رضا برنا

رضا برنا

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۵ مورد.
۴۱.

مطالعه و شناسایی ناحیه خطر آسایش اقلیمی استان خوزستان به کمک الگوی خود همبستگی فضایی و تحلیل های چند متغیره ( مورد مطالعه: استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ناحیه خطر آسایش تحلیل ممیزی و خوشه ای تحلیل فضایی موران و هات اسپات روند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۷۸
امروزه مطالعه تأثیر وضعیت جوی و اقلیمی بر روی زندگی، سلامتی،آسایش و اعمال و رفتار انسان ها در قالب یکی از شاخه های علمی تحت نام (زیست شناسی انسانی) مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. با توجه به تفاوت فراوانی افراد با یکدیگر، احساس هرکسی از یک وضعیت جوی و اقلیمی می تواند متفاوت از دیگری باشد ازاین رو است که نمی توان هیچ اقلیمی را کاملاً نامطلوب دانست و نه یک اقلیم را برای همه افراد کاملاً مطلوب به حساب آورد، لذا می توان گفت که تقریباً کلیه عناصر جوی بر احساس آسایش انسان مؤثر می باشند ولی تأثیر بعضی از آن ها کاملاً مشخص و برجسته وتأثیر بعضی دیگر خفیف و گاهی ناپیداست. بیشترین تأثیر را عناصر دما، بارش، رطوبت و تابش خورشید بر احساس آرامش یا عدم آرامش می توانند داشته باشند. هدف از این مطالعه بررسی و شناسایی ناحیه خطر آسایش اقلیم می باشد. برای این منظور داده های دما، بارش و رطوبت برای استان خوزستان از پایگاه داده ای اسفزاری استخراج گردیده است.دراین رویه ابتدا براساس توزیع احتمالا شرطی حالات های مختلف دما، بارش و رطوبت برای ناحیه با عدم آسایش اقلیمی طرح شده است در این مطالعه به شناسایی نواحی خطرآسایش اقلیمی استان خوزستان به کمک تحلیل های چند متغیره (تحلیل خوشه ای و تحلیل ممیزی) و الگوی خودهمبستگی فضایی (شاخص فضایی هات اسپات و شاخص فضایی موران) با تاکید بر معماری پرداخته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که براساس تحلیل چند متغیره (خوشه ای و تحلیل ممیزی) و تحلیل های فضایی (تحلیل هات اسپات و تحلیل موران) ناحیه خطر آسایش اقلیم بیشتر بخش های غربی استان خوزستان یعنی نواحی مرزی با عراق و همچنین بخش های از جنوب استان را شامل می شود. از طرفی دیگر تحلیل روند گستره نواحی عدم آسایش اقلیم بیانگر این است که به سمت دوره های اخیر روند افزایش قابل توجهی داشته است. همچنین نتایج نشان داد که توزیع مکانی بارش در همه دوره ها در نواحی عدم آسایش اقلیمی از ضریب تغییرات بالای برخوردار بوده است.
۴۲.

اثر تغییرات کاربری و کاهش فضای سبز شهری برتشدید جزیره گرمایی و آلودگی شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه یک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر کاربری زمین جزیره گرمایی آلودگی هوا منطقه 1 تهران دمای سطحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۹
این مقاله به بررسی نقش میکروکلیمایی ساخت وسازهای بی رویه در یک دهه اخیر بر افزایش دمای سطحی و تشدید جزیره گرمایی در منطقه یک تهران می پردازد. از داده های ایستگاه شمیرانات و داده های سنجش آلودگی هوای اقدسیه در دوره آماری 12 ساله استفاده شد. برای آشکارسازی نقش کاهش پوشش گیاهی بر دمای سطحی از تصاویر ماهواره لندست 8 استفاده گردید. نتایج نشان داد که در منطقه 1 به دلیل ساخت وسازهای غیراصولی و بدون ضابطه در چند دهه اخیر، پوشش گیاهی از بین رفته، درختان منطقه قطع شده یا در توسعه فضای سبز استاندارد لازم رعایت نشده است. دو ناحیه گرم یا همان جزیره گرمایی با دمای سطحی بالا در حال شکل گیری و توسعه بر روی سایر بخش های هم جوار است. نیمه شرقی منطقه 1 بخصوص بخش جنوب شرقی آن به عنوان یک بخش بسیار گرم در تمام فصول خودنمایی می کند. در فصول گرم دمای سطحی در این ناحیه بسیار افزایش می یابد. درصورتی که بخش میانی که هنوز توانسته تا حدود زیادی فضای سبز خود را حفظ کند از شرایط بهتری برخوردار است. بااین همه به دلیل رشد لجام گسیخته ساخت وسازها در یک دهه اخیر دماهای حداقل (صبحگاهی) بخصوص در فصول سرد به سرعت و با شیب زیادی در حال افزایش است. همچنین، مقادیر ریز گردها بخصوص PM10 و PM2 در منطقه یک در حال افزایش است. تشدید جزیره گرمایی سبب شده است بادهای جنوب غرب تا جنوب و جنوب شرقی در تمام ماه های سال تشدید شده و ریزگردها از بخش های جنوبی شهر تهران و پهنه های بایر اطراف بر روی این منطقه منتقل شده و این منطقه را بخصوص در ماه های سرد سال جزء مناطق آلوده تهران قرار داده است. هدف این پژوهش بررسی نقش تغییر در کاربری اراضی و قطع درختان و از بین رفتن پوشش گیاهی در تغییر در دمای سطحی و جزیره گرمایی منطقه یک شهری تهران است.  
۴۳.

مطالعه شاخص های زیست اقلیمی مؤثر بر آسایش انسان (مطالعه موردی: شهرستان بهبهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: آسایش بیوکلیمایی ترجونگ بیکر فشار عصبی شهرستان بهبهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۸۷
    شناخت پتانسیل های طبیعی به عنوان بستر فعالیت های انسان، پایه و اساس بیشتر برنامه ریزی های محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل می دهد. در این راستا ویژگی های اقلیمی و عناصر آن در پراکندگی فضایی و شکل گیری رفتار محیطی جوامع انسانی نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند، تا آنجا که امروزه مطالعات و بررسی های بیوکلیمای انسانی، پایه و اساس برنامه ریزی های شهری، عمرانی، سکونتگاهی، معماری، جهانگردی و غیره است. در این پژوهش، آسایش یا عدم آسایش انسان در شهرستان بهبهان بر اساس مدل ها و شاخص های زیست اقلیمی بیکر، ترجونگ، فشار عصبی و TCI با استفاده از داده های آماری 20 ساله (2013-1994) مورد بررسی قرار گرفت و بهترین زمان برای انجام فعالیتهای محیطی و گردشگری در این شهر تعیین شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که شاخص سوزباد مطابق با فعالیتهای اقلیمی منطقه عمل ننموده است و سایر شاخص های بیوکلیمایی مورد استفاده، توانایی آشکارسازی دوره های آسایشی و عدم آسایشی بهبهان را دارند و با وجود برخی تفاوت های جزئی، نمود های نسبتاً همگونی از اقلیم آسایشی شهر ارائه می دهند. بررسی ها نشان داد که بهبهان در طول سال با داشتن تنوع بیوکلیمایی، از شرایط بسیار گرم تا بسیار خنک برخوردار است، طی اواخر بهار و تا طول تابستان از محدوده آسایش زیست اقلیمی خارج است و با پایان فصل پاییز و زمستان در ماه های گذار از گرما به سرما (آبان و آذر ماه) و سرما به گرما (اسفند ماه) اقلیم بهبهان به شرایط آسایش انسانی نزدیک می شود. در مجموع پاییز و زمستان برای انجام فعالیت های محیطی و گردشگری در بهبهان مناسب و ایده آل است.
۴۴.

شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان تهران با رویکرد آینده پژوهی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: آمایش آمایش سرزمین تحلیل اثرات متقاطع آینده پژوهی استان تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۱۳۵
نوشتار حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان تهران با رویکردآینده پژوهی انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ راهبرد هدف گذاری کاربردی و روش آن توصیفی - تحلیلی و بر اساس روش های آینده پژوهی، تبیینی می باشد. داده-های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر اساس روش دلفی تهیه شده است. جامعه آماری پژوهش 20 نفر از خبرگان و متخصصان شهری صاحب نظر در حوزه برنامه ریزی منطقه ای، فضایی و آمایشی به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بود. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از روش های دلفی، تحلیل اثرات متقاطع و از نرم افزار MIC MAC استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد پراکندگی متغیرهای کلیدی و مؤثر بر وضعیت آینده آمایش سرزمین استان تهران، سیستمی ناپایدار دارند و پژوهش حاکی از آن می باشد که از میان 64 عامل بررسی شده در این تحقیق، 22 عامل به عنوان عامل کلیدی مؤثر بر آینده وضعیت تحقق پذیری طرح های آمایش سرزمین استان تهران، انتخاب شده اند. بخش عمده ای از این عوامل کلیدی در گروه متغیرهای تاثیرگذار و دوگانه تمرکز داشتند.
۴۵.

