اکرم سماواتیان

این پژوهش با هدف شناسایی اثرات خودافشایی در شبکه های اجتماعی مجازی بر ارتقای امنیت اجتماعی طراحی شده و قصد دارد با احصاء تهدیدها و فرصت های حاصل از آن در راستای ارتقای امنیت اجتماعی اقدام نمایند. در مرحله کیفی پژوهش حاضر، ابتدا بر اساس روش نمونه گیری در دسترس، به مطالعه اسناد و تحقیقات مرتبط پرداخته، چارچوب مصاحبه تدوین و با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی با 10 نفر از اعضای هیأت علمی ، صاحب نظران دانشگاهی و متخصصان مدیریت رسانه و آشنا به فضاهای مجازی که دارای بالاترین حد تجربه زیستی در زمینه فضای مجازی بودند، مصاحبه انجام گرفت و سپس شاخص های خودافشایی، امنیت اجتماعی و هویت اجتماعی، براساس مدل تحقیق مقوله بندی شد. در مرحله کمّی پژوهش، با تدوین ابزار پرسشنامه، نسبت به اجرای آن اقدام شد. نتایج حاکی از آن است که خودافشایی بیش از 70 درصد در امنیت اجتماعی اثر معنادار دارد. در خودافشایی، اشتراک تصاویر 95 درصد، ویژگی های فردی و بیان اعتقادات نیز به ترتیب 78 و 76 درصد این متغیر را توضیح می دهند؛ در بعد امنیت اجتماعی نیز بعد فرهنگ 54 درصد، هویت و پلیس نیز به ترتیب 44 و 31 درصد امنیت اجتماعی را توضیح می دهند. در بعد هویت اجتماعی نیز هویت ملی 87 درصد، هویت مذهبی و قومی تأثیر تقریباً یکسانی حدود 60 درصد دارند و هویت مدرن ارتباط معنی داری با هویت اجتماعی ندارد. با در نظر گرفتن متغیر هویت جمعی ارتباط بین دو مؤلفه خودافشایی و امنیت اجتماعی در حالت مستقیم و غیرمستقیم اندازه گیری شد که بر اساس نتایج آن، نقش هویت اجتماعی در افزایش امنیت اجتماعی تأیید می گردد.

   پژوهش حاضر با هدف شناسایی خودافشایی کاربران 19 تا 45 ساله شهر همدان  در شبکه های اجتماعی مجازی انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و بر اساس روش گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی و از نظر روش تجزیه و تحلیل داده ها، از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کاربران، شبکه های اجتماعی شهر همدان در طیف سنی 19 تا 45 سال بودند که از میان آن ها و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای ابتدا 768 و سپس برای افزایش اعتبار داده ها به 800 نفر ارتقاء داده شدند. ابزار این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که برای تعیین روایی آن از روایی محتوایی و همچنین برای به دست آوردن پایایی آن ها از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شده است که مقدار آن در پرسشنامه مذکور 78/0 محاسبه گردید. در این پژوهش، جهت تحلیل داده های به دست آمده از تکنیک استنباطی(تحلیل عاملی تأییدی) و تکنیک توصیفی(تحلیل واریانس و پس هاک بنفرونی) و نرم افزارهای لیزرل و SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد در خودافشایی، مؤلفه اشتراک تصاویر 95 درصد، ویژگی های فردی و بیان اعتقادات نیز به ترتیب 78 و 76 درصد این متغیر را توضیح می دهند. همچنین بین سن، جنسیت، تحصیلات و خودافشایی روابط معنی داری به دست آمد. بر این اساس، در شهر همدان مردان نسبت به زنان خودافشایی بیشتری دارند. با افزایش سن افراد تمایل کم تری به افشای اطلاعات خود داشته و هر چه سطح تحصیلات بیشتر باشد، خودافشایی بیشتر اتفاق می افتد.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهکارهایی برای ارتقای امنیت اجتماعی در شبکه های اجتماعی مجازی انجام پذیرفت. زیرا امنیت اجتماعی یکی از نیازهای اولیه هر جامعه بشری است و ایجاد آن باعث استمرار ارزش ها و نظام فرهنگی و اجتماعی جامعه و تداوم آن باعث کاهش انحرافات و تهدیدهای فرهنگی و اجتماعی است. این مطالعه با هدف تحلیل عوامل مؤثر بر امنیت در قالب یک سیستم، با روش آمیخته به ارزیابی عوامل تأثیرگذار، تأثیر پذیر، کلیدی و استراتژیک بر سیستم و پایداری یا ناپایداری آن پرداخته است. پس از مرور متون و شناسایی مؤلفه های تأثیرگذار بر امنیت اجتماعی، سؤالاتی در اختیار خبرگان و صاحب نظران قرار گرفت که پس از بررسی پاسخ ها تعدادی گویه به دست آمد. این گویه ها برای پیمایش نظرات جامعه پژوهش در اختیار آن ها قرار گرفت. برای بررسی روابط میان عوامل، از ماتریسی دو بعدی موسوم به ماتریس اثرات متقابل استفاده شد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل اثرات متقابل و نرم افزار  میک مک استفاده شد که در ادامه تحلیل، نتایج نشان داد 37 عامل به عنوان عوامل کلیدی در  چهار دسته عوامل تأثیر پذیر، تنظیمی، مستقل و دو وجهی شناسایی شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که پنج بعد فرهنگ، آموزش، تقویت باورهای دینی، نقش رسانه و بومی سازی قوانین در ارتقای امنیت در شبکه های اجتماعی مجازی نقش محوری دارند.