فرزاد ستاری اردبیلی

مسوولیّت پذیری، علاوه بر ارتقای تعهد سازمانی، رضایت ذی نفعان را نیز تقویت می کند. بانک اسلامی برای سودآوری، قانونمندی، اخلاق گرایی و شهروند خوبی شدن تلاش می نماید. زیرا جایگاه مطلوب و ویژه، انسان است و پول در برج عاج قرار نداشته که به آن بازدهی قائل شوند؛ بلکه به محض ترکیب حقوقی با یکی از عوامل تولید، به سرمایه بالفعل تبدیل می-گردد. این تعهد، از نشانه رشد و بلوغ سازمانی است چرا که، رشد اقتصادی، رشد انسانی و رشد زیست محیطی، باعث ایجاد و تقویتِ توسعه پایدار در یک جامعه خواهد شد. این تحقیق جزو پژوهش های آمیخته کیفی و کمی است که با هدف طراحی مدل صورت گرفته است. داده ها با کمک پرسشنامه محقق ساخته با تعیین حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 204 نفر از شاغلین بانک های استان زنجان گردآوری شده است. به منظور تحلیل، از روش معادلات ساختاری با تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و مرتبه دوم استفاده شده و محاسبات آماری با نرم افزارهای آماری SPSS و LISREL انجام گرفته است. در میان ابعاد مورد بررسی، بعد مسوولیت های اخلاقی بیش ترین بار عاملی (99/0) را داشته و پس از آن مسوولیت های قانونی با بار عاملی (83/0)، خیرخواهانه (82/0) و در آخر مسوولیت های اقتصادی با فاصله زیاد، با بار عاملی (43/0) قرار داشته که نشان دهنده انتظارات محیطی می باشد.

خیر و صلاح اجتماعی فراتر از کارکرد متعارف سازمان ها بر پایه الزامات قانونی است، به طوری که برخی آن را تأثیر رفتار سازمان ها بر جامعه و برخی نیز به منزله فرایند آمیزش سازمان و جامعه توصیف می نمایند، لذا بانکداری اسلامی که منبعث از عقود اسلامی و فقهی است مسئولیت پذیری را به عنوان یک اصل اساسی برای درک جامع از پیوند درونی میان بانک و جامعه بنیان می نهد. این تعهد پایدارِ ناشی از رفتار اخلاقی، به توسعه کیفیت زندگی آحاد مردم و توسعه اقتصادی کشور منجر می شود که متأسفانه به این موضوع تاکنون توجه بایسته ای نشده است. هدف مقاله حاضر، تبیین این مفهوم در نظام بانکداری اسلامی در جمهوری اسلامی ایران است. یافته های تحقیق نشان می دهد در میان ابعاد چهارگانه موردبررسی (قانونی، اقتصادی، خیرخواهانه و اخلاقی)، بُعد مسئولیت اخلاقی بیشترین بار عاملی را به خود اختصاص داده که نشان دهنده انتظارات محیطی است.

امروزه بدلیل پیچیدگی شرایط محیطی و تنوع نیازهای اجتماعی، توسعه منابع انسانی درسازمان های دولتی از اهمیت بالاتری برخوردار است. هدف تحقیق، طراحی مدل توسعه منابع انسانی با رویکرد کارآفرینانه در سازمان های دولتی می باشد. این تحقیق از حیث مبانی فلسفی پژوهش در پارادایم تفسیرگرایی، از منظر هدف جزء تحقیقات اکتشافی و روش اجرای کار به صورت کیفی می باشد که از راهبرد پژوهشی نظریه پردازی داده بنیاد با رهیافت نظام مند و با انجام مصاحبه نیمه ساختار یافته،     داده های لازم جمع آوری و کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفته است.جامعه آماری تحقیق با توجه به اشباع نظری داده ها شامل 15نفر از استادان دانشگاهی حوزه منابع انسانی و مدیران و کارشناسان حوزه برنامه ریزی و مدیریت منابع انسانی دستگاه های دولتی استان اردبیل می باشد. برای ارزیابی اعتبار یافته های کیفی، راهبرد بررسی همکاران و راهبرد اعتبارسنجی توسط اعضای بکارگرفته شد و برای پایایی مصاحبه روش توافق درون موضوعی دو کدگذار با محاسبه درصد توافق، استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان دهنده استخراج 33مقوله فرعی و 12مقوله اصلی است که در قالب مدل پارادیمی شامل فعالیت های توسعه منابع انسانی با رویکرد کارآفرینانه بعنوان پدیده محوری، شرایط علّی (مسؤولیت پذیری سازمان و مزیت رقابتی سازمان)، عوامل زمینه ای (توسعه جویی مدیران، فرهنگ سازمانی، مشوق های توسعه منابع انسانی)، عوامل مداخله گر (جو حاکم سازمانی، رویکرد سنتی نظام اداری)، راهبردها (توانمندسازی فردی، توانمند سازی سازمانی) و پیامدها (توسعه فردی، توسعه سازمانی) قرار گرفته اند.

     هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل معادلات ساختاری توسعه منابع انسانی کارآفرینانه در سازمان های دولتی است. از نظر هدف؛ کاربردی و از نظرماهی ت و روش؛ توص یفی از ن وع همب ستگی می باشد. جامعه آماری مدیران سازمان های دولتی مرکز استان اردبیل بودند که با نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 341 نفر بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارگردآوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته می باشد. برای بررسی روایی پرسش نامه از نظرات خبرگان و همچنین شاخص میانگین واریانس استخراج شده (AVE) که در نرم افزار R محاسبه می شود؛ استفاده شد. با توجه به نتایج، چون بار عاملی هیچ سوالی کمتر از 0.5 نبوده و آماره ی T هیچ سوالی کمتر از 1.96 نبود و هم چنین معنی داری برای تمامی سوالات کمتر از 0.05 است، لذا هیچ یک از سوالات از مدل حذف نگردید. همچنین برای بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و از پایایی ترکیبی (CR) استفاده گردیده است. مقادیر آلفای کرونباخ برای تمامی عوامل بزرگتر از 0.7 است، بنابراین پایایی سازه های این عوامل نشان می دهد که سوالات مربوط به عوامل دارای برازش مناسبی هستند. نتایج نشان می دهد مسئولیت پذیری سازمان و مزیت رقابتی سازمان بر فعالیت های توسعه منابع انسانی کارآفرینانه تاثیر معنی داری دارد. فعالیت های توسعه منابع انسانی بر توانمندسازی فردی و توانمندسازی سازمانی تاثیر معنی داری دارد. توسعه جویی مدیران، فرهنگ سازمانی و مشوق های توسعه منابع انسانی بر توانمندسازی فردی تاثیر معنی داری دارد. جو حاکم سازمانی و رویکرد سنتی نظام اداری بر توانمندسازی سازمانی تاثیر معنی داری دارد. توانمندسازی فردی و توانمندسازی سازمانی بر توسعه فردی و توسعه سازمانی تاثیر معنی داری دارد.

زمینه: تحقیقات نشان می دهد که افراد به دلایل متعدد و با اهداف متفاوتی در شایعه پراکنی مثبت و منفی شرکت می کنند که در نتیجه نتایج متفاوتی به دنبال دارد. همچنین شایعات منفی با خستگی روحی، مسخ شخصیت و مراقبت کمتر از حد مطلوب همبستگی مثبت، و با تعهد شغلی، فرهنگ ایمنی بیمار همبستگی منفی دارد. اما مسئله این است که آیا ابعاد و مؤلفه های شایعات در محیط های سازمانی متفاوت از محیط های اجتماعی است؟ هدف: هدف این تحقیق شناسایی متغیرهای نهفته در رفتار شایعه سازی و تعیین عوامل زیربنایی آن است. روش: روش این تحقیق از نوع روش ترکیبی می باشد. در مرحله اول مخزن آیتم های شایعه سازمانی با استفاده از مصاحبه و مطالعات کتابخانه ای بدست آمد. در این مرحله کدگذاری مقوله و طبقه بندی ها انجام گردید. و سپس با رویکرد تحلیل عاملی اکتشافی سازه های اولیه شایعه حاصل شد. نمونه ها در 3 مرحله و در هر مرحله به روش نمونه گیری هدفمند و تصادفی انتخاب شدند و پس از بدست آوردن سازه های شایعه سازمانی، رابطه آنها با مطلوبیت اجتماعی استوبر(2001)، مقیاس رفتار ماکیاولی آلسوپ(1991) و مقیاس اعتماد سازمانی نیهان و مارلو (1997) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: یافته ها نشان دهنده 7 بعد شکل دهنده شایعه سازمانی است. عوامل شناسایی شده با همبستگی درونی بالای 7/0، 37 درصد از کل واریانس را توضیح می دهند و دارای ضریب آلفای قابل قبولی می باشند. نتیجه گیری: ابعاد مدل به دست آمده با مدل های شایعه در اجتماع متفاوت بوده و مدیران بایستی محتوای شایعه در سازمان را متفاوت از شایعه در جامعه، در نظر بگیرند

با توجه به گسترش شهرها، امروزه حمل و نقل شهری از اهمیت و در عین حال پیچیدگی های خاص و فراوانی برخوردار شده است. تحقیقاتی که تاکنون در این زمینه صورت پذیرفته، هر یک به برخی از زوایای مساله حمل و نقل توجه کرده و سعی در بهبود و بهینه سازی آنها داشته اند.این تحقیق با هدف بهینه سازی شبکه حمل و نقل شرکت اتوبوس رانی شهری طراحی شده است. به این منظور، ابتدا مساله بر اساس معیارهای مهم زمان، هزینه، کیفیت حمل و جا به جایی مسافر تبیین شده و سپس به دلیل تعدد و تضاد میان اهداف مساله، مدل برنامه ریزی آرمانی از نوع لکسیکوگرافیک جهت بهینه سازی سیستم حمل و نقل اتوبوس رانی شهری فرموله شده است. جهت تشریح مدل از داده های اتوبوس رانی شهری اردبیل و حومه بهره گرفته شده است. مدل یادشده توسط برنامه بهینه سازی به اجرا درآمده است.نتایج بررسی ها بیانگر آن است که بهره گیری از این گونه مدل ها در برنامه ریزی سیستم های حمل و نقل به خصوص حمل و نقل عمومی شهری (نظیر اتوبوس رانی) می تواند موجبات بهبود موثر در عملکرد این گونه سیستم ها و در نهایت رضایت مسافران را مهیا کند.