محمد غفورنیا

سازمان های امروزی که در یک دنیای حساس به مسائل اجتماعی و زیست محیطی بسر می برند، لازم است علاوه بر رضایت مشتریان، به سلامتی و رفاه کارکنان و همچنین حفاظت از محیط زیست اهمیت ویژه ای دهند. یکی از مهمترین مواردی که شرکت ها را به سمت استقرار و بهبود سیستم های ایمنی، بهداشت و محیط زیست ترغیب می کند، بروز انتظارات اساسی از طرف ذینفعان سازمان در حوزه های ایمنی، سلامتی و بخصوص محیط زیست است. صنایع نفت و گاز یکی از مهمترین صنایع در کشورمان می باشد که به بحث بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) توجه ویژه ای داشته و تعیین نقاط ضعف و قوت HSE در این سازمان ها از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از این پژوهش ارائه مدل بلوغ HSE برای صنایع نفت و گاز می باشد تا سازمان با استفاده از این مدل نقاط ضعف خود را شناسایی و در جهت رفع آنها قدم اقدام کنند. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و خبره های HSE پالایشگاه سرخون و قشم می باشد. این مدل همانند مدل تعالی سازمان (EFQM) دارای دو بخش توانمندسازها و نتایج می باشد. به منظور تعیین ابعاد بخش توانمندسازها و نتایج به ترتیب از مدل های HSE-MS و HSEE استفاده شده است. شاخص های بلوغ HSE از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان سازمان و نیز پیشینه تجربی پژوهش شناسایی شده و به منظور تعیین اهمیت ابعاد و شاخص ها از ترکیب تکنیک های دیمتل فازی و ANP فازی استفاده شده است و با در نظر گرفتن امتیاز 500 برای هر کدام از قسمت های توانمندسازها و نتایج، در قسمت توانمندسازها ابعاد استراتژی و خط مشی با امتیاز 97 ، ارزیابی و مدیریت ریسک با امتیاز 85 و رهبری،تعهد و فرهنگ با امتیاز 80 اولویت های اول تا سوم را به خود اختصاص دادند؛ در بخش نتایج نیز ابعاد ایمنی با امتیاز 172 ، بهداشت با امتیاز 142 و محیط زیست با امتیاز 137 دارای اولویت های اول تا سوم هستند. در مدل EFQMو یا سایر مدل های بلوغ، شاخص های دارای امتیاز و وزن نبوده و اهمیت همه شاخص ها یکسان در نظر گرفته می شود؛ ولی در مدل بلوغ ارائه شده شاخص های هر یک از ابعاد دارای امتیاز بوده و تاثیر شاخص های با اهمیت در سنجش بلوغ HSE بیشتر می باشد. در نهایت سطح بلوغ HSE شرکت پالایش گاز سرخون و قشم با استفاده از مدل ارائه شده در پژوهش مورد سنجش قرار گرفت که شرکت با کسب 80.2% کل امتیازات در جایگاه 3 (سطح رشد یافته) قرار گرفت.

پژوهش حاضر عوامل و مؤلفه های تأثیرگذار بر توسعه کیفیت خدمات الکترونیک در بخش های دولتی و خصوصی صنعت بانکداری را تجزیه و تحلیل می کند. پژوهش ازحیثِ هدف، پژوهشی کاربردی و ازمنظرِ روش، ترکیبی اکتشافی به شمار می رود. این پژوهش در دو مرحله انجام گرفته است. در مرحله نخست، جامعه پژوهش مشتمل بر خبرگان بود که 15 نفر از خبرگان به عنوانِ نمونه در پژوهش مشارکت داشتند. در این مرحله، از روش دلفی فازی و تحلیل عاملی برای شناسایی عوامل و مؤلفه های تأثیرگذار بر توسعه کیفیت خدمات الکترونیک استفاده شد. در مرحله دوم، مشتریان استفاده کننده از خدمات الکترونیک بانک های دولتی و خصوصی شهر بندرعباس به عنوانِ جامعه آماری در نظر گرفته شدند. حجم نمونه براساسِ فرمول کوکران، 385 نفر به دست آمد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است که روایی آن تأیید شد و اعتبار آن ضریب آلفای کرونباخ 897/0 داشت. در این مرحله به منظورِ تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش های ناپارامتریک (آزمون های علامت، من ویتنی، فریدمن و کروسکال والیس)، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل مسیر به وسیله نرم افزارهایSpss و Smart- PLS استفاده شد. مهم ترین نتایج نشان داد عوامل مربوط به 1. کارایی، 2. دسترس پذیری سیستم، 3. محرمانه بودن، 4. برآورده سازی و 5. پروفایل مشتری، بر توسعه کیفیت خدمات الکترونیک بانک های دولتی و خصوصی بندرعباس تأثیرگذارند. یافته های حاصل از رتبه بندی این عوامل دلالت بر آن دارد که شاخص های مربوط به محرمانه بودن، بیشترین تأثیرگذاری را در توسعه خدمات الکترونیک در صنعت بانکداری دارند.

