق از نوع شبه آزمایشی با دو گروه آزمایش و گواه و با طرح پس آزمون بود. نمونه آماری شامل 44 دانش آموز دختر مقطع چهارم ابتدایی یک دبستان بودند که به شیوه نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از بین دبستان های دخترانه شهر قم در سال تحصیلی 99-98 انتخاب شدند، و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. دانش آموزان گروه آزمایش طی 12 جلسه 75 دقیقه ای تحت برنامه آموزش هوش افزایی قرار گرفتند و گروه گواه هیچ گونه آموزشی در این رابطه دریافت نکردند. دو گروه پس از اتمام دوره آموزشی به پرسشنامه هوش های چندگانه پاسخ دادند و داده ها با آزمون تحلیل واریانس چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها نشان داد؛ فعالیت های هوش افزایی بر مبنای هوش موفق بر ارتقای هوش های چندگانه دانش آموزان درسطح (05/0P< ) اثربخش بوده، و در رابطه با مؤلفه های هوش های چندگانه بر توانایی های زبانی، ریاضی و فضایی اثر مثبت و معنادار داشته، اما بر توانایی های بین فردی، درون فردی، موسیقیایی و جنبشی حرکتأثیر معناداری نداشته است. در نتیجه برنامه هوش افزایی که بر مبنای نظریه هوش موفق استرنبرگ طراحی گردید، می تواند به عنوان یک روش مداخله ای مفید، جهت افزایش مهارت های هوش های چندگانه دانش آموزان نیز مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر انتخاب رشته دانشجویان تازه وارد و تبیین نقش ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و هدف گزینی در آینده در آن است.روش پژوهش: پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی بوده که با الگوی کیفی و کمی اجرا شده است. در مرحله اول پژوهش، به منظور شناسایی ملاک های انتخاب رشته از روش پیمایشی استفاده شد. در این بخش، 200 نفر از دانشجویان ترم اول دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 98-1397 که از طریق قبولی در کنکور سراسری سال 1397 وارد دانشگاه شده بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند و با روش مصاحبه باز پاسخ، ملاک های انتخاب رشته خود را تعیین و اولویت بندی نمودند، ملاک انتخاب حجم نمونه در این مرحله دستیابی به اشباع نظری بود. در مرحله دوم پژوهش، از روش پژوهش توصیفی همبستگی استفاده شد. در این بخش 254 نفر دانشجو از کلیه دانشجویان تازه وارد دانشگاه کاشان با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه ملاک های انتخاب رشته، پرسش نامه نیازهای اساسی روان شناختی و پرسش نامه هدف گزینی در آینده بود.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که به طور کلی هفت ملاک اصلی شامل استعداد، ویژگی ها و علایق فردی؛ جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی؛ ویژگی های محل تحصیل؛ محدودیت ها و آسایش های فردی؛ توجه به رتبه و امکان قبولی؛ توجه به دیدگاه و نظر دیگران و عوامل موقعیتی از ملاک های دانشجویان برای انتخاب رشته هستند. همچنین یافته ها نشان داد که دو متغیر هدف گزینی در آینده و نیازهای اساسی روان شناختی به صورت معنی داری در پیش بینی توجه به استعداد، ویژگی ها و علایق فردی در انتخاب رشته تحصیلی نقش ایفاء می کنند.نتیجه گیری: از بین ملاک های شناسایی شده، چهار ملاک توجه به استعداد، ویژگی ها و علایق فردی؛ جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی؛ ویژگی های محل تحصیل و توجه به رتبه و امکان قبولی به صورت معنی داری در انتخاب رشته دانشجویان نقش داشته اند. دانش آموزانی که به خوبی نیازهای اساسی روان شناختی آنان ارضا شده است و نسبت به آینده امیدوار هستند و برای آن در ابعاد مختلف شغلی، اجتماعی، مذهبی و تحصیلی برنامه ریزی می کنند، بیشتر احتمال دارد که رشته خود را براساس ویژگی ها، علایق و استعدادهای شان انتخاب کنند.

هدف از این مطالعه شناسایی و اعتباریابی نشانه های اضطراب در آزمون نقاشی خانواده کودکان 4 تا 6ساله بود. در این پژوهش از روش های پژوهش تحلیل محتوا و پس رویدادی استفاده شد. جامعه آماری شامل کودکان 4 تا 6ساله مهدکودک های شهر کاشان بود. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. برای غربال گری کودکان مضطرب درمجموع والدین 128 کودک 4 تا 6ساله آزمون اضطراب پیش دبستانی اسپنس نسخه والد را تکمیل کردند. از بین کودکان مبتلا به اضطراب 39 نفر در گروه مطالعه و از میان کودکان بدون نشانه های اضطرابی 39 نفر در گروه گواه به صورت تصادفی گمارش شدند. در مرحله اول پژوهش، براساس بررسی پیشینه نظری و پژوهشی و نظر متخصصان، درمجموع 34 نشانه اضطراب در نقاشی کودکان در دو مقوله ساختار کلی نقاشی (20 نشانه) و ترسیم آدم (14 نشانه) شناسایی شد. در مرحله دوم از کودکان هر دو گروه آزمایش و گواه آزمون نقاشی خانواده گرفته شد و نقاشی های ترسیم شده با استفاده از چک لیست پژوهشگرساخته ارزیابی علائم اضطراب بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد که در نقاشی کودکان از خانواده بین دو گروه مطالعه (کودکان مضطرب) و گواه (کودکان بدون اضطراب) در 16 نشانه در ساختار کلی نقاشی و 13 نشانه در ترسیم آدم تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج این پژوهش بیان می کند که می توان از نقاشی کودکان در کنار سایر روش ها و ابزارهای تشخیصی به عنوان ابزاری برای غربال گری اضطراب کودک استفاده کرد.

عوامل درون فردی و برون فردی متعددی در یادگیری و عملکرد دانش آموزان در درس ریاضی به عنوان اهداف مهم آموزش و پرورش نقش دارند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه حمایت معلم ادراک شده در رابطه با عملکرد درس ریاضی با توجه به نقش میانجی گر انگیزه درونی، اضطراب و خودکارآمدی ریاضی انجام شد. این پژوهش از نوع کمی  با روش همبستگی است و با استفاده از روش معادلات ساختاری انجام شده است. تعداد ۴۰۸ دانش آموز (204 پسر، 204 دختر) به شیوه نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های حمایت عاطفی معلم و ابزاری اسکالویک (2013)، حمایت ابزاری وانگ، تااو و کونیشی (2018)، خودکارآمدی و اضطراب ریاضی می (2009) و انگیزه درونی فدریسی و اسکالویک (2014) پاسخ دادند. برای سنجش عملکرد در درس ریاضی از میانگین سه امتحان دانش آموزان در درس ریاضی استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی مفهومی پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است. همچنین، بین حمایت معلم ادراک شده و عملکرد دانش آموزان در درس ریاضی رابطه مثبت معنی داری وجود دارد و حمایت معلم ادراک شده با واسطه سه متغیر اضطراب ریاضی، انگیزش درونی و خودکارآمدی ریاضی توانسته عملکرد تحصیلی در درس ریاضی را به صورت معنی داری تبیین کند. به علاوه، خودکارآمدی ریاضی توانسته دو متغیر میانجی دیگر را تحت تأثیر قرار داده و از این طریق بر عملکرد در درس ریاضی تأثیرگذار باشد. نتایج تلویحاً نشان می دهند توجه به انواع حمایت های معلم و طراحی و اجرای مداخله های آموزشی در جهت افزایش رفتارهای حمایتی معلمان می تواند از طریق افزایش خودکارآمدی و انگیزش ریاضی و کاهش اضطراب ریاضی دانش آموزان به بهبود عملکرد ریاضی آنان کمک نماید.

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی ویژگی های کاریزماتیک اساتید و نقش آن در برنامه درسی تجربه شده دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بود. این پژوهش از نظر روش و ماهیت گردآوری داده ها، توصیفی همبستگی بود و جامعه آماری آن تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان فاطمه الزهرا (س)، شهید رجایی (مراکز دخترانه) و شهید باهنر (مرکز پسرانه) شهر اصفهان در سال تحصیلی 1397-1396 به تعداد 1978 نفر را در بر می گرفت. حجم نمونه برمبنای فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، 322 نفر برآورد شد. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسش نامه استاندارد کاریزمای تدریس و پرسش نامه محقق ساخته برنامه درسی تجربه شده استفاده شد. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون تی تک نمونه ای و تحلیل رگرسیون) بااستفاده از نرم افزار Spss انجام شد. نتایج و یافته ها نشان داد که اساتید مورد پژوهش ازنظر کاریزما، از ویژگی های رفتاری و توانمندی های علمی و تخصصی برخوردار بودند، اما روحیه شوخ طبعی و مهارت های تدریس لازم را نداشته و در این خصوص نتوانسته بودند بر روی دانشجویان تأثیر بگذارند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه بیانگر آن بود که کاریزمای اساتید دانشگاه فرهنگیان نقش معناداری در تبیین برنامه درسی تجربه شده توسط دانشجویان در هر سه بعد شناختی، عاطفی و مهارتی دارد. درنهایت نتایج پژوهش نشان داد که اساتید دارای ویژگی های کاریزماتیک می توانند به بهبود برنامه ریزی درسی تجربه شده در تمامی ابعاد و درنتیجه به رشد و توسعه بیشتر دانشجویان کمک کنند.

هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی ساختاری رابطه فرسودگی تحصیلی با تجارب شخصی و آموزشی و راهبرد های اجتنابی دانشجویان با توجه به نقش واسطه ای درگیری تحصیلی بوده است. این پژوهش با روش همبستگی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 97-1396 بود. برای نمونه گیری از روش تصادفی طبقه ای نسبی استفاده شد و حجم نمونه براساس فرمول کرجسی و مورگان 300 نفر (135 مرد و 165 زن) برآورد گردید. ابزارهای پژوهش شامل پرسش نامه فرسودگی تحصیلی مسلش فرم دانشجویان (شائوفلی، مارتینز، مارکوس پینتو، سالانوا و باکر، 2002)، پرسش نامه رشد تجارب شخصی و آموزشی(لولس و ریچاردسون، 2004)، پرسش نامه راهبردهای اجتنابی (ترنر و همکاران، 2002)، و پرسش نامه درگیری تحصیلی(ریو وتسنگ، 2011) بود. تحلیل یافته ها با استفاده از روش معادلات ساختاری انجام شد. براساس یافته ها، الگوی مفهومی پژوهش از برازش مناسبی برخوردار بوده است؛ فرسودگی تحصیلی به صورت مستقیم با تجارب شخصی و آموزشی دانشجویان و با واسطه درگیری تحصیلی با هر دو متغیردرون زای پژوهش (تجارب شخصی و آموزشی و راهبردهای اجتنابی) ارتباط دارد (). درگیری تحصیلی به عنوان متغیر واسطه، خود رابطه معنی داری با دو متغیر تجارب شخصی و آموزشی و راهبردهای اجتنابی و متغیر برون زای پژوهش (فرسودگی تحصیلی) داشته است () و فرسودگی با درگیری تحصیلی دانشجویان ارتباط منفی داشته است (). در نهایت، نتایج نشان داد فرسودگی تحصیلی در دانشجویان با کاهش درگیری تحصیلی، نگاه بدبینانه به تجارب دانشجویان در دانشگاه و استفاده از راهبردهای اجتنابی ارتباط معنی داری دارد

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رویکردهای یادگیری (عمقی و سطحی) با تجارب شخصی و آموزشی دانشجویان در پایان دوره چهار ساله کارشناسی در دو گروه علوم انسانی و علوم تحلیلی-ریاضی است. برای این منظور 320 نفر از دانشجویان سال آخر دانشگاه اصفهان با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. از پرسش نامه رویکرد یادگیری بیگز به منظور مطالعه رویکرد یادگیری دانشجویان و از پرسش نامه رشد تجارب شخصی و آموزشی برای اندازه گیری تجارب شخصی و آموزشی آنان در چهار بعد مهارت های شناختی، مهارت های محاسباتی، مهارت های خودنظم بخشی و مهارت های اجتماعی استفاده شد. نتایج نشان داد که در هر دو گروه علوم انسانی و علوم تحلیلی-ریاضی، بین رویکرد یادگیری عمقی (انگیزش عمقی و راهبرد عمقی) با تجارب شخصی و آموزشی دانشجویان رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد (01/0p

شبکه های اجتماعی مجازی (نظیر فیس بوک، اینستاگرام، و تلگرام) یک پدیده رشدیابنده هستند که ماهیت روابط اجتماعی را دچار تغییر و تحول نموده اند. مقاله حاضر به بررسی نتایج منفی (حسادت و نظارت بر همسر) استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در روابط عاطفی زناشویی پرداخته است. هدف اصلی پژوهش بررسی نقش حسادت زناشویی در شبکه های اجتماعی مجازی در تجربه نظارت بر همسر بوده است. این پژوهش از نوع همبستگی است و در آن از میان مردان و زنان متأهلی که به صورت روزانه از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کردند 223 نفر به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. مشارکت کنندگان در پژوهش مقیاس حسادت زناشویی در شبکه های اجتماعی مجازی و نظارت بر همسر را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که بین حسادت زناشویی (و زیرمقیاس های آن) و تجربه نظارت بر همسر در شبکه های اجتماعی مجازی رابطه معنی داری وجود دارد. هم چنین نتایج نشان داد که حسادت زناشویی در شبکه های اجتماعی مجازی نقش معنی داری را در پیش بینی نظارت بر همسر بازی می کند.

دانشجویان در دوره تحصیلی خویش تجارب تحصیلی متفاوتی دارند. این تجارب نشأت گرفته از عوامل متعدد فردی، محیطی و آموزشی است. هدف اصلی این پژوهش، تعیین نقش تجارب تحصیلی بر سلامت روان دانشجویان بود. جامعه آماری پژوهش حاضر دانشجویان سال آخر علوم انسانی دانشگاه اصفهان بودند که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای160 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. به منظور ارزیابی متغیرهای پژوهش از دو پرسشنامه SCL-90-R برای بررسی سلامت روان و از پرسشنامه رشد فردی و تحصیلی (PEDI) برای بررسی تجارب تحصیلی دانشجویان استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون t، تحلیل واریانس چندمتغیری، همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تجزیه و تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد که دانشجویان در تمامی مقیاس ها از سلامت روانی قابل قبولی برخوردار بودند. اثر اصلی متغیر جنسیت بر سلامت روانی دانشجویان معنی دار بود و دانشجویان پسر از سلامت روانی بیشتری نسبت به دانشجویان دختر برخوردار بودند (05/0p<). این در حالی بود که اثر متغیر نوع سکونت (بومی یا غیربومی) بر سلامت روان معنی دار نبود. همچنین، یافته ها نشان داد که بین تمامی مؤلفه های تجارب تحصیلی و ابعاد مختلف سلامت روانی دانشجویان، به جز مؤلفه مهارت های خودسازمان دهی و علایم جسمانی (09/0-) رابطه منفی معنی دار وجود دارد (05/0p<) و با استفاده از وضعیت تجارب تحصیلی دانشجویان می توان سلامت روان ایشان را پیش بینی نمود ( ،05/0 p<). ضرایب رگرسیون برای پیش بینی سلامت روان بر اساس متغیر تجارب تحصیلی در سه مؤلفه مهارت های شناختی، اجتماعی و خودسازمان دهی معنی دار بود (05/0p<)؛ ولی در مؤلفه مهارت های محاسباتی معنی دار نبود. بر این اساس، تجارب تحصیلی مناسب دانشجویان می تواند عاملی تعیین کننده بر روی سلامت روان ایشان باشد و از طریق فراهم سازی امکانات و شرایط آموزشی اثربخش می توان سلامت روان دانشجویان را تاحدود زیادی تضمین نمود.