تحلیل و پیش بینی سناریویی اثرات تغییرات آب وهوا در آلودگی هوای کلان شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر آب و هوا آلودگی هوا پیش بینی سناریویی روش SDSM تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۹ تعداد دانلود : ۵۷۷
برای ارزیابی تغییرات آینده آب وهوای کلان شهر تهران و روابط آن با کیفیت هوای تهران از روش پیش بینی سناریویی استفاده شد. در این روش ابتدا با استفاده از مدل SDSM و داده های روزانه (دما و بارش) ایستگاه های سینوپتیک مستقر در کلان شهر تهران که از دوره آماری بیشتری برخوردار بودند به پیش بینی سناریویی ایستگاه ها تا سال 2047 پرداخته شد. سپس با استفاده از میانگین روزانه داده های هواشناسی (مشاهده شده و پیش بینی شده) ایستگاه های مورد مطالعه و میانگین روزانه داده های آلاینده شهر تهران به بررسی همبستگی و روابط رگرسیونی داده های میانگین مشاهده شده هواشناسی و آلودگی هوا پرداخته و با توجه به روابط رگرسیونی و دسترسی به داده های سناریویی هواشناسی به پیش بینی سناریویی و وضعیت آلودگی هوا در سال های آینده پرداخته شد. بررسی سناریویی شاخص های آلودگی هوای کلان شهر تهران در ارتباط با شرایط آب وهوا نشان داده که در میان شاخص های آلودگی هوا، شاخص های CO2،O3 و PM10 با عناصر دمایی در ارتباط بوده و این شاخص ها به ویژه دی اکسید کربن در ارتباط با شرایط دمایی روند افزایشی یا ثابتی را تا سی سال آینده (2047) تجربه خواهند کرد.
۴۶.

مدل یابی موانع تحقق پذیری طرح های آمایش سرزمین استان تهران با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمایش سرزمین تحلیل سارختای مدل سازی ساختاری تفسیری تحلیل - MICMAC استان تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۱۲۴
نوشتار حاضر به دلیل ایجاد درک و دانشی کاربردی برای مسئولان و مدیران استان تهران در زمینه شناسایی و سطح بندی موانع کلیدی بر تحقق پذیری طرحهای آمایش سرزمین در استان تهران، ازنظر هدف گذاری کاربردی و از منظر روش جمع آوری داده،  توصیفی از نوع پیمایشی است. برای انجام این پژوهش با بررسی جامع و همچنین با استفاده ازنظر خبرگان و متخصصان، 22 عامل مؤثر با استفاده از روش تحلیل ساختاری آینده پژوهی از بین 13 متغیر برای مدل یابی موانع موثر در تحقق پذیری طرحهای آمایش سرزمین شناسایی شدند. سپس با استفاده از تکنیک تلفیقی مدلسازی ساختاری تفسیری و با استفاده از ابزار پرسشنامه، عوامل در هشت گروه سطح بندی شدند. در ادامه، پس از مشخص شدن سطوح هریک از عوامل و همچنین با درنظرگرفتن ماتریس در دسترس پذیری نهایی، مدل نهایی ساختاری تفسیری - ترسیم شده است . بر اساس نتایج، عواملی مانند تعدد قوانین و مقررات در ارتباط با آمایش سرزمین، عدم وجود برنامه ریزی راهبردی نهادی در ارتباط با آمایش سرزمین استان، ضعف طرح و برنامه های آمایشی تهیه شده در ارائه الگویی کارآمد برای توسعه پایدار یکپارچه مناطق مختلف استان، عدم حضور ذینفعان و ذینفوذان در فرایند تصمیمگیری و تصمیم سازی در بخش آمایش سرزمین، فقدان قواعد و مقررات مناسب و تفکر نظامند و نهادینه برای مدیریت سرزمین و روشن نبودن جایگاه طرح آمایش استان در نظام برنامه ریزی استان تهران جزو متغیرهای کلیدی و تأثیرگذار بر عدم تحقق پذیری طرحهای آمایش سرزمین در استان تهران به شمار میروند.
۴۷.

مطالعه شرایط آب و هوایی مؤثر بر گردشگری استان خوزستان با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گردشگری اقلیم گردشگری عناصر اقلیمی TCI خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۶۹
امروزه مطالعات بیوکلیماتیک انسانی پایه و اساس بسیاری از برنامه ریزی های عمران ناحیه ای، بویژه در زمینه مسائل شهری و سکونتگاهی، معماری و گردشگری است. این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (TCI)، عناصر اقلیمی مؤثر بر فعالیتهای گردشگری در استان خوزستان را مورد ارزیابی قرار می دهد. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کاربردی است که با روش توصیفی- تحلیلی انجام می شود، در این تحقیق از داده های 12 ایستگاه سینوپتیک استان خوزستان طی دوره آماری 1993-2012 استفاده شده است. سپس نتایج حاصل وارد محیط GIS شد و پهنه بندی اقلیم گردشگری برای استان به صورت فصلی انجام شد و در نهایت تقویم گردشگری برای استان استخراج گردید. در پژوهش حاضر نتایج بدست آمده نشان می دهد که پتانسیل های اقلیمی خوزستان برای گردشگران در ماه های سرد سال بسیار مطلوبتراست و با نزدیک شدن به فصول گرم، شرایط نامطلوب می شود و عدم آسایش مشاهده می شود. به عبارتی، بهترین شرایط بیوکلیمایی برای گردشگران در این استان فصل زمستان و پاییز است و فصل های گرم سال به علت تغییرات بالای دما و رطوبت نسبی نامطلوب هستند و شرایط آسایش اقلیمی مشاهده نمی گردد. در فصل بهار با ایجاد هتل ها، متل ها و کمپ های همساز با اقلیم می توان شرایط میکروکلیمایی را بوجود آورد، تا گردشگران احساس آرامش داشته باشند، اما در فصل تابستان به علت تغییرات شدید اقلیمی با رکود گردشگری و شرایط نامساعد آسایش اقلیمی روبرو می باشد.    
۴۸.

