ایران عبدی

امنیت اجتماعی و تأمین آن یکی از مهم ترین دغدغه های ارگان های امنیتی کشور جمهوری اسلامی ایران است که می توان آن را از زوایای مختلف بررسی کرد. یکی از موارد مهم و ریشه ای در بحث امنیت اجتماعی، نیروهای انسانی یا افراد جامعه هستند که آن اجتماع را تشکیل داده اند. خصوصیات رفتاری افراد جامعه تحت تأثیر عوامل مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... تغییر می کند و این تغییر می تواند درراستای تأمین امنیت اجتماعی یا درخلاف جهت آن قرار بگیرد. بر این اساس، بررسی تغییرات ویژگی های رفتاری افراد جامعه در گذر زمان، ریشه یابی تغییر رفتاری افراد جامعه در سطح کلان و اتخاذ سیاست های مناسب جهت افزایش ویژگی های مثبت رفتاری و کاهش موارد منفی، اهمیت بسیاری دارد. کتاب ارزشمند «سیر تحول خشونت، ادب و غم در جامعه ایران؛ نفض امنیت اجتماعی» به قلم دکتر مهرداد مشکین فام، منتشرشده به وسیله دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی استان همدان، در سال 1400، چند مورد از عوامل مؤثر بر امنیت اجتماعی را که خشونت، ادب و غم هستند، در جامعه ایران در چندین دهه مورد بررسی قرار داده است. نگارنده در پنج فصل به بررسی میزان تغییر عوامل فوق و تأثیر آن ها بر امنیت اجتماعی کشور و ارائه راه کارهایی در این حوزه، به منظور بهبود امنیت اجتماعی و درواقع، رعایت حقوق عامه پرداخته است. درادامه، خلاصه ای از هر فصل را ارائه می دهیم.

اصل بسامد زبانی یکی از عوامل درونزبانی است که بر اساس آن زبان تمایل به صرف کمترین انرژی برای تلفظ و بیان ساختهای مختلف زبانی دارد. فرضیههای مطرح در این زمینه که بر پایه دو دیدگاه تاریخی و همزمانی بررسی شدند، عبارتند از: افزایش و یا کاهش امکانات دستوری نمود در گذر زمان حاصل بسامد آن است، یعنی هرگاه هر یک از انواع نمود آغازی، مستمر و تکمیلی در گذر زمان بسامد بیشتری پیدا کرده، از امکانات بیانی و دستوری آن کاسته شدهاست و برعکس. فرضیه دوم نیز که در قالب نگاه همزمانی است بیان میکند، هر یک از انواع نمود در فارسی معاصر که بسامد بیشتری دارد، دارای امکانات دستوری و صوری کمتری است. لذا پیکرهای از متون فارسی نو متقدم و فارسی معاصر که شامل 8549 بند فعلی است، فراهم آوردیم. ابتدا امکانات بیانی هر یک از انواع نمود آغازی، مستمر و تکمیلی و سپس بسامد هر یک را شمردیم و دادههای بهدست آمده را در دو دوره مذکور مورد مقایسه قرار دادیم. نتایج بهدستآمده از تحلیل و بررسی پیکره پژوهش صحت هر دو فرضیه را تآیید میکند، یعنی بین کاهش یا افزایش تعداد امکانات دستوری نمود در گذر زمان و بسامد آنها رابطه معکوس وجود دارد. در مورد فرض دوم نیز وجود رابطه معکوس بین بسامد و تعداد هر یک از انواع نمود در مقایسه با دیگر انواع آن تأیید شد.

یکی از مهم ترین مقولات صرفی - نحوی در حوزه زبان شناسی مطابقه است که به هماهنگی نظام مند بین ویژگی های صوری و معنایی یک عنصر و ویژگی های صوری عنصر دیگر اشاره دارد. در مطابقه مفاهیمی چون کنترل کننده، هدف، حوزه مطابقه، مشخصه، ارزش و شرط مطرح است. عوامل زبانی و فرازبانیِ مختلفی می توانند بر این عناصر تأثیر بگذارند و باعث گوناگونی های مطابقه شوند. میزان این گوناگونی ها بسته به عوامل خاصی، از زبانی به زبان دیگر متفاوت است که با توجه به بافت مطابقه می تواند اجباری، اختیاری و یا اجتنابی باشد. با توجه به اهمیت شناسایی و مطالعه این عوامل، هدف ما در این پژوهش، بررسی پیکره بنیادِ دستگاه مطابقه فعلی در گویش زین آبادی است که بر اساس آرای کُربت (2001) انجام می گیرد. در این راستا به عوامل زبانی و فرازبانی اشاره می کنیم که در چگونگی مطابقه نقش دارند. داده های این تحقیق نشان می دهد در 05/34 درصد بندهای فعلی، هدف با کنترل کننده دارای تطابق نحوی و معنایی است و در بقیه ی موارد، هدف با کنترل کننده تطابق نحوی یا معنایی ندارد. بنابراین مطابقه در زین آبادی به سمت نامتعارف آن میل دارد. در بین بندهای فعلی دارای مطابقه نامتعارف، عامل ضمیراندازی و پس از آن به ترتیب عامل جانداری و شرط ادب باعث تشکیل صورت های نامتعارف مطابقه در این گویش هستند.

امکانات و روش های مکان یابی یکی از مهم ترین مباحث مطرح در حوزه زبان شناسی شناختی است. زبان با استفاده از منابع و امکاناتی عینی مانند اعضای بدن، اشیاء و موارد موجود در طبیعت و فرایندها به مفهوم سازی جهت های مکانی می پردازد. هر زبان با توجه به مسائل تاریخی و فرهنگی خود، از برخی یا همه امکانات فوق استفاده می کند. با توجه به این ملاحظات، هدف این مقاله شناسایی امکانات و منابع مکان یابی در زبان فارسی در قالب آرای هاینه (1997) است. نتایج این تحقیق نشان می دهد، زبان فارسی به ترتیب اولویت از اعضای بدن، اشیاء موجود در طبیعت و جهت های جغرافیایی که بسط یافته از سه منبع مذکور هستند، برای بیان مکان استفاده می کند. این زبان از مورد «فرایند» نیز که از جمله موارد ذکر شده در چهارچوب هاینه است، بهره برده است؛ فعل های پیشوندی همچون «برآمدن»، «درآمدن»، «فروآمدن» و جز آن که نمونه هایی از حوزه «فرایند» هستند، برای نشان دادن جهت حرکت فعل به کار می روند.