امین رضا بخشی چناری

زنان از دیرباز با مسائل و مشکلات اجتماعی زیادی مواجه بوده اند که ازجمله می توان به فقدان فرصت و امکان برای انجام فعالیت ورزشی یا ممنوعیت پرداختن به آن در تاریخی نه چندان دور، باورهای نادرست فرهنگی در جامعه، تبعیض رسانه ها در خصوص پوشش خبری ورزش زنان، عدم تمایل حامیان مالی از ورزش زنان و غیره اشاره کرد، همچنین با توجه به اهمیت ورزش زنان از جنبه های مختلف جسمانی، روحی، اجتماعی و سیاسی و نیز عدم گسترش یافتگی ورزش در میان این قشر مهم جامعه، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر نقش رسانه بر دیدگاه زنان ایرانی نسبت به شرکت زنان مسلمان در مسابقات المپیک و جهانی پرداخته است. در این پژوهش روش تحقیق از نوع راهبرد تحقیقی گروه کانونی و ابزار آن مصاحبه است که به صورت میدانی انجام شده است، نمونه آماری این پژوهش تعداد 12 نفر از دانشجویان تربیت بدنی دختر مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا دانشگاه رازی بودند که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد که زنان ایرانی با تماشای مسابقات و حضور ورزشکاران زن در مسابقات در هرسطحی باشد به خصوص در سطح جهانی و المپیک احساس غرور و خوشحالی دارند و باخت در این مسابقات باعث دلسردی و ناراحتی آن ها نمی شود. همچنین یافته ها نشان داد که بازتاب رسانه ای حضور زنان در مسابقات به نوعی باعث پیشرفت ورزش بانوان در کشور می شود و باعث تبلیغ برای ورزش زنان مسلمان می شود.

هدف از این پژوهش، ارائه راهکارهایی برای توانمندسازی و ارتقای توسعه دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. کل فرایند پژوهش شامل دو مرحله است: مرحله اول پژوهش شامل تحقیق کیفی از نوع نظریه برخاسته از داده ها (با استفاده از ابزار مصاحبه با اساتید دانشگاه و نخبگان، مطالعه مقالات، کتب، اسناد و مدارک)، مرحله دوم پژوهش شامل تحقیق کمی از نوع توصیفی- تحلیلی (با استفاده از روش دلفی و AHP). پس از پایان مرحله اول پژوهش، تعداد 12 متغیر، بعد از پایان دوره دوم روش دلفی و غربالگری نهایی شناسایی شد. نتایج پژوهش نشان داد بازبینی و بازنگری آئین نامه های اجرایی نهادهای ورزشی (وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک و...)، برگزاری جلسات هماهنگی بین وزارت ورزش و وزارت خارجه به عنوان متولیان اصلی دیپلماسی ورزشی، آموزش مدیران سیاسی - ورزشی کشور با اصول اولیه تعاملات بین المللیدر سطح جهانی، تدوین و اجرای یک برنامه جامع و علمی در جهت گسترش و ارتقای دیپلماسی ورزشی، تعریف و تببین مفهوم دیپلماسی ورزشی به دستگاه ها و نهادهای دولتی فعال در حوزه دیپلماسی عمومی، راهکارهای مهم در توانمندسازی و تقویت دیپلماسی ورزشی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه نخبگان است.

هدف از انجام این تحقیق بررسی تطبیقی تجارب دیپلماسی ورزشی کشورهای منتخب و مقایسه آن با جمهوری اسلامی ایران بود. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که با توجه به ماهیت و نوع مطالعه که بررسی تطبیقی است از روش مطالعه تطبیقی جرج بردی استفاده شد. کشورهای بررسی شده در بخش تطبیقی پژوهش شامل آمریکا، آلمان، فرانسه، ژاپن، انگلستان و جمهوری اسلامی ایران است. علت انتخاب کشورهای مذبور فعالیت های موفق و سازماندهی مناسب آن ها به عنوان کشورهای پیشرو در حوزه دیپلماسی ورزشی بوده است. اطلاعات مورد نظر این کشورها از طریق جستجو در وب سایت ها، مقالات علمی، تحقیقات داخلی و خارجی، کتب مرتبط، اسناد، شواهد و مدارک جمع آوری گردید. همچنین برای بررسی وضعیت کنونی دیپلماسی ورزشی در ایران نیز از طریق مصاحبه با اساتید، نخبگان و صاحب نظران در حیطه دیپلماسی جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش، مدیران عالی رتبه سیاسی- ورزشی کشور بودند که در عرصه ورزش و سیاست سوابق مدیریتی و اجرایی داشتند. نمونه آماری 12  نفر از نخبگان  بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس و به شیوه گلوله برفی انتخاب شدند. یافته های تحقیق نشان داد که در کشورهای پیشرو در حوزه دیپلماسی ورزشی، در سطح کلان فعالیت های بسیاری انجام گرفته است که این فعالیت ها در سه دسته نهادهای فعال دیپلماسی ورزشی، اولویت های دیپلماسی ورزشی و اقدامات انجام شده برای تقویت این دیپلماسی طبقه بندی شدند. بررسی وضعیت دیپلماسی ورزشی ایران نشان دهنده عدم برنامه ریزی و سیاست گذاری لازم با رویکرد دیپلماسی ورزشی در کشور بود. لذا می توان گفت از آنجا که تعیین خط مشی سیاست خارجی هر کشور از متغیرهای متعددی تأثیر می پذیرد، جمهوری اسلامی می تواند با الگوبرداری از کشورهای موفق از دیپلماسی ورزشی به مانند ابزاری تسهیل کننده برای اجرای سیاست خارجی استفاده کند