عبدالرضا شاه محمدی

نابردباری اجتماعی از جمله مسائل اجتماعی است که در صورت تشدید و فراگیری، انسجام جامعه را به مخاطره می اندازد. مقاله حاضر به روش نظریه داده بنیاد، به تحلیل نابردباری اجتماعی از منظر نخبگان دانشگاهی می پردازد. داده ها به روش نظریه داده بنیاد از طریق مصاحبه با نخبگان دانشگاهی به دست آمد. در نوشتار حاضر، با هدف تفسیر نابردباری اجتماعی به مدلی پارادایمی دست یافتیم که تفسیرکننده ذهنیت کنشگران در خصوص شرایط، راهبردها و پیامدهای نابردباری اجتماعی است. یافته ها از دو نوع رویکرد کنشی و ساختاری در خصوص عوامل نابردباری اجتماعی حکایت دارند. در اتخاذ هریک از راهبردها، چند عامل زمینه ای (کنش و ساختار اجتماعی)، مداخله گر (تبعیض و بی عدالتی در سطح جامعه و شیوع گفتمان تحقیر) و شرایط علی (عوامل کنشی اعم از متغیرهای جمعیت شناختی و جامعه شناختی و عوامل ساختاری اعم از سطوح میانی و کلان) نقش داشته اند که اتخاذ راهبردهای کنش (آموزش عمومی و تمرکز بر جامعه مدنی) پیامدهای دوگانه ذهنی-عینی را دربرداشته است. مجموع این عوامل در یک مدل پارادایمی به هم ربط داده شدند و به تصویر کشیده شدند.

امروزه توسعه و مدیریت مسالمت آمیز و خردمندانه تغییرات در جهت به حداکثر رساندن میزان بهره گیری از تمام انرژی های قابل استفاده جامعه برای پاسخگویی به نیازهای مردم و کمک به رشد و شکوفایی استعدادهایی جسمانی، روانی و اجتماعی آنان فقط از طریق خود مردم و با مشارکت آنان قابل تحقق است. بنابراین، باید گفت که بدون مشارکت زنان که نیمی از جمعیت هر کشوری را تشکیل می دهند، هیچ جامعه ای نمی تواند به اهداف توسعه خود دست یابد.

"مقاله حاضر می‌کوشد با ارائه تعاریف گوناگون از فرهنگ و ضرورت توجه به تغییرات فرهنگی در جریان هر تغییر و نوآوری در جامعة بشری، به کارکرد فرهنگی رسانه‌ها نظری بیفکند. در این راستا نویسنده به سه نظریه عمده در زمینة فرهنگ و رسانه‌ها اشاره می‌کند که عبارتند از: نظریه جامعة توده‌وار، نظریه جبر فناوری و نظریه اقتصاد سیاسی. طی شرح این نظریه‌ها، نظریات اندیشمندانی چون هارولد والدانیس، مارشال مک‌لوهان، زیگموند بامان و اریک فروم آمده است. بخش دوم مقاله به نظریه‌های موجود در زمینة فرهنگ و جهانی شدن اختصاص دارد که طی آن ضمن نقد دیدگاه‌های ارنست گلنر و والراشتاین ابعاد جریان فرهنگی مانند پیدایی خرده فرهنگ‌ها، انتقال فناوری و انتقال سرمایه بررسی می‌شود. بخش سوم مقاله در برگیرندة نظریه‌های موجود درباره رسانه و جهانی شدن است که رویکرد سه دیدگاه مارکسیستی، لیبرالیستی و پسامدرن را در این باره بیان می‌کند. نویسنده در پایان به نتیجه‌گیری از مباحث مطرح شده می‌پردازد"

"مقاله حاضر کنکاشی است پیرامون تاثیر پیشرفت وسایل ارتباط جمعی بر ابلاغ واشاعه ادیان مختلف . این تاثیر تا آنجا است که منجر به ایجاد ادیان شخصی نوظهور شده است . نگارنده در ابتدا نگاهی گذرا به تاریخچه و وضعیت رسانه ها و برنامه های دینی در امریکا ، اروپا، افریقاو آسیا دارد و سپس عملکرد رسانه ها را در کشورهای اسلامی به عنوان ابزار اشاعه فرهنگ اسلامی حفظ وافزایش مشروعیت دولت و جلوگیری از تبلیغ اعمال ضد دینی ارزیابی می کند . وی در ادامه به تعریف دین و رسانه به منزله دو نهاد نمادساز می پردازد که به درک و شناخت انسان از جهان پیرامون معنا می بخشند و متناسب با سه دوران فرهنگ شفاهی ،چاپی و الکترونیکی سه نوع رابطه را بین دین و رسانه تشخیص می دهد: 1- سلطه دین بررسانه ها 2- چالش بین دین و رسانه ها3- تاثیر عصر اطلاعات بر دین. در شرح هر دوره نیز امکاناتی را که وسیله ارتباطی مسلط آن زمان برای ترویج و اشاعه ادیان پدید آورده است بر می شمرد. سپس در شرح فرایند جهانی شدن دو مفهوم جهان نگری و جهانی شدن را از یکدیگر تفکیک می کند و اولی را به معنای تعمیق رابطه متقابل ملت ها و دومی را به مفهوم ملت ومرز بندی می داند و خاطر نشان می سازد که شکل دقیق جهانی شدن دین هنوز کاملا روشن نشده است. به نظر نویسنده شکلی از جهانی شدن دین اشاعه واستقرار نوع بومی یک مذهب در سایر نقاط جهان است که به ناچار برای پذیرفته شدن باید خود را با شرایط فرهنگی محیط میزبان تطبیق دهد . بنابراین اشکال مختلفی از یک مذهب در گوشه و کنار جهان پدید می آید. نویسنده در این مورد از فرق مذهبی جدید ژاپنیو امریکایی شاهد مثال می آورد.در بخش بعدی تغییر تعالیم شعائر و رسوم مذهبی را مورد بحث قرار می دهد و یکی از مهم ترین تاثیرات عصر جدید ارتباطات را در حوزه دین آسان سازی دستیابی به اطلاعات و آموزه های تخصصی ادیان می داند که هر فرد عادی را قادر به خروج از التزام به یک سنت واحد مذهبی و خلق جنبش های مذهبی جدید می کند ، یعنی عصر اطلاعات منجر به محو فاصله میان متخصصان مذهبی و طرفداران غیر متخصص دین شده است . "