غلامرضا شمس

دستیابی به اصلی ترین معیارهای کیفیت در آموزش عالی، از الزامات اساسی برای اجرای مناسب هر یک از رویکردهای تضمین کیفیت در بهبود آموزش عالی و رشته های درسی است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل، ملاک ها و نشانگرهای مؤثر در تضمین کیفیت رشته مدیریت آموزشی و تعیین میزان اهمیت و اولویت آنها نسبت به یکدیگر انجام شد. روش تحقیق، کیفی و ابزار مصاحبه و بررسی اسناد و مدارک است. برای تحلیل یافته های مصاحبه از روش تحلیل محتوا به شیوه مقوله بندی و برای تحلیل اسناد و مدارک از تکنیک آنتروپی شانون استفاده شد. مصاحبه نیمه ساختارمند با 11 نفر از خبرگان حوزه تضمین کیفیت و استادان گروه علوم تربیتی دانشگاه های دولتی شهر تهران انجام گرفت. ضمن مصاحبه، برای شناسایی جامع عوامل، ملاک ها و نشانگرها، 37  واحد مطالعاتی در زمینه ارزیابی و تضمین کیفیت رشته های درسی بررسی شد. نتایج نشان داد که هفت عامل دانشجویان، اعضای هیأت علمی، امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی، جایگاه سازمانی سازماندهی و مدیریت گروه، فرایند یاددهی-یادگیری، دوره های آموزشی مورد اجرا و دانش آموختگان، به عنوان عوامل اساسی در تضمین کیفیت برنامه آموزشی رشته مدیریت آموزشی اهمیت دارند و از این میان عامل جایگاه سازمانی، سازماندهی و مدیریت گروه با بار اطلاعاتی 0.51 و ضریب اهمیت 0.17 بالاترین اولویت را در بین سایر عوامل دارند و سایرعوامل در اولویت های بعد از آن قرار دارند. ملاک نحوه تبادل تجربه از عامل اعضای هیأت علمی، با بار اطلاعاتی 0.688 و ضریب اهمیت 0.17 بالاترین اولویت را نسبت به کل ملاک های پژوهش دارا بود و نشانگر تعداد مقاله های منتشر شده در مجلات معتبر علمی از عامل اعضای هیأت علمی با بار اطلاعاتی 0.800 و ضریب اهمیت 0.045 بالاترین اولویت را نسبت به سایر نشانگرها داشت.

هدف: هدف از اجرای این پژوهش، طراحی و تدوین الگویی به منظور بازنگری برنامه درسی رشته آموزش عالی در مقطع دکتری بود.روش پژوهش: بدین منظور از پژوهش کیفی و روش تحلیل مضمون استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. جامعه پژوهش، متخصصان و صاحب نظران برنامه های درسی و افراد با تجربه در این حوزه بود که از بین آنها 15 نفر به صورت هدفمند و با روش زنجیره ای به عنوان شرکت کنندگان پژوهش انتخاب شدند. تعداد شرکت کنندگان بر اساس اشباع اطلاعاتی پژوهشگر بوده است.یافته ها: نتایج پژوهش در بخش عناصر مهم و مورد توجه در بازنگری برنامه های درسی شامل 6 تم اصلی یعنی سیاست ها، هدف ها، محتوا، روش های یاددهی- یادگیری، روش های ارزشیابی و نوع ارائه دوره است.نتیجه گیری: نتایج پژوهش، نشان دهنده آن است که مؤلفه های اصلی الگوی بازنگری برنامه های درسی شامل 5 تم اصلی یعنی توجه به فرایندمحور بودن بازنگری برنامه های درسی، جامعیت در بازنگری برنامه های درسی، جلب مشارکت ذی نفعان، اجتناب از تمرکزگرایی و تأکید بر نقش ارزشیابی در فرایند بازنگری برنامه های درسی است.

هدف: از آنجایی که همچنان نحوه ارزیابی در یادگیری الکترونیکی به عنوان یک علامت سؤال باقی مانده است، هدف پژوهش حاضر، شناسایی فنون ارزیابی یادگیری در آموزش های الکترونیکی دانشگاهی است.روش پژوهش: پژوهش با دو روش، مرور نظام مند ترکیبی در مجلات معتبر علمی حوزه یادگیری الکترونیکی و رویکرد کیفی با استراتژی پدیدارشناسی انجام شد. در روش مرور نظام مند ترکیبی، ده مجله کیو وان در حوزه یادگیری الکترونیکی که از نظام رتبه بندی مجلات سایمگو انتخاب شدند، مورد جستجو قرار گرفتند. در رویکرد کیفی نیز اعضای هیأت علمی و مدرسان آموزش های الکترونیکی دانشگاهی در رشته علوم تربیتی و روانشناسی تربیتی، میدان این پژوهش بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند ملاک محور، انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند نسبت به جمع آوری داده ها تا دستیابی محقق به اشباع نظری اقدام و در مصاحبه دوازدهم، اشباع نظری حاصل گردید. داده ها با استفاده از روش کدگذاری کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: براساس نتایج مرور نظام مند ترکیبی، فنون ارزیابی مختلفی در دوره های آموزش الکترونیکی دانشگاهی در سطح بین المللی شناسایی شدند. همچنین، بر اساس یافته های حاصل از مصاحبه ها، دو مضمون «در طول ترم» و «در پایان ترم» و تعداد دوازده زیرمضمون حاصل شد.نتیجه گیری: ارزیابی یادگیری در محیط های الکترونیکی، یادگیرنده محور است که بر نقش فعال یادگیرنده در فرایند یادگیری تأکید دارد.

هدف از اجرای این پژوهش، ارزیابی فرهنگ یادگیری دانشجویان رشته معماری و شناسایی نقاط ضعف و قوت آن بود. پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها با رویکردی کیفی بود که به روش موردی تبیینی اجرا شد. در این پژوهش با اعضای هیئت علمی، مدیران آموزشی و دانشجویان مقطع دکتری رشته معماری مصاحبه نیمه ساختمند صورت گرفت. داده های مصاحبه با استفاده از تحلیل مضمون (به روش قالب مضامین) تحلیل شد. خرده مقوله های استخراج شده مطابق با چهارچوب بررسی فرهنگ یادگیری در سطح فردی (مقوله های انگیزه یادگیری، نقش یادگیرنده، انتظارات دانشجویان از یادگیری، وظایف یادگیرنده)، سطح نهادی (مقوله های تقدیر و تشویق نوآوری آموزشی، قوانین رسمی و غیر رسمی، بهبود کیفیت زمینه یادگیری، توسعه هیئت علمی، توانمندسازی ظرفیت آموزش) و سطح تعاملی (مقوله های فضای یادگیری، ساختار محتوا، هدف ها، رسانه، ارزشیابی، روابط استادان با دانشجویان، استاد، چهارچوب زمان) طبقه بندی و ارائه شد.