محمد مکوندی

کیفیت به عنوان تطابق وضعیت آموزش عالی با رسالت، هدف و انتظارات افراد ذیربط، ذینفع و ذی علاقه در امور دانشگاهی می باشد. کیفیت در آموزش عالی یک نقطه ثابت و ایستا نیست بلکه یک حرکت و یک هدف استراتژیک است.هدف از این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر کیفیت آموزش و تدریس در دانشگاه فرهنگیان از دیدگاه دانشجو معلمان می باشد.جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجو معلمان مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 99-1398 در پردیس های استان خوزستان  که 2200 نفر می باشند.از بین آنها 30 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند گردآوری داده ها تا اشباع نظری ادامه پیدا کرد.ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته است.برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل محتوی استفاده شده است و مصاحبه ها مورد تفسیر قرارگرفت.یافته ها نشان دادند که از دیدگاه دانشجو معلمان، هفت عامل بالاترین نقش را در کیفیت آموزش و تدریس داشته اند که شامل: ویژگی های فردی و حرفه ای اساتید، مدیریت کلاس درس،  برنامه ریزی درسی، فضای فیزیکی، ارزشیابی آموزشی توسط اساتید، نقش آموزش و پرورش، نقش دانشگاه فرهنگیان، می باشند.

هدف: شناسایی و تبیین چگونگیِ استخراج و مستندسازی دانش ضمنی کارکنان و مدیران شرکت های تولیدیِ منطقه آزاد اروند با استفاده از نظریه داده بنیاد است. روش: از نظریه داده بنیاد که یک شیوه پژوهش کیفی است استفاده شد که به وسیله آن با استفاده از یک دسته داده ها، نظریه ای تکوین می یابد. برای جمع آوری داده ها با 25 نفر از مدیران و کارکنان شرکت های موجود در منطقه آزاد اروند، مصاحبه های عمیقی صورت گرفت. معیار اصلی برای تعیین حجم نمونه، نیل به نقطه اشباع نظری بود. تمامی افراد حجم نمونه مورد مطالعه، با رویکرد هدفمند انتخاب شدند. یافته ها: کدگذاری و تحلیل داده ها طی سه مرحله کدگذاریِ باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شد. روش های استخراج دانش ضمنی شامل: مصاحبه، داستان گویی سازمانی، یادگیری از طریق شنیدن، مشاهده، مطالعه موردی مستند، تفسیر، آموزش معکوس، شرح وقایع یادگیری و یادگیری عملی است که تقریباً تمام شرکت های تولیدی به این روش اعتقاد دارند. نتیجه: مدل پارادایمیِ چگونگیِ استخراج و مستندسازی دانشِ ضمنیِ شرکت های تولیدی منطقه آزاد اروند، شکل گرفت. عامل اصلی که می تواند در استخراج دانش ضمنی تأثیرگذار باشد، مشارکت است. مستندسازی دانش تنها به توانایی فرد بستگی ندارد بلکه به تمایل شخص برای مستندکردن دانش بستگی دارد.

این پژوهش به منظور شناسایی موانع و مشکلات اجرایی طرح ارزشیابی کیفی توصیفی و اصلاح و بهود این طرح در مقطع ابتدایی انجام گرفته است. روش پژوهش کیفی بوده و ازلحاظ هدف می توان آن را از نوع کاربردی دانست. جامعه آماری پژوهش را معلمان مقطع ابتدای شهرستان های آبادان و خرمشهر در سال تحصیلی 98-97 تشکیل دادند. نمونه گیری هدف مند بوده و باتوجه به اشباع نظری22 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است و مصاحبه ها ضبط و مکتوب شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل محتوی استفاده شده است و مصاحبه ها توصیف شدند. نتایج پژوهش نشان داد که رویگردانی از نظام ارزشیابی کیفی توصیفی و گرایش به نظام ارزشیابی سنتی نمره گرا، تراکم بالای تعداد دانش آموزان در کلاس درس و کمبود وقت، کمبود آموزش و پشتیبانی معلمان در ارتباط با طرح ارزشیابی کیفی توصیفی، حجم زیاد محتوای کتاب های درسی، کمبود فضا، امکانات و مواد آموزشی و مشکلات معلمان ازجمله مهم ترین موانع و مشکلات اجرایی طرح ارزشیابی کیفی توصیفی در مقطع ابتدایی از دیدگاه مصاحبه شوندگان بوده است.

