سید پویا رسولی نژاد

پراکندگی نتایج مطالعات، ضرورت مرور نظام مند پژوهش های ناظر به تعیین کننده های سلامت روان را به منظور رسیدن به تصویری نسبتا جامع از آورده ها و چالش های مطالعاتی آشکار می سازد. هدف مطالعه، شناسایی و سنخ بندی متغیرهای معطوف به سلامت روان در جامعه ایرانی است. پرسش اصلی مطالعه این است که در پژوهش های داخلی 1399-1385 موضوع سلامت روان در نسبت با چه متغیرهایی مورد توجه محققان علوم اجتماعی قرار گرفته است؟ مرور نظام مند 30 مقاله پژوهشی منتخب نشان می دهد سلامت روان متاثر از 36 متغیر در چهار سنخ اجتماعی، فرهنگی، زمینه ای و روان شناختی، محصول شرایط اجتماعی و فرهنگی است. متغیرهای اجتماعی در 6/36% موارد بیشترین فراوانی را دارا هستند و متغیرهای روان شناختی در 4/23% موارد کمترین اهمیت را نزد نویسندگان پژوهش های مرورشده داشته اند. این نتیجه نشانگر اهمیت شرایط اجتماعی و موید یافته های علمی جهانیِ ناظر به سهم بیشتر تعیین کننده های اجتماعی – نسبت به تعیین کننده های فردی و روان-شناختی - در سلامت و بیماری و به طور خاص سلامت و بیماری روانی می باشد. متغیرهای فرهنگی و زمینه ای نیز هر کدام به طور جداگانه در 30% پژوهش ها توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده اند. عدم راهکار اجرایی در مطالعات، امتناع پژوهشگران داخلی از کاربست روش های کیفی و تفسیری، و بی توجهی به نوع مناسبات میان ساختار و مولفه های سیاسی با سلامت روان از جمله محوری ترین وجوه مغفول در پژوهش-های مرورشده است. این بررسی اهمیت عوامل اجتماعی و نیاز به اقدامات سیاستی و مداخلات جدی برای ارتقاء سلامت روان اعضای جامعه را برجسته می سازد.

هدف از پژوهش حاضر، تبیین نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مشارکت ورزشی جوانان شهر یزد بود. این پژوهش به لحاظ نوع، کاربردی بوده و از منظر گردآوری داده ها، پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش را تمامی جوانان 29 15 ساله ساکن در شهر یزد تشکیل دادند که از میان آن ها 372 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای متناسب به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. جمع آوری داده ها نیز با استفاده از پرسش نامه انجام گرفت. یافته ها نشان می دهد که میانگین سرمایه اجتماعی و مشارکت ورزشی مردان نسبت به زنان بیشتر است و بین سرمایه اجتماعی و مؤلفه های عمده آن (اعتماد اجتماعی، هنجار اجتماعی، شبکه اجتماعی و مشارکت اجتماعی) با مشارکت ورزشی جوانان رابطه معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل چند متغیره نیز حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی و مؤلفه های عمده آن توانسته اند بیش از 15 درصد از تغییرات متغیر وابسته؛ یعنی مشارکت ورزشی را تبیین نمایند. براین اساس و به عنوان نتیجه گیری نهایی می توان گفت که تلاش برای تقویت سرمایه اجتماعی جوانان می تواند استراتژی ارزشمندی برای گسترش مشارکت ورزشی آن ها باشد.

هدف مقاله حاضر، بررسی انگیزه های روانی- اجتماعی موثر بر استفاده جوانان از بازی های سایبری ورزشی در بین دانشجویان دانشگاه یزد است که برای تبیین مسأله و تعیین چارچوب نظری از دیدگاه های فایده و رضایتمندی و همانندسازی استفاده گردید. این تحقیق به صورت پیمایشی انجام شد و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان دانشگاه یزد است که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 380 نفر تعیین شد. از لحاظ زمانی این پژوهش در سال تحصیلی 1394-1393 اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تمامی متغیرهای مستقل تحقیق با متغیر وابسته رابطه مثبت و معناداری دارند. بر اساس یافته های تحلیل رگرسیونی، پنج متغیر احساس لذت، حس رقابت پذیری، شکل گیری هویت، خشونت طلبی و تعامل اجتماعی در مجموع 31 درصد از تغییرات استفاده از بازی های سایبری ورزشی را تبیین می کنند.