پژوهش حاضر به شناسایی و اولویت بندی برنامه های بهبود با راهبرد توانمندسازی سازمانی در سازمان-های دولتی استان هرمزگان پرداخته است. پژوهش از لحاظ هدف، توسعه ای-کاربردی بوده که مبتنی بر روش آمیخته از نوع اکتشافی است. در مرحله اول از روش کیفی استفاده شد و میدان تحقیق را سازمان های دولتی استان هرمزگان تشکیل می دهند. با توجه به کفایت نمونه گیری و اشباع نظری، 23تن از خبرگان به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و در تحقیق مشارکت داشته اند. داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شده و جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل تم استفاده گردید. در بخش کیفی، مدلی جهت شناسایی برنامه های بهبود توانمندسازی سازمانی در سازمانهای دولتی استان هرمزگان طراحی گردید. بر این اساس با پیاده سازی مدل طراحی شده به عنوان نمونه در یکی از سازمان های دولتی استان هرمزگان، 15 برنامه بهبود تدوین گردید. در مرحله دوم با تأکید بر روش کمّی، داده ها به کمک پرسشنامه محقق ساخته از شورای مدیران سازمان مورد مطالعه که شامل 52 نفر از مدیران ارشد، معاونین، مدیران میانی، رؤسا و سرپرستان واحدها می شد، جمع آوری گردید. جهت وزن دهی شاخص ها و اولویت بندی برنامه ها بترتیب از تکنیک های AHP و TOPSIS در محیط فازی استفاده شد. نتایج نشان می دهد که از بین برنامه های بهبود استخراج شده، برنامه «استقرار سیستم مدیریت دانش» اولویت دار ترین برنامه جهت اجرا محسوب می شود. برنامه های «توسعه نظام پیشنهادات»، «بازنگری برنامه استراتژیک»، «استقرار سیستم مدیریت ارتباط با مشتری» و «طراحی نظام جامع انگیزشی کارکنان» نیز بترتیب با اهمیت ترین برنامه ها در راستای حرکت آن سازمان به سمت توانمندسازی سازمانی بوده و سایر برنامه ها در اولویت های بعدی هستند.

مدیریت کیفیت زنجیره تأمین به عنوان ابزاری استراتژیک برای دستیابی به سطح بالایی از کیفیت و رقابت پذیری در بازارهای جهانی شناخته می شود؛ البته یکی از چالش های عمده در این زمینه فقدان منابع و دانش کافی در مورد نحوه سنجش عملکرد مدیریت کیفیت زنجیره تأمین است. پژوهش حاضر با هدف توسعه مدلی به منظور ارزیابی عملکرد مدیریت کیفیت زنجیره تأمین صورت گرفته است. با توجه به پویایی زنجیره تأمین و به دلیل پیچیدگی ناشی از وجود روابط قوی بین متغیرهای کلیدی، در این پژوهش از رویکرد پویایی سیستم استفاده شده است. در این راستا، ابتدا شاخص های ارزیابی عملکرد مدیریت کیفیت زنجیره تأمین از طریق مطالعات کتابخانه ای شناسایی و از طریق نظرسنجی با متخصصان بر اساس کارت امتیازی متوازن طبقه بندی شدند؛ سپس با تعیین روابط بین متغیرهای پژوهش، نمودارهای حلقه علّی و انباشت و جریان ترسیم شد. پس از تعریف معادلات ریاضی و شبیه سازی مدل در نرم افزار ونسیم، اعتبار مدل از طریق دو آزمون رفتار مجدد و تحلیل حساسیت مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که تغییر در برنامه های بهبود کیفیت به عنوان پایین ترین سطح از ابعاد کارت امتیازی متوازن اثر زیادی بر شاخص های مهارت کارکنان، رضایت مشتری، محصولات نامنطبق و سود می گذارد که این شاخص ها در تمام سطوح کارت امتیازی متوازن قرار دارند.

هدف: امروزه فعالیت های زیادی برون سپاری شده اند که برخی از آنها موفقیت آمیز بوده و ادامه یافته اند و برخی دیگر از آنها به دلیل شکست در موفقیت و عدم دستیابی به اهداف به حالت قبل بازگشتند. بنابراین هرگز نمی توان ادعا کرد که برون سپاری به خودی خود سودمند است، مگر اینکه از فعالیت های برون سپاری شده ارزیابی به عمل آید. با توجه به اهمیت موضوع، هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان تحقق اهداف برون سپاری و بهبود وضعیت برون سپاری در بخش خدمات مشترکان شرکت آب و فاضلاب استان هرمزگان است. روش: در این پژوهش برای ارزیابی برون سپاری از رویکرد پویایی شناسی سیستم استفاده شده است. ابتدا پس از بررسی ادبیات نظری و نظرهای خبرگان صنعت، متغیرهای کلیدی در حوزه ارزیابی برون سپاری شناسایی شدند و روابط علت و معلولی میان این متغیرها ترسیم شد. سپس روابط ریاضی میان این متغیرها بر اساس روابط موجود در پیشینه تعیین شده و بر این اساس سیستم مورد مطالعه، در شرکت آب و فاضلاب استان هرمزگان در بازه زمانی سال های 1380 الی 1406 شبیه سازی شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که برون سپاری موجب کاهش تعداد کارکنان شرکت، کاهش مدت زمان ارائه خدمات و کاهش هزینه ها در بخش خدمات مشترکان شرکت مورد بررسی شده است. نتیجه گیری: در نهایت برای بهبود عملکرد برون سپاری در راستای اهداف آن، سیاست های افزایش نرخ برون سپاری و افزایش اعتبار تأمین کنندگان پیشنهاد شده و نتیجه حاصل از این سیاست ها شبیه سازی شد.

هدف پژوهش ارائه الگوی راهبردهای مدیریت بحران کووید-19 مبتنی بر سیاست های مدیریت منابع انسانی است. پژوهش از نظر هدف، توسعه ای از نوع اکتشافی و از بعد روش گردآوری داده ها، پیمایشی بوده و روش پژوهش، کیفی مبتنی بر راهبرد نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری متشکل از مدیران و کارشناسان خبره منابع انسانی در سازمان های دولتی شهر بندرعباس بوده  است؛ در این مرحله با توجه به کفایت نمونه گیری و اشباع نظری، 20 نفر به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و در مطالعه شرکت کرده اند. جمع آوری داده ها به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفته است و جهت تحلیل داده ها از روش مقایسه ای مداوم استراوس و کوربین در سه مرحله کدگذاری استفاده شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که الگوی ارائه شده در 6 بعد اصلی: 1- عوامل نهادگرایی به منابع انسانی  2- سیاست های مدیریت منابع انسانی 3- عوامل زمینه ای (ویژگی های سازمان، فرهنگ سازمانی و زیرساخت ها) 4- عوامل مداخله گر (عوامل مدیریتی و سازمانی، عوامل مرتبط با کنشگران انسانی و متغیرهای کلان محیطی) 5- راهبردهای مدیریت بحران (همکاری، تاب آوری، شبکه سازی، ظرفیت سازی، مدیریت دانش و مدیریت استرس) و 6- پیامدها (در سطوح کارکنان، سازمان، و جامعه) تبیین شده است.