سیامک شرفی

سیامک شرفی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۶ مورد.
۱.

ارزیابی روش های مختلف درونیابی به منظور پهنه بندی کیفیت آب با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهرستان آباده)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۲)

کلید واژه ها: GIS پهنه بندی میان یابی کیفیت آب شرب نمودار شولر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۲۰ تعداد دانلود : ۱۸۷۱
تعیین کیفیت آب در مدیریت منابع آب از اهمیت خاصی برخوردار بوده و پایش و پهنه بندی آن به عنوان یک اصل مهم در برنامه ریزی ها باید مد نظر قرار گیرد.منظور از انجام این تحقیق، تعیین مناسبترین روش میان یابی جهت تعیین کیفیت آب با استفاده از نمودار شولر می باشد. برای انجام این مطالعه از چاه های مشاهده ای(27 حلقه چاه) در منطقه ای آبرفتی و همگن با آبخوان آزاد در محدوده ی شهرستان آباده استفاده شد. جهت تعیین کیفیت آب از نمودار شولر که معمول ترین روش برای طبقه بندی کیفیت آب شرب در مطالعات هیدرولوژی است، بهره گرفته شد.برای پهنه بندی کیفیت آب محدوده ی مورد مطالعه از روش های گوناگون میان یابی کریجینگ (با سمی واریوگرام های خطی، دایره ای، کره ای، گوسین و نمایی)، IDW و Spline و سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS ) استفاده و نتایج هر کدام با یکدیگر مقایسه شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که از بین روش های ذکر شده، روش کریجینگ با سمی واریوگرام های نمایی و دایره ای برای میان یابی و در نهایت پهنه بندی کیفیت آب شرب مناسب ترین روش ها هستند.
۲.

عوامل محیطی موثر بر شکل گیری و رخداد مخاطرات طبیعی سکونت گاه های روستایی دشت سیلاخور استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال پنجم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۸

کلید واژه ها: لرستان مخاطرات طبیعی دشت سیلاخور عوامل محیطی سکونت گاه های روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲۳ تعداد دانلود : ۷۸۵
اصولاً استقرار و پیدایش یک روستا بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیّت جغرافیایی آن است. بنابراین شناخت عوامل محیطی تأثیرگذار در شکل گیری سکونت گاه های روستایی از اهمّیت زیادی برخوردار است. دشت سیلاخور در شمال شرقی استان لرستان از جمله مناطقی است که با وجود فاکتورهای محیطی مساعد جهت سکونت-گزینی، به دلیل وجود شبکه زهکشی متراکم و گسل های اصلی و فرعی مختلف، دارای مخاطرات طبیعی گوناگونی است. با توجّه به موضوع تحقیق، از ابزار مختلفی مانند نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی، منابع آب و تصاویر ماهواره ای استفاده شده است. همچنین ابزارهای مختلف نرم افزار Arc GIS و روش AHP برای هم پوشانی لایه ها مورد استفاده قرار گرفته است. روش تجزیه و تحلیل بدین صورت است که ابتدا فاکتورهای محیطی مؤثّر در شکل گیری سکونت گاه ها و رخداد مخاطرات طبیعی شناسایی و سپس موقعیّت سکونت گاه ها در ارتباط با هر یک از فاکتورهای محیطی و مخاطرات طبیعی، تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد که مهم ترین عامل ژئومورفیک در پراکندگی و استقرار روستاها، دشت های آبرفتی است. پایدارترین عامل اکولوژیک مؤثّر بر پراکنش روستاها در دشت سیلاخور عامل شیب و ناپایدارترین عامل، وجود گسل های مختلفی است که باعث لرزه خیزی منطقه شده است. بررسی مخاطرات طبیعی دشت سیلاخور بیانگر این نکته است که از بین 223 روستا موجود، 18 روستا در معرض خطر سیل، 41 روستا در معرض خطر زمین لغزش و 66 روستا در خطر خیلی بالای زلزله قرار گرفته اند. همچنین تلفیق نقشه نهایی مخاطرات نشان می دهد که 18 روستا در معرض خطر بالای سوانح طبیعی قرار دارند.
۳.

مقایسه ی مدل هایEPM ، MPSIAC و PSIACدر برآورد فرسایش و رسوب با استفاده از GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه سال دهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۷

کلید واژه ها: فرسایش رسوب سامانه ی اطلاعات جغرافیایی (GIS) PSIAC MPSIAC EMP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹۶ تعداد دانلود : ۱۲۱۱
مدیریت صحیح منابع آب و خاک در یک حوضه ی آبخیز مستلزم شناخت توان تولید رسوب آن بوده و از طرفی جهت شناسایی دقیق عوامل تخریب خاک نیاز به اطلاعات پایه ی دقیق می باشد. امروزه وجود سامانه های دقیق و ابزار و مدل های مختلف این توانایی را در اختیارمحققان قرار داده تا بتوانند اطلاعات پایه را ذخیره، بازیابی و به روز نمایند. هدف از انجام این مطالعه بررسی و برآورد میزان فرسایش و رسوب زایی در یک حوضه ی آبخیز با استفاده از مدل های EPM، MPSIAC وPSIAC و بهره گیری از قابلیت های سامانه ی اطلاعات جغرافیایی (GIS) می باشد. برای انجام این تحقیق نقشه واحدهای همگن با استفاده از نقشه های شیب، کاربری اراضی و زمین-شناسی تهیه گردید. هر یک از عوامل مؤثر در فرسایش و پارامترهای موجود در مدل ها به طور جداگانه در هر واحد کاری اندازه گیری و در نهایت برای هر یک از زیرحوضه ها میزان فرسایش و تولید رسوب سالانه محاسبه شد. نقشه ی کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده ETM ماهواره لندست بعد از کلاس بندی تهیه گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق میزان رسوب تولیدی سالیانه با روش های MPSIAC، EPMو PSIAC در زیرحوضه شماره ی یک حوضه ی مورد مطالعه به ترتیب 22/14، 2/15 و 5/13 تن بر هکتار، در زیرحوضه شماره 2 به ترتیب 19/14، 18 و 4 تن بر هکتار و برای کل حوضه 05/22، 9/14 و 12 تن بر هکتار برآورد گردید. نتایج حاصل از مقایسه RMSE در تعیین صحت روش ها نشان داد که روش PSIAC برای برآورد میزان فرسایش و تولید رسوب سالیانه در شرایط طبیعی و خاکی حوضه مورد مطالعه نسبت به دو روش دیگر مناسب تر می باشد.
۴.

