سید جلال موسوی خطیر

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی و استخراج معیارها و شاخصهای نقشآفرینان و گفتمانسازان فرهنگ انقلاب اسلامی در دامنه دانشگاه بر اساس نظرات و دیدگاههای رهبر انقلاب اسلامی بود. روش: روش تحقیق با توجه به وسعت بیانات رهبری، تحلیل مضمون بود. بر اساس این روش، 112 سخنرانی از بیانات رهبر انقلاب اسلامی در محور دانشگاه و دانشگاهیان مورد مطالعه دقیق قرار گرفت. یافتهها: استخراج ۱۱۲ مضمون پایه به عنوان شاخص و معیار، در قالب دو مضمون سازماندهنده «شاخصهای فعالیتهای فرهنگیِ گفتمانساز» و «فاعلان و گفتمانسازان فرهنگی»، که هر یک با توجه به مخاطبانی همچون: اساتید، روحانیان نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه و دانشجویان، دستهبندی و الگویی کلان در پاسخ به این مسئله ترسیم و ارائه شد. نتیجهگیری: نتایج نشان داد که بیشتر شاخصهای ارائه شده در بخش فعالیتها، ناظر به فعالیتهای دانشجویان و تشکّلهای دانشجویی است. بنابر این، به نظر میرسد که از نگاه مقام معظم رهبری، فعالیتهای خودجوش و از پایین به بالا در دانشگاه، نقش بیشتری در گفتمانسازی فرهنگ انقلاب اسلامی در دانشگاه دارد.

پژوهش حاضر باهدف شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های دانشگاه کارآفرین انجام شده است. در این پژوهش به منظور جمع بندی و تجمیع یافته های پژوهش های پیشین از روش فراترکیب بهره گرفته شده است. در این راستا در قدم اول با جستجو در پایگاه های مختلف اسناد علمی تعداد 842 منبع اولیه که در آن ها به نوعی به دانشگاه کارآفرین (نسل سوم) اشاره شده بود استخراج گردید. سپس با در نظر گرفتن میزان ارتباط با موضوع پژوهش منابع اولیه غربال و تعداد 75 منبع برای بررسی نهایی انتخاب شد. در ادامه با استفاده از تحلیل محتوای و کدگذاری باز و محوری منابع منتخب مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتیجه این تحلیل شناسایی 20 مؤلفه در پنج مقوله اصلی 1- استراتژی و مدیریت، 2- ساختار و فرایندها، 3- فرهنگ، 4- سیستم آموزشی و 5- شبکه تعاملات به عنوان مؤلفه ها و مقوله های اصلی شکل گیری یک دانشگاه کارآفرین است. درنهایت به منظور نشان دادن میزان اهمیت و اولویت این مؤلفه ها به عنوان ورودی تصمیمات سیاست گذاران عرصه آموزش عالی برای سوق دادن دانشگاه های کشور به سوی دانشگاه کارآفرین از روش تحلیل سلسله مراتبی گروهی استفاده گردید. در این راستا ضمن بهره گیری از نظرات 7 تن از صاحب نظران و کارشناسان اهل فن در حوزه آموزش عالی، وزن و اولویت مقوله ها و مؤلفه ها محاسبه و ارائه گردید. بر این اساس پنج مؤلفه رهبری، سازمان دهی کارآفرینانه، مدیریت منابع، نگرش کارآفرینی و قوانین دارای بالاترین وزن و اهمیت هستند. درنهایت پیشنهاد هایی جهت هموارسازی تحول به سمت دانشگاه کارآفرین در ارتباط با مؤلفه های مهم ارائه گردید.

هدف این مقاله شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های سازمان دانش محور است. برای این منظور از روش تحقیق آمیخته در دو بخش کیفی و کمّی استفاده شد. در بخش کیفی روش فراترکیب به کار گرفته شد. در قدم اول با کلیدواژه های مختلف در مهم ترین بانک های اطلاعاتی خارجی و داخلی جستجو صورت گرفت و تعداد 670 اثر پژوهشی مرتبط در این زمینه شناسایی شد. در قدم بعد با بررسی اولیه این پژوهش ها، تعداد 40 اثر علمی و پژوهشی از آنها انتخاب شدند. سپس با تکنیک کدگذاری، مفاهیمِ مرتبط، شناسایی و ذیل هشت مؤلفه دسته بندی شد. این مؤلفه ها عبارت است از: «مدیریت حامی دانش محوری»، «فرهنگ حامی دانش محوری»، «ساختار و قوانین حامی دانش محوری»، «فرایند مدیریت دانش»، «راهبرد حامی دانش محوری»، «محیط حامی دانش محوری»، «فنّاوری اطلاعات و ارتباطات حامی دانش محوری». در بخش کمّی تحقیق، جامعه آماری، خبرگان و پژوهشگران «دانش محور» است که تعداد 18 نفر از آنها به وسیله نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه مقایسات زوجی استفاده گردید و داده ها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مؤلفه های سازمان دانش محور و ملاک های مرتبط با آنها اولویت گذاری شد. نتایج بخش کمّی پژوهش نشان داد که مؤلفه «فرهنگ حامی دانش محوری» با وزن نسبی 0/221 دارای بیشترین میزان اهمیت است.

هدف مقاله حاضر؛ بررسی، تبیین و تعیین میزان تأثیر نظام آموزش وپرورش کشور بر توسعه اقتصاد مقاومتی مبتنی بر تعلیم وتربیت اسلامی است. برای این منظور، از روش تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده شده است. ابتدا با بررسی ادبیات تحقیق و فیش برداری کتابخانه ای  و سپس تجزیه وتحلیل آن و کدگذاری باز و محوری، مفاهیم مرتبط با نظام آموزش وپرورش و اقتصاد  مقاومتی شناسایی شد، سپس ازطریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان حوزه تعلیم وتربیت و اقتصاد مقاومتی، مفاهیم و مقوله های محوری مرتبط با توسعه اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی  ایران شناسایی شد.  یافته های بخش کیفی تحقیق نشان می دهد که  نظام آموزش وپرورش کشور به کمک متغیرهای میانجی (اقتصاد مردم پایه، اقتصاد دانش بنیان، فرهنگ عمومی و سبک زندگی) می تواند به توسعه اقتصاد مقاومتی، منجر شود. سپس برای انجام مرحله کمّی پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. در بخش کمّی با بهره گیری از مدل انعکاسی به تحلیل عاملی تأییدی پژوهش پرداخته شد. آزمون مدل های اندازه گیری انعکاسی ازطریق، آزمون پایایی مدل اندازه گیری، روایی همگرا و روایی واگرا مورد تبیین قرار گرفت. درادامه، میزان اثرگذاری متغیرها (اثر مستقیم و اثر غیرمستقیم) با بهره گیری از نرم افزار پی ال اس صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد که نظام آموزش وپرورش ازطریق متغیرهای میانجی رابطه مثبت و معنی داری با توسعه اقتصاد مقاومتی پیدا می کند.

الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت پس از هفت سال فعالیت علمی پژوهشی مستمر مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تهیه و تدوین شد. مقام معظم رهبری پس از تدوین این الگو در حکمی مراکز علمی، نخبگان و صاحب نظران را به بررسی عمیق ابعاد مختلف سند و ارائه نظرات مشورتی جهت تکمیل و ارتقای آن دعوت نمودند. بر این اساس، پژوهش حاضر باهدف بررسی ابعاد و نقد الگوی پایه، جهت تکمیل و ارتقای سند اجرا شده است. در مطالعه پیش رو، بر اساس رویکرد کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون ازطریق مصاحبه با 43 نفر از خبرگان علمی و اجرایی حوزه سیاست گذاری اقدام به گردآوری داده ها و اطلاعات مطالعه شده است. پس از کدگذاری مصاحبه های انجام شده، 268 جمله کلیدی و 148 مضمون پایه استخراج گردید که در 16 مضمون سازمان دهنده دسته بندی شدند. برای اعتبار سنجی و تنقیح مفاهیم و مضامین استخراج شده، پنج جلسه گروه کانونی با حضور خبرگان سیاست گذاری برگزار شد و مضامین احصا شده در 4 مضمون فراگیر شامل چالش های نهادی ساختاری، روشی، محتوایی، اجرایی نظارتی ارائه شد. براساس مضامین چهارگانه حاصل شده از این تحقیق به نظر می رسد، ضرورت دارد مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به بازنگری و بازآفرینی این سند جهت رفع این نواقص و تنظیم سند نهایی مطلوب اقدام نماید.