محمد آهنگرکانی

زمینه و هدف: با توجه به نقش خانواده و ساختار آن در عملکرد اعضای آن در آینده و ثبات و سلامت روانی جامعه و با عنایت به تأثیرگذاری زمینه های فرهنگی – ارزشی و دینی جامعه در شکل گیری روابط و ساختار خانواده پژوهش حاضر باهدف بررسی ارتباط بین ارزش های ازدواج و جهت گیری مذهبی با ساختار خانواده در افراد متأهل انجام شد. مواد و روش ها: روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش 472495 نفر بودند که با استفاده از جدول مورگان 403 نفر (205زن، 198مرد) ازافراد متأهل شهرستان بابل که به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیده شدند بود. جهت ارزیابی از ابزار ارزش های ازدواج دل خموش، مقیاس جهت گیری مذهبی آلپورت و مقیاس ساختار خانواده اولسون استفاده شد. یافته ها: برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. .نتایج بررسی های آماری نشان داد که ارزش های سلسله مراتبی و خودمختاری عاطفی (001/0>P ) به صورت منفی و معنی دار و ارزش های برابرنگری و جمع گرایی (001/0> P ) نیز به صورت مثبت و معنی دار بیشترین سهم ( 13/0=R2) را در پیش بینی انسجام خانواده داشت و هم چنین بین ارزش هایی برابرنگری (001/0> P ) رابطه مثبت معنی دار و خودمختاری عقلانی و خودمختاری عاطفی (001/0> P ) رابطه منفی معنی دار وجود داشت و از بین این ابعاد خودمختاری عقلانی و برابرنگری (01/= P) بیشترین سهم ( 09/0=R2) را در انعطاف پذیری خانواده داشتند. در ارتباط بین جهت گیری مذهبی با ساختار خانواده، جهت گیری مذهبی درونی (01/0> P ) پیش بینی کننده بیشتری (10/0=R2) با انسجام و انعطاف پذیری خانواده و جهت گیری مذهبی بیرونی بیشترین قدرت پیش بینی کنندگی (02/0=R2) را با انعطاف پذیری کم داشته است. نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت که مؤلفه های ارزش های ازدواج و جهت گیری مذهبی به عنوان دو سازه روان شناختی می توانند در تشکیل ساختار خانواده نقش داشته باشند.

زمینه و هدف: تشکیل و حفظ خانواده و پیشگیری از فروپاشی آن مستلزم برخورداری اعضای خانواده از توانمندی ها و مهارت هایی است. مطالعه حاضر با هدف تبیین نقش ابعاد بخشایش و معنویت به عنوان متغیرهای پیش بین بر کارایی خانواده انجام شد. مواد و روش ها: روش این پژوهش از نوع همبستگی بود. نمونه شامل 200 نفر (118 زن و 82 مرد) بود که به صورت نمونه گیری هدفمند و در دسترس در اماکن عمومی شهر تهران ( سال 1390 ) جمع آوری شدند. بدین منظور از ابزار سنجش کارایی در خانواده (FAD ) سنجش بخشایش در خانواده (FFS ) و پرسش نامه سنجش توانایی و نگرش معنوی (SAAQ) استفاده شد. یافته ها: برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج بررسی های آماری نشان داد که بین هرکدام از ابعاد بخشایش و معنویت با کارایی خانواده در سطح معنی داری (P<0.01)رابطه وجود داشت، از طرف دیگر در بین ابعاد بخشایش، خرده مقیاس های احساس بهبودی و سبکبالی، تشخیص و تصدیق و درک واقع بینانه پیش بینی کننده های قوی تری برای کارایی خانواده بودند و هم چنین در بین خرده مقیاس های معنویت به ترتیب توانایی معنوی و نگرش معنوی قدرت پیش بینی کنندگی قوی تری برای کارایی خانواده داشتند. نتیجه گیری: بنابراین می توان اینگونه برداشت کرد که بخشایش و معنویت به عنوان دو سازه روان شناختی می توانند در جهت ارتقا سطح کارایی خانواده نقش داشته باشند.

زمینه و هدف : با توجه به نقش مذهب در عملکرد اعضا و سلامت روانی جامعه و با عنایت به تأثیرگذاری زمینه های خانواده و ارزش های آن در شکل گیری جهت گیری مذهبی، پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر واسطه ای ارزش های ازدواج در رابطه بین ساختار خانواده و جهت گیری مذهبی در افراد متأهل انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه، 357 نفر (208 زن و 149 مرد) که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای (منطقه ای)، از بین افراد متأهل شهرستان بابل انتخاب شده بودند، شرکت نمودند. مشارکت کنندگان ابزارهای مدل ساختار خانواده Olson، جهت گیری مذهبی Allport و ارزش های ازدواج دلخموش را تکمیل کردند. یافته ها: یافته ها نشانگر تأثیر مستقیم انسجام خانواده با جهت گیری مذهبی درونی (01/0 > P)، جهت گیری بیرونی (01/0 > P)، محاط شدگی (01/0 > P)، برابرنگری (01/0 > P) خودمختاری عاطفی (05/0 > P)، خودمختاری عقلانی (05/0 > P) و سلسله مراتبی (01/0 > P) بود. همچنین، بین مؤلفه انعطاف پذیری با جهت گیری درونی (05/0 > P)، خودمختاری عاطفی (05/0 > P)، خودمختاری عقلانی (05/0 > P) و برابرنگری (01/0 > P) تأثیر مستقیمی وجود داشت و تحلیل مسیر و شاخص های برازش نکویی مدل نیز از اثر واسطه ای ارزش های ازدواج حمایت کرد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گیری کرد که مؤلفه های ساختار خانواده و ارزش های ازدواج به عنوان دو سازه روان شناختی، می توانند در نوع جهت گیری مذهبی نقش داشته باشند.

هدف : مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش بخشایش در احترام به همسر و رضایت زناشویی در زنان دچار مشکلات زناشویی انجام گرفت. روش : پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه زنان دچار مشکلات زناشویی مراجعه کننده به مرکز مشاوره شهرستان بابل و نمونه پژوهش شامل 30 نفر از این زنان بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پس از همتاسازی به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آزمودنی های دو گروه مقیاس های احترام به همسر و رضایت زناشویی را در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل کردند. آزمودنی های گروه آزمایش شش جلسه آموزش بخشایش دریافت کردند و گروه گواه در فهرست انتظار بودند و مداخله ای دریافت نکردند. داده ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری (مانکوا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها : نتایج نشان داد که این مداخله به طور معنی داری باعث افزایش میزان احترام به همسر و رضایت زناشویی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در مرحله پس آزمون و پیگیری چهار ماهه، شده است (001/0 P< ). نتیجه گیری : آموزش بخشایش به عنوان یک رویکرد شناختی- رفتاری با ایجاد تغییر در شناخت و رفتار فرد، نقش مهمی در بهبود روابط زوجین دارد .