اسماعیل مزروعی نصرآبادی

امروزه اهمیت نیروی انسانی به عنوان برجسته ترین عامل مزیت رقابتی، بر کسی پوشیده نیست. از سوی دیگر، تغییر ماهیت فعالیت های سازمان ها به کارهای دانشی موجب اهمیت یافتن روزافزون کاربرد مدیریت دانش در سازمان ها شده است. از این رو سازمان های موفق به شکل مستمری میزان تولید، نشر، تبادل و به کارگیری دانش در بین کارکنان خود را به وسیله روش های مختلف، اندازه گیری و مورد ازریابی قرار می دهند تا از این طریق بتوانند راه کارهای نیل به اهداف سازمانی را کسب کنند. در پژوهش حاضر بررسی تأثیر قابلیت های فرآیندی مدیریت دانش بر توانمندسازی منابع انسانی مدنظر بوده است. داده های این پژوهش، از طریق پرسشنامه ارسالی به 78 نفر از اساتید و کارکنان دانشگاه علامه طباطبایی جمع آوری شده است. تحلیل داده ها نیز با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار مدیریت دانش بر توانمندسازی منابع انسانی است. در این میان، کاربرد دانش بیش از سایر قابلیت ها، توانمندسازی ساختاری منابع انسانی را تحت تأثیر قرار می دهد.

در اقتصاد امروزی، محیط کسب وکار، پیچیده، پویا و بیش از پیش رقابتی می باشد و مواجه شدن با این محیط رقابتی، زمینه را برای ایجاد افول شرکت ها فراهم کرده است. ازآنجاکه منابع انسانی، نقش عمده ای در بهبود عملکرد و در نتیجه بقای شرکت ها در شرایط بحرانی دارد، لذا این مقاله به دنبال شناسایی ابعاد جدیدی از راهبرد های منابع انسانی در مرحله افول شرکت هاست. جامعه آماری تحقیق، مدیران ارشد شرکت های فعال در صنعت مواد غذایی هستند که دوره زمانی افول حداقل یک ساله را تجربه کرده اند. در این تحقیق از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده و برای انجام مصاحبه ها روش گلوله برفی به کار گرفته شده است. همچنین باید خاطر نشان کرد که این تحقیق حاصل مصاحبه های نیمه ساختاریافته ای از یازده مدیر ارشد شرکت های نمونه بوده است. نتایج نشان داد که راهبرد های منابع انسانی در زمان افول، 6 تم، 12 مؤلفه و 39 گویه می باشند و شامل: راهبرد سطح مدیر عامل، راهبرد سطح تیم مدیریت ارشد، راهبرد کاهش هزینه، راهبرد منابع انسانی نوآورانه، راهبرد تغییر فرهنگ و درنهایت راهبرد ابتکاری هستند. عنوان برخی تم ها با ادبیات موضوع یکسان است، ولی زیرمؤلفه ها و گویه های سازنده آن تاحدودی متفاوت می باشد. همچنین ورود تم راهبرد ابتکاری به ادبیات نیز از نوآوری های این پژوهش است.

این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تأثیر متغیر بازارگرایی بر نوآوری با توجه به اثر میانجی توانمندسازی روان شناختی کارکنان و اثر تعدیل گر متغیر تمایل به کارآفرینی اجرا شد. پژوهش حاضر از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را 250 نفر از کارکنان شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری واحد کرنج دربرمی گیرد. داده ها به کمک پرسشنامه ای گردآوری شدند که روایی و پایایی آن به تأیید رسید. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از مدل سازی معادلات ساختاری و تکنیک حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد اثر بازارگرایی سازمان تأثیر مثبت و معناداری بر نوآوری دارد و اثر توانمندسازی روان شناختی کارکنان تأثیر مثبت و معناداری بر نوآوری دارد. اثر توانمندسازی روان شناختی کارکنان در رابطه بین بازارگرایی و نوآوری تأیید شد. اثر تعدیل گری متغیر تمایل به کارآفرینی سازمان بر رابطه بین بازارگرایی سازمان و نوآوری تأیید نشد، این در حالی است که اثر مستقیم متغیر تمایل به کارآفرینی بر نوآوری به تأیید رسید.

امروزه یکی از نقاط اصلی فشار خوشه فرش دستبافت قم تامین مواداولیه است. با توجه به اینکه بیشتر مواداولیه مصرفی تولیدکنندگان فرش دستباف قم وارداتی می باشد و تولیدکنندگان، ابریشم را از طریق واسطه ها و با قیمت بیشتری خریداری می کنند، نیاز تولیدکنندگان به تامین مواداولیه با هزینه پایین تر و با کیفیت بهتر، ضرورتی بر انجام این تحقیق شده و ارائه روشی مطلوب برای خرید متمرکز مواد اولیه (ابریشم)، بررسی موانع و مزایای آن نسبت به خرید غیرمتمرکز (از طریق واسطه) و همچنین رتبه بندی مزایا و موانع مهم ترین اهداف این تحقیق در نظر گرفته شده است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق متشکل از تولیدکنندگان خوشه فرش دستبافت قم است که 12 نفر از تولیدکنندگانی که عضو شبکه نرم خرید مشترک مواداولیه هستند و سابقه خرید مواد اولیه به صورت مشترک را دارند، با توجه به روش نمونه گیری غیر تصادفی (قضاوتی) انتخاب شده اند. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی و برای تحلیل داده ها از روش AHP استفاده شده است. پژوهش مورد نظر تاکنون در صنعت فرش دستباف صورت نگرفته و این به عنوان اولین پژوهش علمی است که فرآیند خرید متمرکز مواد اولیه را بررسی کرده است. نتایج مبین آن است که روش خرید متمرکز، مناسب ترین روش خرید برای مواد اولیه (ابریشم) در خوشه فرش دستباف قم می باشد. بنابراین در پژوهش حاضر مراحل انجام این روش به طور کامل ذکر گردیده است. علاوه بر این مزایا و موانع این روش نیز بیان شده و در نهایت رتبه بندی شده اند. نتایج نشان داده که روش خرید متمرکز مزایایی نسبت به خرید غیر متمرکز دارد که با انجام آن بسیاری از مشکلات تامین مواد اولیه، در خوشه حل می گردد.

در مطالعات مختلفی تأثیر مدیریت کیفیت فراگیر بر عملکرد نوآوری با توجه به نقش میانجی یادگیری سازمانی مورد مطالعه واقع شده است. با توجه به اهمیت بحث زنجیره تأمین، سؤال اصلی این تحقیق بررسی رابطه این دو متغیر با توجه به یادگیری بین سازمانی می باشد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، پیمایشی – همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان و مدیران فنی و غیر فنی  زنجیره تأمین شرکت ساپکو هستند که تعداد آن ها 220 نفر می باشند. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مدیریت کیفیت فراگیر مقیمی و رمضان (1390)، عملکرد نوآوری خیمنز-خیمنز و همکاران (2008) و یادگیری بین سازمانی اریک تی.جی. وانگ (2012) در اختیار جامعه آماری قرار گرفت که در نهایت تعداد 202 پرسشنامه به طور کامل توسط جامعه آماری تکمیل گردید. برای ارزیابی پایایی گویه های پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و شاخص پایایی ترکیبی استفاده شد. برای ارزیابی روایی پرسشنامه دو معیار روایی همگرا و روایی واگرا به کار گرفته شد. با توجه به مقادیر شاخص ها پایایی و روایی پرسشنامه ها مورد تائید قرار گرفت. همچنین برای تعیین اعتبار سازه از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد، با توجه به اینکه بار عاملی تمام گویه ها، بالای 5/0 به دست آمد؛ نشان از روایی ابزار سنجش بود. در این تحقیق جهت آزمون مدل مفهومی تحقیق از مدل سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزار LISREL، استفاده شد که نتایج حاکی از برازش مطلوب مدل بود. نتایج تحقیق بیانگر این است که مدیریت کیفیت فراگیر تأثیر مثبت و معنی داری بر عملکرد نوآوری دارد و یادگیری بین سازمانی در این رابطه نقش میانجی دارد.