محبوبه موسایی پور

محبوبه موسایی پور

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۱ مورد از کل ۱۱ مورد.
۱.

مفهوم شناسی واژه مستقیم در قرآن با تمرکز بر کتب لغت وبافت آیات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافت صراط مستقیم دوام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۷
به دنبال جستجو برای تبیین اهداف روشنگرانه خداوند برای انسان، درنگ در آیات قرآن نشان از کاربست هر واژه در جایگاه معنایی منحصر به خود را دارد. این امر گاهی از سوی برخی مفسران و مترجمان قرآن مورد غفلت واقع شده و بعضا در مواردی، حق جایگاه معنایی برخی کلمات را آنگونه که باید ادا ننموده اند. این پژوهش با هدف جبران این خلأ، به بررسی یکی از این واژه ها، واژه مستقیم، در بستر تمرکز بر کتب لغت، بافت قرآن، تفاسیر و ترجمه های قرآن و با نگاه همزمانی به معنا پرداخته است و کوشیده تا با روش توصیفی تحلیلی به تبیین حوزه معنایی ویژه این کلمه از حیث معنای دقیق تر و آگاه بخش تر بپردازد. یافته ها نشان می دهد؛ مستقیم در قرآن، در معنای اولیه راست یا نهایتا درست معنای کاملی نیست و نوعی ایستایی، رسیدن و عدم پویایی را به ذهن مخاطب خود، القا میکند اما در مفهوم تخلف ناپذیری، محافظت و دوام و پیوستگی، محوریت کاملتر داشته؛ در راستای انتقال پیام قویم قرآن، هدایتگری بیشتری دارد.
۲.

مراحل پیشرفت اسلام در عصر نبوی(ص) در مدینه با تأکید برآیه 29 سوره فتح(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم آیه آخر (29) سوره فتح پیشرفت عصر نبوی نزول تدریجی هجرت صلح حدیبیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۹
با هجرت پیامبر(ص) و مسلمانان به مدینه تحول عظیمی در تاریخ اسلام و جهان رخ نمود. به یقین این پیشرفت به یک باره اتفاق نیفتاد، بلکه امری تدریجی بود و طی مراحلی به ثمر نشست. بدین قرار و از آنجا که زندگی پیامبر(ص) در مدینه با نزول تدریجی قرآن کریم همراه بوده است، این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با تأمّل در آخرین آیه سوره فتح، درصدد است تا مراحل تحول و پیشرفت اسلام را در عصر حضور پیامبر اکرم(ص) در مدینه بر اساس آیه مذکور و با استفاده از علم تفسیر، تاریخ عصر نبوی و سیره پیامبر(ص) مورد بررسی و تطبیق قرار دهد. براساس این تطبیق میتوان گفت؛ هجرت از مکه به مدینه زمینه ساز حکومت اسلامی و صلح حدیبیه مقدمه جهانی سازی حکومت اسلامی شد. با ورود پیامبر به مدینه ساختار مادی (بنای مسجد) و ساختار معنوی (محتوابخشی با نزول تدریجی سوره های قرآن و انسجام بخشی با پیمان های مختلف) حکومت اسلامی شکل گرفت و تحول در مدینه در دو مرحله اتفاق افتاد: مرحله تأسیس حکومت اسلامی و شروع دولت شهر (فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلى سُوقِهِ) و مرحله دعوت جهانی و تثبیت دولت امت(یُعْجِبُ اَلزُّرّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفّارَ).
۳.

بررسی آیات استیذان و پاسخ به شبهات وارد برآن در باب حجاب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیات استیذان حجاب ورود به خانه غیر منازل غیر مسکونی مملوک کودک عصر نزول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۸۱
در اسلام به استناد آیات و روایات، برحجاب مرد و زن و پوشش کامل زنان(غیر از وجه و کفین) تأکید جدّی شده است؛ ولی بعضی، مدّعی حجاب حدّاقلی از سوی اسلام(عدم برهنگی مطلق) شده و برای اثبات آن به مقدماتی تمسک جسته اند ، از جمله آیات استیذان را (سوره نور، آیات 27 تا 29 و آیات 58 و 59) که در ارتباط با اذن ورود به خانه و حریم خصوصی دیگران است، دلیلی بر نداشتن درب ورودی خانه ها و عدم قبح برهنگی در جامعه عصر نزول و... دانسته و به همین دلایل، اکتفاء قرآن به حجاب حداقلی را استنباط میکنند. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، با بررسی آیات مورد اشاره و واکاوی در سیاق و نکات تفسیری، تاریخی و لغوی، تلاش کرده تا مضمون صحیح را ارائه و شبهات وارده را مورد بررسی و نقد قرار دهد و در نهایت به این نتیجه رسیده است که استیذان ورود به خانه و حریم دیگران، نه تنها دستاویزی برای ادعای گفته شده نیست بلکه تدبیر شارع، جهت تسهیل و تکمیل حدود پوشش بانوان و فرهنگ سازی عفت عمومی حتی در حریم خانه، نیز هست.
۴.

تحلیل و ارزیابی کاربست واژگان مرض.اذی ضررو سقم در قرآن با تکیه بر تفسیر قرآن به قران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مرض ضرّ أذی سقم عدم ترادف در قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۴۵
هر واژه در قرآن از جایگاهِ معناییِ ویژه خود برخوردار است، که واژه دیگر هرگز نمی تواند جانشین آن و یا هم معنای آن به شمار رود. ازاین رو، بررسی واژه های به ظاهر هم معنا در تفسیر و فهم آیات تأثیرگذار است. بررسی معنایی واژگان«مرض»، « ضُّرّ»، «أذی» و «سُقم» با بهره گیری از روش تحلیل واژگانی و رویکرد تفسیری، بیانگر آن است که واژگان مذکور باتوجه به معانی خاص خود، جهت تبیین مفهومی خاص بیان شده و هرگونه تغییر و جایگزینی، موجب خلل در معنا خواهد بود. بکارگیری همه این واژگان در معنای مرض سبب رهیافت شبهات در برخی از آیات مربوط به زنان و انبیای الهی(ابراهیم و یونس) شده است. این مقاله با بررسی این واژگان از بستر تمرکز بر کتب لغت، قرآن و تفاسیر به تببین تفاوت های این واژگان پرداخته و عدم ترادف و جانشینی آنها را اثبات نموده است. بررسی مفهومی این واژگان نشان می دهد: «مرض» در همان معنای معهود بیماری جسمی؛ « ضُّرّ » در معنای فقر شدید مالی و مرگ فرزندان؛ «أذی» در معنای تشویش و تلاطم روحی حاصل از تغییر و دگرگونی، «سُقم» هم به معنای متردد و شک دار است. براین اساس افزون بر رفع شبهاتی پیرامون انبیای الهی، بُعدی از اعجاز علمی قرآن و تکریم زنان در قرآن هویدا می شود. .
۵.

نقش مؤلفه های هوش اخلاقی (دیدگاه بوربا و لنیک) در سازگاری همسران و تطبیق نظری با اصول اخلاقی متناظر آن در منابع اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش اخلاقی مولفه ها سازگاری همسران متون اسلام تطبیق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف از پژوهش تطبیقی حاضر، تعریف و تبیین نقش هوش اخلاقی (دیدگاه بوربا و لنیک) در سازگاری همسران وتطبیق مولفه های آن با معیارها و اصول اخلاقی است که دین اسلام در این حوزه، پیشنهاد می دهد. بدین منظور ابتدا به تعریف هوش اخلاقی مطرح در روان شناسی و بررسی مولفه های آن پرداخته شده و نقش هوش اخلاقی در سازگاری زناشویی از دیدگاه علمی تبیین شده است؛ سپس این مولفه ها با مفاهیم اخلاقی مرتبط در دین اسلام مورد تطبیق و ارزیابی قرار گرفته و در پایان، مرزهای هوش اخلاقی اسلام ترسیم شده است؛ می توان گفت ، مولفه های هوش اخلاقی، هریک، روشهایی اکتسابی وقابل یادگیری درجهت برقراری ارتباطی رضایت بخش بین همسران با توجه به مقتضیات پیرامونی و همسازی با تجربه های جدید هستند که در دیدگاههای بشری با انسان محوری و در اسلام با محوریت خدا و انسان متعادل در راستای تعالی و تعهد درونی به آموخته های اخلاقی، تعریف می شوند.
۶.

تحلیل جایگاه اخلاقی مهارت تقابل، هنگام تعارض بین همسران از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن سازگاری عقل معاشرت به معروف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۶۲
توجه به شیوه های حل تعارض بین همسران و نهادینه کردن آن در میان خانواده ها امری ضروری است. هدف از آموزش این شیوه ها، آن است که همسران بیاموزند هنگام پیدایش اختلاف، روشی مناسب پیش گیرند و از راه حل هایی معقول و منصفانه بهره جویند. در راستای این هدف، پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی استنتاجی از آیات قرآن و به روش توصیفی- کتابخانه ای، به مسأله تعارض و راهکارهای مدیریت تعارض بین همسران پرداخته است. می توان گفت مهم ترین مهارت و فن مورد نیاز همسران به هنگام تعارض و تنش، مهارت تقابل با هدف اصلاح مشکل و رسیدن به وحدت دوباره، مورد تأیید آیات قرآن است که با تأکید بر مبنا و اصل اخلاقی معاشرت به معروف یعنی رفتار بر اساس عقل و شرع، صورت می پذیرد تا هر یک از زوجین در رفتار با همسر خود، از آن به عنوان یک مؤلفه تعیین کننده، در پستی و بلندی، خوشی و ناخوشی زندگی مشترک، بهره جویند و شامل مراحل منسجم و هدفمندی می شود که با حفظ اولویت عبارت اند از صحبت منطقی(موعظه، نصیحت و پند)، تعاملات رفتاری حاکی از ناخرسندی که خود دارای مراتبی است و در نهایت استفاده از مشاور.
۷.

تحلیل نقش اعتقاد به تکامل هستی و معاد در سازگاری زناشویی:بررسی تطبیقی دیدگاه شناختی و اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تکامل هستی معاد باوری سازگاری زناشویی مسلمان دیدگاه شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۳۳۵
از مهمترین کارکردهای اخلاقی خانواده که نقش اساسی در رضایت از زندگی، حفظ و تحکیم روابط افراد در دراز مدت دارد؛ سازگاری زناشویی است. عوامل مختلفی در شکل گیری سازگاری زناشویی نقش دارند؛ پژوهش حاضر با هدف بررسی تطبیقی دیدگاه شناختی در روان شناسی و اسلام به تاثیر نقش اعتقاد به تکامل هستی و معاد در سازگاری زناشویی با روش تحلیلی استنتاجی پرداخته است. هرچند، نوع نگاه هستی شناختی و معادباوری در اسلام،گرایش و رفتار هر مسلمان را متفاوت از دیدگاههای انسان گرایانه محض می کند؛ اما لازمه پایداری این نگاه در زندگی برای تحول از ظرفیت های موجود به الگوی مطلوب، ایجاد سازگاری نگرشی یا داشتن مراقبه وتعهداخلاقی نسبت به این اعتقاد است که به قابلیت از خودفراروندگی منجر شود؛ این مهارت به نوبه خود سبب می شود تا فرد حتی در شرایط ناگزیر از رنج، قدرت انطباق و مهارت برقراری رابطه سالم و مسالمت آمیز با همسر داشته، بتواند با ایجاد احساس ارزشمندی دراو، سازگاری زناشویی را تحقق بخشد.
۸.

مبانی اخلاقی رفتار همسران مسلمان از منظر قرآن )با نگاهی به مباحث روان شناسی مرتبط)(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: مبنا اخلاق رفتار همسران قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۳۸۸
موضوعات مهمی چون ارتباط های صحیح همسران در زندگی مشترک و در ابعاد گوناگون، از جمله بُعد رفتاری، از ضرورت های فرهنگی هر جامعه برای پاسداشت خانواده است که هر دو حوزه علم و دین به آن توجه کرده اند. همچنین، مبانی و شاخصه های معیّنی در هر دو حوزه برای این موضوع وجود دارد. هدف پژوهش تبیینی حاضر، بررسی مبانی اخلاقی رفتار همسران مسلمان از منظر قرآن است. در این نوشتار به روش تحلیلی استنتاجی حُسن معاشرت یا به تعبیر قرآن، معاشرتِ به معروف، به عنوان مبنای اخلاقی و محوری در حوزه رفتار همسران با یکدیگر مطرح شد. این مبنا تمامی رفتارهای اخلاقی همسران در قبال یکدیگر را دربرمی گیرد. همچنین،            در این مقاله تمامی رفتارهای همسران، زیرمجموعه تکریم و تغافل و تقابل قرار گرفتند که هریک به نوبه خود، اصلی اخلاقی در حوزه رفتار قلمداد می شوند.
۹.

اهمیت و جایگاه عشق بین همسران در سبک زندگی اسلامی- قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خانواده عشق قرآن کریم همسران زندگی زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۴۱
در دهکده جهانی معاصر، سبک ها و شیوه های متعددی برای زندگی همسران مطابق با ادیان، علوم، سلایق، آداب، رسوم و فرهنگ های مختلف در جوامع وجود دارد؛ مسلماً دین مبین اسلام به عنوان یک دین پیشرو و به عنوان کامل ترین آنها، الگو و سبک خاص و ویژه ای برای همسران در همه حوزه ها از جمله حوزه عاطفی دارد که باید مورد توجه و تبیین دقیق قرار گیرد تا جوانان، خانواده ها و در یک کلام اجتماع اسلامی با آن، به عنوان بهترین الگوی عشق ورزی آشنا شده، به ارزش های اصیل دین خود نزدیک و آن را در زندگی خود عینیت بخشند. بر این اساس و به منظور تقویت و حفظ کیان خانواده و نجات زندگی زناشویی انسان ها به عنوان یکی از مهم ترین معضلات و مسائل اجتماعی، در مقاله حاضر به تبیین اهمیت و جایگاه عشق به عنوان یک فضیلت اخلاقی- قرآنی در حوزه عاطفی سبک زندگی همسران با روش توصیفی تحلیلی پرداخته و به این نتیجه رسیده ایم که در میان الگوهای متعدد عشق ورزی، آنچه آموزه های قرآن و دیگر متون اسلامی- اخلاقی بر آن تاکید دارند، عشق و محبت بر اساس ویژگی های شخصیتی، معنوی و روحانی همسر است که نه تنها داشته های ظاهری و جسمانی را نفی نمی کند، بلکه آن ها را تحت تأثیر قرار داده، دلنشین تر و جذاب تر کرده و می تواند در مسیر کمال، انسان را به سوی عشق الهی رهنمون سازد.
۱۰.

اهمیت و جایگاه عشق بین همسران در سبک زندگی اسلامی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: عشق همسران زندگی متون اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۳۸۶
در دهکده جهانی معاصر،سبک ها و شیوه های متعددی برای زندگی همسران مطابق با ادیان،سلایق ،آداب ، رسوم و فرهنگ های مختلف در جوامع وجود دارد.مسلما دین مبین اسلام به عنوان یک دین پیشرو و به عنوان کامل ترین آنها، الگو و سبک خاص و ویژه ای برای همسران در همه حوزه ها از جمله حوزه عاطفی دارد که باید مورد توجه و تبیین دقیق قرار گیرد تا جوانان،خانوده ها و در یک کلام اجتماع اسلامی با آن آشنا شده، به ارزشهای اصیل دین خود نزدیک و آن را در زندگی خود عینیت بخشند. براین اساس مقاله حاضر به تبیین اهمیت وجایگاه عشق به عنوان یک فضیلت اخلاقی-اسلامی در حوزه عاطفی سبک زندگی همسران با روش توصیفی تحلیلی پرداخته است. آن چه آموزه های قرآن و دیگر متون اسلامی-اخلاقی برآن تاکید دارند،عشق و محبت بر اساس ویژگی های شخصیتی،معنوی و روحانی همسر است که نه تنها داشته های ظاهری و جسمانی را نفی نمی کند بلکه آن ها را تحت تاثیر قرار داده،دلنشین تر و جذاب تر می کند و می تواند در مسیر کمال، انسان را به سوی عشق الهی رهنمون سازد.
۱۱.

ارکان اخلاقی سبک زندگی همسران بر اساس هستی شناسی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان