کلثوم کریمی نژاد

زمینه و هدف: خانواده ایرانی در عصر حاضر در معرض تغییرات گسترده ای قرار گرفته و همین امر روابط موجود در میان اعضای خانواده را دچار دگرگونی نموده است. آمار روز افزون مراجعه به مراکز مشاوره و افزایش آمار طلاق نشان دهنده ضرورت توجه به مسائل ارتباطی زوج هاست. هدف تحقیق حاضر مقایسه پردازش بین فردی و گسترش خود در زنان عادی و متقاضی طلاق بود. روش و داده ها: روش تحقیق علّی-مقایسه ای و نمونه شامل 120 زن متأهّل (60 زن متقاضی طلاق مراجعه کننده به کلینیک مددکاری اجتماعی شهر نورآباد لرستان و 60 زن عادی) در سال 1398 بود که به شیوه در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه های پردازش بین فردی، سبک های گوش سپاری متعهّدانه و گسترش خود را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین زنان متقاضی طلاق و عادی در متغیرهای پردازش بین فردی، گوش دادن مؤثّر و گسترش خود، تفاوت معنی داری وجود دارد و زنان عادی در سه متغیر نسبت به زنان متقاضی طلاق دارای میانگین بالاتری دارند. همچنین زنان متقاضی طلاق، گوش سپاری بیشتری برای پاسخ دادن داشتند. بحث و نتیجه گیری: می توان گفت که زنان متقاضی طلاق به دلیل عدم پردازش مناسب در مورد افکار و احساس های خود و همسر و همین طور گسترش خود کمتر نمی توانند صمیمیت و نزدیکی بیشتری را تجربه کنند و مسائل ارتباطی شان را حل و فصل نمایند. پیام اصلی: مشاوران حوزه زوج و خانواده می توانند در مشاوره های خود از آموزش پردازش بین فردی و همدلی، آموزش سبک گوش سپاری مؤثّر و نیز گسترش خود و تأکید بر استعدادهای فردی برای حل مشکلات زوجی استفاده نمایند.

هدف از این پژوهش بررسی اثربخشی فراشناخت درمانی بر افزایش شادکامی و کاهش اضطراب دانش آموزان پسر دوره ی دوم مقطع متوسطه ی شهرستان خرم آباد بود. پژوهش حاضر، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون به همراه پیگیری با دو گروه آزمایش و کنترل بود. نمونه ی آماری شامل 30 نفر از دانش آموزان مدارس شهر خرم آباد بود که به روش خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش در معرض 7 جلسه ی فراشناخت درمانی ولز قرار گرفتند. ابزار پژوهش عبارت بود از: پرسشنامه ی شادکامی آکسفورد (1990) و پرسشنامه ی اضطراب بک (1988). هر دو گروه در سه مرحله ی پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری مورد ارزشیابی قرار گرفتند. داده-های گردآوری شده با تحلیل واریانس با اندازه های مکرر تحلیل شدند. نتایج تحلیل آماری نشان داد که فراشناخت درمانی ولز بر افزایش شادکامی و کاهش اضطراب مؤثر است و این نتیجه در مرحله پیگیری پایدار بود.

حضور عناصری همچون تعهد زناشویی، بی آلایشی زناشویی و ارتباط زناشویی در کنار نبود عناصری مانند خشونت خانوادگی و خیانت در میان زوجین، از برجسته ترین عوامل تضمین کننده پیوند زناشویی سالم است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش زوج درمانی شناختی - سیستمی گاتمنی بر تعهد زناشویی زوجین شهر مشهد بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده همه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر مشهد و نمونه پژوهش دربرگیرنده 32 زوج بودند که به صورت در دسترس انتخاب شدند و از راه گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (16 زن و شوهر) و گواه (16 زن و شوهر) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از سیاهه تعهد زناشویی آدامز و جونز (1997) استفاده شد. متغیر مستقل، زوج درمانی به شیوه گاتمنی (شناختی-سیستمی) بود که در 8 نشست 2 ساعته (هفته ای یک نشست) به گروه آزمایش آموزش داده شد. داده ها با به کارگیری آزمون t گروه های مستقل و روش تحلیل کوواریانس تحلیل شد. برآی ندها نشان می دهد که زوج درمانی شناختی- سیستمی گاتمنی با توجه به آماره به دست آماده (4/6=F) اثربخشی معنی داری (05/0>P) بر تعهد زناشویی داشته و مایه افزایش تعهد در زوجین می گردد. زوج درمانی شناختی - سیستمی گاتمنی به شیوه غیرمستقیم و از راه بهبود کارکرد زوجین در باورهای ارتباطی بر تعهد زناشویی و بهبود تعهد اثرگذار است.

اضطراب سلامتی با نگرانی های مداوم و شدید درباره سلامتی مشخص می شود. افراد دارای اضطراب سلامتی باورهای غلط و تعبیر نادرستی از سلامتی دارند و حساسیت بیش از حدی نسبت به علایم بدنی خود دارند. شیوع آن در بین افراد بالاست. با توجه به اهمیت و ضرورت آن، یکی از دغدغه های مهم متخصصان بالینی بررسی اضطراب سلامت در بیماران است. در این راستا سنجش اضطراب سلامت از اهمیت بالایی برخوردار است. در یک مطالعه به منظور تعیین اعتبار و روایی ، پرسشنامه ۱۸ گویه ای اضطراب سلامت سالکوسکیس و وارویک (۲۰۰۲)بر روی ۵۰۰ دانشجوی زن و مرد دانشگاه علوم پزشکی لرستان که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، اجرا شد. اعتبارپرسشنامه با روش آلفای کرونباخ و روایی سازه آن با تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نرم آفزار SPSSبدست آمد. نتایج نشان داد روایی سازه این پرسشنامه شامل سه عامل بتلا به بیماری، پیامدهای بیماری و نگرانی کلی سلامتی است. همین طور ضریب آلفای کرونباخ با مقدار ۰/۷۵، اعتبار پرسشنامه را مطلوب نشان داد. نتایج حاکی از آن است که پرسشنامه اضطراب سلامت سالکوسکیس و وارویک برای تشخیص اضطراب سلامت دانشجویان ایرانی به ویژه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی لرستان کفایت لازم را دارد و در پژوهش های مختلف و مراکز درمانی قابل استفاده است.

مقدمه: هدف از پژوهش حاضر تعیین ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی است. روش: پژوهش در قالب یک طرح پژوهش همبستگی انجام گرفت. جامعه مورد پژوهش شامل دانشجویان و مراجعان کلینیک های روان درمانی و مشاوره در کرمانشاه بود. نمونه دانشجویی 250 نفر بود که از بین دانشجویان دانشگاه رازی، به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. گروه مراجعان کلینیک های روان درمانی و مشاوره شهر کرمانشاه در مجموع تعداد 100 نفر بوده اند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. و به پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی، فهرست عواطف مثبت و منفی، پرسشنامه پذیرش و عمل_نسخه دوم، پرسشنامه تجدید نظر شده شخصیت، پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (جهت روایی واگرا) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی، ضریب آلفای کرونباخ و همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS-22 و AMOS-21 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین اجتناب تجربی با عواطف منفی، پذیرش و عمل راهبردهای تنظیم هیجان منفی و روان رنجورخویی رابطه مستقیم و معنی داری به دست آمد (001/0≥P). همچنین بین عواطف مثبت و راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجانی رابطه معکوس و معنی داری به دست آمد (001/0≥P). نتایج روایی افتراقی نشان داد که اجتناب رفتاری، انزجار از آشفتگی، تعلل، حواس پرتی/ توقف، انکار/ سرکوبی و تحمل آشفتگی بین دو گروه بالینی و غیر بالینی تفاوت معنی داری وجود دارد (001/0≥P). نتایج حاصل از تحلیل عامل تأییدی 44 گویه را در شش عامل تأیید کرد. مقادیر شاخص نیکویی برازش (GFI)، شاخص نیکویی برازش اصلاح شده (AGFI)، شاخص برازش تطبیقی (CFI)، ریشه دوم میانگین مجذورات خطای تقریب (RMSEA) در حد قابل قبولی قرار داشتند. ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 842/0، اجتناب رفتاری 891/0، انزجار از آشفتگی 828/0، تعلل 794/0، حواس پرتی/ توقف 681/0، انکار/ سرکوبی 822/0 و تحمل آشفتگی 818/0 بدست آمد. نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسشنامه چند بعدی اجتناب تجربی در جامعه دانشجویان و افراد بالینی، از خصوصیات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری معتبر در پژوهش های روان شناختی استفاده کرد.

کارکرد جنسی سالم هر یک از همسران از عوامل برجسته و تأثیرگذار بر کیفیت رابطه زناشویی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزش شناختی- رفتاری بر افزایش رضایت زناشویی زنان دارای اختلال کم کاری میل جنسی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه پژوهش دربرگیرنده زنان دچار کم کاری جنسی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر کرمانشاه بودند. نمونه های به اندازه 30 نفر با به کارگیری روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه 15 نفری گمارده شدند. نخست پیش آزمون اجرا شد، سپس گروه آزمایش فرارو برنامه آموزش شناختی– رفتاری قرار گرفتند. در پایان آموزش در هر دو گروه پس آزمون اجرا شد. داده های دریافتی با کمک نرم افزار آماری 19SPSS، آزمون های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که آموزش شناختی- رفتاری بر رضایت زناشویی زنان دچار کم کاری میل جنسی با ضریب اثربخشی 48/0 تأثیرگذار است. به این معنی که برنامه آموزش، شناختی- رفتاری به طور معنی داری در زنان دارای کم کاری میل جنسی مایه افزایش رضایت زناشویی شده است (001/0P=). با توجه به تأثیر آموزش شناختی- رفتاری بر افزایش رضایت زناشویی زنان بکار بستن این آموزش ها از سوی کارآزمودگان ورزیده در برنامه درمانی زنان دارای اختلال کم کاری میل جنسی پیشنهاد می گردد.

با توجه به شیوع حالات منفی روان شناختی، برخی گزارش ها اثربخشی درمان های معنوی را مقدم بر درمان های مرسوم قبلی دانسته اند. بر این اساس، هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش معنویت به بر ارتقای سرسختی و بهزیستی روان شناختی کارکنان زن، ادارات دولتی شهر خرم آباد بود. این پژوهش، به صورت نیمه تجربی و در آن از پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. نمونه، شامل 34 کارمند شهرستان خرم آباد (17 نفر برای گروه آزمایش و 17 نفر گروه کنترل) بود. آموزش معنویت طی هشت جلسه نود دقیقه ای، هر هفته یک جلسه اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل داده ها نشان داد که بین میانگین نمره های پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0/01)، به نحوی که آموزش معنویت موجب ارتقای سرسختی و بهزیستی روان شناختی گروه آزمایش شده است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر افزایش نظریه ذهن در میان نوجوانان پرخاشگر انجام گرفت. روش: جامعه آماری پژوهش، شامل دانش آموزان مدارس پسرانه شهرستان بوکان در سال تحصیلی 1392 بود. نمونه آماری شامل 40 نفر از دانش آموزان، پس از تکمیل پرسشنامه پرخاشگری باس و پری کسانی که نمره بالاتری را کسب کردند آزمون نظریه ذهن در اختیار آنان قرار داده شده. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی بر ارتقای نظریه ذهن و کاهش پرخاشگری، در گروه آزمایشی به طور معناداری مؤثر بوده است. نتیجه گیری: می توان گفت آموزش مهارت های اجتماعی باعث کاهش پرخاشگری نوجوانان م ی شود.

هدف: گذشت و عوامل تأثیرگذار بر آن همواره مورد توجه روانشناسان و خانواده درمانگران بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه رضایت زناشویی، صمیمیت و کیفیت روابط زناشویی در متأهلین با گذشت اداره های دولتی شهر خرم آباد بود. روش: این مطالعه توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه این پژوهش کارکنان متأهل اداره های دولتی شهر خرم آباد بودند که 220 نفر به عنوان نمونه پژوهش، مورد مطالعه قرار گرفتند. برای سنجش متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش از مقیاس گذشت خانواده (Family Forgiveness Scale)، پرسشنامه رضایت زناشویی (Marital Satisfaction)، پرسشنامه صمیمیت (Intimacy) و پرسشنامه کیفیت روابط زناشویی (Marital Relationship Quality) استفاده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-16 و همچنین از روش آماری همبستگی استفاده شد. یافته ها: آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که رضایت زناشویی در سطح (547/789= f)، صمیمیت در سطح (779/12957= f) و کیفیت روابط زناشویی در سطح (050/579= f) با گذشت همبستگی مثبت و معناداری دارند. نتیجه گیری: افرادی که به همسر خود گذشت بیشتری نشان می دهند، رضایت زناشویی بیشتری دارند و میزان صمیمیت و کیفیت روابط زناشویی بین آنها بالاتر است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی میزان کارایی مدل آموزشی مبتنی بر معنویت بر بهبود مؤلفه های کیفیت زندگی در دانش آموزان بود. این پژوهش، از طرح پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. نمونه شامل 40 دانش آموز از میان 460 هزار دانش آموز دختر دبیرستانی شهرستان خرم آباد بود که طبق معیار نقطه برش در سطح نامطلوبی قرار داشتند، انتخاب شدند. 20 نفر برای گروه آزمایش و 20 نفر برای گروه کنترل انتخاب شدند. مداخله مبتنی بر آموزش معنویت طی 8 جلسه نود دقیقه ای، هر هفته یک جلسه اجرا شد. پس از اتمام جلسات آزمون کیفیت زندگی روی دو گروه اجرا گردید. دو ماه بعد، مجداً آزمون کیفیت زندگی به عنوان دوره پیگیری بر روی هر دو گروه انجام شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس، نشان داد که بین میانگین نمره های پس آزمون گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0/01)، به نحوی که مداخله مبتنی بر آموزش معنویت موجب بهبود مؤلفه های کیفیت زندگی در گروه آزمایش شده است. با توجه به تأثیر مثبت باورها و اعمال مذهبی در سلامت روان، استفاده از این ظرفیت ها در برنامه ریزی اقدام های بهداشت روانی، بخصوص در مورد دانش آموزان توصیه می شود.