بررسی آماری - همدیدی توفان های تندری استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: سینوپتیک آزمون من-کندال شاخص سن توفان تندری استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۸ تعداد دانلود : ۴۳۱
توفان های تندری از مهم ترین مخاطرات جوی هستند که همه ساله باعث وارد آمدن خسارت های مالی و جانی فراوان در اقصی نقاط جهان می شوند. به منظور سنجش و ارزیابی توفان های تندری در استان خوزستان ابتدا آمار مربوط به 12 ایستگاه سینوپتیک طی دوره ی آماری 1392-1382 از سازمان هواشناسی استخراج و پس از آن برای کلیه ایستگاه های هواشناسی در سری های سالانه و فصلی، آماره های دو آزمون ناپارامتری من- کندال و شاخص سن محاسبه گردید. بررسی مقادیرمحاسبه شده نشان از آن دارد که در بین سری داده های سالانه به جز برای ایستگاه آبادان، بندر ماهشهر و هندیجان در سطوح اطمینان 95 و 99 درصد، بیشتر ایستگاه های مورد مطالعه روندی افزایشی و معنی دار را داشته اند. یافته ها نشان داد که از نظر شدت و فراوانی بیشترین رویداد توفان های تندری در مناطق شمال و شمال شرق استان و کمترین آن در مناطق جنوب غربی می باشد. همچنین بررسی ها نشان می دهد که به دلیل نفوذ سامانه های باران زا به منطقه رخداد توفان های تندری در فصول زمستان و پاییز بیشترین مقدار را دارا می باشد. بررسی الگوهای سینوپتیک جوی نیز نشان داد که عامل ایجاد این پدیده در منطقه، نتیجه ی تقویت و گسترش سامانه های کم فشار واقع در شرق دریای سرخ و عربستان است.
۴۹.

ارزیابی آسیب پذیری کشاورزی استان گیلان در مواجهه با تغییرات اقلیمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گیلان شاخص آسیب پذیری CVI کشاورزی تغییر اقلیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۱ تعداد دانلود : ۴۷۴
برای 16 شهرستان استان گیلان مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که برحسب شاخص CVI بیشترین آسیب پذیری برای شهرستان تالش ( 66/99) ، در مؤلفه M بیشترین آسیب پذیری برای رودبار ( 21/97) ، در مؤلفه A و کمترین برای بندر انزلی ( 21/2) بیشترین آسیب پذیری برای شفت ( 66/66) ، در مؤلفه U و کمترین برای آستارا ( 92/28) بیشترین آسیب پذیری برای تالش ( 49/76 ) و در مؤلفه G و کمترین آسیب پذیری برای سیاهکل ( 24/23) گزارش شد.
۵۰.

تحلیل روند تغییراقلیم استان خوزستان با استفاده از مدل های آماری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر اقلیم خوزستان مدل های آماری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۳۸
عناصری نظیر دما، رطوبت و بارندگی براقلیم یک منطقه تأثیر گذار بوده و تعیین کننده چگونگی تغییر اقلیم آن منطقه هستند. این تحقیق در جستجوی شناخت تغییرات اقلیمی دما و بارش، طی دوره آماری مشخص، در راستای آگاهی از وجود یا عدم وجود تغییر دما و بارش می باشد تا ضمن شناخت تغییرات، نتایج حاصل از تحقیق در امور مختلف محیطی برای تدوین برنامه های منطقه ای مورد استفاده قرار گیرد. در این تحقیق محاسبات و تحلیل هادرطول سال در مقیاس زمانی ماهانه و سالانه با استفاده از روش های آماری ناپارامتری من-کندال، پیرسون و اسپیرمن وتحلیل روند با استفاده از دوره آماری 30 ساله (1987-2016). به منظور مطالعات تغییرات اقلیمی از داده های ده ایستگاه سینوپتیک در گستره استان خوزستان به طوری که کل سطح استان را پوشش دهند مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی نشان می دهد که عامل بارش در اکثر ماههای سال در ایستگاههای مورد مطالعه روند صعودی داشته و دمای ماهانه نیز دارای روند صعودی می باشد. افزایش دما در هر ده ایستگاه باعث تشدید تبخیر و تأثیر بر منابع آبی می شود. در مرکز استان و در شهر اهواز روند داده های ماهانه و سالانه نشان دهنده روند افزایشی معنی داری در سطح 1 و 5 در صداست.
۵۱.

ارزیابی پدیده گرد و غبار و رتبه بندی روش های پیشگیری از آثار آن در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گرد وغبار رتبه بندی مدل AHP پیشگیری استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۲۹۵
پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن باعث وارد شدن خسارت هایی در زمینه زیست محیطی و بروز یا تشدید بیماری های تنفسی و قلبی، ترافیک هوایی و زمینی، گردشگری، کشاورزی و... می شود. با توجه به خسارت زیاد این پدیده و احتمال افزایش وقوع آن در سال های آتی، لزوم توجه به آن از سوی دولت و اجرای راهکارهای مناسب در این زمینه ضروری است. استان خوزستان به دلیل همجوار بودن با پهنه های وسیع بیابانی به طور مکرر در معرض گرد و غبارهای شدید قرار گرفته و این پدیده یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی چند سال اخیر می باشد، که محیط زیست منطقه را بشدت دچار مشکل نموده است. در این پژوهش روش های پیشگیری از آثار پدیده گرد و غبار با استفاده از مدل AHP در استان خوزستان وزن دهی شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که معیار عوامل کشوری با وزن 540/0 و عوامل برون کشوری با وزن 163/0 بالاترین و پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده است. همچنین زیر معیار روش اطلاع رسانی و آگاهی مردم از خطرات گرد و غبار از معیار عوامل کشوری با وزن 263/0 بیشترین رتبه و پاشیدن ریگ با وزن 034/0 در این معیار کمترین رتبه را به خود اختصاص داده اند.
۵۲.

تعیین تقویم زمانی اقلیم گردشگری در راستای توسعه و برنامه ریزی توریسم (مطالعه موردی: استان مرکزی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تقویم زمانی اقلیم گردشگری استان مرکزی TCI برنامه ریزی توریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۳۷۰
مطالعات اقلیمی نقش مهمی بر توسعه و برنامه ریزی توریسم ایفا می نماید. با ارزیابی اقلیم آسایش مناطق مستعد گردشگری می توان تقویم اقلیم گردشگری استان مرکزی را تهیه کرده و جهت استفاده در برنامه ریزیهای زیر ساختی توسعه توریسم ارائه کرد. برای این پژوهش، 6 ایستگاه سینوپتیک (اراک، ساوه، خمین، تفرش، کمیجان و دلیجان) انتخاب شدند، سپس به ارزیابی اقلیم گردشگری استان مرکزی با استفاده از داده های اقلیمی مشترک ایستگاه های منتخب طی دوره آماری 10 ساله (1391- 1382) در محیط GIS با استفاده از شاخص TCI اقدام شد. همچنین نتایج حاصل از بررسی با شاخص TCI نشان داد که بهترین زمان برای جذب گردشگران به استان مرکزی ماه های مهر با کسب نمره TCI 92، خرداد با کسب نمره TCI 91، شهریور با کسب نمره TCI 89، اردیبهشت با کسب نمره TCI 88، دارای شرایط زیست اقلیمی عالی و ماه های تیر و مرداد با کسب نمره TCI 72 تا 74 دارای شرایط زیست اقلیمی خوب می باشند. در واقع اواسط بهار و تابستان و اوایل پاییز، بهترین شرایط توسعه گردشگری در منطقه مورد مطالعه فراهم است. در استان مرکزی بین ایستگاه های منتخب، ایستگاه تفرش از فراوانی شرایط آسایش بیشتری برای اقلیم گردشگری برخوردار است. ایستگاه تفرش 6 ماه از سال و ایستگاه های اراک، ساوه، خمین، کمیجان و دلیجان، 3 تا 4 ماه از سال در شرایط محیطی ایده آلی قرار دارند.
۵۳.

مکانیابی صنایع با استفاده از AHP در محیط ساج مطالعه موردی: استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: استان خوزستان صنایع AHP GIS مکان یابی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۷۱۳ تعداد دانلود : ۳۷۷
مکان یابی مناطق صنعتی با در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، یک فاکتور کلیدی در برنامه ریزی های منطقه ای می باشد. مکان مناسب برای استقرار صنایع به دامنه وسیعی از معیارها توجه داشته و فواید اقتصادی و اجتماعی را با پایداری زیست محیطی هماهنگ و همراه می نماید. این تحقیق از نوع کاربردی است که با روش تصمیم گیری چندمعیاره در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام می شود. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده در این تحقیق مشتمل بر لایه های بارش، سرعت باد، خاک، کاربری اراضی، ارتفاع، شبکه آبراهه، مناطق حفاظت شده،مراکز صنعتی، شبکه راه ها و شهرها می باشد. در این تحقیق برای مکان یابی مناطق مناسب جهت احداث صنایع از معیارهای اقلیم، عوامل طبیعی، عوامل زیست محیطی و عوامل اقتصادی- اجتماعی استفاده و پس از تعیین فاکتورهای مؤثر در مکان یابی صنایع؛ با انجام مدل سازی و تجزیه و تحلیل داده های فضایی به کمک نرم افزار GIS به تهیه نقشه های فاکتورهای مؤثر در مکان یابی صنایع پرداخته شد. پس از وزن دهی لایه ها بر اساس مدل AHP ، و بهره گیری از نرم افزار EC2000 ، از قابلیت های نرم افزار GIS به منظور تلفیق و هم پوشانی نقشه ها استفاده شد، و در نهایت نقشه مکان یابی صنایع تهیه گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که مناطق مجاز جهت مکان یابی صنایع در طبقه عالی، با مساحتی بالغ بر 5/1566973هکتار از اراضی منطقه مطالعاتی را به خود اختصاص داده، این مناطق اکثراً در قسمت جنوبی، جنوب غربی، شمالی، غرب و شرق و مرکز استان خوزستان قرار دارند.
۵۴.

مطالعه شاخص های بیوکلیمایی مؤثر بر اقلیم گردشگری شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقلیم گردشگری شهر اصفهان شاخص بیوکلیمایی آسایش اقلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۱۷
اقلیم عامل مهمی در توسعه گردشگری می باشد و در بسیاری از کشورها آب و هوا یک سرمایه با ارزش برای گردشگر محسوب می شود، زیرا یکی از اطلاعات مورد نیاز گردشگرها برای سفر شرایط اقلیمی مقصد می باشد و گردشگران برنامه سفر خود را با توجه به شرایط اقلیمی مقصد مورد نظر طرح ریزی می کنند. در این پژوهش وضعیت اقلیم توریستی اصفهان از طریق شاخص های TCI، HU، CPI، PMV، PET در یک دوره آماری 60 ساله (1951 تا 2010) برای ایستگاه سینوپتیک شهر اصفهان مورد ارزیابی قرار گرفت. بطور کلی هدف اصلی این پژوهش، تعیین شاخص های TCI، HU، CPI، PMV، PET به منظور توسعه گردشگری و شناخت وضعیت اقلیمی شهر اصفهان در طول سال برای انجام فعالیت های گردشگری می باشد. این تحقیق با توجه به نوع هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، از نوع توصیفی- تحلیلی است. نتایج بدست آمده از این شاخص ها نشان می دهد که در شهر اصفهان با توجه به شاخص TCI ماه های آوریل، می، سپتامبر و اکتبر دارای آسایش اقلیمی، در شاخص HU همه ماه ها دارای آسایش حرارتی، در شاخص CPI ماه های آوریل، می، اکتبر، نوامبر و دسامبر، در شاخص PET بهترین ماه برای گردشگری اکتبر و در شاخص PMV ماه می بهترین شرایط را جهت انجام فعالیت های توریستی دارا می باشند
۵۵.

مطالعه شاخص های CP،ET و TCI بر ارزیابی آسایش انسان (مطالعه موردی: استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسایش انسان شاخص های زیست اقلیمی استان خوزستان GIS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۲۱
آسایشاقلیمییکیازمهمترینعواملمؤثردرزندگیانساناستوشناختشرایطزمانیومکانیاینمسئلهنقشاثرگذاریدربرنامه ریزی برایرفاهوپیشرفتجامعهانسانیدارد.هدفازاینمطالعهبررسیشاخص هایزیستاقلیمیبرارزیابیآسایشانساندراستانخوزستانمی باشد.پژوهشحاضرازنظرروشتحقیقتوصیفی-تحلیلیوازنظرهدفکاربردیاست.دراینتحقیق،بهمنظورارزیابیشرایطاقلیمآسایشبااستفادهازشاخص هایبیوکلیماییبیکر(CP)،دمایمؤثر(ET)واقلیمگردشگری(TCI)وداده هایاقلیمیطیدورهآماری20ساله(1392-1372)شرایطآسایشیدرمناطقمختلفاستانخوزستانتجزیهوتحلیلگردید.درنهایتپسازمحاسبهضرایبشاخص هایزیستاقلیمی،براینشاندادنبهترتغییراتضریبآسایشحرارتیدراستانخوزستانپهنهبندیهریکازشاخص هابهوسیلهنرمافزارGISصورتگرفت.بررسیشاخص هایزیستاقلیمینشاندادکهاستانخوزستاندرطولسالباداشتنتنوعبیوکلیمایی،ازشرایطبسیارگرمتابسیارخنکبرخورداراست.اواخربهاروطولتابستانازمحدودهآسایشبیوکلیماییخارجاست،ولیدرفصولپاییز،زمستانونیمهاولفروردینماهباتوجهبهبرودتهوا،شرایطآسایشبهتریبراستانحاکماست.
۵۶.

