اصغر عالم تبریز

جهانی شدن بر کلیه مفاهیم موجود در جوامع تأثیر گذار بوده است، به گونه ای که همه آنها در تقابل با جهانی شدن، به جرح و تعدیل ارزش ها و معانی و مفاهیم موجود در خود پرداخته و در جهت بسط یا بازتعریف آن اقدام نموده اند. نیازهای بشری به گونه ای است که امروزه بدون داشتن ارتباطات بین المللی و توسعه روابط در بستر رفتارها و اخلاقیات پذیرفته شده در کل جهان امکان پذیر نمی باشد. یکی از این مفاهیم، مفهوم رفتار شهروندی می باشد که امروزه با عنوان رفتار شهروندی جهانی تکامل یافته است. بر این اساس و بنا بر اهمیت موضوع، هدف پژوهش حاضر، تبیین تأثیرات مفهوم رفتار شهروندی جهانی از دیدگاه مدیریتی است. در این پژوهش با تکیه بر مفاهیم و تعاریف موجود در باب رفتار شهروندی و تأثیراتی که در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دارد، به بررسی وجوه اشتراک این مفهوم در بحث مدیریتی می پردازیم و در ادامه پیشنهاداتی را ارائه خواهیم داد.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل بومی رفتار شهروندی سازمانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طراحی شده است. پژوهش از حیث هدف، کاربردی توسعه ای و به لحاظ نحوه جمع آوری اطلاعات، پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش تعداد 1112 نفر از کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 279 نفر برآورد گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد و محقّق ساخته می باشد. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از نرم افزارهای SPSS و لیزرل استفاده شده، بدین ترتیب که برای محاسبه آمار توصیفی و جمعیت شناختی و تست نرمال بودن از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف توسط نرم افزار SPSS و برای مدل سازی متغیرهای پژوهش با استفاده از نرم افزار لیزرل و به روش مدل معادلات ساختاری(SEM) و تحلیل عاملی اقدام شده است. براساس یافته های پژوهش و تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده، پنج بعد شخصیتی، ارزشی، حمایتی، فرهنگی و فراوظیفه ای به عنوان ابعاد موثر در بروز رفتار شهروندی سازمانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شناخته شده که هر یک از این ابعاد مولفه هایی را با خود به همراه دارد. ولی عوامل شخصیتی یکی از ابعاد تعیین کننده بر بروز رفتار شهروندی سازمانی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد.

عصر حاضر که دوران انفجار اطلاعات و شکوفایی دانش و گسترش رسانه های جمعی نام گرفته، آبستن حوادث و اتّفاقات بی شمار است. توانمندسازی و تواناکردن کارکنان رسانه با توجّه به مسئولیت خطیری که در شفّاف سازی و برجسته کردن مسائل مهم دارند، می تواند مورد بحث قرار گیرد. بحران های زیست محیطی در سطح بین الملل نیازمند فشارهای همه جانبه برای در اولویت قرارگرفتن برنامه های کاری کشورها می باشد. تغییرات محیطی و افزایش رقابت جهانی، موضوع توانمندسازی کارکنان را در کانون توجّه مدیران قرار داده است. چرا که سازمان ها با داشتن کارکنان توانمند، متعّهد، ماهر و باانگیزه، بهتر خواهند توانست خود را با تغییرات وفق داده و رقابت کنند. بر این اساس، محققان در این مقاله با تأکید بر نقش توانمندسازی کارکنان رسانه در مدیریت بحران های زیست محیطی بین المللی به دنبال کاهش اثرات منفی بحران های زیست محیطی بر دریای خزر می باشند. چنین به نظر می رسد که رسانه ها از طریق ایجاد بسترهای فرهنگی و اجتماعی مناسب در راستای آگاهی و ایجاد حسّاسیت نسبت به این مسأله حیاتی می توانند نقش مهمی داشته باشند و با ارائه راهکارهای ویژه، هم در جهت پیشگیری از بحران و هم در جهت کاهش عوارض ناشی از این بحران ها در منطقه از طریق آگاه سازی و هم  از طریق اطلاع رسانی به مسئولان نقش داشته باشند.