طاهره ابوالقاسم مسلمان

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان دقت در بازیابی منابع شنیداری با استفاده از روش خوشه بندی و به کارگیری الگوریتم کی- مینز انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش پژوهش نیمه تجربی و از طریق مشاهده مستقیم است. به منظور بررسی میزان دقت در بازیابی منابع شنیداری، مجموعه ای شامل ۲۳ آلبوم منتشر شده در تابستان سال ۱۳۹۱ انتخاب شد. ابتدا پیشینه های موجود در هر آلبوم براساس استاندارد فراداده ای پی.بی.کور فهرست نویسی شد. در گام بعدی هر یک از عناصر فراداده مزبور به عنوان یک خوشه و توضیحگرهای آن به عنوان متغیر در نظر گرفته شده و الگوریتم کی- مینز در محیط نرم افزاری اس. پی. اس. اس بر روی داده ها اجرا شد و فاصله هر پیشینه تا مرکز خوشه به دست آمد. یافته ها: با توجه به میزان فاصله هر پیشینه تا مرکز خوشه و ملاک قرار دادن این مقدار به عنوان میزان دقت در بازیابی منابع، پیشینه هایی که بیشترین شباهت به مرکز هر خوشه را دارند در کمترین فاصله، و پیشینه هایی که کمترین شباهت با مرکز خوشه را دارند در بیشترین فاصله با آن قرار گرفتند و میزان دقت برای هر خوشه و توضیحگر محاسبه گردید.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی کارهای تبلیغاتی درباره طرح های کتاب خوانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی استان زنجان است. روش پژوهش: نمونه آماری پژوهش شامل 333 مراجعه کننده به کتابخانه های عمومی استان زنجان است. پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش پیمایشی- توصیفی است. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه طراحی شده بر اساس مدل آیدا است. برای پاسخگویی به پرسش های پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش میان اَبعاد جلب توجه، ایجاد علاقه، ایجاد تمایل و عمل انتخاب در مدل آیدا و تبلیغات طرح ملی نشست کتاب خوان رابطه مثبت و معنادار مشاهده شد. بر اساس آزمون های اجرا شده، تبلیغات در بُعد ایجاد علاقه نسبت به دیگر اَبعاد ضعیف تر بود و بنابراین برای اثربخشی تبلیغات و معرفی هرچه بهتر طرح این بُعد باید بیشتر تقویت شود. علاوه بر این، میزان اثربخشی در دو بُعد جلب توجه و ایجاد تمایل یکسان، و میزان اثربخشی تبلیغات در بُعد تغییر رفتار بیشتر از اَبعاد دیگر بود. اولویت برگزاری طرح های کتاب خوانی بر اساس نظر مراجعه کنندگان بدین صورت بود: طرح ملی نشست کتاب خوان در رتبه اول، طرح جشنواره های کتاب خوانی در رتبه دوم، طرح پویش کتاب خوان مجازی در رتبه سوم، طرح کتاب خوان ماه رتبه چهارم و طرح کتاب خوان تخصصی در رتبه پنجم. می توان در مجموع همه اَبعاد مدل ارزیابی تبلیغات در مدل آیدا درباره طرح ملی نشست کتاب خوان حد مقبولی را نشان داده که ناشی از اثر تبلیغات است. از دیدگاه مراجعه کنندگان کتابخانه های عمومی استان زنجان طرح ملی نشست کتاب خوان مفید و متناسب با نیازهای اطلاعاتی مخاطبان است. ارزش/اصالت: پژوهش های پیشین کمتر به بررسی اثربخشی تبلیغات در حوزه کتابخانه و کتابداری پرداخته اند و این پژوهش اثربخشی تبلیغات طرح های کتاب خوانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر جذب مخاطب را از دیدگاه اعضای کتابخانه های عمومی استان زنجان نشان داده است.

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی صحت اطلاعات منتشر شده با موضوع کرونا در شبکه اجتماعی اینستاگرام و بررسی رابطه میان صحت اطلاعات و محبوب پست های منتشر شده، اجرا شده است. این پژوهش از لحاظ نوع کیفی بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 100 پست منتشر شده مرتبط با موضوع کروناست که طی یک ماه (مرداد )1399 در اینستاگرام منتشر گشته است. داده ها با استفاده از روش مشاهده مستقیم و به کارگیری سیاهه وارسی طراحی شده توسط محقق گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین و فراوانی) و آزمون مجذور کای دو و نرم افزار اس. پی. اس. اس. 18 استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد 46 درصد از اطلاعات منتشر شده فاقد صحت بوده و اخبار جعلی به حساب می آیند. 54 درصد از اطلاعات منتشر شده نیز از صحت و اعتبار کافی برخوردار بوده اند. علاوه بر این، میان محبوبیت یک پست و صحت اطلاعات آن رابطه معناداری مشاهده شد.

هدف این پژوهش ترسیم نقشه موضوعی کووید 19 در ایران در شبکه اجتماعی اینستاگرام است. این پژوهش کاربردی و از نوع علم سنجی است. برای ترسیم نقشه از سنجه های تحلیل شبکه ها اجتماعی مرکزیت، بینابینی، رتبه و روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش اطلاعات منتشرشده در بازه زمانی یک ماه مرداد 1399 در شبکه اجتماعی اینستاگرام با محوریت موضوعی ویروس کرونا بود که با استفاده از نرم افزار سئوتولز و افزونه فانتوم، داده های مرتبط با نام کاربری، تعداد پست ها، میانگین تعداد لایک ها، هشتگ های مورداستفاده برای یک پست خاص استخراج شد. سپس با استفاده از روش مشاهده مستقیم از میان یک میلیون پست بازیابی شده، هزار پست مرتبط انتخاب و دسته بندی شد. در گام بعدی با استفاده از شاخص های مرکزیت شبکه و نرم افزار یوسی نت، داده های استخراج شده تحلیل شده و با نرم افزار وی.اُ. اس. ویور نقشه موضوعی ویروس کرونا ترسیم گردید. یافته ها حاکی از آن بود که هشتگ هایی با موضوع علائم کرونا؛ بیماری کرونا، تجهیزات پزشکی، تغذیه در دوران کرونا، کادر درمان، درمان کرونا، استان های درگیر بیماری و شکست کرونا جزء محبوب ترین و پراستفاده ترین هشتگ ها بوده اند. با توجه به سنجه های مرکزیت رتبه، بینابینی و نزدیکی، هشتگ های کرونا، کرونا در ایران، کرونا را شکست می دهیم، کرونا را جدی بگیریم، ماسک می زنیم و ماسک جزء پربحث ترین و داغ ترین هشتگ های مورداستفاده بوده است. در پایان می توان نتیجه گرفت برخلاف تأکید مردم بر اطلاع رسانی و بازنشر محتوا و اطلاعات مرتبط با کووید 19 باهدف پیشگیری و مراقبت، میزان ابتلا به بیماری افزایش یافته است؛ کاربران از اینستاگرام به عنوان یک مجرای اطلاعاتی استفاده کرده اند؛ و میزان مشارکت و فعالیت سازمان ها و مراکز بهداشتی و درمانی و متخصصان در انتشار اطلاعات و اخبار ناچیز بوده است.

هدف: هدف پژوهش حاضر، سنجش میزان ربط تصاویر بازیابی شده در موتورهای جستجوی یاهو، گوگل، پیک سرچ و فلیکر به زبان فارسی، براساس میزان جامعیت و مانعیت نتایج بازیابی شده و معرفی بهترین موتور جست وجو و ارائه یک الگوی بهینه است. روش پژوهش: نوع پژوهش کاربردی به روش پیمایشی، و داده ها از طریق مشاهده مستقیم گردآوری شده و با استفاده از منطق انتخاب واژه ها، منطق عملیات بولی  تجزیه و تحلیل شده است. این پژوهش در سه مرحله،  ابتدا واژگان انتخاب شده، براساس منطق عملیات بولی در موتور جست وجوهای نامبرده جست وجو شدند، و سپس نتایج به دست آمده از جست وجو، با توجه به نیاز اطلاعاتی پژوهشگر و عبارت جست وجو، مقایسه و تعداد تصاویر مرتبط در بیست نتیجه اوّل مشخص و در آخر با استفاده از فرمول، میزان ربط نتایج محاسبه گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که موتور جست وجوی یاهو با 235/32 میزان جامعیت و 75/53 میزان مانعیت، موتور جست وجوی گوگل با 80/14 میزان جامعیت و25/41 میزان مانعیت، موتور جست وجوی پیک سرچ با 81/12 میزان جامعیت و 25/26 میزان مانعیت و موتور جست وجوی فلیکر با 14/40 میزان جامعیت و 25/41 میزان مانعیت نتایج را بازیابی نمود. نتیجه گیری: نتایج حاصل در پاسخ به تعیین میزان ربط بیست نتیجه اولیه با توجه به سنجش میزان جامعیت و مانعیت نشان داد که موتور جست وجوی یاهو بیشترین مقدار مانعیت را به خود اختصاص داده است، و عملکرد بهتری نسبت به دیگر موتورهای جست وجو دارد. در پایان برای افزایش ربط جامع و مانع در بازیابی، نظام بازیابی تصاویر مبتنی بر متن و محتوا پیشنهاد گردید.