مینا مهبد

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای راهبردهای تنظیم انگیزش در رابطه بین فراشناخت و سرزندگی تحصیلی دانشجویان انجام پذیرفت. شرکت کنندگان پژوهش شامل 336 نفر (170 زن و 166 مرد) از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز سال تحصیلی 92-93 بودند که بر اساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. این پژوهش از نوع همبستگی است، که در آن رابطه بین متغیرهای پژوهش با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری بررسی شد. به منظور بررسی متغیرهای پژوهش همه شرکت کنندگان مقیاس سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری (1391)، پرسشنامه راهبردهای تنظیم انگیزش والترز (1999)، و مقیاس آگاهی فراشناختی شراو و دنیسون (1994) را تکمیل کردند. برای بررسی پایایی ابزارها از روش آلفای کرونباخ و برای بررسی روایی آن ها از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج نشان دادند که پایایی و روایی ابزارها در حد مطلوب است. به منظور بررسی مدل پژوهش از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها نشان دادند مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسبی دارد. فراشناخت به طور مستقیم توانست سرزندگی تحصیلی را پیش بینی کند. همچنین، فراشناخت از طریق واسطه گری راهبردهای تنظیم انگیزش، به طور غیر مستقیم و معنادار نیز سرزندگی تحصیلی را پیش بینی کرد. بر اساس یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت فراشناخت از طریق افزایش به کارگیری راهبردهای تنظیم انگیزش دانشجویان می تواند بر سرزندگی تحصیلی آن ها اثر مثبت بگذارد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت، سرزندگی تحصیلی با واسطه-گری خودشفقت ورزی دانشجویان انجام پذیرفت. شرکتکنندگان پژوهش شامل 294 نفر (152 دختر و 142 پسر) از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشهای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. به منظور بررسی متغیرهای پژوهش هر یک از شرکتکنندگان، مقیاس سرزندگی تحصیلی، مقیاس خودشفقت ورزی و سیاهه پنج عامل بزرگ شخصیت، را تکمیل نمودند. اعتبار ابزارهای پژوهش به وسیله ضریب آلفای کرونباخ و روایی آنها به کمک روش همسانی درونی و تحلیل عامل تعیین شد. نتایج حاکی از روایی و اعتبار قابل قبول مقیاس ها بود. نتایج تحلیل مسیر از نوع مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسبی دارد و چهار بعد از ابعاد پنج عامل بزرگ شخصیت (برون-گرایی، روان آزردگی گرایی توافق پذیری و گشودگی به تجربه) پیش بینی کننده خودشفقت ورزی بود و همین ابعاد به واسطه خودشفقت ورزی بر سرزندگی تحصیلی اثر غیرمستقیم داشتند. نتایج بیانگر آن است که عوامل شخصیتی، سطح خودشفقت ورزی را پیشبینی و سرزندگی تحصیلی را تعیین میکند.

این پژوهش با هدف تعیین روایی، اعتبار و ساختار عاملی مقیاس محق پنداری تحصیلی (چونینگ و کمبل، 2009) در دانشجویان ایرانی انجام شد. بدین منظور 451 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز در سال 1395-1394به صورت خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای سنجش اعتبار و همسانی درونی مقیاس از ضریب همبستگی بین مادّه ها با نمره کل عوامل، ضریب آلفای کرونباخ، تحلیل عاملی تأییدی، ضریب همبستگی زیرمقیاس ها و روایی واگرا استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی ساختار دوعاملی مسئولیت بیرونی شده و حق به جانبی را تأیید کرد. همبستگی نمره های مؤلفه های مقیاس مهار با مؤلفه های مقیاس محق پنداری تحصیلی بین 24/0- تا 55/0- بود و روایی واگرای مقیاس را نشان می داد. هم چنین ضرایب آلفای کرونباخ برای هر یک از عوامل (حق به جانبی، 72/0 و مسئولیت بیرونی شده، 81/0) و نمره کل مقیاس (81/0) در حد مطلوب به دست آمد. لذا درمجموع می توان نتیجه گرفت که مقیاس محق پنداری تحصیلی برای سنجش محق پنداری تحصیلی دانشجویان ایرانی ابزاری معتبر و ابزاری مفید در پژوهش های روان شناختی است.

پژوهش حاضر با هدف شناخت رابطه ساختاری بیش درگیری والدین بر رفتار غیرمولد تحصیلی فرزندان با واسطه گری محق پنداری تحصیلی انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل 451 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که براساس روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس بیش درگیری والدین لیمون و بوچانان (2011)، مقیاس محق پنداری تحصیلی چونینگ و کمبل (2009) و مقیاس رفتار غیرمولد تحصیلی ریمکوس (2012) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل مسیر از نوع مدلیابی معادلات ساختاری نشان دادند مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسبی دارد و اثر مستقیم بیش درگیری والدین بر محق پنداری تحصیلی تایید شد. همچنین محق پنداری تحصیلی بر رفتار غیرمولد تحصیلی تاثیر مستقیم داشت. مدل نشان داد بیش درگیری والدین به واسطه محق پنداری تحصیلی بر رفتار غیرمولد تحصیلی تأثیر دارد. نتایج بیانگر آن است که بیش درگیری والدین، سطح محق پنداری تحصیلی را پیشبینی و بروز سوءرفتارهای تحصیلی را تعیین میکند.

پژوهش حاضر با هدف شناخت رابطه ساختاری ویژگی های شخصیتی بر رفتار غیرمولد تحصیلی با واسطه گری مهار ادراک شده انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل 294 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که براساس روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت (گلدبرگ، 1999)، مقیاس مهار ادراک شده (پولهاس، 1983) و مقیاس رفتار غیرمولد تحصیلی (ریمکوس، 2012) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل مسیر از نوع مدل یابی معادلات ساختاری نشان دادند مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسبی دارد و اثر مستقیم برونگردی و وظیفه شناسی بر رفتار غیر مولد تحصیلی تأیید شد. همچنین مدل نشان داد وظیفه شناسی و برونگردی به واسطه مهار ادراک شده بر رفتار غیرمولد تحصیلی تأثیر دارد. نتایج بیانگر آن است که ویژگی های وظیفه شناسی و برونگردی، سطح مهار ادراک شده را پیش بینی و مهار ادراک شده بروز رفتارهای غیرمولد تحصیلی فرد را تعیین می کند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه فرایندهای خانواده، خودکارآمدی تحصیلی و خودناتوان سازی دانشجویان دانشگاه انجام پذیرفت. شرکت کنندگان پژوهش شامل 335 نفر (208 دختر و 127 پسر) از دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که براساس روش نمونه برداری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. به منظور بررسی متغیرهای پژوهش هر یک از شرکت کنندگان مقیاس فرایندهای خانواده نوجوان ازدمیر، وازسونی و کوک، 2013)، مقیاس خودکارآمدی تحصیلی (گرین و دیگران، 2004)، و مقیاس خودناتوان سازی (جونز و رادوالت، 1979) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه همزمان نشان دادند: الف) ابعاد فرایندهای خانواده (نزدیکی و تأیید همسال) خودناتوان سازی را به طور منفی پیش بینی می کنند، ب) ابعاد خانواده (نزدیکی و تأیید همسال) پیش بینی کننده مثبت خودکارآمدی تحصیلی است، ج) خودکارآمدی تحصیلی به طور منفی پیش بینی کننده خودناتوان سازی است. در مجموع، نتایج نشان دادند خودکارآمدی تحصیلی می تواند به عنوان متغیر واسطه ای بین دو بعد فرایندهای خانواده (نزدیکی به والدین و تأیید همسال از سوی والدین) و خودناتوان سازی در نظر گرفته شود.

هدف پژوهش حاضر تعیین نقش دلبستگی به والدین در پیشرفت تحصیلی با واسطه گری خودکارآمدی بود. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل 6530 دانش آموزان دبیرستانی شهر شیراز بود که براساس روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحلهای 301 نفر (147 پس و 154 دختر) از انتخاب شد. در این پژوهش دلبستگی به والدین به عنوان متغیر برون زاد، خودکارآمدی به عنوان متغیر واسطه ای و پیشرفت تحصیلی به عنوان متغیر درون زاد درنظر گرفته شد. ابزار پژوهش خرده مقیاس دلبستگی به والدین آرمسدن و گرینبرگ ( 1987 ) و مقیاس خودکارآمدی عمومی شوآرزر و جروسلم ( 1992 ) بود. الگوی فرضی پژوهش با استفاده از روش رگرسیون چندگانه همزمان بر طبق روش مراحل بارون و کنی ( 1989 ) آزمون شد. یافته ها: نتایج نشان داد دلبستگی به والدین پیش بینی کننده مثبت و معنادار پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی پیش بینی کننده مثبت و معنادار پیشرفت تحصیلی است. نتیجه گیری: در مجموع، خودکارآمدی میتواند به عنوان متغیر واسطه ای میان دلبستگی به والدین و پیشرفت تحصیلی درنظر گرفته شود. براین اساس والدین میتوانند با فراهم کردن فضایی امن سطح پیشرفت تحصیلی فرزندان را ازطریق ارتقا سطح خودکارآمدی آنها بهبود بخشند.