حسن ملائکه

نظریه درماندگی آموخته شده توسط مارتین سلیگمن در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 میلادی ارائه گردید. براساس این نظریه، آموخته های ذهنی پیشین در عملکرد پیش رو تأثیر شگرفی دارد. درماندگی آموخته شده به افراد می آموزد که ماندن در درماندگی آموخته شده آن ها را به انفعال و بی تحرکی می کشاند و می تواند افراد را درمرداب عقب ماندگی، ثابت نگه دارد. این که چه زیرساخت های روانی جامعه را به سمت توسعه رهنمون می کند و یا چه عوامل روانی انفعال جوامع را در پی دارد، از جمله مواردی بود که محقق را به کنکاش در این خصوص سوق داد.هدف از نگارش این مقاله شناسایی عوامل روانی تأثیرگذار در روند توسعه و نقش این عوامل در پیشبرد توسعه در کشورهای کمترتوسعه یافته است. در این مقاله، نوعی همبستگی و رابطه علی و معلولی میان متغیر مستقل (نقش درماندگی آموخته شده) بر متغیر وابسته (روند توسعه) وجود دارد. روش جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است. یافته ها نشان داد که تفاوت بین خود واقعی و خود آرمانی آغازگر تنش و تضاد فکری است و چنین روندی با این تفکر همراه است که هرچه در جهت برون رفت از درماندگی تلاش شود، موفقیت و پیشرفتی حاصل نمی شود و این دقیقاً همان مبانی ای است که سلیگمن در درماندگی آموخته شده می آموزد. از آنجا که خودپنداره فرد از واقعیت برمبنای عدم توانایی خود در حل مشکلات و به دنبال آن عدم تبدیل شدن به یک فرد و جامعه توسعه یافته قرار دارد، فرد هیچ گونه تلاشی در جهت فائق آمدن بر شرایط مستولی ندارد. اینجاست که با درماندگی آموخته شده مواجه هستیم. به نظر می رسد راه برون رفت از درماندگی آموخته شده، بیشتر از آن که جنبه فناورانه داشته باشد، ریشه در مشکلات روانی فرد، و به دنبال آن، جامعه دارد. بنابراین، بهترین گزینه در این مسیر می تواند استمداد ازروان شناسان در جهت درمان و شکستن حلقه بسته درماندگی آموخته شده باشد.

با توجه به پیچیده شدن روابط اجتماعی و سیاسی، منابع اطلاعاتی و آگاهی افراد جامعه که زنان نیمی از جمعیت آن را تشکیل می دهند، نقش مهمی در توسعه انسانی و مشارکت های سیاسی-اجتماعی جامعه ایفا می کند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه ابزارهای نوین ارتباطی و آگاهی سیاسی زنان تهرانی، به بررسی رابطه سواد رسانه ای بر مؤلفه های آگاهی سیاسی زنان تهرانی شامل رویدادها، الگوها، سازمان ها و احزاب، شخصیت ها، خواسته ها، نیازها و حقوق زنان، کارکردهای نظام و تحلیل های سیاسی می پردازد. روش پژوهش، پیمایشی و اسنادی و جامعه آماری شامل کلیه زنان تهرانی بالای 20 سال به تعداد 4,369,551 نفر و حجم نمونه 384 نفر بود. پرسشنامه ها به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، توزیع و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند. آنچه این پژوهش را از سایر تحقیقات انجام شده متمایز می سازد، برگزیدن سه نوع رسانه دیجیتال (وب سایت ها، وب پورتال ها و شبکه های اجتماعی) و نیز نمونه گیری از میان جامعه شهری، بدون توجه به پایگاه های اقتصادی و اجتماعی زنان است. نتایج نشان می دهد رابطه آماری معنادار (مستقیم) میان سواد رسانه ای دیجیتال و آگاهی سیاسی زنان تهرانی به ویژه در شاخص شناخت و درک آنان از مفاهیم سیاسی، الگوها و مکاتب سیاسی روز وجود دارد. این در حالی است که افزایش آگاهی سیاسی زنان می تواند تعاملات سیاسی آن ها را تسهیل کند و در صورت استمرار مشارکت، بستر شکل گیری گفتمان های متعدد و جدیدی را در جامعه فراهم سازد.

بهره گیری صحیح و مناسب از فناوری های نوین اطلاع رسانی، سطح آگاهی افراد را افزایش داده و باعث تغییر در توقعات آنان از زندگی و در نتیجه عملکرد دولت می شود. بنابراین سطح رضایتمندی شهروندان از زندگی تغییر می کند و می تواند زمینه های تغییر در عملکردها و شیوه های اجرایی نظام سیاسی را به وجود آورد. هدف این پژوهش، مطالعه ارتباط میان سواد رسانه ای دیجیتال و رضایتمندی سیاسی شهروندان تهرانی است. بنابراین تأثیر سواد رسانه ای دیجتال بر مؤلفه های رضایتمندی شهروندان از نظام سیاسی شامل وضعیت موجود، کارگزاران و ساختارهای نظام سیاسی با استفاده از روش های دلفی، اسنادی و پیمایشی مطالعه شده است. جامعه آماری را شهروندان ایرانی بالای 18 سال ساکن شهر تهران تشکیل می دهند که تعداد آن ها 6559171 نفر است. حجم نمونه به روش کوکران 385 نفر تعیین و پرسشنامه ها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ی تصادفی توزیع و داده های لازم جمع آوری شدند معنا داری بین سواد رسانه ای و رضایتمندی سیاسی شهروندان تهرانی، وجود نداشته و  به رغم سطح  متوسط سواد رسانه ای دیجیتال، رضایتمندی سیاسی شهروندان تهرانی بسیار اندک است. به همین دلیل و به منظور بهره مندی مناسب از رسانه های دیجیتال در سیاستگذاری های نظام سیاسی، پیشنهادهابی برای سیاستگذاران و مدیران حوزه های رسانه ای ارائه شده است.

شهید مطهری، یکی از افرادی می باشد که توانست با افکار و نوشته های خود، قدم بزرگی در جهت روشنگری در اسلام داشته باشد. مبارزه با تحریف، انحراف، تحجر و التقاط؛ از ویژگی های بارز ایشان بود و علت آن جامعیتی بود که در شخصیت ایشان وجود داشت است. باتوجه به اهمیت بررسی اندیشه های مطهری، مطالعه حاضر با هدف تحلیل و تبیین اندیشه سیاسی مطهری براساس الگوی نظریه توماس اسپریگنز انجام گرفت. روش تحقیق، به صورت تحلیلی-توصیفی و تجزیه وتحلیل اطلاعات در قالب کیفی است. در این تحقیق بعد از بررسی مبانی نظری توماس اسپریگنز و همچنین اندیشه سیاسی شهید مطهری، به تحلیل و بررسی تفکرات سیاسی شهید مطهری براساس الگوی توماس اسپریگنز، پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان دادند تحجر و تجددگرایی افراطی، بی عدالتی و جهالت و جمود فکری؛ مهم ترین ریشه های بی نظمی می باشند که علت اصلی آن ها استعمار، تهاجم فرهنگی، نفوذ اندیشه های بیگانه و راه درمان آن احیای تفکر دینی، مبارزه با غرب گرایی و التقاط با غرب، ادامه دادن مسیر عدالت خواهی، استقرار ولایت فقیه و مردم سالاری دینی می باشد.

روشنفکری، حرکتی است در شکاف سنت و مدرنیته و از ایجاد شکاف و تزلزل میان این دو جهان است که اساساً زاده شده است. اندیشه روشنفکری و اصول گرایی شهید مطهری، از درون سنت دینی حاکم بر عامه مردم، نشأت گرفت که در نهایت باعث بروز حرکت های عملی در تداوم انقلاب شد. روش تحقیق، به صورت تحلیلی-توصیفی و تجزیه وتحلیل اطلاعات در قالب کیفی بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که مبانی و ماهیت تفکر اسپرینگر، از محیطی لیبرال و رادیکال نشأت گرفته که در تضاد نسبی با تفکر مطهری است که از محیطی نیمه سنتی و مذهبی؛ متبلور شده است؛ از این رو ماهیت آن نمی تواند در قالب الگوی اسپرینگر به صورت کامل، تعریف و تفسیر گردد. نتیجه تحقیق نیز نشان می دهد که به دلیل ماهیت پلورالیسم ارزشی اندیشه های اسپرینگر در مفاهیمی مثل آزادی، دموکراسی، تطبیق نظریات مطهری در قالب الگوی اسپرینگر، به صورت ناقص قابل اعمال است. کلید واژگان: شهید مطهری، توماس اسپریگنز، آزادی، ولایت فقیه.

آلمان با سه کشور روابط استراتژیک دارد به طوری که فهم  تحولات سیاست خارجی این کشور  بعد از جنگ جهانی دوم منوط به دانستن مراودات آن با این سه کشور است: ایالات متحده آمریکا، فرانسه و اسرائیل.  عوامل اصلی تاثیر گذار بر تعیین سیاست خارجی آلمان در مقابل اسرائیل و تحولات منطقه خاورمیانه علاوه بر منافع این کشور مانند کاهش و کنترل آسیبهای امنیتی که از این منطقه می تواند برای آلمان بوجود بیاید مانند تروریسم و همچنین داشتن روابط مطمئن و خوب با کشورهای منطقه برای برآوردن نیازهای انرژی آلمان، تحت تاثیر مسئولیت آلمان درقبال اقدامات و اعمال انجام گرفته در مورد یهودیان در جنگ جهانی دوم و آنچه که هولوکاست گفته می شود قرار دارد، زیرا این کشور خود را در برابر یهودیان مسئول و متعهد حس می کند.  درکنار این دو عامل اصلی عواملی دیگر نیز نقش دارند که تاثیر آنها در دوره های زمانی مختلف متفاوت است مانند تعلقات حزبی سیاستمداران حاکم، جهت گیری ها و گرایش های سیاسی شخصی سیاستمداران آلمانی و اینکه چه کسی مسئول پرونده روابط با اسرائیل است. این مقاله ضمن بررسی روابط همه جانبه آلمان و اسرائیل، توجه ویژه ای به گسترش همکاری های دو دولت در زمان صدارت آنگلا مرکل دارد.   

سقوط اتحاد جماهیر شوروی از مهمترین وقایع قرن بیستم بوده است و اثرات آن در ابعاد سیاسی، اقتصادی و ایدئولوژیک چه در سطح منطقه و چه در سطح بین المللی هنوز محسوس است. این مقاله با ارایه ی رویکردی مقایسه ای تحلیلی سعی در شناخت علل فروپاشی اتحاد شوروی و نیز مقایسه ی آن با سقوط سایر امپراتوری های قرن بیستم را دارد. نگارنده با بررسی دیدگاه سیاستمداران اتحاد شوروی مانند ولادیمیر پوتین، میخائیل گورباچف و آلکساندر یاکولوف و نیز محققان آلمانی مانند الریش درو، گرهارد سیمون و هلموت آلتریشتر سعی می کند، دیدگاهی جامع از علل سقوط اتحاد شوروی ارایه کند. نویسنده انتخاب های پیش روی روسیه برای ایفای نقشی مؤثر در صحنه ی جهانی را بررسی می کند و نتیجه می گیرد که روسیه برای دستیابی به این هدف می بایست همگرایی هر چه بیشتری در چارچوب اتحادیه اروپا در پیش گیرد.