بتول شیخی مبارکه

تربیت بدنی و ورزش، بخش مهمی از برنامه آموزشی مدرسه و فرآیند تربیت و پرورش دانش آموزان را تشکیل می دهد و رعایت اصول اخلاق حرفه ای از سوی معلمان ورزش، امری اساسی در کیفیت آموزش تلقی می گردد؛ لذا هدف از پژوهش حاضر طراحی مدل اخلاق حرفه ای دبیران تربیت بدنی است که با روش کیفی مبتنی بر نظریه مبنایی (با رهیافت ساخت گرایانه چارمز) انجام پذیرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل صاحب نظران حوزه اخلاق و ورزش است که برای گزینش مصاحبه شوندگان از نمونه گیری هدفمند مبتنی بر روش نظری استفاده شد. برای سنجش روایی ابزار از معیارهای اسکینر و همکاران و برای سنجش پایایی از پایایی بازآزمون بهره گرفته شد. فرآیند تحلیل داده ها نیز مبتنی بر سه مرحله کدگذاری اولیه یا باز، کدگذاری متمرکزشده و کدگذاری نظری انجام پذیرفت. در نهایت، مدل اخلاق حرفه ای دبیران تربیت بدنی در سه سطح شامل عوامل مؤثر بر اخلاق حرفه ای، سطوح اخلاق حرفه ای و پیامدهای آن شکل گرفت.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه اخلاق حرفه ای دبیران تربیت بدنی بود. این پژوهش با استفاده از روش کیفی و رویکرد نظام مند نظریه داده بنیاد به انجام رسید. روش پژوهش: جامعه آماری شامل استادان صاحب نظر و مجرب در حوزه پژوهش بود که به منظور نمونه گیری نیز از روش گلوله برفی بهره گرفته شد. ابزار و روش گردآوری داده، مصاحبه از نوع نیمه ساختاریافته فردی بود، و اجرای مصاحبه ها تا اشباع نظری (13 مصاحبه) ادامه یافت. به منظور تحلیل داده ها از رویکرد نظام مند شامل سه گام اصلی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی بهره گرفته شد. یافته ها: طی فرایند کدگذاری باز، در مجموع 506 کد مفهومی بدون در نظر گرفتن همپوشانی ها احصا شد و در گام بعد، 74 مفهوم مشترک براساس همپوشانی ها و تشابهات، 16 مقوله را شکل دادند. در نهایت در مرحله کدگذاری محوری و انتخابی، مدل پارادایمی توسعه اخلاق حرفه ای دبیران تربیت بدنی با محوریت مقوله مرکزی توسعه فردی و سازمانی ترسیم شد. نتیجه گیری: بررسی وضعیت، جایگاه و ارائه شاخص های اخلاق حرفه ای در نظام آموزش و پرورش و معلمان زیرمجموعه آن، می تواند به سیاستگذاران، مدیران و برنامه ریزان به منظور اتخاذ تصمیمات مناسب برای کاهش شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب اخلاق حرفه ای دبیران یاری رساند که در این مسیر شرایط علی، راهبردها، بسترها، شرایط مداخله گر و همچنین پیامدهای حاصل به تفکیک تبیین شده اند.