کرامت الله زیاری

کرامت الله زیاری

سمت: دانشیار
مدرک تحصیلی: استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران
پست الکترونیکی: zayyari@ut.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۳۲۰ مورد.
۱۴۱.

تبیین راهبردهای تاب آوری در بافتهای فرسوده شهری(نمونه موردی: بافت فرسوده شهرکرج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 33 - 50

کلید واژه ها: بافت فرسوده تاب آوری شهرکرج راهبرد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۳۱۰
  هدف اصلی این پژوهش دست یابی به راهبردهای بازآفرینی پایدار بر اساس ابعاد تاب آوری در شهر کرج می باشد. این پژوهش توصیفی-تحلیلی و کاربردی است که جمع آوری داده ها با مطالعات کتابخانه ای- اسنادی، بررسی های پیمایشی و مصاحبه با مدیران و مسئولین شهری صورت گرفته شده است. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک SWOTET، مدل ویکور فازی و تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج پژوهش  حاکی از آن است که وجود اراضی مستعد کشاورزی درون محدوده کالبدی شهر و پیرامون، موقعیت مناسب نسبت به بزرگراه تهران_ قزوین و در حال انجام بودن مطالعات طرح های بازآفرینی از جمله فرصت های موجود در بافت فرسوده شهر کرج می باشد. از سوی دیگر نبود امکانات مناسب اجرایی نمودن شورایاری در سطح کل محلات، علنی و شفاف نبودن مراحل اجرایی طرح های تهیه شده برای شهروندان و پایین بودن سطح بهداشت و کمبود امکانات خدماتی سه عامل تهدیدزای مهم برای بافت فرسوده شهر کرج به شمار می روند که بر اساس آن چشم انداز بازآفرینی بافت فرسوده شهر کرج بر اساس ابعاد تاب آوری بدین شرح تدوین شده است. باید بافت فرسوده شهر کرج بافتی با ساختار منسجم و ایمن که دارای زیرساخت، تأسیسات و تجهیزات شهری پایدار و تاب آور که دارای اجتماعات محلی پایدار و تاب آور با کارکردها و عملکردهای اقتصادی پویا به منظور مقابله و مواجهه با هرگونه بحران و مخاطره باشد. از جمله راهبردهای بر اساس مطالعات صورت گرفته شده نیز می توان به اصلاح ساختار دسترسی ها در محلات بر اساس رعایت سلسله مراتب راه ها به منظور ارائه خدمات رسانی در زمان بحران و مخاطره، ایمنی تأسیسات و تجهیزات شهری، مقاوم سازی تأسیسات و تجهیزات شهری، امکان سنجی دقیق نحوه مشارکت ساکنین در راستای اجرای برنامه های بازآفرینی و مدیریت بحران، مشخص کردن مسئولیت های مدیران شهری بر اساس برنامه های جامع مدیریت سوانح طبیعی، ایجاد بستر قانونی مناسب جهت مشارکت مردم در طرح ها و برنامه های بازآفرینی در جهت ارتقا تاب آوری اشاره نمود.
۱۴۲.

تحلیل و ارزیابی پایداری اجتماعی با رویکرد توسعه پایدار شهری ( مورد مطالعه: شهرستان های استان خراسان شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی - اجتماعی خراسان سال ۱۴ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۵۴) 78 - 102
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۱۱
پایداری اجتماعی، می تواند به عنوان یکی از مهمترین و کلیدی ترین ابزار در برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های شهری محسوب شود. در این رابطه بین ابعاد توسعه پایدار، بعد اجتماعی یکی از ابعاد اصلی شناخته می شود. توجه به رعایت اصول پایداری و پیگیری اهداف آن در برنامه های توسعه باعث افزایش کیفیت زندگی مردم می شود. هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی شاخص های پایداری اجتماعی در شهرستان های استان خراسان شمالی است. برای مشخص شدن سطح پایداری اجتماعی، از الگوی تصمیم گیری چندمعیاره ترکیبی واسپاس استفاده شد. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی می باشد. شاخص های مورد مطالعه از طریق مطالعات کتابخانه ای و استفاده از سالنامه آماری استان استخراج شد. بر پایه یافته های پژوهش، شاخص های پایداری اجتماعی در قالب مدل واسپاس نشان می دهد که شهرستان بجنورد با امتیاز 856/0، بالاترین و مطلوب ترین شرایط را از نظر پایداری اجتماعی دارا می باشد و شهرستان اسفراین با امتیاز 009/0، نامطلوب ترین شرایط را از نظر شاخص های پایداری اجتماعی به خود اختصاص داده است. هم چنین نتایج نشان می دهد که همبستگی معنی داری بین ضریب (Q) توسعه پایدار اجتماعی و شمار جمعیتی شهرستان های استان وجود دارد. در واقع، توزیع و نحوه تخصیص منابع و منافع که مهمترین عامل به شمار می رود و رابطه جمعیت و توسعه را تعریف می کند، در شهرستان های استان متعادل نبوده است. لذا پژوهش حاضر، نگاه ویژه مسؤولان و مدیران شهری را در سطوح مختلف تصمیم گیری و در نظر گرفتن شرایط وضع موجود، جهت توسعه زیرساخت ها و توجه به توزیع عادلانه امکانات و خدمات در بخش های مختلف، به گونه ای که تمامی شهروندان در شهرها و روستاهای مختلف استان به این خدمات و زیرساخت های پایداری اجتماعی دسترسی داشته باشند، می طلبد.
۱۴۳.

طراحی مدل حمل ونقل عمومی پایدار و یکپارچه شهر تهران

نویسنده:
منبع: شاخص کارآفرینی سال چهارم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۲ 42-60

کلید واژه ها: حمل ونقل عمومی یکپارچگی پایداری مدیریت حمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۵۱
از سال های نه چندان دور تاکنون مشکلات بخش حمل ونقل عمومی در کلان شهرها ازجمله تهران، منجر به از هم گسیختگی در ساختار حمل ونقل عمومی شهر تهران شده و نیز به دلیل نبود زیرساخت های مناسب و عدم یکپارچگی و پایداری در حوزه حمل ونقل عمومی، ضرورت توجه بیش ازپیش نمایان است. سیستم حمل ونقل عمومی موجود یا ظرفیت کنونی خود پاسخگوی نیاز مسافران تسهیل در جابجایی در شهر نمی باشد و این مهم نشانگر ضعف های فراوان سیستم حمل ونقل کنونی شهر تهران است، هدف از انجام تحقیق حاضر، شناسایی عوامل مؤثر و مهمی است که بتوان با بهره گیری از آن ها مدلی متناسب با شرایط امروز شهر تهران در راستای بهبود کیفیت خدمت رسانی و دستیابی به حمل ونقل عمومی یکپارچه و پایدار طراحی کرد. این پژوهش از نظر نوع هدف کاربردی است، از نظر ماهیت، تحلیلی و از نظر روش گردآوری داده ها نیز توصیفی – پیمایشی است. با توجه به متغیرهای مورد مطالعه و بر اساس داده های به دست آمده، از روش های مناسب آماری و نیز از نرم افزارهای 23 SPSS و PLS استفاده شده است. بر اساس یافته های تحقیق با انتخاب معیارهایی مناسب و با استفاده از تحلیل های کمی و اقتصادی و شاخص های کیفی دیگر، شبکه ریلی از نظر پوشش دهی شهرهای حومه ای مورد ارزیابی قرار گرفته و الگوی تدوین شده بر اساس این شاخص ها، نتایج مفیدی را جهت اجرایی شدن حمل ونقل عمومی یکپارچه و پایدار در شهر تهران که هدف غایی مدیریت شهر تهران است به دنبال خواهد داشت.
۱۴۴.

بررسی عوامل مؤثر بر رونق بازارهای سنتی با رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری (مطالعه موردی: بازار سنتی کلان شهر رشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۴ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۹) 1057 - 1071
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۷۷
هرچند بازارهای سنتی از دیرباز به عنوان یکی از مؤلفه های هویت بخش شهرهای ایرانی ایفاء نقش می کنند، اما امروزه به دلایل مختلف نقش بازارهای سنتی در بسیاری از شهرها و به ویژه کلان شهرهای ایران کاهش یافته است که در صورت عدم برنامه ریزی صحیح، احتمال زوال و یا حتی نابودی برخی از بازارهای سنتی نیز قوت خواهد گرفت. این تحقیق در پی آن است که عوامل مؤثر بر رونق بازارهای سنتی را موردمطالعه قرار دهد. این پژوهش بر مبنای طرح تحقیق از نوع پیمایشی و بر اساس هدف تحقیق، از نوع کاربردی هست. جامعه آماری این پژوهش برابر با ۶۷۹۹۹۵ نفر و حجم جامعه نمونه نیز برابر با 384 نفر می باشد. برای تحلیل داده ها از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری که یکی از اصلی ترین روش های تجزیه وتحلیل چندمتغیره است، با به کار گرفتن نرم افزارهای SPSS و Mplus استفاده شده و بدین منظور ابتدا از تحلیل عاملی اکتشافی و سپس از روش تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم و درنهایت از شاخص های برازش به منظور ارزیابی برازش مدل نهایی استفاده گردیده است. بر اساس نتایج این تحقیق درمجموع، حدود 82 درصد از واریانس کل متغیرها توسط این عوامل تحت پوشش قرارگرفته اند. همچنین برآیند شاخص های برازندگی در این تحقیق حاکی از آن است که مدل ساختاری پیشنهادی، برازش خوب و قطعا قابل قبولی را داراست. برازش خوب مدل نهایی درواقع مهر تاییدی بر چند بعدی بودن و به بیان دقیق تر پنج بعدی بودن سازه رونق بازارهای سنتی است که این ابعاد عبارت اند از: جاذبه های فروشندگان، جاذبه های کالبدی، جاذبه های اقتصادی، جاذبه های رفاهی و جاذبه های اجتماعی.
۱۴۵.

تحلیل و ارزیابی آسیب پذیری بافت فرسوده و ناپایدار شهر بجنورد در برابر زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 41 - 63

کلید واژه ها: ارزیابی آسیب پذیری بافت فرسوده زلزله شهر بجنورد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۹۸
امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافت های شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته اند ارتباطی مناسب با محیط خود و خدمات دهی به بهره برداران برقرار کنند. به عنوان قلمرو موردپژوهش بافت فرسوده شهر بجنورد به این علت که  بخش قابل توجهی از مشکلات شهر بجنورد در این بافت نمود عینی یافته است و به دلیل گستردگی بیش ازحد بافت فرسوده و روند فرسودگی شدید در آن موردپژوهش قرار گرفت. این پژوهش از نظر روش مطالعه، توصیفی - تحلیلی و ماهیت آن از نظر هدف نظری - کاربردی است. در تحقیق حاضر به منظور جمع آوری داده ها، تجزیه وتحلیل و پردازش اطلاعات از سه روش میدانی، کتابخانه ای و نرم افزارها و مدل های کاربردی استفاده شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده ها، با توجه به ضریب و تأثیر متفاوت هم جواری هر یک از معیارها در آسیب پذیری از روش وزن دهی چند متغیره AHP- Fuzzy برای تعیین مراتب وزنی استفاده شده است. سپس اصول و معیارهای هم جواری مد نظر استخراج و شناسایی می شود، و با استفاده از نرم افزار ARC GIS10.4.1 نقشه های هم جواری تهیه گردید. در ادامه نقشه های وزن دار شده به دلیل اینکه فاقد توابع فازی و حریم استاندارد خطرپذیری هستند، جهت افزودن این توابع و فواصل خطرپذیری از منطق فازی (fuzzy Membership) استفاده شد، در نهایت در با استفاده از ابزار Fuzzy overly با گامای 9/0 نقشه خطرپذیری بافت فرسوده شهری بجنورد تهیه شد. نتایج نشان می دهد که گستره معدودی از بافت فرسوده شهر بجنورد وجود دارد که کمترین آسیب را دارا است، اما بیشترین آسیب پذیری را مرکز بافت به سمت غرب شهر بجنورد بخصوص حاشیه ی غربی آن دارا است. همچنین وضعیت کلی خطرپذیری شاخص های کالبدی نشان دهنده آن است که تمام بافت فرسوده شهر بجنورد خطرپذیری متوسط به بالا را دارا است.
۱۴۶.

بررسی نقش مشارکت شهروندان در افزایش موفقیت مدیریت شهری مورد: کلانشهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۸ 51 - 62

کلید واژه ها: مشارکت مشارکت شهری مدیران شهری مدیریت شهری شهر شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۳۸۸
این پژوهش با هدف بررسی نقش مشارکت شهروندان در افزایش موفقیت مدیریت شهری شهر شیراز انجام شده است. روش این تحقیق با توجه به هدف پژوهش از نوع کمی و پیمایشی است. اطلاعات پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته در میان تعداد 278 نفر به وسیله فرمول کوکران برآورد شده بود، جمع آوری شده و رابطه بین همه متغیرهای مستقل با متغیر وابسته در یک مدل معادله ساختاری آزمون شده است. نتایج حاصل از مدلسازی معادله ساختاری که در راستای آزمون فرضیات بوده است؛ نشان داد که در مدل پژوهش قوی ترین اثر مربوط به رابطه بین بازنمایی قدرت شهروندان با میزان موفقیت مدیریت شهری با ضریب (91/0) بوده است. بعد از آن اثر متغیر تأثیرگذاری و نظارت شهروندی باضریب (79/0) در جایگاه دوم اثرگذاری قرار دارد. در نهایت به ترتیب متغیرهای تمایلات جمعی، دموکراسی، بازسازی شهر و ساختار سیاسی حاکمیت هر کدام با ضرایب مشخصی اثر مستقیم و معناداری بر میزان موفقیت مدیریت شهری در شهر شیراز داشته اند.
۱۴۷.

اولویت بندی و دسته بندی جاذبه های توریستی بر اساس ترجیحات گردشگران مطالعه موردی: شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۶ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 17 - 31

کلید واژه ها: جغرافیا رفتاری - فضایی اولویت بندی جاذبه توریستی مدل Co-plot شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۳۱۹
شهرها با گردشگران مختلف دارای اماکن جاذب گردشگری تاریخی، فرهنگی، تفریحی و ... فراوانی هستند، در شهرها برخی اماکن جاذب غالباً تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می نمایند. شناسایی این اماکن و اولویت بندی و دسته بندی آن ها بر اساس رفتار ترجیحی گردشگران به منظور مدیریت توسعه گردشگری امری ضروری است. به گونه ای که، مطالعات ترجیحات رفتاری گردشگران از مکان های جاذب به نوعی، بخشی از فرآیند برنامه ریزی فضایی شهرها است که اخیراً این دسته مطالعات به دلیل ماهیت رفتار-مکانی موردتوجه محققان جغرافیا رفتاری-فضایی قرارگرفته است. به همین منظور در این مقاله با در نظر گرفتن متغیرهای مختلف رفتاری گردشگران به اولویت بندی و دسته بندی جاذبه های گردشگری شهر یزد بر اساس ترجیحات گردشگران پرداخته شده است. داده ها آماری با روش میدانی و پرسشنامه با توجه به جامعه آماری سالانه گردشگران شهر یزد به خصوص در سه سال اخیر از 360 نمونه موردمطالعه با مقیاس امتیازی لیکرت جمع آوری شده است. در بخش یافته های پژوهش ابتدا به بررسی خصوصیات اجتماعی و دموگرافیک گردشگران شهر یزد پرداخته شده است در مرحله بعد با پذیرش سه متغیر پژوهش شامل: میزان تجربه و وفاداری گردشگران از جاذبه ها، رضایت و استفاده گردشگران از جاذبه ها و طول زمان اقامت گردشگران برای بازید از جاذبه ها. به دلیل تأثیر متغیرهای رفتاری مختلف گردشگران در شناسایی ترجیحات آنان، برای به دست آوردن اوزان نهایی اولویت بندی و دسته بندی اماکن جاذب گردشگری؛ از روش تحلیل چند متغیر Co-plot استفاده شده است و درنهایت با ترکیب اوزان نهایی به دست آمده از مدل Co-plot با GIS الگوی فضایی پراکنش جاذبه های مورد ترجیح گردشگران در نقشه شهر یزد به نمایش گذاشته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که گردشگران شهر یزد شامل افراد با تحصیلات مختلف با سنین بالا و درآمد بالا می باشند که باهدف سیاحت میراث فرهنگی از مناطق دور و نزدیک به مقصد شهر یزد سفرکرده اند و جاذبه های مورد ترجیحات این گردشگران اکثراً شامل جاذبه های تاریخی-فرهنگی چون: مجموعه امیر چخماق، مجموعه زندان اسکندر، باغ دولت آباد، ... است که این ترجیحات جاذب ازنظر پراکنش فضایی بیشتر در مرکز شهر یزد متمرکزشده اند.  
۱۴۸.

تحلیل و ارزیابی مؤلفه های کیفیت زندگی در کانون های جرم خیز، مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 105 - 122

کلید واژه ها: کیفیت زندگی کانون جرم خیز منطقه 12تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۱۷۳
در دهه های اخیر همگام با رشد سریع شهرنشینی، کیفیت زندگی، به عنوان جانشینی برای رفاه مادی، به اصلی ترین هدف اجتماعی کشورهای مختلف تبدیل شده است. در همین راستا هدف از تدوین این مقاله تحلیل و ارزیابی مؤلفه های کیفیت زندگی در کانون های جرم خیز منطقه 12 شهرداری تهران است. روش کار در این تحقیق با رویکرد توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات بر اساس مطالعات کتابخانه ای (اسنادی) و مشاهدات میدانی است. ابتدا با استفاده از داده های جرائم سرقت به کمک نرم افزار ArcGIS از طریق اکستنشن تخمین تراکم کرنل، کانون های جرم خیز مشخص گردید، سپس از بین جامعه آماری 400 پرسشنامه به شیوه تصادفی در کانون های جرم خیز تکمیل گردید. به منظور تحلیل متغیرهای مورد مطالعه، از نرم افزار spss و روش های آماری t تک نمونه ای و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که متوسط میانگین رضایتمندی ساکنین در ابعاد اجتماعی- فرهنگی 63/2، اقتصادی 98/1، امنیت 56/2، دسترسی به مراکز خرید روزانه 86/2، دسترسی به مراکز تفریحی 65/2، دسترسی به مراکز آموزشی 43/2، زیست محیطی 33/2، زیرساخت های شهری 83/2، مسکن 37/2، حمل ونقل و ترافیک 58/2 و حکمروایی شهری 24/2 در سطح پایینی قرار دارد. هم چنین برای بررسی ضرایب همبستگی ابعاد کیفیت زندگی با کل کیفیت زندگی شهری از همبستگی پیرسون استفاد شد. این آزمون نشان داد که ابعاد یازده گانه کیفیت زندگی با کل کیفیت زندگی شهری رابطه ی مستقیم و معناداری دارد، یعنی با افزایش هر یک از ابعاد کیفیت زندگی بر میزان کل کیفیت زندگی شهری نیز افزوده می شود. در نهایت نتایج نشان داد که مطلوبیت کیفیت زندگی شهری در کانون های جرم خیز منطقه 12 شهر تهران با توجه به کلیه ابعاد و مؤلفه ها خیلی ضعیف بوده است، بنابراین این بخش از شهر تهران از کیفیت زندگی پایینی برخوردار است.
۱۴۹.

بازکاوی و تحلیل ساختار شهری با تأکید بر توسعه پایدار با استفاده از روش AHP(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 683 - 704

کلید واژه ها: نهادی اجتماعی فضایی زیست محیطی توسعه پایدار ساختار شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۳۶۱
مسئله افزایش روزافزون جمعیت در عرصه جهانی و ملی، تمرکز فعالیت ها در شهرها و متعاقب آن رشد بی ضابطه و بی برنامه شهرها در کشورهای در حال توسعه خصوصاً ایران و نیز نتایج مخرب آن که آثار خود را در بحران های مختلف ظاهر ساخته است. شهرهای بزرگ با مشکلات مشابهی از قبیل گسترش بی حد استفاده از اتومبیل، پراکنش حومه های شهری، انواع آلودگی های زیست محیطی، رشد نابرابری و بی عدالتی اجتماعی، نابودی سامانه های زیستی و مواردی از این دست مواجه هستند. هدف در این تحقیق این است که تا با لحاظ رویکرد توسعه پایدار و در نظر گرفتن اهمیت این رویکرد در توسعه ناپایدار شهری، راهبردها و درصد تأثیرگذاری به توسعه پایدار شهری در البرز مورد بررسی قرار گیرد. در این بررسی، ضمن توجه به ویژگی های شهری، شاخص های مؤثر و زیر شاخص های ساختار توسعه پایدار شناسایی شده و با طرح پرسشنامه و تحلیل آن در مدل AHP وزن های زیر شاخص ها و شاخص ها مشخص شده است. وزن های شاخص ها به عنوان ورودی در مدل GISقرار گرفته و لایه های آن را تشکیل می دهد. سپس مکان هایی را که پتانسیل توسعه پایدار دارند یا ندارند در مدل GIS مشخص شده است. نتیجه حاصله از این پژوهش بیانگر این مطلب است در دستیابی به توسعه پایدار در شهر البرز شاخص نهادی مدیریتی با وزن 208/ بیشترین تأثیر را داراست که زیر شاخص اصلی آن مربوط به برنامه ریزی در شهر البرز است؛ و پس از آن شاخص زیست محیطی با وزن 0.203 در رده دوم که در آن زیر شاخص مدیریت و دانش زیست محیطی سهم بیشتری در توسعه پایدار ایفاد می کند. است؛ و شاخص کالبدی فضایی با وزن 02/. بوده و برترین استراتژی و زیر شاخص آن مربوط به زیرساخت های شهری است. 
۱۵۰.

اولویت سنجی عوامل موثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۷ 45 - 58

کلید واژه ها: تاب آوری اجتماعی ظرفیت دلفی فازی تحلیل شبکه ای توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۰ تعداد دانلود : ۱۷۹
امروزه رویکرد جدید مدیریت بحران تاب آوری اجتماعات شهری است. یکی از ابعاد مهم تاب آوری، بعد اجتماعی است. هدف از این مقاله اولویت سنجی عوامل مؤثر بر تاب آوری اجتماعی در برابر زلزله می باشد؛ در این راستا با روش اسنادی و کتابخانه ای شاخص های مطرح اجتماعی جمع آوری گردید، سپس با روش دلفی فازی به غربالگری شاخص ها پرداخته شد از پنجاه شاخص شناسایی شده بیست ونه شاخص در هفت معیار کلی طبقه بندی گردید. جهت اولویت سنجی معیارهای هفتگانه با تکنیک تحلیل شبکه ای توسط خبرگان ارزش وزنی آنها به دست آمد. نتایج حاکی از آن است که از معیارهای مؤثر در تاب آوری اجتماعی جهت تقابل با زلزله، سرمایه اجتماعی با بیشترین وزن (216/.) در رتبه اول و در مراحل بعدی سرمایه انسانی (184/.)، ویژگی جمعیتی (168/.)، ویژگی فردی (123/.)، کیفیت زندگی (126/.)، امنیت اجتماعی (112/.) و آمادگی روانی جامعه با وزن (058/.) در رتبه آخر قرار دارد.
۱۵۱.

سیاست های زمین شهری و تأثیر آن در توسعه فیزیکی شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۷) 211 - 227

کلید واژه ها: توسعه فیزیکی طرح جامع سیاست های زمین شهری شهر اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۲ تعداد دانلود : ۴۱۶
پیدایش شهرها و سابقه شهرنشینی در ایران قدمت زیادی دارد، اما افزایش و توسعه سریع شهرها به دهه های اخیر مربوط است. چنانچه در طول نیم قرن گذشته جمعیت شهرنشین کشور از 4/31 درصد در سال 1335 به 71 درصد در سال 1390 افزایش یافت. تعداد شهرها نیز از 199 به 1300 رسید. در پی گسترش و توسعه شهرها، سیاست های زمین شهری و نحوه اجرای آن مورد توجه قرار گرفت؛ زیرا زمین بستر توسعه شهر و عامل اصلی در شکل گیری توسعه و گسترش شهرهاست. همچنین باید توجه داشت که طرح جامع شهری (درصورت رفع نارسایی ها) سازنده پایه ها و اصول قدرتمند قانونی برای تصم یم گیری درمورد مقوله اراضی شهری است و استفاده مؤثرتر از منابع عمومی جامعه را امکان پذیر می کند. بدین منظور هدف پژوهش بنیادی-کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر، بررسی نارسایی های طرح های جامع و ارزیابی سیاست های زمین شهری و تأثیر آن ها در توسعه فیزیکی شهر اصفهان است. نتایج نشان می دهد تعیین سیاست های کلی زمین و اهداف توسعه شهر بدون طرح جامع امکان پذیر نیست. همچنین طرح های جامع (در صورت رفع نارسایی ها و ارائه مدل) قابلیت کاربرد بالایی برای تعیین سیاست های کلی زمین و اهداف توسعه شهر دارند. در صورتی که سیاست های زمین شهری با اهداف توسعه طرح های جامع هماهنگ شود، قطعاً از ناهنجاری ها و گسترش بی رویه شهرها (از جمله اصفهان) جلوگیری خواهد شد.
۱۵۲.

نقش مکان های سوم در بعد اجتماعی مناطق شهری، نمونه موردی: کافه های روباز منطقه 2 تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۸ 35 - 74

کلید واژه ها: مکان سوم کافه روباز شهری بافت شهری اجتماع پذیری تعاملات اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۳۴
مکان های سوم شهری، معرف مکان هایی هستند که مردم را بدون برنامه ریزی، ناگهانی و خلاقانه و در جهت ساخت اجتماع، دورهم جمع می کنند. کافه های روباز شهری با در نظر گرفتن فرم باز خود، با انشعاب از فضای معماری دارای فصل مشترکی با فضای شهری و منظر میانی هستند. هدف از این پژوهش، بررسی مفهوم شکل گیری مکان سوم در فرم کافه های روباز و اهمیت اجتماع پذیری در بافت شهری است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی-توصیفی و به لحاظ هدف کاربردی بوده و شیوه گردآوری داده ها به صورت کتابخانه ای و پیمایشی است. بعد از تبیین چارچوب مفهومی و با استفاده از ابزار تحقیق شامل مشاهده و حضور، ابتدا پرسشنامه با گویه های مشخص، به شیوه محقق ساخت در قالب طیف لیکرت با توجه به میانگین جمعیت منطقه 2 تهران، تدوین و جهت ارزیابی برخی از متغیرها به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده و غیراحتمالی توزیع و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشانگر اهمیت بالای مکان های سوم شهری نظیر کافه های روباز است که با توجه به این یافته ها کافه های مورد بررسی در مواردی که متغیرهایی مانند تعاملات اجتماعی در سه شکل خود در اولویت اول و کیفیات زیبایی شناسی، انعطاف پذیری فضا، دسترسی و خدمات در اولویت دوم نمرات بالایی را دریافت کرده اند دارای وضعیت مناسب تری بوده و زمانی که متغیرهای پویایی، فعالیت و راحتی حد وسط را داشته اند، متغیری نظیر اقلیم و حفاظت، بیشترین تأثیر را داشته است.
۱۵۴.

ارزیابی و اولویت بندی مؤلفه های زیست پذیری در شهر بم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۲) 105 - 120

کلید واژه ها: زیست پذیری شهر زیست پذیر ارزیابی مؤلفه های زیست پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۳۲۷
زیست پذیری یکی از مباحث بسیار با اهمیت و ضروری شهر و  از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری است. رویکرد زیست پذیری را می توان برآمده از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی می شود و شرایط زندگی شهری را سخت می کند. بنابراین هدف اصلی این تحقیق بررسی و اولویت بندی مؤلفه های اصلی زیست پذیری در شهر بم می باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر داده های اولیه می باشد که جمع آوری اطلاعات اولیه، به صورت اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Smart PLS مورد پردازش قرار گرفت. بر اساس نتایج پژوهش و تحلیل عاملی اکتشافی مؤلف ه های اصلی مؤثر بر زیست پذیری به 5 عامل اصلی تقسیم شد. همینطور بر اساس نتایج حاصل تحلیل گام به گام و مدل سازی مسیر PLS مؤلفه های اصلی تأثیرگذار بر زیست پذیری در شهر بم به ترتیب مؤلفه های خدمات و دسترسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی با ضریب مسیر 0.482، 0.268، 0.250 و 0.128 شناخته شدند. مؤلفه کالبدی با ضریب مسیر 0.063 از تأثیرگذاری کمتری برخوردار است که با برنامه ریزی در راستای ارتقاء و ساماندهی این مؤلفه ها بر اساس درجه اهمیت می توان وضعیت زیست پذیری محدوده مورد مطالعه را بهبود بخشید.
۱۵۵.

سنجش و ارزیابی اثرات حکمروایی خوب شهری بر زیست پذیری شهرها (مطالعه موردی: شهر بوشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۴ 1 - 18

کلید واژه ها: ممدیریت شهری حکمروایی خوب شهری زیست پذیری شهری بوشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۷۱۵
وجود مسائل و مشکلات ناشی از رشد سریع شهرنشینی در کشور و عدم امکان مدیریت جامعه شهری با ابزارها و شیوه های سنتی موجود، ضرورت تغییر در شیوه مدیریت و اداره شهرها را دو چندان کرده است. این تغییر با استفاده از رویکرد حکمروایی خوب شهری قابل تحقق است. رویکرد مذکور باعث افزایش پایداری، کیفیت زندگی و مطلوبیت زیست در شهرها می گردد. هدف این پژوهش ارزیابی تأثیر حکمروایی خوب شهری بر زیست پذیری شهر بوشهر می باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی–تحلیلی است. به منظور گردآوری داده های موردنیاز پژوهش، از دو شیوه تحلیل اسنادی و پیمایش بهره گرفته شده است. ابزار پژوهش، پرسشنامه می باشد. جامعه آماری پژوهش ساکنان شهر بوشهر با جمعیت 223504 نفر است که 446 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده است. بر اساس نتایج اسنادی، شاخص های پژوهش در بخش حکمروایی خوب شهری شامل شفافیت، کارایی و اثربخشی، عدالت، قانونمندی، مسئولیت پذیری، پاسخگویی، مشارکت و اجماع محوری می باشد و شاخص های زیست پذیری شهری نیز شامل آموزش عمومی، تفریحات و اوقات فراغت، مراقبت های پزشکی و بهداشتی، امنیت فردی و اجتماعی، پیوستگی و تعلق مکانی، مشارکت و همبستگی، کالاهای مصرفی، اشتغال و درآمد، مسکن، امکانات و خدمات زیربنایی، حمل ونقل، آلودگی، کیفیت بصری (چشم انداز) و کیفیت فضای سبز هستند که رابطه آن ها با استفاده از آزمون های تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره تحلیل گردیده است. نتایج نشان داد که وضعیت شاخص های حکمروایی خوب شهری و زیست پذیری در شهر بوشهر نامطلوب می باشند. همچنین بین شاخص های حکمروایی خوب شهری و زیست پذیری شهری رابطه ضعیف تا متوسطی وجود دارد. نتایج رگرسیون چندمتغیره نیز نشان دهنده تأثیر متوسط و معنادار شاخص های حکمروایی خوب شهری بر زیست پذیری شهر بوشهر است. از بین شاخص های 8 گانه حکمروایی خوب شهری، شاخص های شفافیت؛ عدالت و مسئولیت پذیری، با ضریب بتای 607/0، 593/0 و 513/0 به ترتیب بیشترین تأثیر را بر زیست پذیری شهر بوشهر دارند.
۱۵۶.

تحلیل فضایی فقر شهری در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: محله دزاشیب منطقه یک شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلید واژه ها: فقر شهری محله دزاشیب دسترسی به خدمات شهری روش AHP

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۶۰۱
این پژوهش با هدف تحلیل فضایی فقر شهری در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی در محله دزاشیب برمبنای میزان دسترسی ساکنان محله به خدمات شهری با روش کمی انجام شده است. از هشت شاخص شامل، دسترسی به خدمات درمانی، آموزشی، حمل و نقل، انتظامی، پارک، تأسیسات و تجهیزات، مذهبی و تجاری استفاده شده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن، توصیفی - تحلیلی می باشد. از روش AHP (تحلیل سلسه مراتبی) جهت تحلیل فضایی فقر شهری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، تمرکز فقر در بخش های مرکزی و شرقی محله بیشتر بوده و عدم یکنواختی در توزیع خدمات عمومی شهری را در این بخش محله نمایش می دهد. بنابراین یافته های این مطالعه، بر شناخت نواحی فقیر محله و اهمیت ترسیم نقشه های فقر و از طرف دیگر چگونگی دسترسی به خدمات شهری در سطح محله تأکید دارد.
۱۵۷.

بررسی الگوی پراکندگی جرایم و عوامل تأثیرگذار آن در شهر سمنان (موردپژوهش: سرقت موتورسیکلت و دوچرخه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 21 - 48

کلید واژه ها: کانون های جرم خیز سرقت موتورسیکلت و دوچرخه سیستم اطلاعات جغرافیایی شهر سمنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۸۱
پیشگیری از جرم همواره یکی از موضوعات اساسی و مهم در زندگی بشری بوده که در طول تاریخ به شیوه های مختلف اعمال گردیده است. لذا شناسایی پهنه های جرم سرقت موتورسیکلت و دوچرخه به منظور مدیریت هدفمند نیروهای پلیس و شناسایی عوامل مکانی دخیل در شکل گیری جرم، در شهر سمنان به عنوان هدف پژوهش انتخاب گردیده است. از سامانه اطلاعات جغرافیایی و همچنین نرم افزار SPSS به منظور تحلیل های فضایی مکانی و همچنین زمانی استفاده شده است. در این پژوهش جرایم ارتکابی مرتبط با سرقت موتورسیکلت و دوچرخه در محدوده قانونی شهر سمنان به عنوان جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق در پژوهش حاضر تحلیلی توصیفی و داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش با دو روش کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. نتیجه پژوهش نشان می دهد مهم ترین کانون های سرقت موتورسیکلت و دوچرخه در محدوده مسکن مهر و محله جهادیه واقع شده است که جزء محدوده کاملاً مسکونی شهر سمنان محسوب می شوند.
۱۵۸.

واکاوی زیست پذیری در فضاهای شهری با رویکرد کالبدی (مطالعه موردی: شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۲) 23 - 40

کلید واژه ها: رویکرد زیست پذیری موسسات اکونومیست بافت فرسوده شهر زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۳۷
ارتقاء زیست پذیری شهر به مثابه یک آرمانی مشروع، در صدر بسیاری از اسناد شهرسازی به چشم می خورد؛ چنانکه در سالیان اخیر به موازات مطرح شدن نظریه توسعه پایدار، این رویکرد به عنوان یک موضوع مهم علمی در کلیه جوامع علمی مطرح بوده و بخش وسیعی از ادبیات برنامه ریزی شهری را نیز به خود اختصاص داده است. لذا هدف این پژوهش بررسی وضعیت زیست پذیری درسطح محلات شهر زنجان است. پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان زیست پذیری محلات داده های حاصل از پرسش نامه های تکمیل شده ی ساکنان با استفاده از از نرم افزارهای lisrel, SPSS,fs/QCو Arc Gis تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاکی از محاسبات نشان می دهد محله دروازه ارک با امتیاز (342F=) و محله دگرمان ارخی با امتیاز (324F=) در تبه های برتر قرار دارند. این در حالی است که محله حق وردی با امتیاز (18F=) و محله قهرمان با امتیاز (41F=) و محله مهدیخان با امتیاز (53F=) در رتبه های آخر قرار دارند. بدین ترتیب امتیاز بندی محلات بر اساس شاخص ها و آمارهای نشان داد که محلات بواسطه کمبود خدمات، ضعف در سرمایه گذاری و... در موقعیت پایینی قرار دارند و شرایط زیست پذیری این محلات در بُعد کالبدی ضعیف است.همچنین تحلیل خود همبستگی فضایی منطقه بافت فرسوده شهر زنجان محله یری بالا با ضریب (1.17743ZScore = ) در بالاترین طیف رتبه ای قرار دارد. بعد از آن محلات دباغلر با ضریب (1.057329= ZScore)، و داوودقلی با ضریب (1.01741= ZScore) در رتبه های بعدی قرار دارند. بدین ترتیب، محلات فوق، بیشترین شباهت و یکسانی و بطور کلی، خود همبستگی فضایی را در شاخص های کالبدی به یکدیگر دارد. در مقابل محلات نصرالله خان با ضریب (1.46657- = ZScore)، در پایین ترین طیف رتبه ای قرار دارد. بعد از آن محلات شوقی با ضریب (1.312739-= ZScore)، و محله یری پایین با ضریب (0.976355-= ZScore)، در رتبه های بعدی قرار دارند. در نتیجه، این سه محله، بویژه محله نصرالله خان، کمترین شباهت و خودهمبستگی فضایی را در شاخص های کالبدی در بافت دارند.
۱۵۹.

ارزیابی تأثیرگذاری عوامل مؤثر بر مدیریت یکپارچه شهری در ایران، مطالعه موردی: شهر اهواز

نویسنده:
منبع: مطالعات عمران شهری دوره دوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۶ 94-112

کلید واژه ها: مدیریت شهری مدیریت یکپارچه شهر اهواز تکنیک سوات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۲ تعداد دانلود : ۴۸۸
در دهه های اخیر مسائل و مشکلات شهرها پیچیده تر شده است و مدیریت یکپارچه شهری به تحول و نگرشی فراتر از نگرش و عملکرد سیستم مدیریتی سنتی پیشین نیاز دارد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عوامل مؤثر بر مدیریت یکپارچه شهری در شهر اهواز به روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی است و اطلاعات موردنیاز آن با مراجعه به منابع معتبر کتابخانه ای – اسنادی و الکترونیکی گردآوری شده است. جامعه ی آماری آن متخصصان و کارشناسان برنامه ریزی شهری و منطقه ای است که 383 نفر از آنها براساس فرمول کوکران انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از تکنیک سوات انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد: نقش سیاست ها و راهبردهای اقتصادی، 3/28 درصد (بالا)، 3/28 درصد (نسبتاً بالا)، ۲۰ درصد تاحدودی و ۳/23 درصد (نسبتاً پایین) مشخص شده است. نقش سیاست ها و راهبردهای کالبدی - محیطی، 3/28 درصد (بالا)، 7/36 درصد (نسبتاً بالا)، 3/28 درصد (تاحدودی) و 7/6 درصد (نسبتاً پایین) ارزیابی شده است. نقش سیاست ها و راهبردهای نهادی، مدیریتی و حقوقی 7/16 درصد (بالا)، ۴۰ درصد (نسبتاً بالا)، 3/23 درصد (تا حدودی) و ۲۰ درصد (نسبتاً پایین) تعیین شده است. در نهایت می توان گفت امتیاز نقش سیاست ها و راهبردهای مدیریت یکپارچه شهری در کلانشهر اهواز در کل ابعاد، به صورت 3/28 درصد (بالا) ، 25 درصد (نسبتاًبالا)، 7/31 درصد (تا حدودی ) و 15 درصد (نسبتاً پایین) بدست آمده است. بدین ترتیب جهت تحقق و اثرگذاری مدیریت یکپارچه شهری شهر اهواز پیشنهادهایی ارائه شده است.
۱۶۰.

اولویت بندی فضایی توسعه حمل و نقل جاده ای در استان های ایران با تأکید بر مدل تصمیم گیری WASPAS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش شهرسازی دوره ۲ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 71 - 89

کلید واژه ها: حمل و نقل جاده ای برنامه ریزی منطقه ای اولویت بندی زیرساخت های حمل و نقل WASPAS

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۵۵
حمل و نقل یکی از مهم ترین ارکان توسعه شهری است که برای جابه جایی مردم و کالاها ضروری بوده و دستیابی به بهره وری سازنده در مناطق شهری فقط با تأمین نیازهای جابه جایی برآورده خواهد شد. حمل ونقل پایدار یکی از مهم ترینعوامل تأثیرگذار در رسیدن به توسعه در منطقه است؛ زیرا با داشتن یک حمل ونقل پایدار می توان عدالت را در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی ایجاد کرد که خود نمایانگر پیمودن راه درست در راستای دستیابی به توسعه منطقه ای است. هدف از پژوهش حاضر سطح بندی توسعه یافتگی حمل و نقل جاده ای در استان های ایران می باشد که در این راستا از تکنیک تصمیم گیری WASPAS استفاده شده است که یکی از انواع مدل های جدید گسسته و جبرانی برای حل م سائل ت صمیم گیری چندشاخصه بوده و هدف آن انتخاب بهترین گزینه می باشد. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی و ماهیت کاربردی پژوهش، روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی است. داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش به دو شیوه کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. نتایج نشان داد بین استان ها از نظر توسعه حمل و نقل جاده ای نابرابری زیادی وجود دارد، بطوریکه وجود کلانشهرهایی همچون شیراز، اصفهان، مشهد، تهران، تبریز، اهواز (به استثنای کلانشهر کرج) بر توسعه حمل و نقل استان موثر بوده و رتبه های بالایی را به خود اختصاص داده اند. از سوی دیگر استان های قم و البرز علی رغم نزدیکی به پایتخت، از وضعیت مناسبی در توسعه شبکه حمل و نقل جاده ای برخوردار نبوده اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان