سحر فائقی

جُستارها نوع جدیدی از ادبیات روایی اند که در بازنمایی واقعیت از پراکسیس و گفتمان های فرهنگی-سیاسی متأثر می شوند؛ گفتمان مسلط الگوهای کنشی و حیات مطلوب خود را به نمایش می گذارد و ادبیات داستانی یکی از مجراهای آن است. این مطالعه با هدف توصیف برساخت مفهوم زن مهاجر افغانستانی در ادبیات داستانی معاصر افغانستان و بهره مندی از رویکرد نظری هومی بابا و آدورنو انجام شده است تا بازنمایی های زن مهاجر افغانستانی را در ژانر ادبی جُستار (داستان کوتاه) شناسایی و متناظر با بافت فرهنگی سرزمین مقصد تفسیر کند. برای نیل به این هدف، جُستار مرز از مجموعه داستان های کوتاه «چرا تاریکی را خدای خود نکنم»، نوشتهٔ مرضیه جعفری به عنوان نمونه انتخاب و با استفاده از روش تحلیل روایت «سیمور چتمن» در سه بخش داستان، گفتمان و ایدئولوژی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت تا از زبان روایی و مواضع ایدئولوژیک آن در رابطه با مفهوم زن مهاجر افغانستانی پرده برداری کند. یافته ها نشان می دهند که هویت زن مهاجر افغانستانی متناسب با گفتمان فرهنگی حاکم بر فضای جامعه مقصد دستخوش تغییر شده و به نوعی هویت سرگردان (هویت آشفته یا هویت مغشوش) را زیست می کند و برای رهایی از این بحران تصمیم می گیرد در راه مهاجرت مجدد به سرزمین های جدید و نه موطن خود قدم بردارد. بازتاب گسیختگی و تداخل فرهنگی جامعه میزبان با زن مهاجر افغانستانی در جُستار مرز با صدای حاشیه ای و معترض نویسنده به وضع موجود و متن واقعیت های مسلط بازتاب نموده است که به کارکرد «انتقادی» و نقش «رهایی بخشی» هنر در راستای تحلیل و نقد ساختارهای سلطه و سرکوب ارجاع دارد.

به موازات عقب نشینی دولت و گسترش منطق بازار به حوزه های مختلف زندگی اجتماعی، سازمان های مردم نهاد به عنوان یکی از کانون های مقاومت در برابر این هجوم از اهمیت زیادی برخوردار شده اند. بر این اساس، هدف مطالعه حاضر، بررسی یک نمونه از این مؤسسات[1] است که در شهر اصفهان و در حوزه بهداشت و سلامت مشغول به فعالیت اند. روش این مطالعه کیفی، از نوع اتنوگرافی نهادی است و برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه استفاده شد و با استفاده از نمونه گیری نظری 12 نفر مصاحبه شدند. اطلاعات به دست آمده در این مطالعه با روش تحلیل مضمون تحلیل شدند.نتایج پژوهش نشان دادند این خیریه در شهر اصفهان برای خدمات حمایت تسکینی در چهار حوزه مشغول به فعالیت است و در حین اجرای سیاست های مربوط به نهاد، درگیر مسائل و مشکلاتی شده است که ناشی از فرسایش کیفیت زندگی کاری کارکنان در وجه عینی شامل (نظام معیوب جبران خدمات، نامناسب بودن فضا و ...)، در وجه ذهنی شامل (فشار و تنش کاری زیاد، افول احساس امنیت شغلی و ...)، مناسبات ارتباطی کژکارکرد در سطوح درون مؤسسه ای شامل (کاهش کیفیت تعاملات درون و بین گروهی و ...)، بین مؤسسه ای شامل (عدم تعامل بین شعب و ...) و فرا مؤسسه ای شامل (نگاه کالایی به بیماران، فقدان قوانین حمایتی) است.به عبارت دیگر، مؤسسه مطالعه شده در تحقق اهداف خود با محدودیت ها و موانعی مواجه است که برای رفع شان نیازمند اخذ سیاست های ترمیمی، وضع و اجرای قوانین حمایتی از سوی قوای مملکتی، چابک سازی ساختارها و درنهایت، تغییر فرهنگ و نگرش عوامل مرتبط با حوزه های مدیریتی است [1]  به دلیل محدودیت های اخلاقی پژوهشنامه در زمینه نشر، عنوان مرکز مطالعه شده در مقاله ذکر نشده است.

هدف از این مطالعه، روایت پژوهی کسب سکوی قهرمانی توسط خواهران افسانه ای ووشوی ایران است. رویکرد تحقیق، کیفی و از روش روایت پژوهی استفاده شد. تحلیل روایت مبتنی بر مصاحبه های رسانه ای با خواهران منصوریان در برنامه ی ماه عسل است که عنوان نمونه ی هدفمند در نظر گرفته شد. بر اساس یافته های به دست آمده از مصاحبه های روایتی در مواجهه با رخدادها و کنش های صورت گرفته در زندگی خواهران منصوریان، کدهای توصیفی استخراج شد. ویژگی های استخراج شده از مصاحبه ی خواهران، به سه سطحِ ویژگی های شخصیتی درون فردی (استحکام ذهنی، خود کار آمدی و خود مختاری)، ویژگی های شخصیتی بین فردی (فضائل اخلاقی ارتباطی ظرفیت پذیرش تفاوت های فرهنگی و مالی) و استراتژی های بهبود عملکرد (هدفمندی، تلقین پذیری مثبت انگیزش های درونی و بیرونی) دسته بندی شد. نتایج نشان می دهد که ضربه های روانی، سختی ها و مشقت ها به عنوان کاتالیزوری برای رشد و پیشرفت خواهران منصوریان عمل نموده است.

 این پژوهش با هدف سنجش میزان نشاط اجتماعی زنان اصفهانی بر اساس پایگاه اقتصادی اجتماعی آن ها انجام گرفته است. تحقیق از نوع توصیفی و روش آن پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه زنان  15 تا 65 سال ساکن در شهر اصفهان را شامل می شود که از میان آن ها با استفاده از جدول مورگان، تعداد 395 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای در نمونه آماری قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسش نامه استاندارد نشاط آکسفورد (OHQ) جمع آوری شد و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان داد که میزان نشاط اجتماعی و ابعاد آن در نمونه پژوهش به طور معنی داری پایین تر از حد متوسط است (05/0>p). نتایج تحلیل واریانس نیز نشان داد، تفاوت میانگین نمرات نمونه بر اساس پایگاه های اقتصادی اجتماعی در عامل نشاط اجتماعی و ابعاد آن شامل رضایت از زندگی، همدلی، چشم انداز مثبت، بهزیستی و عزت نفس، معنادار است (05/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که پایگاه های اقتصادی اجتماعی و سن، پیش بین های معنی دار نشاط اجتماعی در زنان بودند.

در گستره هنر جهان معاصر، موسیقی زیرزمینی بستری برای بیان اندیشه های خوانندگان این سبک از موسیقی است. این گفتمان، انواع متفاوتی از اجتماعی - اعتراضی تا عاشقانه و تنفرآمیز را در بر می گیرد. متن موسیقی ها برآمده از افکار و اندیشه های خوانندگان آن است که از پایگاه و زمینه اجتماعی شان شکل گرفته است. هدف اصلی این مطالعه بازتاب معضلات اجتماعی جامعه در متن آهنگ های یاس؛ رپر اجتماعی معروف فارسی است. مفروضه اصلی رویکرد بازتاب که یکی از مهم ترین رویکردها در جامعه شناسی هنر است، بر این انگاره استوار است که هنر همواره چیزی دربارة جامعه به ما می گوید. در این مطالعه به منظور بررسی هدف محوری از رویکرد بازتاب استفاده شده است. روش تحقیق کیفی است و مجموعاً 23 متن آهنگ با موضوعات اجتماعی که بیشترین فراوانی دانلود را داشته اند به منزلة نمونه تحقیق انتخاب شده که همگی در دسترس است. یافته ها نشان می دهد که متن های انتخاب شده از آهنگ های یاس، یازده معضل اجتماعی شامل فقر، اعتیاد، طلاق، روسپی گری، بیکاری، کودکان خیابانی، خودکشی، گروه های خلاف کار و ضداجتماعی، دزدی و سرقت، خیانت و گسترش خلقیات ناهنجار در سطح جامعه را بازتاب داده است. در تحلیل متن ها نشان داده شد که بیشتر مضامین، نمادی برای بیان اندیشه و دغدغه ها، معضلات و نگرانی های طبقات جامعه به ویژه طبقه محروم بوده است.

در بازه زمانی ای که دوران اصلاحات نام گرفته اتفاقات بسیاری در جامعه و سینمای ایران رخ داد. این مقاله بر دو مورد تمرکز کرده است: نخست، اتفاقی که در عرصه انتخاب های سیاسی افتاد و می توان شروع آن را پیروزی خاتمی با دو شعار هم زمان دموکراسی خواهی و عدالت طلبی دانست و پایان آن را در انتخابات 1386 با پیروزی احمدی نژاد با شعار عدالت طلبی دید، یعنی کمرنگ شدن دموکراسی خواهی به عنوان مطالبه جامعه. دوم، آزادتر شدن سینما. سینمای بعد از دوم خرداد کمتر از قبل دچار سانسور و توقیف فیلم شد و بنابراین فیلم سازان فرصت یافتند بیش از پیش دغدغه های خویش را به تصویر بکشند. پرسش اصلی این نوشته، محل تلاقی این دو اتفاق است: اینکه آزاد شدن سینما تأثیری در بازنمایی مطالبات سیاسی جامعه در سینما داشته است یا نه؟ در بررسی مطالبات سیاسی، از روش تحلیل ثانویه، و در بررسی بازنمایی فیلم ها از مطالبات سیاسی، از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. نهایتاً، این نتیجه حاصل شده است که آزادی سینما تأثیری مثبت بر بازنمایی خواسته های جامعه در سینما داشته است.