عباس عزیزی

زمینه و هدف: یکی از مهم ترین راه های کنترل و کاهش آسیب ها و جرائم اجتماعی، ارائه خدمات مشاوره ای بهنگام و همچنین کیفیّت سنجی آن است که می تواند در ارتقای سلامت افراد جامعه مؤثر واقع شود. نیروی انتظامی نیز با راه اندازی مراکز مشاوره و مددکاری اجتماعی، بستر و زمینه پیشگیری از مسائل اجتماعی و ارائه خدمات مذکور را فراهم کرده است. از همین رو پژوهش حاضر، با هدف شناسایی نگرش مراجعان درباره کیفیّت ارائه خدمات مشاوره و مددکاری اجتماعی کلانتری 11 فرماندهی انتظامی شهرستان همدان انجام شد. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه هدف، مراجعان دایره مشاوره و مددکاری کلانتری 11 فرماندهی انتظامی شهرستان همدان هستند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به روش نمونه گیری در دسترس، 92 نفر از آن ها برای حجم نمونه تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های تی تک نمونه ای، تی مستقل و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که کیفیّت ارائه خدمات مشاوره و مددکاری از نظر مراجعان در سطح مطلوبی بوده است؛ همچنین بین نگرش مراجعان برحسب نوع خدمت ارائه شده به آن ها و بین نگرش مراجعان در حل مسائل فردی برحسب وضعیت تأهل آن ها تفاوت وجود دارد؛ اما بین نگرش مراجعان برحسب سن و تحصیلات آن ها و بین نگرش مراجعان در مسائل خانوادگی، مسائل حقوقی و مسائل اجتماعی برحسب وضعیت تأهل آن ها تفاوت وجود ندارد. نتیجه گیری: میزان مطلوب بودن یا نبودن کیفیّت خدمات مشاوره و مددکاری پلیس، یکی از مهم ترین مؤلفه های تأثیرگذار بر سلامت اجتماعی شهروندان (مثبت یا منفی) در جامعه امروز است؛ بنابراین، برنامه ریزی دقیق درزمینه برنامه های فوق و افزایش کیفیّت در نوع ارائه خدمات مذکور کاملاً ضرورت دارد.

زمینه و هدف: تجربه جهانی طی چند دهه گذشته نشان می دهد که توسعه گردشگری در فضاهای جغرافیایی و از جمله نواحی شهری، همواره به شکل ها و درجه های مختلف، پیامدهای مثبت و منفی گوناگونی در ابعاد امنیتی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و محیطی به همراه داشته است. پژوهش حاضر بر شناخت و تحلیل اثرات منفی امنیتی ناشی از فعالیت اقامتگاه های گردشگری غیر رسمی در شهر همدان تمرکز دارد. روش: بنیان روش شناسی پژوهش حاضر مبتنی بر روششناسی کیو به عنوان یک روش ترکیبی یا آمیخته است. روش کیو یک بسته روش شناسی کامل است که به ترتیب مراحل مطالعه کیفی و مطالعه کمّی را در بر می گیرد. همچنین تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی به شمار می آید. 64 نفر از میان اهالی فضای گفتمان به روش نمونه گیری هدفمند برای مشارکت در پژوهش انتخاب شدند. یافته ها: براساس یافته های مطالعه فضای گفتمان، در مرحله کیفی اثرات منفی فعالیت اقامتگاه های غیر رسمی شامل 16 گزاره شناسایی شد. در مرحله کمّی برای کشف الگوهای ذهنی موجود درباره اثرات منفی امنیتی از روش های تحلیل خوشه ای و تحلیل تشخیص استفاده شد و بر این اساس، 5 الگوی ذهنی متمایز شناسایی شد. نتیجه گیری: به طور خلاصه دیدگاه نخست، سرپوش گذاشتن بر جرم و ناهنجارهای اجتماعی؛ دیدگاه دوم، قانون گریزی و تخریب وجهه یا تصویر مقصد گردشگری؛ دیدگاه سوم، تضعیف امنیت جوامع میهمان و میزبان، دیدگاه چهارم، تهدید امنیت اقتصادی مقصد گردشگری، و دیدگاه پنجم، تضعیف کنترل اجتماعی و کنترل انتظامی را مورد تأکید قرار می دهد.

تجربه جهانی طی چند دهه گذشته نشان می دهد که توسعه گردشگری در فضاهای جغرافیایی و از جمله نواحی شهری همواره به اشکال و درجات مختلف پیامدهای مثبت و منفی گوناگونی در ابعاد امنیتی، اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و محیطی به همراه داشته است. پژوهش حاضر بر شناخت و تحلیل اثرات منفی امنیتی ناشی از فعالیت اقامتگاه های گردشگری غیررسمی در شهر همدان تمرکز دارد. بنیان روش شناسی پژوهش مبتنی بر روششناسی کیو به عنوان یک روش ترکیبی یا آمیخته است. روش کیو یک بسته روش شناسی کامل است که به ترتیب مراحل مطالعه کیفی و مطالعه کمّی را در بر می گیرد. همچنین، تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی به شمار می آید. 64 نفر از میان اهالی فضای گفتمان به روش نمونه گیری هدفمند برای مشارکت در پژوهش انتخاب شد. بر اساس یافته های مطالعه ی فضای گفتمان در مرحله کیفی اثرات منفی فعالیت اقامتگاه های غیررسمی شامل 16 گزاره شناسایی شد. در مرحله کمّی برای کشف الگوهای ذهنی موجود درباره اثرات منفی امنیتی از روش های تحلیل خوشه ای و تحلیل تشخیص استفاده شد و بر این اساس 5 الگوی ذهنی متمایز شناسایی شد. به طور خلاصه دیدگاه نخست، سرپوش گذاشتن بر جرم و ناهنجارهای اجتماعی؛ دیدگاه دوم، قانون گریزی و تخریب وجهه یا تصویر مقصد گردشگری؛ دیدگاه سوم، تضعیف امنیت جوامع میهمان و میزبان، دیدگاه چهارم، تهدید امنیت اقتصادی مقصد گردشگری و دیدگاه پنجم، تضعیف کنترل اجتماعی و کنترل انتظامی را مورد تاکید قرار می دهد.

زمینه و هدف: امروزه تأثیر رسانه های اجتماعی مجازی بر مؤلفه های هویت اجتماعی ازجمله هویت ملی غیرقابل انکار است. بررسی وجوه مختلف این تأثیرات مورد توجه محققان اجتماعی بوده است. نگاه مختصری به تحقیقات انجام شده در این زمینه، نتایج متفاوت و گاه متناقضی را نشان می دهد؛ بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف دستیابی به تحلیلی جامع درزمینه تأثیر رسانه های اجتماعی مجازی بر هویت ملی انجام شده است.روش: روش تحقیق، فراتحلیل است که 21 پژوهش مرتبط در سال های 1398-1390 را مورد بررسی قرار داده است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل حساسیت، نمودار قیفی، مدل های ثابت و تصادفی و تحلیل ناهمگنی از نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) استفاده شد.یافته ها: یافته ها ناهمگنی اندازه اثر در تحقیقات مختلف و عدم سوگیری انتشار در مطالعات مدنظر را نشان داد. همچنین نتایج اندازه اثر هویت ملی و استفاده از فضای مجازی معادل 0.139- است که برحسب نظام تفسیری کوهن، این میزان تأثیر «در حد ضعیف» ارزیابی می شود. علاوه بر این، بررسی دو متغیر تعدیل کننده نشان می دهد ضریب اندازه اثر در دانشجویان بیشتر از شهروندان است و اندازه اثر در گروهی که منحصراً از شبکه های مجازی بهره می برند و کسانی که از وب سایت های اینترنتی و شبکه های اجتماعی توأمان استفاده می کردند، متفاوت است.نتیجه گیری: نتایج تحلیل ناهمگنی تأییدکننده دیدگاه نظریه پردازانی است که رویکرد واقع بینانه دارند و معتقد به آثار توأمان مثبت و منفی فضای مجازی هستند و مقدار اندازه اثر ترکیبی تأییدکننده دیدگاهی است که به تأثیر منفی فضای مجازی بر هویت تأکید دارد.

زمینه و هدف: سرقت محتویات داخل خودرو در مقایسه با سایر سرقت ها فراوانی قابل توجهی دارد. پلیس همواره به دنبال راهی بوده تا با شناخت عوامل اجتماعی ارتکاب به سرقت مانند اعتیاد، راهکار هدفمندی جهت مقابله با آن ارائه کند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی تأثیر موادمخدر و روان گردان بر سرقت داخل خودرو در شهر همدان انجام پذیرفت. روش:روش پژوهش حاضر تحلیل محتوای کمی و جامعه آماری آن کلیه پرونده های سرقت خودرو ثبت شده در پلیس آگاهی استان همدان در طول سال 1399 است که براساس فراوانی محل سرقت کلاسه بندی شده اند. 80 پرونده مربوط به سرقت داخل خودرو به روش هدفمند نمونه گیری و سابقه اعتیاد این افراد به انواع موادمخدر و نیز سابقه سرقت (زمان و تعداد) احصا گردید. داده های حاصل به صورت توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: اعتیاد به موادمخدر با سرقت داخل خودرو رابطه مستقیم و معناداری دارد. بدین صورت که 62.5 درصد از سارقین، سابقه اعتیاد و نگهداری موادمخدر داشتند و از این بین 81.25 درصد از آنان معتاد به هروئین می باشند که بالاترین تاثیر را در ارتکاب به سرقت داخل خودرو در شهر همدان نسبت به سایر مواد افیونی به خود اختصاص داده است. اعتیاد به چند ماده، تریاک و شیشه به ترتیب در رتبه های بعدی عوامل تاثیرگذار قرار گرفته است. نتیجه گیری: افرادی که اعتیاد به هرویین دارند، از ارتکاب جرایم بسیار مهم مانند کلاهبرداری های بزرگ و سرقت های باندی و مسلحانه و... عاجز هستند اما بین اعتیاد و ارتکاب جرم سرقت داخل خودرو، رابطه مستقیمی وجود دارد.

زمینه و هدف: جرم یابی دارای قواعدی است که بسترهای کشف جرائم را در یک نظام ساختارمند اطلاعات محور محقق می سازد که این مهم منوط به بهره گیری صحیح از پایه های اطلاعاتی جرم یابی است؛ لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی چالش های پلیس اطلاعات محور در جرم یابی سرقت اماکن ناشی از سفرهای مجرمانه انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت داده ها کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون داده های آن تحلیل شده است. جامعه آماری، کارآگاهان و متخصصان جرم یابی بودند که با رویکرد هدفمند ملاکی و براساس اصل اشباع نظری تعداد 14 نفر از آنها به عنوان مشارکت کننده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه سازمان یافته بود که برای تعیین پایایی و روایی آن از چهار ملاک اعتبارپذیری، انتقال پذیری، تائیدپذیری و قابلیت اطمینان استفاده شد. یافته ها: چالش های پلیس اطلاعات محور در جرم یابی سرقت های ناشی از سفرهای مجرمانه شامل 67 مضمون پایه ای، 9 مضمون سازمان دهنده و 2 مضمون فراگیر است. براین اساس، اولین مضمون فراگیر یعنی چالش های برون سازمانی شامل چهار مضمون سازمان دهنده و چالش های درون سازمانی نیز شامل پنج مضمون سازمان دهنده است که در متن مقاله به آنها پرداخته شده است. نتیجه گیری: در همه جوامع، جرایم و اطلاعات دارای ارتباط نزدیکی با یکدیگر هستند و از منظر صاحبنظران علم جرم یابی یکی از مهمترین مسائل در طراحی نامناسب فرایند کشف جرایم نداشتن اطلاعات مطلوب و کافی است. بنابراین یک سیستم اطلاعاتی مفید و به دور از چالش های درون و برون سازمانی برای موفقیت در هر پرونده پلیسی، مهم و حیاتی است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی رهیافت های فرهنگی - انتظامی موثر بر جرم یابی سرقت انجام پذیرفت. در این پژوهش از تحلیل تماتیک استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کاراگاهان و متخصصان جرم یابی بودند که از بین آن ها 14 نفر به عنوان نمونه آماری با استفاده از رویکرد هدفمند ملاکی و معیار اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه سازمان یافته بود که برای تعیین پایایی و روایی آن از چهار ملاک اعتبارپذیری، انتقال پذیری، تائیدپذیری و قابلیت اطمینان استفاده شد. داده ها نیز به صورت تحلیل مضمون تحلیل شد. یافته ها نشان داد؛ رهیافت های فرهنگی - انتظامی موثر بر جرم یابی سرقت شامل 76 مفهوم پایه ای، 10 مفهوم سازمان دهنده و 2 مفهوم فراگیر می باشد. براین اساس اولین مفهوم فراگیر یعنی رهیافت های برون سازمانی شامل 4 مفهوم سازمان دهنده؛ ارتقاء تبادل اطلاعاتی سازمان های دیگر با پلیس، الزام قانونی سازمان ها در ارائه اطلاعات به پلیس، پشتیانی اطلاعاتی قوه قضاییه از پلیس و ارتقاء پشتیبانی پایش تصویری سازمان ها و ادارات دیگر از پلیس می باشد. همچنین رهیافت های درون سازمانی نیز شامل 6 مفهوم سازمان دهنده می باشد که عبارتند از؛ تسهیل دسترسی به بانک های اطلاعاتی، ارتقاء مهارت افزایی و آموزش تخصصی کارکنان، مهارت در تحلیل اطلاعات، پشتیبانی اطلاعاتی، تخصیص منابع مالی در خرید اطلاعات و راهکارهای فرهنگی اجتماعی موثر در جرم یابی از سرقت.