پژوهش حاضر بصورت کیفی انجام شده است و روش جمع آوری داده ها میدانی مصاحبه ای غیر ساختارمند است، برای اینکه اطلاعات بدست آمده از یک مصاحبه غیر ساختارمند بر خلاف مصاحبه ساختارمند که احتمال مناسکی شدن در آن بیشتر است؛کاملاً خودانگیخته است و انطباق بیشتری با واقعیت دارد.قصد بر آن است که جامعه مورد نمونه، مناسب اهداف تحقیق باشد.بنابراین از نمونه گیری قضاوتی و در دسترس که از طرح های نمونه گیری غیر تصادفی هدفمندتر است، استفاده شده است.روش تحلیل داده ها نیز به دلیل ماهیت پژوهش تجزیه و تحلیل کیفی خواهد بود.پژوهش حاضر با تکیه بر تئوری عقلانیت چهارگانه اسنلن(عقلانیت اقتصادی، سیاسی، حقوقی و حرفه ای) به عنوان سازه نظری، به طور موردی به مطالعه طرح انتخاب مدیران با رأی دبیران پرداخته است..یافته های پژوهش نشان می دهد که بجز عقلانیت قانونی که در حد متوسط بوده بقیه عقلانیت ها بسیار بالا بوده و این طرح، طرح بسیار خوبی بوده که نیاز هست دوباره اجرا شود و اشکالات آن برطرف گردد.

رعایت اخلاق آموزشی تضمین کننده سلامت فرایند یاددهی یادگیری در دانشگاه و خصوصاً دانشگاه فرهنگیان است و باعث افزایش تعهد پاسخگویی اساتید نسبت به نیازهای دانشجویان می گردد.هدف این پژوهش تبیین نظرات و تجربیات دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان از اخلاق تحصیلی در محیط آموزشی در سال تحصیلی 99-1398 بود.این پژوهش بصورت کیفی انجام شده و با 25نفر از دانشجو معلمان مشغول به تحصیل در دانشگاه فرهنگیان استان خوزستان که به روش هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت.برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد.250 کد اولیه از مصاحبه ها استخراج و پس از مرور و خلاصه سازی آنها، پنج مفهوم اصلی از تحلیل داده ها بدست آمد که شامل رعایت شأن و جایگاه استاد در کلاس درس ؛ رعایت حرمت کلاس درس و دانشجو از طرف استاد؛ حفظ شأن و جایگاه کلاس درس؛ رعایت هنجارها و استانداردهای آموزشی؛ رعایت مقررات(نظم و انضباط) آموزشی و دانشگاه می باشد.نتایج نشان داد که اخلاق در دانشگاه فرهنگیان تعیین کننده مسئولیت های حرفه ای اساتید و دانشجویان در محیط های آموزشی می باشد.با توجه به این که نگاه دانشجو معلمان به اساتید، نگاهی الگو بردارانه می باشد، پرورش فضایل اخلاقی توصیه می شود.

آموزش مجازی فرصتی برای مقابله با محدودیت های آموزش حضوری است.پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرصت ها و چالش های تدریس در شبکه آموزشی دانش آموزان(شاد) براساس تجربه زیسته معلمان استان خوزستان، انجام شده است.روش پژوهش کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی است.داده ها با استفاده از نمونه گیری هدفمند و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 30 نفر از معلمان رسمی(ابتدایی و متوسطه اول) استان خوزستان که در سال 1399 در شبکه آموزشی دانش آموزان (شاد) در مدارس کار کرده بودند، جمع آوری شده است.تحلیل عمیق دیدگاه های معلمان باعث شناسایی 10 فرصت شامل: درگیری بیشتر اولیاء با فرایند آموزش و یادگیری دانش آموزان؛ نداشتن محدودیت زمانی برای دسترسی به مطالب آموزشی؛ فرصت بیشتر برای توجه به دانش آموزان ضعیف؛ حذف هزینه های رفت و برگشت؛ شناسایی معلمان توانمند و خلاق؛ علاقه مند شدن دانش آموزان به امور پژوهشی؛ قرنطینه شدن اجباری دانش آموزان؛ بالا رفتن سواد رسانه ای معلمان و دانش آموزان؛ عدم استرس کلاس حضوری؛ جذاب و هیجان انگیز بودن فضای مجازی برای دانش آموزان و دوازده چالش شامل: دسترسی نداشتن همه دانش آموزان به نت ؛ مشکل بودن ارزشیابی دانش آموزان؛ عدم تحرک دانش آموزان ؛ سنگین بودن هزینه های اینترنت برای برخی از خانواده ها؛ اعتیاد دانش آموزان به گوشی و تبلت؛ نادیده گرفته شدن تفاوت های فردی؛ اختلال در رشد اجتماعی دانش آموزان؛ فراهم شدن امکان تقلب برای دانش آموزان؛ سخت بودن تصحیح اوراق امتحانی و بررسی تکالیف دانش آموزان؛ توجه صرف به آموزش و نادیده گرفتن پرورش دانش آموزان؛ از بین رفتن رقابت سالم در بین دانش آموزان؛ کمتر شدن انگیزه دانش آموزان و جدی نگرفتن کلاس های درس شده است.