امکان سنجی کشت محصول گندم با استفاده از منطق بولین (مطالعه موردی: شهرستان شوش)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: مدل بولین گندم شوش عناصر اقلیمی عوامل محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۸۲
در بین عوامل مختلف تاثیر گذار در تولید محصول گندم، شرایط محیطی و اقلیمی از مهم ترین متغیرهایی هستند که باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرند. با توجه به استعداد و ظرفیت های تولید گندم در شهرستان شوش، بررسی جامعی بر اساس آمار 12 ساله عناصر اقلیمی و شناسایی عوامل محیطی انجام گرفت. آنگاه بر اساس مدل بولین (Boolean) در محیط GIS رابطه بین هر یک از پارامترهای محیطی و اقلیمی موثر در کشت گندم مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت، نواحی مستعد کشت گندم در شهرستان شوش شناسایی شد. نتایج حاکی از آن است که این شهرستان از لحاظ کشت گندم آبی، شرایط و استعداد مساعدی را دارا می باشد، اما گندم دیم کشت نمی شود و مناسبترین مکان جهت کشت گندم مناطق شمال و شمال شرق شهرستان می باشد.
۵۷.

مطالعه نقش اقلیم بر کشت گندم در شرق خوزستان با استفاده از تکنیک GIS و مدل AHP(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شرق خوزستان کشت گندم آبی و دیم اقلیم تکنیک GIS مدل AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۸۲
شناخت اقلیم و پارامترهای مورد نیاز محصول گندم از مهم ترین عوامل مؤثر در تولید این محصول به شمار می رود. با بررسی های اقلیم شناسی کشاورزی می توان امکانات بالقوه و همچنین مشکلات و نقاط ضعف محیطی در مناطق مختلف را مشخص و کارآیی و بهره برداری از امکانات و محیط را به حداکثر رساند. با توجه به استعداد و ظرفیت های تولید گندم در شرق استان خوزستان، بررسی جامعی بر اساس آمار 15 ساله عناصر اقلیمی و شناسایی عوامل محیطی در 5 شهرستان ایذه، امیدیه، باغ ملک، بهبهان و رامهرمز(شرق استان خوزستان) انجام گرفت و با استفاده از توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی (G. I. S) در تلفیق لایه های مختلف اطلاعاتی، در قالب مدل های مختلف، به پهنه بندی کشت گندم (آبی و دیم) در این محیط پرداختیم، سپس براساس رابطه بین هر یک از پارامترهای محیطی و اقلیمی موثر در کشت گندم و عملکرد محصول به تفکیک آبی و دیم به طبقه بندی نقشه های حاصل بر اساس قابلیت کشت این محصول پرداخته شد. آنگاه براساس مدل سلسله مراتبی(A. H. P) به تخصیص ارزش و تلفیق نقشه های حاصله در محیط G. I. S پرداخته شد و با استفاده از نرم افزارهای Excel و Spss به تحلیل آماری داده ها پرداختیم. در نهایت، نواحی مستعد کشت گندم آبی و دیم در شرق خوزستان شناسایی شدند و نتایج حاکی از آن است که شهرستان های بهبهان و رامهرمز از لحاظ کشت گندم آبی و شهرستان ایذه از لحاظ کشت گندم دیم شرایط و استعداد مساعدتری دارند و شهرستان امیدیه جهت کشت گندم دیم توصیه نمی شود. 
۵۸.

کاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در مکان یابی صنایع سنگین با استفاده ازتکنیک GIS (مورد: بنادر امام خمینی و ماهشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: GIS مکانیابی صنایع سنگین فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بندر ماهشهر و بندر امام خمینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۹۶۸ تعداد دانلود : ۳۶۰
توجه به مسأله مکان یابی به منظور استقرار صنایع برای پیشگیری از بحران های زیست محیطی محتمل و همچنین استفاده شایسته و پایدار از جمیع امکانات پهنه سرزمین، یکی از موضوعاتی است که در سال های اخیر مورد توجه مسئوولین و به خصوص سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، مکانیابی صنایع سنگین با توجه به عوامل محیطی، طبیعی و زیربنایی در بندر ماهشهر و بندر امام خمینی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)در محیط GISاست. در این راستا، با توجه به ویژگی های خاص منطقه مورد مطالعه اقدام به مکان یابی صنایع سنگین شد. هر یک از مراحل مدنظر شامل تعیین فاکتورها با توجه به شرایط خاص منطقه، جمع آوری و آماده سازی داده ها، تهیه نقشه های فاکتور مورد نیاز، تلفیق نقشه های فاکتور و نهایتاً انتخاب مکان مناسب می باشد. تحقیق حاضر بر مبنای هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. در این تحقیق بر اساس نقش و تأثیر متفاوت فاکتورهای مختلف در تعیین مکان مناسب برای استقرار صنایع سنگین، دو نوع نقشه تحت عناوین نقشه های محدودیت و نقشه های فاکتور تهیه گردیدند. سپس با توجه به اهمیت موضوع تلفیق اطلاعات، مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انتخاب و با بهره گیری از نرم افزار EC2000 پیاده سازی گردید و از محیط نرم افزاری GIS برای مدل سازی و تحلیل فضایی و تلفیق اطلاعات استفاده شد و منطقه مطالعاتی از نظر قابلیت استقرار صنایع سنگین به چهار بخش ضعیف، متوسط، خوب و عالی پهنه بندی گردید. نتایج نشان می دهد که اراضی کاملاً مناسب برای استقرار صنایع 85/34642 هکتار از اراضی محدوده ی مورد مطالعه را شامل می شود، که این مناطق عمدتاً در قسمت های مرکزی، غربی، شرقی و جنوبی استان خوزستان واقع شده است و علل عمده مطلوبیت این مناطق در ارتباط با استقرار صنایع شامل قرار گیری اراضی بایر، دوری از عوامل مخاطره آمیز منطقه، وجود شیب کاملا مناسب و داشتن دسترسی مناسب به شبکه ارتباطی می باشد.
۵۹.

ارزیابی و تحلیل رویدادهای حدی آب و هوایی استان خوزستان با استفاده از روش من کندال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رویدادهای حدی منکندال روند استان خوزستان اقلیم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۷۳
    در سال های اخیر بررسی رویدادهای حدی آب و هوایی که منجر به خسارت های اقتصادی و اجتماعی در جوامع انسانی می شوند، مورد توجه محققین قرار گرفته است، در پژوهش حاضر با هدف بررسی رویدادهای حدی آب و هوایی (با تاکید بر عناصر بارش و دما) در استان خوزستان، ابتدا مقادیر حدی دمایی و سپس مقادیر حدی بارش در ایستگاه های اهواز، آبادان، بهبهان، ایذه و دزفول محاسبه و استخراج شد. برای سه ایستگاه شاخص، یعنی ایستگاه های اهواز، آبادان و دزفول دوره آماری 50 ساله (2010-1961) و برای دو ایستگاه بهبهان و ایذه به دلیل جدید بودن ایستگاه ها، دوره آماری 18 ساله (2010-1993) استفاده گردید. در ادامه روند صعودی و نزولی تغییرات مقادیر حدی مذکور با استفاده از روش من- کندال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تعداد روزهای بالای 30 درجه سانتی گراد در همه ایستگاه ها روندی افزایشی دارد. روزهای با حداقل دمای 21 درجه سانتی گراد در مناطق جنوبی استان روند افزایشی دارد، اما بخش شمالی بدون روند و بخش شرقی دارای روندی منفی است. میانگین دمای سالانه در جنوب و شرق استان روند افزایشی دارد، اما در شمال استان بدون روند می باشد. تعداد روزهای مرطوب، میانگین بارش سالانه و روزهای با بارش بیش از 10میلیمتر در مناطق شمالی و جنوبی استان بدون روند است و در شرق استان روندی نزولی و منفی دارد. 
۶۰.

بررسی تأثیر عناصر اقلیمی بر میزان جرایم در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جرم استان خوزستان GIS ارتکاب عناصر اقلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۹ تعداد دانلود : ۵۲۹
عوامل متعددی همچون اوضاع اجتماعی (فرهنگ، آموزش، اقتصاد و...)، شرایط اقلیمی (میزان حرارت، رطوبت، ساعات آفتابی و...) و نظام اجتماعی (سیاست، قوانین و...) بر ارتکاب جرایم اثر گذار است، از میان عوامل یاد شده شرایط آب و هوایی تأثیر مهمی در وقوع برخی جرایم دارد، این تحقیق با هدف تأثیر شرایط آب و هوایی بر ارتکاب جرم در استان پهناور خوزستان صورت گرفته است. در این رابطه آمار وقوع (به تنهایی و غیر از کشف) از قبیل؛ سرقت، قتل، نزاع و درگیری، شرارت و مفاسد اجتماعی از سال 1386 تا سال 1391 هجری شمسی از سامانه مرکز کنترل و فرماندهی انتظامی استان خوزستان و پارامترهای آب و هوایی مربوط به 12 ایستگاه سینوپتیک در بازه زمانی یاد شده از سایت اداره کل هواشناسی استان خوزستان استخراج شد و با استفاده از نرم افزار SPSS محاسبات و تجزیه و تحلیل لازم صورت گرفت. در پایان با استفاده از نرم افزار GIS پهنه بندی جرایم در استان خوزستان انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که عناصر آب و هوایی تأثیر به سزایی در ارتکاب جرایم داشته است، افزایش 55/1 درصدی جرم سرقت در فصل زمستان، 09/1 درصدی جرم قتل در فصل بهار، 19/4 درصدی جرم شرارت در فصل تابستان،80/0 درصدی جرم نزاع و درگیری در فصل تابستان و 44/1 درصدی جرم مفاسد اجتماعی در فصل بهار مؤید این ادعاست.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان