ساناز دهقان مروستی

پژوهش حاضر با هدف مطالعه رابطه بین سلامت ذهنی، کیفیّت زندگی کاری و عملکرد سازمانی معلمان متوسطه اول انجام شد. طرح کلی پژوهش همبستگی بود. بدین منظور 152 معلم به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از میان معلمان متوسطه اول دخترانه شهر یزد انتخاب شدند. ابزار های پژوهش پرسشنامه سلامت ذهنی وار، کیفیّت زندگی کاری لیندن و عملکرد سازمانی بود. داده ها با استفاده از تحلیل همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته ها نشان داد، بین سلامت ذهنی، کیفیّت زندگی کاری معلمان و عملکرد سازمانی رابطه معناداری وجود دارد. معلمانی که احساس اشتیاق و شایستگی در حرفه و زندگی دارند از مهارت تشخیص و عملکرد سازمانی بالاتری بهره مند هستند و کم تر دچار ابهام نقش می شوند. احساس اشتیاق حرفه ای و زندگی شخصی، با احساس امنیت شغلی و معناداری شغلی همراه است. این دسته از معلمان از حمایت بیش تر سرپرست و همکاران خود بهره مند هستند. انتقال مشکلات شغلی به زندگی شخصی، معلمان را در معرض فشارهای کاری و جسمی، آسیب و بیماری های جسمانی و کاهش عملکرد سازمانی قرار می دهد. با افزایش سنوات خدمت، معلمان اشتیاق در زندگی حرفه ای و زندگی شخصی را از دست می دهند و دچار افت شایستگی شخصی می شوند. لذا پیشنهاد می شود مدیران و مسئولان آموزشی، با در نظرگرفتن انگیزه ها، اهداف و مشکلات هر دبیر، بهبود فضاها و امکانات آموزشی، کمک های مالی و رفاهی و رعایت اعتدال در نمرات ارزشیابی، زمینه ای برای بهبود کیفیّت زندگی شغلی معلمان فراهم کنند.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه نقش مدیران آموزشی در ایجاد جوّ اخلاقی در مدارس و حمایتهای اجتماعی و رابطه آن با عملکرد سازمانی انجام شده است. طرح کلی پژوهش، همبستگی بوده است. بدین منظور 160 معلم به روش نمونه گیری تصادفی از میان معلمان متوسطه اول شهر یزد از دو ناحیه 1 و 2 آموزش و پرورش انتخاب شدند که از این عده 152 نفر به پرسشنامه ها به طور کامل پاسخ دادند. در این پژوهش از مقیاس حمایت اجتماعی اقتباس شده از پرسشنامه کیفیت زندگی کاری واندوردوف و مایز، پرسشنامه عملکرد سازمانی لائو و می و پرسشنامه جوّ اخلاقی ویکتور و کولن استفاده شده است. به منظور تحلیل آماری داده ها، تحلیل همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندعاملی به کار رفته است. یافته های تحقیق نشان می دهند که دیدگاه مدیران آموزشی بر جوّ اخلاقی مدارس اثر می گذارد و نوع جوّ اخلاقی ایجاد شده و حمایتهای اجتماعی مدیران آموزشی و همکاران بر عملکرد سازمانی معلمان نقش تعیین کننده ای دارد. نتایج نشان می دهند که از میان 5 نوع جوّ اخلاقی دیدگاه کولن، تأکید بر اجرای صرف قوانین و دیدگاه ابزاری از اولویتهای اصلی مدیران آموزشی است و توجه به کارآمدی و رفتار مراقبت کننده در اولویتهای بعدی قرار دارند. در جوّی که دیدگاه ابزاری حاکم است، عملکرد مطلوب معلمان کاهش می یابد و تنها کارآمدی با عملکرد مطلوب سازمانی معلمان رابطه دارد. اما بهترین پیش بینی کننده عملکرد سازمانی مطلوب معلمان، حمایت اجتماعی مدیران آموزشی است و بهترین پیش بینی کننده برای عملکرد ضعیف، دیدگاه ابزاری است. در مقایسه میان مدیران مدارس دولتی و غیردولتی هیچ تفاوتی در جوّ اخلاقی و حمایتهای اجتماعی دیده نشده اما هر چه سابقه خدمت معلمان افزایش می یابد، ادراک بیشتری از دو بعد اخلاقی تأکید بر قوانین و رفتار مراقبت کننده گزارش شده است.

عواملی زیادی در کیفیت زندگی کاری معلمان نقش دارند. پژوهش هایی که تاکنون انجام گرفته اند به نقش عواملی چون شرایط فیزیکی، درآمد، امکانات رفاهی، رضایت و ایمنی شغلی اشاره کرده اند. اما پژوهش حاضر با هدف مطالعه رابطه بین جوّاخلاقی محل کار و کیفیت زندگی کاری معلمان راهنمایی شهر یزد انجام شد. طرح پژوهش، همبستگی بود. بدین منظور 152 معلم به روش نمونه گیری تصادفی از بین معلمان راهنمایی دخترانه شهر یزد انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه کیفیت زندگی کاری لیندن و پرسشنامه جوّاخلاقی محل کار بود. به منظور تحلیل آماری داده ها از تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندعاملی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد بین کیفیت زندگی کاری معلمان و جوّاخلاقی محل کار رابطه معنی داری وجود دارد. به-عبارتی محیط های آموزشی که از کارآیی و کیفیت آموزشی بالاتری برخوردارند و سرپرستان و همکاران، رفتار مراقبت کننده و حمایت کننده داشته و قوانین مشخص و عادلانه حاکم باشد، معلمان ابهام شغلی کم تر هم چنین توانایی تشخیص شرایط، کنترل شغلی بهتری در نقش خود نشان می دهند، در چنین حالتی امنیت شغلی افراد بیشتر بوده و از حمایت بیشتر سرپرست و همکاران برخوردارند. ضمناً در محیط های آموزشی که از معلم کارایی و شایستگی بیشتری انتظار می رود، فشارهای جسمی افزایش یافته و معلمان با کمبود زمان برای انجام وظایف شغلی خود روبرو هستند، ابعاد جوّاخلاقی پیش بینی کننده های مستقلی برای کیفیت زندگی کاری است. با افزایش سنوات خدمت، از مهارت های شغلی و رضایت شغلی کاسته می شود و معلمان با ابهام نقش روبرو شده و احتمال ابتلا به بیماری های جسمی و آسیب روانی افزایش می یابد. بنابراین پیشنهاد می شود در محیط های آموزشی، با همکاری معلمان قوانین مشخص و عادلانه تنظیم شود و روابط کادر دفتری با معلمان دوستانه، حمایت کننده و همدلانه باشد.

پژوهش حاضر با هدف، تعیین نقش میانجی گری درگیری تحصیلی را در رابطه ی خودتعیین گری و مدیریت زمان دانش آموزان انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. که در سال تحصیلی 98-99 انجام گرفت. جامعه آماری کلیه ی دانش آموزان دختر متوسطه دوم (8860 نفر) شهر یزد بودند که به روش نمونه گیری از نوع تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، به تعداد 314 دانش آموز انتخاب شدند. ابزار پژوهش، سه پرسشنامه مدیریت زمان ماکان (1994)، خودتعیین گری گاردیا، دسی و ریان (2000) و درگیری تحصیلی ریو (2013) پاسخ بود. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مسیر و نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد، رابطه خودتعیین گری و مدیریت زمان مثبت، مستقیم و معنی دار (15/0 r=) است. همچنین، درگیری تحصیلی و مدیریت زمان رابطه مثبت، مستقیم و معنی داری (59/0r=) داشتند. نتایج، به این نکته اشاره داشتند که رابطه خودتعیین گری و درگیری تحصیلی مثبت، مستقیم و معنی دار (46/0r= ) گزارش شد و خودتعیین گری بر مدیریت زمان با توجّه به نقش میانجی درگیری تحصیلی، رابطه غیر مستقیم و مثبت داشت. می توان نتیجه گرفت، با ایجاد محیط های آموزشی که ارضای نیازهای روان شناختی دانش آموزان را در اولویت قرار می دهند، می توان درگیری تحصیلی را افزایش داد و به مدیریت زمان مؤثر کمک کرد. بدین منظور به مشاوران مدرسه پیشنهاد می شود، کارگاه آموزشی خودشناسی، هدف گزینی و مهارت های ارتباطی برای دانش آموزان دبیرستانی و کارگاه آموزشی مدیریت زمان، مهارت های ارتباطی و مدیریت کلاس برای معلمان برگزار کنند.

هدف: هدف از این مطالعه، ارائه راهکارهای عملی جهت توسعه ی دانش حرفه ای معلمان برمبنای نیازهای اساسی روان شناختی دانش آموزان، باتوجه به دومتغیر درگیری تحصیلی و ادراک کنترل زمان بود. روش: روش پژوهش ازنوع همبستگی است. جامعه آماری کلیه ی دانش آموزان دخترمقطع دوره ی متوسطه دوم، (8000 نفر) بودند. شرکت کنندگان 316 دانش آموز (16 تا 18 سال) دختر دوره متوسطه دوّم بودند که باروش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و  به سه پرسشنامه مدیریت زمان ماکان (1994)، خودتعیین گری گاردیا، دسی ورایان (2000) و درگیری تحصیلی ریو (2013) پاسخ دادند. ازنظریه خودتعیین گری دسی و رایان برای ارزیابی نیازهای اساسی روان شناختی (متغیر ملاک) و از نظریه مدیریت زمان ماکان، برای ارزیابی ادراک کنترل زمان (متغیرپیش بین) استفاده شد. یافته ها: روش آماری همبستگی و رگرسیون چندگانه و گام به گام بود. مدیریت زمان و درگیری تحصیلی، (%18تا21) واریانس نیازهای اساسی روان شناختی تبیین می کنند. هدف گزینی، مکانیسم های مدیریت زمان و درگیری شناختی، پیش بینی کننده های نیاز خودپیروی، نمره کل درگیری تحصیلی (شناختی و عاملی) و ادراک کنترل زمان پیش بینی کننده های نیازشایستگی و درگیری تحصیلی و مکانیسم های مدیریت زمان، به عنوان پیش بینی کننده های نیاز پیوند شناسایی شدند. نتیجه گیری: دراین مطالعه، مؤلفه های فردی محیط های یادگیری مطالعه شد، پیشنهاد می شود، مؤلفه های محیطی همچون روابط معلم دانش آموز، سبک های یادگیری و تدریس مطالعه شود.

هدف از این مطالعه بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر هنردرمانی بر علائم اضطراب آشکار و پنهان، افسردگی و خستگی مزمن در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) بود. این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها از تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. جامعه مورد مطالعه کلیه بیماران (319 نفر) مراجعه کننده به درمانگاه بیماری های خاص بیمارستان علّی ابن ابیطالب (ع) رفسنجان در محدوده سنّی 18 تا 55 سال بودند. در مرحله غربالگری، نمونه ای متشکل از 40 نفر در نظر گرفته شد که به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. کلاس های آموزشی مبتنی بر هنردرمانی گروه آزمایش در 12 جلسه 45 دقیقه ای در روزهای دوشنبه و چهارشنبه و کلاس های گروه گواه در 14 جلسه (45 دقیقه ای) با محتوای متفاوت در روزهای یکشنبه و دوشنبه برگزار شد. نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر هنر علائم اضطراب، افسردگی و خستگی را کاهش می دهد. به عبارتی، 14 جلسه آموزش مبتنی بر هنردرمانی، 30، 11، 22 و 10 درصد از واریانس اضطراب آشکار، اضطراب پنهان، افسردگی و خستگی را توضیح داد. نتیجه گیری می شود که آموزش مبتنی بر هنر در کاهش علائم اضطراب، افسردگی و خستگی در بیماران ام اس مؤثر است. پیشنهاد می شود با هدف بهبود عملکرد شناختی، عاطفی و حرکتی بیماران ام اس، آموزش مبتنی بر هنر در کلینیک های روان شناسی و کلینیک های تخصصی به عنوان درمان فرعی همراه با دارودرمانی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف پژوهش بررسی نقش کمال گرایی مادران (سازگارانه و ناسازگارانه) در مسئولیت پذیری فرزندان با میانجی گری خودکارآمدی تحصیلی آنها بود. طرح پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل دانش آموزان دبیرستان های دخترانه شهر یزد و مادران آن ها در سال تحصیلی 1401 -1400، که تعداد آنها 16800 نفر بود. به منظور انتخاب نمونه، با استفاده از جدول مورگان و با توجّه به حجم جامعه، تعداد 342 دانش آموز دختر مقطع متوسطه دوره اوّل و دوّم و مادران این دانش آموزان، به عنوان نمونه پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه کمال گرایی هیل (2004)، خودکارآمدی جینگز و مورگان (1999) و مسئولیت پذیری در خانه و مدرسه کردلو (1387) بود. تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل، نشان داد، بین کمال گرایی سازگارانه و خودکارآمدی رابطه مثبت، مستقیم و معنی دار (405/0 r=) و بین خرده مقیاس کمال گرایی سازگارانه و مسئولیت پذیری رابطه مثبت، مستقیم و معنی دار (453/0 r=) وجود دارد. بین خرده مقیاس کمال گرایی ناسازگارانه و خود کارآمدی، رابطه مثبت، مستقیم و معنی دار (102/0- r=) و بین خرده مقیاس کمال گرایی ناسازگارانه و مسئولیت پذیری، رابطه منفی، مستقیم و معنی دار (258/0- r=) وجود دارد. بین خودکارآمدی و مسئولیت پذیری رابطه مثبت، مستقیم و معنی دار (378/0 r=) وجود دارد.کمال گرایی سازگارانه والدین از طریق متغیر میانجی خودکارآمدی بر مسئولیت پذیری ارتباط مثبت، غیرمستقیم و معنی دار دارد. وکمال گرایی ناسازگارانه والدین از طریق متغیر میانجی خودکارآمدی بر مسئولیت پذیری ارتباط غیرمستقیم و غیرمعنی دار دارد. همچنین نتایج همبستگی برای زیرمقیاس ها نشان داد، تلاش برای عالی بودن، نظم و سازماندهی، هدفمندی، به عنوان کمال گرایی سازگارانه، رابطه مثبت و معنی دار با خودکارآمدی دارند و استانداردهای بالا برای دیگران، حساسیت بین فردی به عنوان.

این پژوهش با هدف تعیین نقش میانجی بهزیستی روان شناختی در رابطه هویت دینی و استحقاق روان شناختی با رضایت از زندگی دانشجویان دارای علائم اهمال کاری تحصیلی انجام گرفت. پژوهش، توصیفی_ همبستگی بود. از تحلیل مسیر برای تعیین روابط بین متغیرها استفاده شد. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه های استان مازندران درسال تحصیلی 99-98 بودند. روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای بود. نمونه 326 نفر انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سولومون وراث بلوم (1984)، مقیاس چندبعدی رضایت دانشجویان اسکات هابنر (2001)، بهزیستی روان شناختی ریف (1989)، استحقاق روان شناختی کمپبل وهمکاران (2004) و جهت گیری مذهبی آلپورت (1963) بود. یافته ها نشان داد، دانشجویان اهمال کاری که از زندگی خود رضایت دارند، بهزیستی روان شناختی بالاتری نسبت به دیگر دانشجویان تجربه می کنند. استحقاق روان شناختی با بهزیستی روان شناختی رابطه مستقیم معنادار دارد و با رضایت از زندگی رابطه مستقیم ندارد، اما استحقاق روان شناختی با میانجی گری بهزیستی روان شناختی با رضایت از زندگی رابطه غیرمستقیم معناداری دارد. جهت گیری بیرونی مذهب با بهزیستی روان شناختی رابطه مستقیم منفی دارد. همچنین، جهت گیری بیرونی مذهب با میانجی گری بهزیستی روان شناختی با رضایت از زندگی رابطه منفی غیرمستقیم معنادار دارد. جهت گیری درونی مذهب با بهزیستی روان شناختی رابطه مستقیم مثبت معناداری دارد و جهت گیری درونی مذهب با میانجی گری بهزیستی روان شناختی با رضایت از زندگی رابطه غیرمستقیم مثبت معنا دار دارد. جهت گیری مذهبی بیرونی با رضایت از زندگی رابطه مستقیم معنا دار ندارد و جهتگیری مذهبی درونی با رضایت از زندگی رابطه مستقیم معنا دار دارد. برگزاری کارگاه های آموزشی به منظور آشنایی با نقش باورهای مذهبی و اهمال کاری پیشنهاد می شود.