روند تغییرات الگوی مورفولوژیکی رودخانة خرم آباد با استفاده از RS، GISو Auto Cad(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی-برنامه ریزی و آمایش فضا ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی۶۸)

کلید واژه ها: تراکم جمعیتی مطلوبیت محیطی تراکم مطلوب احساس ازدحام تراکم ادراکی محلة اسپه کلا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی ژئومورفولوژی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
تعداد بازدید : ۲۴۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۲۷
خصوصیات مورفولوژی رودخانه ها به واسطة ویژگی پویای آن، همواره دچار تغییرات هستند و این تغییرات میتواند بر سازه های بناشده در حاشیة رودخانه ها، زمین های کشاورزی و غیره آثار منفی بگذارد. در این پژوهش، مورفولوژی قسمتی از رودخانه خرم آباد در استان لرستان از روستای چغاخندق تا روستای غلامان سفلی به طول 5/19 کیلومتر بررسی شده است. با استفاده از عکس های هوایی سال 1334، تصاویر سنجنده TM ماهواره Land Sat سال 1377 و تصاویر Aster سال 1384 مسیر رودخانه در سه دورة زمانی و در محیط نرم افزار Arc GIS رقومی شده است؛ در مرحلة بعد در محیط نرم افزاری Auto Cad پارامترهای هندسی رودخانه مانند طول موج، طول دره، ضریب خمیدگی، زاویة مرکزی و شعاع دایره مماس بر قوس ها، برای بررسی تغییرات با روش برازش دایره های مماس بر قوس رودخانه اندازه گیری شده است. در ادامه با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل های آماری بر روی پارامترهای هندسی صورت گرفته است. نتایج مطالعه این پارامترها و مقایسه آن ها در سه بازة زمانی مورد بررسی نشان میدهد در این محدوده تعداد 17 مئاندر از سال 1334 تا سال 1377 حذف شده و تعداد مئاندرها از سال 1377 تا سال 1384 از 51 به 53 افزایش یافته است. مقادیر پارامترهای هندسی به دست آمده در سه دوره نیز تغییرات شکل و پلان رودخانه را نشان میدهد. اصلیترین دلیل این تغییرات، تغییر کاربری اراضی اطراف رودخانه و به طور کلی دخل و تصرف انسان در بستر رودخانه است.
۵.

ژئومورفولوژی و عوامل موثر در فرسایش کناری رودخانه هُر رود در استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی سال بیست و سوم بهار ۱۳۹۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۵)

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی فرسایش رودخانه ای هررود هیدرو لوژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۴ تعداد دانلود : ۱۹۳۲
رودخانه ها تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند ویژگی های زمین شناسی، هیدرولوژیکی، ژئومورفولوژیکی و نحوه بهره برداری از آنها در معرض تغییر و تحول می باشند. دراین مطالعه، عوامل موثر در ناپایداری و فرسایش کناری رودخانه هررود در استان لرستان مورد مطالعه قرارگرفته است. عکس های هوایی سال 1334 و تصویر ماهواره ای IRS سال 1386 ابزار مقایسه زمانی تغییرات بوده اند. مسیر رودخانه در محیط نرم افزاری دیجیتایز شده و پارامترهای هندسی مورد نیاز برای نشان دادن تغییرات مورفولوژی رودخانه ترسیم، اندازه گیری و محاسبه شده است. همچنین نمونه رسوباتی که از مسیر رودخانه برداشت شده است در آزمایشگاه دانه سنجی شده و پس از تطبیق با نقشه زمین شناسی مسیر رودخانه، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. با توجه به عوامل هیدرولوژیکی موثر در تغییرات و وجوه اشتراک هندسی، مسیر رود خانه به 3 بازه معین تقسیم گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پارامترهای موثر نشان می دهد که علی رغم کاهش قطر ذرات و افزایش دبی و رسوب از بازه 1 به طرف بازه 3، بیشترین تغییرات در بازه اول رخ داده است.کمترین تغییرات در بازه سوم و بالاخره در بازه دوم نیز تغییرات، بیشتر از بازه سوم و کمتر از بازه اول می باشد. بر این اساس، نتایج کلی نشان می دهد که بر خلاف معمول، تغییرات مورفولوژی و فرسایش کناری رودخانه مورد مطالعه از بالادست به طرف پایین دست کاهش یافته است. همچنین یافته ها نیز نشان داد که ساختمان زمین شناسی و لیتولوژی بستر و کناره رودخانه، مهمترین عوامل تغییر پایداری بستر به شمار می روند.
۶.

ارتباط اسناد ایزوتوپ اکسیژن دریاچه های زریوار، میرآباد، بختگان و پریشان با بارش های منطقه در عصر یخبندان کوچک(LIA)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۵)

کلید واژه ها: اقلیم عصر یخبندان کوچک ایزوتوپ اکسیژن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹۰ تعداد دانلود : ۶۱۱
اسناد ایزوتوپ اکسیژن (Oxsygen Isotope) موجود در آرشیو های رسوبات دریاچه ای، ابزار رایجی جهت بازسازی دیرینه محیط هستند. در این مقاله، اسناد ایزوتوپی دریاچه های زریوار، میرآباد، بختگان و پریشان جهت بررسی شرایط اقلیمی ایران در عصر یخبندان کوچک (Little ice age) مورد بررسی قرار گرفته اند. بین سالهای1350 تا 1850 مقارن با عصر یخبندان کوچک، تغییراتی در مقادیر ایزوتوپ اکسیژن این دریاچه ها قابل مشاهده است. در دریاچه های زریوار و میرآباد مقادیر ایزوتوپ اکسیژن(O18∂) به طرف مقادیر مثبت تر میل کرده است، در حالی که این مقادیر در دریاچه های پریشان و بختگان به سمت ارقام منفی تر گرایش داشته اند. شواهد ایزوتوپی حاکی از خشکتر بودن شرایط اقلیمی دریاچه های زریوار و میرآباد در عصر یخبندان کوچک نسبت به حال حاضر می باشد. همچنین این شواهد نشان می دهند که دریاچه های پریشان و بختگان در این عصر، شرایط اقلیمی سرد و مرطوبتری را تجربه کرده اند. ناهمگونی اقلیمی در این عصر می تواند نشانگر تغییرات الگوهای گردشی جو در ایران باشد. این شرایط را می توان نتیجه جابه جایی موج بادهای غربی به طرف عرض های جنوبی تر و به دنبال آن گسترش دامنه فعالیت امواج ناشی از این بادها در این مناطق دانست.
۷.

پارامترهای هندسی و نقش آنها در تغییرات زمانی- مکانی بستر رودها مطالعه ی موردی: رودخانه ی هررود سرشاخه رود کرخه در استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه سال دهم بهار ۱۳۹۱ شماره ۲۶

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی استان لرستان رودخانه پارامترهای هندسی هررود تغییرات رودخانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۵ تعداد دانلود : ۶۶۴
آبراهه ها سیستمی کاملاً پویا هستند و موقعیت، شکل و دیگر مشخصه های مورفولوژیکی آنها به طور پیوسته و در طول زمان تغییر می کند. در این پژوهش، مورفولوژی رودخانه ی هررود در استان لرستان با استفاده از روش مقایسه زمانی- مکانی مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از عکس های هوایی سال 1334 و تصاویر ماهواره ای سال 1386 بستر هررود در دو دوره ی زمانی و در محیط نرم-افزار Arc GIS رقومی گردیده و سپس در محیط نرم افزاری Auto Cad پارامترهای هندسی رودخانه مانند طول موج، ضریب خمیدگی، شعاع نسبی و نظایر آن برای بررسی تغییرات با روش برازش دایره های مماس بر قوس رودخانه اندازه گیری شده است. با توجه به تشابه نسبی ژئومورفیکی مسیر آبراهه به 4 بازه ی تقسیم شده و سپس پارامترهای مذکور و تغییرات به وجود آمده در طول مسیر رود با توجه به شکل و الگوی رودخانه مورد مقایسه قرار گرفته اند. پارامترهای هندسی به دست آمده در بازه های مورد مطالعه و مقایسه ی این پارامترها با یکدیگر نشان می دهد که بیشترین تغییرات در بازه ی 1 به علت شریانی بودن رودخانه، فرسایش پذیر بودن سازندهای کنار بستر، افزایش بار رسوبی کف و در نهایت فرسایش کناری رودخانه روی داده است. از طرفی در بازه های 2 و3 تغییرات کمتری دیده می شود اما این تغییرات نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده و رودخانه حالت پیچان رودی پیدا کرده است. در نهایت در بازه ی 4 به علت کوهستانی بودن و تأثیرپذیری مسیر رودخانه از عوامل توپوگرافی، الگوی رودخانه مستقیم بوده و فقط در چند قوس، تغییر به صورت خیلی جزیی دیده می شود.
۸.

تعیین سن دریاچه های سدّی ناشی از رخداد زمین لغزش سیمره با استفاده از روش ترمولومینسانس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه تابستان ۱۳۹۶ شماره ۴۷

کلید واژه ها: پادگانه های دریاچه ای زمین لغزش سیمره دریاچه های سدی ترمولومینسانس

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی ژئومورفولوژی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۱۱۱۱ تعداد دانلود : ۴۸۱
زمین لغزش های بزرگ مقیاس مخصوصاً آن هایی که باعث سد کردن مسیر رودخانه ها می شوند، از خطرناک ترین پدیده های طبیعی در مناطق کوهستانی همه جای جهان هستند. رخداد بزرگ ترین زمین لغزش دنیا بر سطح طاقدیس کبیرکوه در مسیر رودخانه های سیمره و کشکان، باعث مسدود شدن مسیر رودخانه ها و تشکیل دریاچه های سدی سیمره و جایدر شده است. هدف از این تحقیق که از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه ای می باشد و با روش مشاهده ای، تاریخی و تحلیلی انجام شده است، بازسازی محدوده ی دریاچه های سدّی ناشی از رخداد زمین لغزش سیمره و تعیین سن آنها با روش ترمولومینسانس جهت تعیین زمان رخداد زمین لغزش سیمره و تشکیل دریاچه ها می باشد. مطالعات میدانی منطقه با کمک ابزارهای فیزیکی و مفهومی و روش های آزمایشگاهی منجر به شناخت لغزش های چهار مرحله ای در سطح طاقدیس کبیرکوه و متعاقب آن تشکیل دریاچه های چهارگانه در محدوده ی دره ی سیمره و دریاچه ی تک مرحله ای در محدوده ی دره ی کشکان شد.      یافته های تحقیق بر اساس تعیین سن هشت نمونه از رسوبات کف و سطح دریاچه های سیمره و جایدر با استفاده از روش ترمولومینسانس نشان می دهد که زمان رخداد زمین لغزش سیمره و تشکیل دریاچه ی اولیه سیمره 85000 سال پیش بوده است. دریاچه ی دوم سیمره در 16500 سال پیش، دریاچه ی سوم در 10500 و دریاچه ی چهارم در 10100 سال پیش تشکیل شده اند. بنابراین دره ی سیمره از 85000 سال پیش تا حدود 10000 سال پیش شاهد رخداد زمین لغزش های متوالی و شکل گیری 4 دریاچه بوده است. تعیین سن رسوبات پادگانه دریاچه ی جایدر حاکی از شکل گیری دریاچه ی جایدر همزمان با رخداد زمین لغزش اصلی سیمره و دریاچه ی اولیه ی سیمره در 85000 سال پیش و تخلیه ی آن در حدود 5000 سال پیش بوده است. بنابراین ماندگاری دریاچه ی جایدر حدود 80000 سال بوده است.
۹.

عوامل طبیعی تأثیرگذار بر الگوی پراکنش سایت های باستانی دشت سیلاخور در استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۲

کلید واژه ها: ژئومورفولوژی دشت سیلاخور شرایط محیطی سایت های باستانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۷ تعداد دانلود : ۴۸۸
اهداف: سایت های باستانی به بقایای استقراری گفته می شود که در دامنه و کوهپایه ارتفاعات و در شیب هایی که جهت اسکان یا تدفین و غیره مناسب بوده است، واقع شده اند. هدف از این تحقیق، بررسی ارتباط بین عوامل طبیعی(ژئومورفولوژی، توپوگرافی و منابع آب) و شکل گیری سایت های باستانی دشت سیلاخور در شمال شرقی استان لرستان به عنوان یکی از مناطق فعال تکتونیکی ایران است. روش: روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزاری مانند نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی و قابلیت های تحلیل مکانی نرم افزار Arc GIS انجام شده است. یافته ها/ نتایج: یافته های تحقیق نشان می دهد که تفاوت هایی در ار تباط بین دوره تشکیل سایت ها و عوامل طبیعی مشاهده می شود به طوری که از ۲۵ سایت با ارتفاع بیشتر از ۱۶۰۲ متر، ۲۱ سایت مربوط به دوره تاریخی است. همچنین هر یک از عوامل طبیعی مورد مطالعه، در سه دوره تشکیل سایت ها، متفاوت عمل کرده اند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که شکل گیری سایت های باستانی، در سه دوره تاریخی، در دشت سیلاخور، به دلیل وجود توپوگرافی هموار و منابع آب کافی بوده است. واحد دشت آبرفتی به دلیل وجود منابع آب، خاک حاصلخیز و ارتفاع و شیب کم، دارای بیشترین و مناطق مرتفع و کوهستانی به دلیل محدودیت های طبیعی، دارای کم ترین تراکم سایت باستانی می باشند.
۱۰.

تحلیل فضایی مخاطرات ژئومورفیک تهدید کننده مجتمع های زیستی شهری در استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال چهارم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲

کلید واژه ها: زلزله استان لرستان سیلاب مخاطرات ژئومورفیک زیستگاههای شهری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی ارزیابی مخاطرات طبیعی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری توسعه پایدار شهری
تعداد بازدید : ۸۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۵۲
انسان از ابتدای حیات خود دائما با تهدید های ژئومورفیک مواجه بوده و این مخاطرات، خسارات جانی و مالی را در زیستگاههای انسانی و به ویژه در شهر ها برای جوامع انسانی به دنبال داشته است. امروزه شهرها در نقاط مختلف دنیا به دلایل متعدد در معرض آسیب ناشی از مخاطرات ژئومورفیک قرار دارند، که شهرهای استان لرستان واقع در رشته کوههای زاگرس نیز از این قضیه مستثنی نیستند. هدف از این تحقیق پهنه بندی و شناسایی پهنه های پرخطر ژئومورفیک در مناطق شهری استان لرستان با استفاده از روش توصیفی- تحلیل و تجربی می باشد. در روش توصیفی داده ها و اطلاعات مورد نیاز از منابع و سازمانهای مختلف تهیه شد. در روش تحلیلی عوامل موثر در پهنه بندی مخاطرات ژئومورفیک زلزله، سیل، زمین لغزش و روانگرایی و تلفیق آنها جهت تهیه نقشه مخاطرات ژئومورفیک با استفاده از تحلیل های مکانی GIS و مدل های AHP و منطق فازی انجام گرفت. ابتدا پارامترهای موثر در رخداد هر یک از مخاطرات شناسایی و پس از استانداردسازی پارامترها با استفاده از توابع کاهشی و افزایشی منطق فازی و وزن دهی به پارامترها با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی، پهنه های پرخطر در شهرها شناسایی شد. نتایج نشان داد که اکثر شهرهای استان لرستان به دلیل عبور رودخانه های اصلی از محدوده شهرها، در معرض خطر سیلاب قرار دارند. هم چنین مشخص شد که شهرهای واقع در غرب استان در معرض خطر سیلاب و شهرهای شرق استان در معرض خطر زلزله و رخدادهای ژئومورفیک ناشی از زلزله مانند زمین لغزش و روانگرایی قرار دارند.
۱۱.

ارزیابی مخاطرات طبیعی آزادراه خرم آباد- پل زال با رویکرد پدافند غیرعامل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۳

کلید واژه ها: زمین لغزش ریزش آزادراه پدافند غیرعامل خرم آباد - پل زال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۴۸۲
آزادراه خرم آباد- پل زال به عنوان یکی از مهم ترین مسیرهای حمل ونقل جاده ای کشور، با طول ۱۰۴ کیلومتر در استان لرستان واقع شده است. هدف از این تحقیق که از نوع تحقیقات کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی و میدانی می باشد، بررسی مخاطرات طبیعی آزادراه خرم آباد- پل زال با رویکرد پدافند غیرعامل است. در این مطالعه از ابزارهای فیزیکی و مفهومی مانند نقشه های توپوگرافی ۱:۲۵۰۰۰، زمین شناسی ۱:۱۰۰۰۰۰، تصاویر ماهواره ای، GPS، فرم های برداشت اطلاعات میدانی و نرم افزارهایی مانند Arc GIS جهت تحلیل داده ها و نتیجه گیری استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که رخداد خطر زمین لغزش و ریزش های فعال در مسیر مورد مطالعه مهم ترین تهدید برای مسیر و تأسیسات احداث شده در طول مسیر بوده و مهم ترین عامل در رخداد آن ها، ویژگی های سنگ شناسی است. بررسی و اولویت بندی آزادراه ازنظر مخاطرات ذکر شده حاکی از این است که ۵/۴۲ کیلومتر از مسیر در معرض زمین لغزش و ۷/۲۳ کیلومتر در معرض ریزش های خطرناک (فعال) قرار دارند؛ بنابراین مسیر آزادراه ازنظر مخاطرات طبیعی با رویکرد پدافند غیرعامل، دارای وضعیت مطلوبی نیست.
۱۲.

بازسازی پالئوژئومورفولوژی زمین لغزش دلا و شکل گیری دریاچه سدی شیمبار شهرستان اندیکا- استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیستم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۶ 177-192

کلید واژه ها: زمین لغزش شیمبار دریاچه سدی لغزشی تغییرات محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۴۴۸
رخداد زمین لغزش ها در مسیر رودخانه های ایران به ویژه در مناطق کوهستانی زاگرس از فرآیندهای دامنه ای است که مسدودن شدن مسیر رودخانه ها و شکل گیری دریاچه های سدی را به دنبال دارد. زمین لغزش دلا، نمونه ای از این لغزش ها است که وقوع آن در مسیر شبکه زهکشی رودخانه شیمبار، شکل گیری دریاچه شیمبار را در پی داشت. مطالعات زمین باستان شناسی صورت گرفته در محدوده مورد مطالعه با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، مدل رقومی ارتفاع، تصاویر ماهواره ای و نرم افزار Arc GIS بر روی زمین لغزش و حوضه دریاچه شیمبار منجر به شناخت دلایل وقوع زمین لغزش و تغییرات سه مرحله ای دریاچه گردید. این امر نهایتاً زمینه بازسازی پالئوژئومورفولوژی زمین لغزش و دریاچه سدی شیمبار را مهیا ساخت. نتایج نشان داد که عامل اصلی رخداد زمین لغزش دلا فرآیندهای تکتونیکی منطقه بوده و براساس شواهد باستان شناسی و زمان حفر کانال باستانی، زمان وقوع زمین لغزش قبل از 2000 سال پیش بوده است. هم چنین شکل گیری دریاچه شیمبار و تغییرات محدوده و عمق آن در 3 مرحله، باعث تغییرات محیطی منطقه و مسدود شدن مسیر کوچ منطقه برای مدت طولانی شده است.
۱۳.

بررسی ابعاد و پیامدهای اجتماعی موثر بر توسعه صنعت گردشگری در محور گردشگری خرم آباد- پلدختر

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۸ ویژه نامه زمستان 446 - 455

کلید واژه ها: گردشگری ابعاد و پیامدهای اجتماعی خرم آباد- پلدختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۲۴۱
ماهیت پایداری گردشگری مستلزم محیط های طبیعی ، فرهنگی و انسانی است. گردشگری باید جنبه های فرهنگی ، ارزشی و عناصر سنتی جوامع محلی را مد نظر داشت باشد. به طور کلی این تلاش ها نشان از آن دارد که گردشگری بتواند در پردازش توسعه پایدار راهکاری عملی را شکل دهد. تحقیق حاضر با هدف تحلیل ابعاد و پیامدهای اجتماعی موثر بر توسعه گردشگری در محور خرم آباد- پلدختر با روش توصیفی مبتنی بر منابع اسنادی و پیمایشی(پرسشنامه محقق ساخته) تدوین شده است، در خصوص تحلیل ابعاد اجتماعی مهم ترین، شاخص های اجتماعی موثر بر توسعه گردشگری مورد مطالعه قرار گرفتند نتایج آن به شرح محاسبات فوق آمده است: افزایش حس تعلق مکانی، افزایش مدت اقامت گردشگران، تمایل به سکونت و ماندگاری، افزایش همبستگی اجتماعی و تغییرات فرهنگی در زندگی به ترتیب الویت از مهم ترین پیامدهای اجتماعی اثرگذار در توسعه گردشگری منطقه مورد مطالعه هستند. واژگان کلیدی: گردشگری، ابعاد و پیامدهای اجتماعی، خرم آباد- پلدختر.....
۱۴.

تحلیل فرصت ها و قابلیت های آینده گردشگری ورزشی مبتنی بر رویکرد آمایش سرزمین نمونه پژوهش: استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۳۱ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۷۹) 1 - 20

کلید واژه ها: آمایش سرزمین قابلیت گردشگری ورزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۲۷
گردشگری ورزشی به مثابه قابلیتی محرز و مغفول مانده، نیازمند فرصت هایی است که ضمن شکوفاکردن و بالفعل کردن این مزیت نسبی، در تحقق چشم انداز و سازمان فضایی مطلوب سرزمینی نقش داشته باشند. براساس سند آمایش استان لرستان در شکل بندی کلان نظام فضایی، این استان قلمروهای فضایی مستعد گردشگری دارد که بسیاری از آنها برای گردشگری ورزشی مناسب اند. هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تحلیل نارسایی های گردشگری ورزشی از منظر فرصت ها و قابلیت هاست. ابزار و روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر شیوه کتابخانه ای و پرسش نامه محقق ساخته (تحلیل آثار متقاطع عوامل) بوده است. برای انجام پژوهش از روش های تحلیلی مبتنی بر ابزار دلفی و مدل سازی تفسیری ساختاری استفاده شده است؛ بدین منظور براساس نظرات خبرگان (10 نفر از خبرگان استانی) امتیازبندی و با بهره گیری از نرم افزار میک مک تحلیل صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد از بین مؤلفه های «قابلیت» و «فرصت»، بیشترین مؤلفه های اثرگذار بر گردشگری ورزشی با 54.5 درصد به متغیر «فرصت» مربوط است. خوشه بندی، تحلیل و پراکنش پیش ران های گردشگری ورزشی بیان کننده این واقعیت است که پیش ران های کلیدی در هر دو بعد «فرصت» و «قابلیت» به صورت متوازن و مساوی توزیع شده است؛ این در حالی است که تعدد پیش ران های وابسته و مستقل در بعد «فرصت» به ترتیب با میزان 9.10 درصد و 13.60 درصد بیشتر از بعد «قابلیت» است.
۱۵.

بررسی عوامل موثر بر وضعیت گردشگری محور ارتباطی خرم آباد- پلدختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ ۸۹-۱۰۵

کلید واژه ها: قابلیت های گردشگری محور گردشگری خرم آباد - پلدختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۳۲۷
گردشگری یکی از پویاترین فعالیت های اقتصادی عصر حاضر است که از طریق ترکیب و به کارگیری همزمان منابع داخلی و خارجی، منافع اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی زیادی را به دنبال دارد. اگر صنعت گردشگری با توجه به چارچوب و اصول توسعه پایدار و با مشارکت مناسب بخش دولتی و خصوصی به طور صحیح برنامه ریزی یابد، می تواند موجب تقویت ساختار اجتماعی فرهنگی باشد، ارزش میراث فرهنگی و طبیعی را بالا برده و منجر به اثرات مثبت اقتصادی گردد. پژوهش حاضر در محدوده محور گردشگری خرم آباد- پلدختر با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی ابعاد موثر بر وضعیت گردشگری این محور تدوین شده است. جامعه آماری مورد مطالعه، 30 نفر از کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری در محدوده استان لرستان بوده اند و داده های تحقیق در قالب مدل تحلیلی SWOT و AHP مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که مستعد بودن منطقه جهت سرمایه گذاری و برنامه ریزی گردشگری، ناکارآمدی استفاده از ابزارهای نوین در اطلاع رسانی گردشگری و عدم کفایت زیرساخت ها و تجهیزات ارتباطات و فناوری اطلاعات، افزایش انگیزه بخش خصوصی به سرمایه گذاری در بخش گردشگری و عدم ارائه تسهیلات لازم برای بخش خصوصی به ترتیب مهم ترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید پیش روی توسعه گردشگری محور مورد مطالعه هستند. هم چنین راهبرد ST، مناسب ترین راهبرد برای توسعه گردشگری مسیر ارتباطی خرم آباد- پلدختر در نظر گرفته شده است.
۱۶.

بررسی وضعیت شاخص های اثرگذار بر توسعه گردشگری روستایی در استان لرستان

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶ 131 - 144

کلید واژه ها: گردشگری روستایی روستاهای هدف گردشگری لرستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۷ تعداد دانلود : ۲۸۰
امروزه گردشگری روستایی می تواند نقش بسیار موثری در اشتغال زایی، افزایش درآمد روستاییان، کاهش مهاجرت آنها به شهرها، زدودن فقر از جامعه روستایی و در نهایت رشد و توسعه اقتصادی روستاها داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف؛ بررسی وضعیت شاخص های اثرگذار بر توسعه گردشگری روستایی در استان لرستان تدوین شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 12 روستای هدف گردشگری مصوب در استان لرستان می باشند که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، داده های تحقیق گردآوری شده اند. نتایج تحقیق نشان داد برای توسعه گردشگری روستایی در لرستان نیاز به جذب سرمایه گذار در بخش خصوصی و دولتی است. از پیامدهای مثبت رونق گردشگری روستایی می توان به توسعه شبکه حمل و نقل، افزایش امکانات تفریحی، ایجاد اشتغال برای روستاییان اشاره نمود. در صورت عدم مدیریت صحیح گردشگری روستایی، شاهد افزایش آلودگی محیط زیست و تغییر شگرف در قیمت املاک در روستاهای مورد مطالعه خواهیم بود. واژگان کلیدی: گردشگری روستایی، روستاهای هدف گردشگری، لرستان.
۱۷.

شناسایی روستاهای مستعد توسعه گردشگری در مسیرهای ارتباطی شهرستان پل دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال اول بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 1-16

کلید واژه ها: مسیر گردشگری گردشگری روستایی شهرستان پلدختر جاذبه های گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۸۹
گردشگری روستایی بخشی از صنعت گردشگری است که هدف آن استفاده از منابع طبیعی، فرهنگی - تاریخی و سایر منابع و خصوصیات سکونتگاه های روستایی برای توسعه محصول پیچیده گردشگری است. استان لرستان با پتانسیل های گردشگری متعدد به ویژه در مناطق روستایی، از جمله مناطق مستعد توسعه گردشگری روستایی در کشور ایران است. هدف از این تحقیق، شناسایی و اولویت بندی روستاهای دارای پتانسیل های گردشگری جهت برنامه ریزی و مدیریت مقاصد گردشگری در 30 روستای واقع در حریم 1 کیلومتری مسیرهای ارتباطی منتهی به شهرستان پلدختر در جنوب استان لرستان است. روش تحقیق تحلیلی- توصیفی بوده و از ابزارهایی مانند پرسشنامه محقق ساخته و مدل های آنتروپی شانون و ویکور جهت انجام کار استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که برخی از روستاهای واقع در حریم یک کیلومتری مسیرها ارتباطی مورد مطالعه، دارای قابلیت های شاخص گردشگری مانند گردشگری کشاورزی (زیودار، بن لار و سبزوار)، گردشگری طبیعی(افرینه و ولیعصر)، گردشگری مذهبی(چم دیوان و حیات الغیب) و گردشگری تاریخی(قلعه نصیر و زیر تنگ چمشک) هستند. همچنین از بین مسیرهای ارتباطی شهرستان پلدختر، مسیر خرم آباد- پل دختر دارای بیشترین پتانسیل و بهترین مسیر پیشنهادی جهت توسعه گردشگری روستایی است. نتایج نهایی اولویت بندی روستاها براساس مدل ویکور نشان می دهد که روستاهای سبزوار، بن لار و افرینه در رتبه های اول تا سوم جهت توسعه گردشگری روستایی در محورهای گردشگری مورد مطالعه قرار دارند.
۱۸.

استفاده از داده های مغناطیس هوابُرد و شواهد ژئومورفیک درجهت بررسی مسیر گسل پنهان دشت خرم آباد (غرب ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۶ 1 - 20

کلید واژه ها: ژئوفیزیک هوایی شواهد ژئومورفیک خرم آباد گسل پنهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۳۲۶
دشت خرم آباد در واحد زاگرس چین خورده واقع شده و دارای گسل های فرعی و اصلی است که برخی از این گسل ها در زیر رسوبات کواترنری مدفون شده اند. از آنجا که وجود این گسل های پنهان با استفاده از داده های ژئوفیزیکی و شواهد ژئومورفیک امکان پذیر است؛ بنابراین در این تحقیق، هدف استفاده از این شواهد درجهت بررسی و شناسایی مسیر امتداد گسل خرم آباد در زیر رسوبات کواترنر دشت خرم آباد است. برای این منظور، داده های برداشت های مغناطیس هوابُرد سال های 1353 تا 1355 منطقه خرم آباد از سازمان زمین شناسی کشور گرفته شد. پس از تصحیح، هم ترازی و ریز هم ترازی و اعمال فیلتر های اصلاحی متداول بر روی این داده ها در نرم افزار اوسیس مونتاج 2 . 4 . 6 و ایجاد پایگاه داده های مغناطیس هوابُرد در این نرم افزار، از شواهد ژئومورفیک و تغییرات ارتفاعی نیز درجهت اثبات وجود گسل پنهان در دشت خرم آباد استفاده شد. نتایج نشان داد که گسل خرم آباد پس از عبور از دامنه کوه های یافته و سفیدکوه وارد دشت خرم آباد شده است و در زیر رسوبات کواترنر در همین راستا امتداد می یابد. وجود ناهنجاری های مغناطیسی خطی در ادامه بخش آشکار گسل خرم آباد، شواهد ژئومورفیک مانند پشته ها، مخروط افکنه ها، پادگانه های رودخانه ای و تغییرات ارتفاعی در مقاطع توپوگرافی پیمایشی، تداوم این گسل را به صورت پنهان اثبات می کند. این خطواره با روند شمال غرب- جنوب شرقی در بخش مرکزی منطقه مورد مطالعه، با طول حدود 38 کیلومتر از فاصله حدود 3 کیلومتری از جنوب شهر خرم آباد عبور می کند؛ بنابراین تحلیل نقشه های مغناطیس هوایی و شواهد ژئومورفیک می تواند در شناسایی گسل های پنهان و مناطق مستعد زمین لرزه های بزرگ کارآمد باشد.
۱۹.

