علی جوانمرد

هدف: سواد انتقادی دانشجویان با تولید و نوسازی دانش و اعتبار ادعا های دانش به ارزیابی دقیق متون (چاپی دیجیتالی) در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات می پردازد؛ بر این اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های سواد انتقادی دانشجویان در آموزش عالی بوده است. روش شناسی: طرح این پژوهش سنتزپژوهی کیفی، از نوع فراترکیب تبدیلی است. جامعه آماری پژوهش، دربرگیرنده مقاله های علمی پژوهشی کیفی و ترکیبی چاپ شده در مجلات معتبر در زمینه سواد انتقادی بین سال های 2010 تا 2020 و 1389 تا 1399 می باشد. این پژوهش با استفاده از روش شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. در گام اول و پس از انتخاب تیم فراترکیب، سؤال پژوهش برای کشف مؤلفه های سواد انتقادی دانشجویان در آموزش عالی تنظیم و معیار های شمول مقاله ها مشخص شدند. در گام دوم، به جستجوی نظام مند منابع در پایگاه های اطلاعاتی انگلیسی و فارسی پرداخته شد. در گام سوم ارزیابی کیفیت مقاله ها انجام و در نهایت با توجه به معیار خروج 51 مقاله اصیل انتخاب شدند. در گام چهارم با تکنیک دسته بندی یافته ها و تکنیک کمی فراچکیده نویسی، مضامین پایه استخراج شدند. اعتبار یابی یافته ها نیز با تکنیک های اعتبارپذیری و انتقال پذیری صورت گرفت. یافته ها: با اجرای گام پنجم از فرایند شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو یعنی ترکیب و ارائه یافته ها، 37 مضمون پایه استخراج شده، در 13 مضمون سازمان دهنده سطح اول و 4 مضمون سازمان دهنده سطح دوم (دانشی، مهارتی، نگرشی و اجتماعی) به عنوان مؤلفه های سواد انتقادی دانشجویان، دسته بندی شدند. در نهایت تمامی مضامین مذکور در قالب مضمون فراگیر سواد انتقادی دانشجویان ارائه شدند. در گام ششم اعتبار یابی یافته ها انجام شد. نتیجه گیری: پس از انجام مراحل پژوهش فراترکیب، مؤلفه های 4گانه تشریح و در انتها چارچوب سواد انتقادی به عنوان یک شایستگی اجتماعی دانشجویان معرفی شد که می تواند سرلوحه سیاست گذاران برنامه درسی در سطح دانشگاه در حین طراحی برنامه های درسی قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر شناسایی ویژگی های معلم اثربخش در آموزش مجازی دوران کرونا بوده است. طرح این پژوهش سنتز پژوهی کیفی، از نوع فراترکیب تبدیلی است و با استفاده از روش شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. در طی مراحل، ضمن انتخاب تیم فراترکیب، سوال پژوهش و معیارهای شمول مقالات مشخص شدند و طی جستجوی نظام مند منابع در پایگاه های اطلاعاتی لاتین، با توجه به معیار خروج 45 مقاله اصیل انتخاب شدند. سپس ضمن استخراج مضامین پایه، تعداد 54 مضمون پایه تثبیت شد که در 8 مضمون سازمان دهنده سطح اول و سپس 3 دسته مضامین سازماندهنده سطح دوم شامل حضور شناختی(توسعه مفاهیم خود در دانش آموز، درگیری شناختی دانش آموزان، پشتیبانی فعالیت های دانش آموز)، حضور اجتماعی(توانایی ایجاد فعالیت های گروهی، توانایی مدیریت فعالیت های گروهی حین تدریس) و حضور تدریس(مهارت در ساماندهی دانش تدریس خود، شناخت مفاهیم نظری تدریس در محیط های الکترونیکی، طراحی و اجرای تدریس الکترونیکی) تبدیل شدند. در نهایت تمامی مضامین مذکور در قالب مضمون فراگیر ویژگی های معلم اثربخش در آموزش مجازی، ارائه شدند. همچنین با استفاده از تکنیک های اعتبارپذیری و انتقال پذیری، اعتبار یابی یافته ها انجام شد. ماهیت نقش تسهیلگری معلم در آموزش های مجازی دوران کرونا و توجه متولیان امر آموزش به تغیرات امر تعلیم و تربیت و گرایش آن به سمت آموزش الکترونیکی، آنان را به بازنگری روال های آموزشی معطوف و ترغیب می کند.

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه ای خودپنداشت تحصیلی در ارتباط بین جو عاطفی خانواده و بی صداقتی تحصیلی بود. شرکت کنندگان پژوهش 209 (96 دختر و 113 پسر) دانش آموز دوره ابتدایی شهر فسا بودند که به شیوه نمونه برداری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به مقیاس جو عاطفی خانواده هیل برن (1964)، سیاهه خودپنداشت تحصیلی چن و تامپسون (2004) و مقیاس بی صداقتی تحصیلی مک کیب و تروینییو(1996) پاسخ دادند. به منظور بررسی فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که جو عاطفی خانواده از طریق خودپنداشت تحصیلی، پیش بینی کننده بی صداقتی تحصیلی است. یافته های این پژوهش نشان دهنده اهمیت توجه به نقش جو عاطفی خانواده و خودپنداشت تحصیلی در بی صداقتی تحصیلی دانش آموزان است.  

هدف پژوهش حاضر مقایسه تأثیر آموزش مبتنی بر برنامه ی رایانه ای و تدریس سنتی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی بود. پژوهش حاضر، مطالعه ای شبه آزمایشی همراه با پس آزمون بود. تعداد 228 دانش آموز (122 دختر و 106 پسر) کلاس سوم با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند برای اجرای یک برنامه آموزشی جدید انتخاب شد. آزمودنی ها به طور تصادفی در دوگروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. مبحث کسر، با استفاده از یک نرم افزار آموزشی در یک جلسه 45 دقیقه ای و به صورت همزمان در 4 کلاس آموزش داده شد. پس از پایان آموزش، به صورت همزمان از هر 4 گروه، آزمونی مشتمل بر 6 سؤال که با مشارکت آموزگاران متخصص هر 4 کلاس از قبل طراحی شده بود، به عمل آمد. یافته ها نشان داد که اجرای تدریس با استفاده از شیوه برنامه ی رایانه ای می تواند تأثیر مثبت و معناداری بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی بگذارد. دانش آموزان پسر گروه آزمایش بیشترین میانگین نمره را در پس آزمون کسب نمودند و عملکرد آنها در مقایسه با پسران و دختران گروه گواه، افزایش معناداری داشت. تعامل جنسیت و گروه نیز بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان معنادار بود.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه خودکارآمدی، راهبردهای شناختی- فراشناختی با خودناتوان سازی تحصیلی در دانش آموزان پسر مقطع متوسطه عشایر استان فارس بوده است. روش پژوهش توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، تمامی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه عشایر استان فارس می باشد که در سال تحصیلی90-91 مشغول به تحصیل بودند. به روش نمونه گیری خوشه ای، نمونه ای به حجم 322 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه خودکارآمدی شوآرزو و جروسالم ، پرسشنامه راهبردهای شناختی- فراشناختی واحدی و پرسشنامه خودناتوان سازی تحصیلی رود والت و جونز بوده است. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که بین خودکارآمدی و خودناتوان سازی تحصیلی رابطه منفی معنادار وجود دارد. بین راهبردهای شناختی- فراشناختی و خودناتوان سازی تحصیلی نیز رابطه منفی معنادار وجود دارد. بین خودکارآمدی و راهبردهای شناختی- فراشناختی، رابطه مثبت معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد دو متغیر خودکارآمدی تحصیلی و راهبرد فراشناختی، بطور معناداری خودناتوان سازی تحصیلی را پیش بینی می کنند و متغیر راهبردهای شناختی، پیش بینی کننده خوبی برای خودناتوان سازی تحصیلی نمی باشد.