سپیده بشیرگنبدی

پژوهش حاضر به مقایسه شادکامی، راهبردهای مقابله ای و اضطراب اجتماعی، در دو گروه نوجوانان دارای خانواده و نوجوانان بی سرپرست ساکن در مراکز شبانه روزی می پردازد.در این مطالعه، 147 نوجوان دختر و پسر، بین سنین 12 تا 18 سال به روش نمونه گیری خوشه ای از بین کلیه نوجوانان دارای خانواده شهر تهران و نمونه گیری در دسترس از بین نوجوانان ساکن در مراکز شبانه روزی دولتی شهر تهران، انتخاب شدند و پرسشنامه های شادکامی آکسفورد، راهبردهای مقابله ای نوجوانان، فرم کوتاه و اضطراب اجتماعی نوجوانان لاجرسا را تکمیل کردند، سپس داده ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیری ( MANOVA ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که نوجوانان بی سرپرست ساکن در مراکز شبانه روزی، شادکامی کمتر و اضطراب اجتماعی بیشتری دارند همچنین از راهبردهای مقابله ای کارآمد کمتری استفاده می کنند. نتایج این پژوهش مشخص می کند که با توجه به اهمیت دوران نوجوانی و تاثیر متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش، بر سلامت روان، فراهم کردن شرایطی برای بهبود وضعیت نوجوانان، وبه خصوص انجام مداخلات یاری رسان و اقدامات یاری دهنده درخصوص نوجوانان بی سرپرست ضروری به نظر می رسد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای خودآموزی کلامی بر اضطراب اجتماعی (ترس از ارزیابی منفی، اجتناب اجتماعی و اندوه در موقعیت های جدید، اجتناب اجتماعی و اندوه عمومی) دانش آموزان کمرو انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان دوره ی دوّم متوسطه ی شهر اردبیل در سال تحصیلی 98-1397 تشکیل می دادند که از میان آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، 40 دانش آموز کمرو انتخاب شده و به طور تصادفی در گروه آزمایش (20 نفر) و گروه کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. به گروه آزمایش، 10 جلسه مهارت های خودآموزی کلامی آموزش داده شد و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی اضطراب اجتماعی نوجوانان لاجرسا (1998) و پرسشنامه ی تجدید نظر شده ی کمرویی چک و باس (1983) استفاده شد. داده ها از طریق آزمون آماری کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که دانش آموزان کمرو گروه آزمایش نسبت به دانش آموزان کمرو گروه کنترل در پس آزمون به طور معناداری اضطراب اجتماعی (ترس از ارزیابی منفی، اجتناب اجتماعی و اندوه در موقعیت های جدید و اجتناب اجتماعی و اندوه عمومی) کمتری داشتند (01/0>P). بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های خودآموزی کلامی در کاهش اضطراب اجتماعی (ترس از ارزیابی منفی، اجتناب اجتماعی و اندوه در موقعیت های جدید و اجتناب اجتماعی و اندوه عمومی) دانش آموزان کمرو اثربخش است.

هدف این پژوهش بررسی رابطه سبک های تفکر با رضایت زناشویی در معلمین زن و مرد شهر تبریز بود. پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری مورد بررسی شامل کلیه زنان و مردان معلم متاهل شاغل در آموزش و پرورش شهرستان تبریز در سال 1398 بود که 375 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه گیری خوشه ای نسبی انتخاب و پرسشنامه میان آنها توزیع شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه سبکهای تفکر استرنبرگ-واگنر(1991) و رضایت زناشویی انریچ(1989) بود. داده های به دست آمده با استفاده از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که سبک تفکر در بسیاری از مولفه ها با رضایت زناشویی رابطه دارد. در گروه مردان بین رضایت زناشویی و مولفه های الیگارشی، جزیی نگر، درون نگر و مولفه محافظه کار از مولفه های سبک تفکر رابطه معناداری به صورت مثبت و مستقیم وجود داشت و در گروه زنان بین رضایت زناشویی و مولفه های الیگارشی و مولفه محافظه کار رابطه معناداری به صورت مثبت و مستقیم وجود داشت، همچنین در گروه زنان بین مولفه جزئی نگر با رضایت زناشویی رابطه منفی و معکوس وجود داشت. با توجه به رابطه معنادار بین سبک تفکر و رضایت زناشویی توجه به سبک تفکر زوجین در کار با خانواده امری حیاتی است. همچنین با توجه به تفاوت زنان و مردان در ارتباط بین سبک تفکر و رضایت زناشویی، توجه به عامل جنسیت نیز ضروری به نظر می رسد.

مشکلات بهداشت روانی کودکان و نوجوانان سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می دهد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر ارزیابی الگوی سلامت روان براساس سبک های فرزندپروری و مذهبی بودن والدین با نقش میانجی دینداری است. روش پژوهش «توصیفی» از نوع تحلیل مسیر است. برای انجام پژوهش 374 تن از دانش آموزان متوسطه شهر کرج در سال 1397 1398 به روش «خوشه ای» انتخاب و پرسشنامه های «دینداری»، «سلامت روان»، «مذهبی بودن والدین» و «سبک های فرزند پروری» را تکمیل کردند. نتایج ضریب همبستگی نشان داد: بین مذهبی بودن والدین، دینداری و سبک فرزندپروری «مقتدرانه» با سلامت روانی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. اما دو سبک فرزندپروری «سهل گیرانه» و «مستبدانه» با سلامت روان ارتباط منفی داشتند. بالاترین همبستگی نیز بین مذهبی بودن والدین و سلامت روان گزارش شد. همچنین نقش واسطه ای دینداری در رابطه متغیرهای مذهبی بودن والدین و سبک فرزندپروری مقتدرانه با سلامت روان معنا دار بود. با توجه به نتایج می توان گفت: انتخاب سبک مناسب تربیت فرزندان، مذهبی بودن والدین و دینداری می تواند در سلامت روانی افراد تأثیرگذار باشد.

سابقه و هدف: ناتوانی ذهنی کودک می تواند بر سلامت مادر که اصلی ترین مراقب وی است، تأثیر منفی داشته باشد. سلامت معنوی یکی از ابعاد سلامت است که اخیراً توجه محققان را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ی بهزیستی روان شناختی و ابعاد کیفیت زندگی با سلامت معنوی در مادران دارای کودک کم توان ذهنی شهر رشت صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. برای انجام این پژوهش 150 مادر دارای کودک کم توان ذهنی که فرزندانشان در مدرسه ی کم توان ذهنی شهر رشت در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند، به شیوه ی نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پس از توجیه، به ابزارهای پژوهش که شامل مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف (PWBS)، پرسش نامه ی کیفیت زندگی (SF-36) و مقیاس سلامت معنوی (SWB) بود، پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده به روش تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: بر اساس یافته های به دست آمده، بین بهزیستی روان شناختی با سلامت معنوی ارتباط مثبت و معناداری وجود داشت (76/0=r و 01/0>P) و نیز مشخص شد که بین ابعاد کیفیت زندگی و سلامت معنوی شامل سلامت جسمانی با سلامت معنوی (65/0 = r و 01/0>P)، سلامت روانی با سلامت معنوی (83/0-=r و 01/0>P)، روابط اجتماعی با سلامت معنوی (57/0=r و 01/0>P) و سلامت محیطی با سلامت معنوی (67/0r= و 01/0>P) رابطه ی مثبت معناداری وجود داشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان دهنده ی این بود که سلامت معنوی مادران دارای کودک کم توان ذهنی بر اساس بهزیستی روان شناختی و ابعاد کیفیت زندگی پیش بینی شدنی است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که سلامت معنوی افراد با بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی در ارتباط است. ازاین رو، با افزایش سطح سلامت معنوی از طریق آموزش ها و مداخلات لازم می توان کیفیت زندگی و بهزیستی روان شناختی مادران و مراقبان کودکان کم توان ذهنی را افزایش داد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله ی رایانه-محور کاپیتان لاگ بر عملکرد برنامه ریزی-سازماندهی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص انجام گرفت. روش پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص مراجعه کننده به مرکز اختلالات یادگیری شهر اردبیل در سال 1400 تشکیل دادند که از بین آنها با روش نمونه گیری در دسترس 40 دانش آموز انتخاب شده و در گروه های آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش، 8 جلسه در معرض مداخله ی رایانه-محور کاپیتان لاگ قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از آزمون برج لندن (1982) استفاده شد. داده ها از طریق آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که مداخله ی رایانه-محور کاپیتان لاگ موجب بهبود عملکرد برنامه ریزی-سازماندهی در دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص گروه آزمایش شده است (05/0>P). بنابراین، می توان از این نوع مداخله برای ارتقاء عملکرد برنامه ریزی-سازمان دهی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص بهره گرفت.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه والدگری مبتنی بر ذهن اگاهی بر تاب آوری و کیفیت رابطه والد-فرزندی در مادران دارای فرزند با اختلال نارضایتی جنسیتی انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران دارای فرزند با نارضایتی جنسیتی شهر تهران در سال 1401 تشکیل می دادند که از بین آنها براساس پرسشنامه هویت جنسیتی (2007) و مصاحبه بالینی با فرزندانشان، 30 نفر به شیوه هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) جایگزین شدند. به منظور جمع آوری داده ها از مقیاس تاب آوری واگنیلد (2009-RS) و پرسشنامه ارزیابی رابطه والد-فرزند فاین و همکاران (1983-PCRS) استفاده شد، پس از آن برنامه والدگری مبتنی بر ذهن اگاهی (2014) در قالب 8 جلسه دو ساعته به شکل هفتگی و گروهی به گروه آزمایش آموزش داده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد. نتایج نشان داد که میزان سطح معناداری تاب آوری و کیفیت روابط والد-فرزند گروه آزمایش بین مرحله پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری و نیز بین مرحله پس آزمون و پیگیری کمتر از 05/0 است (05/0 P<). بنابراین نتایج نشان می دهد که برنامه والدگری مبتنی بر ذهن آگاهی باعث بهبود تاب آوری و کیفیت روابط والد-فرزند در مادران دارای فرزند با نارضایتی جنسیتی شده که این بهبودی تا مرحله پیگیری برقرار بوده است.

نظر به موضوعیت دو گروه جنسیتی در جوامع، جای شگفتی نیست که برخی والدین به مجرد آگاه شدن  از انتخاب جنسیت ناهمخوان با جنس فرزندان، به دلیل تنش برآمده از شرم و سرافکندگی دچار مشکلات روانی شوند. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه والدگری مبتنی بر ذهن تمام عیار بر افسردگی، اضطراب و تنیدگی در مادران دارای فرزند با اختلال ناخشنودی جنسیتی انجام گرفت. روش پژوهش نیمه آزمایشی با گروه آزمایش و گروه کنترل بود که در آن از طرح پیش آزمون-پس آزمون با دوره پیگیری سه ماهه استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را همه مادران دارای فرزند دچار ناخشنودی جنسیتی و مراجعه کننده به مرکز بهزیستی و انستیتو روان پزشکی شهر تهران در سال 1401 تشکیل می دادند که از میان آن ها بر پایه پرسشنامه هویت جنسیتی (Deogracias et al, 2007) و مصاحبه بالینی ساختاریافته طبق معیارهای DSM-5 با فرزندانشان،30 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. آزمودنی های انتخاب شده در هر دو گروه به وسیله پیش آزمون و توسط پرسشنامه افسردگی، اضطراب و تنیدگی (Lovibond & Lovibond, 1996) مورداندازه گیری قرار گرفتند، پس ازآن برنامه والدگری مبتنی بر ذهن تمام عیار (Bögels & Restifo, 2014) به گروه آزمایش آموزش داده شد ولی گروه کنترل هیچ آموزشی را دریافت نکردند. پس از آموزش در هر دو گروه پس آزمون اجراشده و همچنین پس از سه ماه آزمون پیگیری از هر دو گروه به عمل آمد. داده های به دست آمده با به کارگیری روش آماری واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه والدگری مبتنی بر ذهن تمام عیار مایه بهبود سطح افسردگی، اضطراب و تنیدگی در مادران دارای فرزند دچار ناخشنودی جنسیتی شده که این بهبودی تا مرحله پیگیری برقرار بوده است (05/0 P<). بر این بنیاد پیشنهاد می شود که مشاوران و روان شناسان از این روش در مراکز مشاوره برای این گروه از مادران استفاده کنند.