توان سنجی کاربری کشاورزی اراضی ملی با رویکرد آمایش سرزمین (مطالعه موردی: حوضه چالانچولان در شرق استان لرستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش سرزمین دوره شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 331 - 357

کلید واژه ها: اراضی ملی کاربری کشاورزی واحد اراضی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۳۰۱
با توجه به اهمیت روزافزون مسائل زیست محیطی و افزایش دخالت بشر در محیط های طبیعی، لازم است با به کارگیری رویکرد آمایش و توسعه پایدار، در جهت حفظ منابع طبیعی کوشید و هم سو با سرزمین و توان تولیدی آن حرکت کرد. توپوگرافی ناهموار استان لرستان سبب شده بخش زیادی از اراضی، به دلیل شیب تند و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی، به عنوان اراضی ملی شناخته شوند. اما برخی فعالیت ها، مانند کشاورزی و صنعت و گردشگری و ...، با شرایط و ضوابط خاص در آن ها امکان پذیر است. با توجه به وابستگی اقتصاد منطقه به کشاورزی و افزایش بی کاری، می توان با رویکرد آمایش سرزمین و بر اساس  توان های محیطی فعالیت های کشاورزی را در این اراضی توسعه داد. در این تحقیق، با ماهیت کاربردی، هدف ْ تعیین توان اراضی ملی حوضه چالانچولان در شرق استان لرستان جهت توسعه فعالیت های کشاورزی بود و از ابزار و داده هایی مانند نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی و داده های اقلیمی و خاک شناسی و هیدرولوژی و نرم افزار Arc GIS جهت تعیین اراضی ملی دارای توانایی کشاورزی بر اساس دستورالعمل ها و استانداردهای سازمان جنگل ها و مراتع کشور، با در نظر گرفتن شرایط محلی، استفاده شد؛ طوری که ابتدا واحدهای اراضی (ژئومورفولوژی) تهیه و سپس کاربری های مجاز در هر یک از واحدهای همگن زیست محیطی تعیین شد. در ادامه از متغیرهای مختلف جهت شایستگی اراضی ملی برای کاربری های کشاورزی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد اراضی ملی محدوده مورد مطالعه برای زراعت دیم در مقایسه با زراعت آبی و باغ داری مناسب ترند که دلیل آن خاک زایی ضعیف ناشی از ویژگی های زمین شناسی منطقه و منابع آبی محدود است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که اراضی واقع در دشت ها و رسوبات آبرفتی برای کشاورزی آبی و باغ داری و دشت سرها برای کشت دیم مناسب ترند.
۲۰.

بررسی تغییرات مکانی - زمانی مورفولوژی رودخانه سیلاخور در استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ژئومورفولوژی کمی سال هشتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۱) 115 - 131

کلید واژه ها: تغییرات مکانی- زمانی مورفولوژی رودخانه سیلاخور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۳۴۲
تغییرات هیدرولوژیک طبیعت به تدریج موجب تغییر موقعیت و مورفولوژی رودخانه ها می شود. یکی از این تغییرات، پیچان رود ی شدن رودخانه هاست که در مکان ها و زمان های مختلفی در طول مسیر یک رودخانه اتفاق می افتد. در این تحقیق با هدف شناسایی تغییرات مکانی- زمانی رودخانه سیلاخور در استان لرستان در یک دوره 20 ساله(2015-1995) در بازه ای به طول 61 کیلومتر، از تصاویر ماهواره ای، نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی جهت برآورد تغییرات استفاده شده است. به طوری که ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره ای بستر رودخانه(تغییرات مکانی) در 3 دوره زمانی 1995، 2005 و 2015 در نرم افزار ENVI استخراج شد. سپس با استفاده از ابزار Union در نرم افزارArc GIS تغییرات زمانی(مقدار فرسایش، رسوبگذاری و محدوده های بدون تغییر) رودخانه در 3 دوره زمانی 2005-1995، 2015-2005 و 2015-1995 نسبت به همدیگر دیگر برآورد شدند. نتایج نشان داد که با توجه به ماهیت مئاندری بودن رودخانه سیلاخور، عمده تغییرات در بازه 2 و 3 رودخانه بوده است. هم چنین تغییرات زمانی رودخانه نشان می دهد که در بازه های اول، دوم و سوم در 3 دوره زمانی مورد مطالعه، ساحل راست رودخانه عمدتا فرسایشی و ساحل چپ در حال افزایش(رسوبگذاری) بوده است. برآورد میزان فرسایش، رسوبگذاری و محدوده های بدون تغییر رودخانه نیز نشان داد که بیشترین میزان فرسایش در بازه زمانی 2005- 1995، بیشترین مقدار افزایش(رسوبگذاری) در بازه های زمانی 2005-1995 و 2015-2005 و بیشترین مساحت بدون تغییر در بازه زمانی 2005-2015 بوده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان