الیاس مودت

الیاس مودت

مدرک تحصیلی: عضو هئیت علمی گروه شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، ایران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۴ مورد.
۱.

ارزیابی و رتبه بندی آسیب پذیری اجتماعی شهرها در برابر زلزله با مدل TOPSIS و GIS (نمونه موردی شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: TOPSIS زلزله GIS شهر یزد آسیب پذیری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی ارزیابی مخاطرات طبیعی
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مدیریت بحران
تعداد بازدید : ۱۴۶۴ تعداد دانلود : ۶۲۸
کاهش بحران و نیل به توسعه پایدار نیازمند شناخت و تبیین درست از ماهیت و ابعاد جوامع و مکان ها در برابر مخاطرات طبیعی(زلزله) دارد. از اینرو ارزیابی آسیب پذیری اجتماعی شهرها در برابر زلزله در ابعاد مختلف می تواند نقش بسزایی در مدیریت و ارزیابی خطر پذیری ناشی از این پدیده طبیعی ایفا نماید. که پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای- کاربردی، روش توصیفی- تحلیلی، هدف ارزیابی و اولویت بندی میزان آسیب پذیری اجتماعی شهر در برابر مخاطره طبیعی(زلزله)، و بهره گیری از مدل های کمی TOPSIS و GIS، نرم افزارهای Excel و SPSS به بررسی موضوع پرداخته است. همچنین به منظور کاهش ضریب خطا و تعیین دقیق تر پیش بینی ها، 50 متغیر از زیرمجموعه شاخص های اجتماعی-اقتصادی، فیزیکی-کالبدی و جمعیت مناطق شهر یزد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. نتایج نشان می دهد میانگین آسیب پذیری در مناطق برابر 412/0 درصد بوده که منطقه 2 با میزان TOPSIS، 642/0 درصد آسیب پذیرترین منطقه، منطقه 3 با میزان TOPSIS، 411/0 درصد، آسیب پذیری در حد متوسط و در نهایت منطقه 1 با میزان TOPSIS، 183/0 درصد کمترین آسیب پذیری اجتماعی در برابر زلزله را در مناطق شهر یزد دارا می باشد. درصد آسیب پذیرترین منطقه، منطقه 3 با میزان TOPSIS، 411/0 درصد،
۲.

تحلیلی بر توزیع و اولویت بندی زیرساخت گردشگری استان یزد با استفاده از تکنیک های برنامه ریزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: TOPSIS استان یزد GIS HDI زیرساخت گردشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۵۸
صنعت گردشگری در هزاره سوم از صنایع پاکی است که به یکی از پر رونق ترین و پر درآمدترین صنایع جهان تبدیل شده است. اما این صنعت در بعضی از استان های ایران از جمله یزد فعالیتی در خصوص زیرساخت این صنعت صورت نگرفته و یا به صورت نامتوازن این فعالیت انجام پذیرفته است. این عدم توازن در زیرساخت، باعث عدم جذب گردشگری و بی توجهی به عناصر جاذب گردشگری استان شده است. بنابراین پ ژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای-کاربردی، روش تحقیق ترکیبی(توصیفی، اسنادی و تحلیلی)، با هدف ارزیابی و اولویت بندی توسعه زیرساخت گردشگری در شهرستان های استان یزد به بررسی موضوع پرداخته است. همچنین در این پژوهش با استفاده از 30 متغیر و بهره گیری از مدل های TOPSIS و HDI و نرم افزارهای GIS، Excel و SPSS جهت تجزیه و تحلیل ها استفاده گردیده است؛ که نتیجه ی تکنیک TOPSIS نشان داده: شهرستان یزد با میزان TOPSIS، 921/0 درصد در ردیف اول توسعه، شهرستان های اردکان، طبس، تفت و بافق دارای سطح توسعه میانه و شهرستان های میبد، مهریز، صدوق، ابرکوه و خاتم با میانگبن TOPSIS، 052/0 درصد در پایین ترین سطح قرار دارند. و هچنین مدل HDI نشان داده که شهرستان خاتم با میزان HDI، 057/0 درصد و شهرستان یزد با میزان HDI، 909/0 درصد به ترتیب کمترین و بیشترین میزان امکانات و تسهیلات لازم را در شاخص زیرساخت گردشگری استان دارا می باشند.
۳.

طیف بندی و سنجش فضایی آسیب فیزیکی – اجتماعی شهرها در برابر زلزله با بکارگیری تکنیکVIKOR و GIS ؛ مورد شناسی شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اجتماعی زلزله GIS شهر یزد فیزیکی VIKOR

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مدیریت بحران
تعداد بازدید : ۱۰۸۶ تعداد دانلود : ۵۷۱
زلزله در جهان به عنوان یکی از مخرب ترین و تهدیدآمیزترین عامل انهدام حیات انسانی- محیطی مطرح می باشد. و آسیب های ناشی از آن در ابعاد مختلف(فیزیکی، اجتماعی و غیره) متوجه جوامع شهری که مدرنترین و آسیب پذیرترین شیوه سکونت در جهان است، می شود. اما این پدیدة طبیعی به خودی خود در هر مکانی می تواند قابلیت ایجاد بحران و آسیب را نداشته باشد. بلکه آمادگی و برنامه ریزی دقیق برای تعیین درجات آسیب، کنترل، کاهش عواقب نامطلوب زلزله می تواند تعیین کننده درجه بحران آن باشد. در نتیجه شناخت ابعاد اجتماعی و فیزیکی موضوع که رابطه دوسویه در آسیب ناشی از زلزله دارد ضرورت می یابد. که پژوهش مورد نظر با ماهیت ""توسعه ای – کاربردی"" روش تحقیق ""توصیفی- تحلیلی"" به بررسی موضوع در شهر یزد پرداخته است. و از آنجا که تنها ابزار انسان جهت تعیین آسیب های ناشی از آن اطلاعات موجود و روش های کمی- آماری می باشد؛ این پژوهش با بهره گیری 30 متغیر از شاخص های اجتماعی – فیزیکی و استفاده از تکنیک VIKOR و GIS، و همچنین نرم افزارهای Excel و SPSS به پهنه بندی و ارزیابی آسیب لرزه ای پرداخته است. که نتایج مورد نظر نشان می دهد میزان VIKOR و به عبارتی مقدار Qi، Si و Ri، در مناطق سه گانه شهر یزد به ترتیب برابر (Qi = 990/0، 001/0، 79/0)، (Si = 775/0، 246/0، 676/0)، (Ri = 184/0، 151/0، 176/0) می باشد. و براساس شروط مدل VIKOR، منطقه دو در سه گروه R، S و Q در پایین ترین رتبه قرار دارد، در مرحله بعد منطقه سه و در نهایت منطقه یک کمترین آسیب پذیری را در شهر یزد دارا می باشد.
۴.

ارزیابی کارکرد شهرهای کوچک در نظام شهری استان لرستان با استفاده از مدل های ضریب کشش پذیری، TOPSIS و L.Q(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: TOPSIS استان لرستان شهرهای کوچک نظام شهری L.Q

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری آمایش شهری
تعداد بازدید : ۸۶۹ تعداد دانلود : ۹۸۶
امروزه شهرهای بزرگ نواحی متروپلیتن در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند. این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایه های کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری دست و پنجه نرم می کنند. از طرف دیگر سایر نقاط در این کشورها اعم از شهرهای میانی، کوچک و نقاط روستایی از توسعه عقب مانده اند و دچار رکود و توقف پیشرفت خود شده اند. پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای– کاربردی و روش تحقیق ترکیبی (پیمایش و توصیفی– تحلیلی) به ارزیابی کارکرد شهرهای کوچک در نظام شهری استان لرستان پرداخته است. همچنین با استفاده از مدل های ضریب کشش پذیری، تاپسیس، ضریب مکانی و نرم افزار EXCEL و GIS داده ها و اطلاعات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داده است طی دوره 1355-1390 بیشترین و کمترین ضریب کشش پذیری را در بین کل شهر های استان لرستان به ترتیب شهرهای الیگودرز و دورود با ضریب 3/2 و 026/- دارا بوده اند، همچنین نتایج مدل L.Q نشان داده است شهرهای نام برده فعالیت پایه آنها فقط بخش صنعت می باشد. در نهایت رتبه بندی مدل TOPSIS نشان داده شهر بروجرد از لحاظ ایده آل منفی کمترین فاصله (217/0) را با ایده آل مورد نظر داشته است.
۵.

ارزیابی فضایی توسعه پایدار شهری با رویکرد مدیریت یکپارچه و استفاده از مدلHDI (مطالعه موردی: کلانشهر اهواز)

کلید واژه ها: توسعه پایدار مدیریت شهری مدیریت یکپارچه کلانشهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۶ تعداد دانلود : ۶۶۷
رسیدن به توسعه پایدار شهری قبل از هر چیز مستلزم سیستم مدیریت شهری یکپارچه در سطوح مختلف سیاست گذاری، برنامه ریزی، تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرا بوده است. امروزه کشورهای در حال توسعه به منظور تقویت زیربناهای اقتصادی - اجتماعی خود، رهایی از وابستگی، رفع عدم تعادل های منطقه ای و در نهایت نیل به توسعه منطقه ای پایدار، نیازمند شناسایی امکانات و منابع کشورشان می باشند. بنابراین ابعاد گوناگون و پیچیدگی موضوع ضرورت شناخت میزان توسعه را بیان می کند. در ایران به علت چند جانبه بودن مدیریت شهری ساختار شهری نامناسب، هر روز مسائل پیچیده تری را بر مشکلات شهرها افزوده است. زیرا هر سازمانی با توجه به امکانات و بعدکاری خود به مسائل شهری نگاه نموده است. و دیدی جامع وجود نداشته است. بنابراین یکی از اصلی ترین موانع فراروی مدیریت شهری، بخصوص کلانشهرها مانند اهواز و غیره چندپارگی مدیریت شهری در عرصه سیاست گذاری، تصمیم سازی، برنامه ریزی و هدایت می باشد. بر همین مبنا در پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. تا وضعیت توسعه و عدم آن در مناطق مشخص گردد. همچنین جهت ترسیم و تجزیه و تحلیل یافته ها از مدل HDI و برنامه SPSS، EXCEL و دیگر برنامه های مورد نیاز استفاده گریده است. نتایج تحقیق نشان داده است مدیریت یکپارچه شهری در مناطق هشتگانه بر اساس میزان برخورداری و محرومیت در مناطق دارای تفاوت زیادی می باشد به طوریکه میانگین شاخص HDI برابر (566/0) درصد بوده است. که مناطق هفت، یک، پنج و شش از نظر میانگین برخورداری و مدیریت شهری نسبت به دیگر مناطق در شاخص مورد مطالعه در سطح بالای میانگین قرار دارند.
۶.

برآورد پراکنش تاب آوری شهری از منظر بحران زلزله با استفاده از الگوی آمار فضایی (مطالعه موردی: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری مدلسازی آمار فضایی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰
از دیدگاه مدیریت بحران، تاب آوری، یکی از مهم ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری است. در واقع به منزله راهی جهت تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت های آن ها مطرح می شود. از مسئله انتخابی موضوع در شهر ایلام اینکه شهر ایلام در زون زاگرس واقع شده است. از لحاظ وضعیت لرزه خیزی در موقعیت خطرناک قرار دارد. به طوری که منطقه زاگرس بیشترین زمین لرزه های با بزرگی 4 تا 4/5 ریشتر دارا می باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای– کاربردی و ترکیبی از روش های تحقیق توصیفی– تحلیلی بدین شرح که با مطالعات میدانی از نواحی 14گانه شهر ایلام و مراجعه به سازمان های مربوطه اطلاعات مورد نیاز از دو بُعد کالبدی – اجتماعی تهیه و جمع آوری گردیده است. و با صورت کمی و کیفی با الگوی آمار فضایی و نرم افزارهای GRAFER، EQS، EXCEL و ArcGIS، VPLS و AMOS-SPSS مورد تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج تحقیق بصورت کیفی قابل بیان است که ناحیه 2 از منطقه چهار و ناحیه 2 از منطقه سه به ترتیب به عنوان نواحی که بیشترین تاب آوری و کمترین تاب آوری را در کل شهر ایلام دارا می باشند. و از دیدگاه کمی بر اساس نتایج الگوی Z-Score که مقدار آن برابر 586/5 درصد بوده به احتمال کمتر از 1 درصد تاب آوری در شهر ایلام وجود دارد. به عبارت دیگر به احتمال کمتر از 1 درصد در وضع موجود، شهر ایلام می تواند، در تاب آوری به ایفای نقش بپردازد.
۷.

ارزیابی طیف تاب آوری اجتماع های شهری در برابر بحران زلزله بر اساس سناریوهای شدت مختلف و استفاده از نمایه COPRAS (نمونة موردی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری بحران زلزله مدل و تکنیک ایلام

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری توسعه پایدار شهری
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مدیریت بحران
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۳۹۳
نهادها و سازمان های فعال در زمینه کاهش سوانح بیشتر فعالیت های خود را بر دستیابی به جامعه تاب آور در برابر سوانح متمرکز ساخته اند.  که در این میان بدلیل خسارات وسیع و ناهنجاری های گسترده اجتماعی، زمین لرزه ها از اولویت بالایی در تلاش برای تقویت تاب آوری جوامع در برابر سوانح  طبیعی برخوردارند. بنابراین جهت هرجه بیشتر کاهش و جلوگیری از خسارات آن نیازمند مطالعه و بررسی در ابعاد متفاوت است. پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای-  کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از مدل های کمی کوپراس و تخمین آسیب پذیری به بررسی موضوع در شهر ایلام پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داده است گرایش به مرکز تاب آوری در شهر ایلام بین(0-1) برابر 9/0 درصد و در مرحله بعد 8/0 درصد را نشان داده است. که هم به میانگین تاب آوری شهری (686/0) نزدیک بوده و هم تائید آسیب پذیر بودن مناطقی که پائیین تر از میانگین بوده است را نشان داده است. در نهایت، میزان تاب آوری در شهر ایلام گرایش آن از تمرکز کم به زیاد، سپس نزدیک به میانگین شده و سپس  خود را به گروه نما نیاز است برساند. همچنین در دیگر نتایج خسارت اجتماعی - کالبدی در اثر زلزله تا شدت 5 مرکالی با استفاده از وزن متغیرها در مدل کوپراس تعیین و میزان تاب آوری در شهر ایلام بصورت پهنه بندی ارائه گردید.  لازم به ذکر است بر اساس مدل کوپراس میانگین تاب آوری در مناطق برابر 65 درصد بوده است.
۸.

ارزیابی و سنجش ساختار فضایی و خزش شهری (مطالعه موردی: شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساختار فضایی خزش شهری شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۴۰۲
رشد هر شهر به صورت یک فرآیند دوگانه  نظام فضایی و گسترش فیزیکی می باشد. هر کدام از این دو روش می تواند کالبد متفاوت و جداگانه ای از دیگری ایجاد کند.  لذا رشد بی رویه شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشین لزوم توجه به مسائل شهری را برای برنامه ریزان و دست اندرکاران امور شهری ضروری ساخته است. پژوهش حاضر با روش های توصیفی، اسنادی و تحلیلی با هدف سنجش ساختار فیزیکی - اجتماعی شهر یزد به بررسی موضوع پرداخته است. جهت بررسی خزش شهری و شناخت نظام فضایی شهر مورد نظر از روش های آماری هلدرن و آنتروپی شانون و تحلیل توزیع و تراکم جمعیت شهری در دوره های مختلف استفاده شده است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و ترسیم نقشه ها از نرم افزارهای ArcGIS، SPSS، Grafer و Excel استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داده است بنای اولیه شهر یزد در قسمت های شمالی محله فهادان بوده است. از نظر گروه بندی ساختار فضایی شهرهای استان منظم نبوده و در فواصل بین طبقه اول و طبقه آخر ماتریس هیچ نقطه شهری وجود ندارد. حتی با ضریب آنتروپی، استان یزد در سال های 1390-1375 نشان می دهد که تعادل فضایی شهرها در طبقات شهری دارای نوسان بوده بطوری که ضریب آنتروپی در سال 1375 (0.37-) و در سال 1390 (0.23-) به دست آمده است. در نهایت با مدل هلدرن مشخص گردید در شهر یزد تنها 8/54 درصد رشد شهر در فاصله سال های 1345-1385 مربوط به رشد جمعیت بوده و 45 درصد از رشد شهر مربوط به گسترش کالبدی و فیزیکی شهر می باشد.
۹.

طیف بندی کمی آسیب پذیری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آسیب پذیری زلزله مدل سازی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۳۶۱
یکی از موضوعات مدنظر برنامه ریزان شهری «برنامه ریزی ایمنی» شهرهاست که یکی از اساسی ترین پیش فرض های جامعه جهانی برای برنامه ریزی انسان محور محسوب می ِشود. تحلیل و کاهش آسیب پذیری در برابر مخاطرات طبیعی به حوزه مهم و گسترده ای در برنامه ریزی و مدیریت بحران تبدیل شده است. براساس ضرورت موضوع پژوهش حاضر با استفاده از آمار فضایی COPRAS، مدل سازی معادلات ساختاری و شبیه سازی بوت استرپ آسیب پذیری شهری در شهر یزد بررسی شد. پژوهش حاضر رویکرد توسعه ای-کاربردی دارد و ترکیبی از روش های پژوهش (کتابخانه ای، میدانی و توصیفی-تحلیلی) است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از برنامه های EQS، PLS، Grafer، Excel و GIS استفاده شد. براساس نتایج پژوهش، در مجموعه متغیرهای ساختمانی از نظر مساحت در آسیب پذیری فیزیکی-کالبدی متغیر ساختمان هایی با مساحت زیر 100 تا 200 مترمربع هیچ گونه توزیع و پراکندگی ندارند. میانگین آن ها نیز بیانگر وضعیت آسیب پذیری این شاخص در شهر یزد است. در مجموعه متغیرهای نوع سکونت در آسیب پذیری اجتماعی، کمترین ضریب پراکندگی به متغیرهای سکونت گاه های گروهی مربوط است. همچنین نتایج وزن داده ها درباره مناطق با استفاده از شبیه سازی ضریب اطمینان 95 درصد است. همچنین نتایج تکنیک کوپراس در مناطق سه گانه شهر یزد به ترتیب 85/0، 0/0، و 87/0 درصد است که به ترتیب در رتبه دو، سه و یک آسیب پذیری قرار دارند.
۱۰.

پایش عناصر محیطی مؤثر بر سلامت و توسعه شهری با استفاده از مدل HDI مطالعه موردی کلانشهر اهواز

کلید واژه ها: زیست پذیری توسعه پایدار مدل و تکنیک اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۳
امروزه نیمی از جمعیت کره زمین در مراکز شهری زندگی می کنند و این روند رشد شتابان شهرنشینی چالش های کالبدی، اجتماعی و زیست محیطی را به دنبال داشته و منجر به افت زیست پذیری شده است. شهر زیست پذیر به عنوان اتصال بین گذشته و آینده مطرح است؛ شهر زیست پذیر، شهری است که علیه هرگونه هدر دادن منابع طبیعی و آنچه که باید به صورت دست نخورده برای آیندگان نگاه داری شود، مبارزه می کند. بنابراین شهر زیست پذیر شهر پایدار نیز هست. که می توان بیان نمود زیست پذیری به سیستم شهری سالم، امن، با دسترسی مناسب خدمات شهری اطلاق می شود؛ که کیفیت بالای زندگی و محیطی جذاب برای شهروندان به ارمغان می آورد و اصول اساسی را در خود دارد. بر این اساس پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. که در این راستا روشناسی تحقیق ترکیبی ار روش های توصیفی/ تحلیلی و میدانی می باشد. لازم به ذکر است جهت تجزیه و تحلیل یافته ها از برنامه های آماری و مدل HDI با رویکرد آمار فضایی استفاده گردیده است. که بر اساس نتایج تحقیق میانگین توسعه کالبدی – اجتماعی در کلانشهر اهواز برابر 766/0 درصد بوده است از این میزان HDI مناطق دو، سه و چهار کمتر از میانگین و HDI دیگر مناطق بیشتر از میانگین می باشد. همچنین بر اساس رویکرد آمار فضایی زیست پذیری شهر ایلام الگوی شرقی – غربی را دارا می باشد.
۱۱.

سنجش توسعه پایدار شهری با تاکید بر شاخص کالبدی اجتماعی و استفاده از تکنیکهای آماری برنامه ریزی (مطالعه موردی کلانشهر اهواز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: عدالت فضایی سکونتگاه کویری خدمات عمومی سیستان و بلوچستان GWR

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۱۳۳
توسعه پایدار شهری، رویکری جامع جهت بهبود بخشی کیفیت زندگی در جهت تحقق رفاه اجتماعی، اقتصادی و محیطی سکونتگاه های انسانی می باشد. همچنین ریشه های نگرش توسعه پایدار با نارضایتی از منابع توسعه و رشد کالبدی، اجتماعی- اقتصادی در شهرها از منظر بوم شناسی بر می گردد. لذا جهانی که در آن زندگی می-کنیم، مرتباً در حال تغییر و تحول می باشد. براین اساس، به کارگیری مفهوم پایداری کالبدی - اجتماعی در برنامه ریزی شهرها اقدامی ضروری می باشد؛ چراکه داشتن تصویری روشن از مسیر پیش رو، لازمه اطمینان از حرکت صحیح و برداشتن گامهای استوار در آن است. در نتیجه پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و روش تحقیق ترکیبی(کتابخانه ای، توصیفی- تحلیلی و میدانی) به بررسی موضوع پایداری کالبدی - اجتماعی در راستای توسعه شهری پایدار پرداخته است. همچنین لازم به ذکر است تجزیه و تحلیل داده ها از مدل آماری Entropy-TOPSIS و نرم افزارهای مورد نیاز از جمله ArcGIS، Grafer، SPSS، Visio، SmartPLS و EXCEL استفاده گردیده است. که نتایج تحقیق نشان داده است علاوه بر اینکه مناطق کلانشهر اهواز از نظر میزان پایداری با یکدیگر تفاوت دارند؛ همچنین بین مناطق مورد مطالعه، شاخص مورد مطالعه و دیدگاه سیتمی برنامه ریزی شهری و شهرسازی رابطه معناداری وجود دارد. که از نظر آماری میانگین TOPSIS در کلانشهر اهواز برابر (379/0) درصد بوده و به تفکیک هر منطقه به رتبه بندی اقدام گردیده است.
۱۲.

پهنه بندی زلزله خیزی پیش از بحران با استفاده از تکنیک FAHP مطالعه موردی استان خوزستان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: رضایتمندی شاخص های رضایتمندی مسکن مهر شهر رشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۴۴۶
رشد جمعیت و گسترش سکونت گاه ها بر روی نواحی پرمخاطره، اثر حوادث طبیعی را در جوامع مختلف به ویژه در حال توسعه، افزایش داده است. با توجه به قرارگیری استان خوزستان در محل برخورد صفحه عربستان و فلات ایران، زلزله خیز بودن و عدم مکان گزینی درست سکونت گاه های آن و رشد و توسعه آن ها بر روی گسل های فعال، پهنه بندی این استان برای شناسایی مناطق نامساعد از نظر خطر زلزله و جلوگیری از عدم استقرار سکونتگاه های انسانی در این مناطق برای کاهش خطرات احتمالی در آینده را ضروری نموده است. پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای – کاربردی با هدف پهنه بندی خطر زلزله شهرستان های استان خوزستان برای مقابله با خطرات احتمالی ناشی از این بلای طبیعی صورت گرفته است. همچنین ابتدا 7 پارامتر موثر در تشخیص مناطق زلزله خیز انتخاب، سپس با استفاده از مدل FAHP ترکیب و نقشه پهنه بندی خطرپذیری زلزله حاصل شد. یافته ها حاکی از آن است که از نظر خطرپذیری زلزله از کل مساحت استان خوزستان ، حدود 7 درصد در محدوده ی (خطرپذیری خیلی کم)، 13 درصد (کم)، 20 درصد (متوسط)، 27 درصد (زیاد) و 33 درصد (خیلی زیاد) است و از میان شهرستان ها، اندیمشک و آبادان به ترتیب بیشترین و کمترین خطر پذیری زلزله را داشته اند.
۱۳.

طیف بندی و بهینه سازی پراکنش تاب آوری شهری با استفاده از شبیه سازی عددی نمونه موردی شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تاب آوری مدلسازی زلزله ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۶۲
تاب آوری در شرایط بحرانی ناشی از زلزله اهمیت دوچندانی دارد؛ به عبارتی تاب آوری شهری یکی از مهم ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری است. به منزله راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت های آن ها مطرح می شود. بر اساس ضرورت موضوع در شهر زلزله خیر ایلام تحقیق حاضر از نظر ماهیت دارای رویکرد توصیفی – تحلیلی و از نظر روش نیز توسعه ای - کاربردی می باشد. و هدف کلی تحقیق برنامه ریزی فضایی مدیریت بحران شهری از منظر تاب آوری شهری ایلام می باشد. از نظر آماره فضایی VIKOR و شبیه سازی بوت استرپ استفاده گردیده و جهت تکمیل تحقیق از نرم افزارهای Visio، Grafer، SPSS، MINITAB و GIS استفاده شده است. نتایج یافته ها براساس شبیه سازی بوت استرپ و براساس 196 سلول مورد مطالعه که بین 14 ناحیه شهری توزیع گردیده است؛ حداقل سلول تاب آوری در شهر ایلام حدود 07/0 درصد را نشان داده است. لذا پراکندگی و وضعیت موجود متغیرهای شهر ایلام نمی تواند در سطح اطمینان 95 درصد به تاب آوری شهری تائید نمایند. بر اساس مدل VIKOR ناحیه چهار-2 کمترین تاب آوری و ناحیه دو-1 بیشترین تاب آوری شهر ایلام را دارا می باشد. همچنین محاسبات مدل رگرسیون نشان داده است مدل به کار رفته، پیش بینی کننده خوبی برای متغیر تاب آوری شهری می باشد. چراکه میزان معناداری در تحقیق حاضر کمتر از میزان 0.05 را نشان داده است.
۱۴.

مدیریت توسعه شهری با رویکرد اقتصاد پایدار و مدلسازی LQ (نمونه موردی بافت شهری دزفول)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گسترش فیزیکی ادغام روستاهای پیرامون کلانشهر کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۲۹۸
توسعه پایدار با تاکید بر توسعه پایدار شهری طی دهه های اخیر به تدریج به پاردایم نوین و مسلطی در ادبیات نظری و علمی رایج درباب برنامه ریزی شهری تبدیل شده است. توسعه پایدار، توسعه ای است که بتواند نیازهای نسل حاضر را بدون تخریب و یا آسیب رساندن به تامین نیازها و خواسته های نسل های آینده تامین نماید. شهری دارای توسعه پایدار است که اقتصاد شهری پایدار، جامعه شهری پایدار و محیط زیست شهری پایدار را با حفظ اکوسیستم داشته باشد. که این شاخص ها از شرایط توسعه پایداراقتصادی است. ماهیت تحقیق حاضر توسعه ای – کاربردی و از نظر روش تحقیق (توصیفی – تحلیلی) است. داده های فعالیت های صنعتی، خدماتی، کشاورزی به صورت مقایسه ای درسال 1395 مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته است. همچنین داده های بخش های اقتصادی به وسیله ضریب مکانی (LQ) و نمایش نموداری با سه عنصر اقتصاد کشوری، اقتصاد شهر دزفول و مقایسه میان دو بافت شهر مورد ارزیابی قرار گرفته است. با تحلیل و بررسی اقتصاد توسعه پایدار شهر دزفول از لحاظ ضریب مکانی که خود شامل اشتغال پایه و غیر پایه می باشد. به ارائه پیشنهاداتی برای بهبود یافتن نسبت و ضرایب اقتصادی ارائه گردیده است. که با افزایش این دو مولفه میزان اشتغال نیز افزایش می یابد که در انتها باعث داشتن اقتصادی پایدار می شود، و با سنجش اقتصاد شهر دزفول بر اساس معیار کشوری بهراه بافت قدیم و جدید دزفول به اشتغال غیرپایه می رسیم که این امر باعث از کارافتادگی اقتصاد شهر و در نهایت شهر را از توسعه پایدار دور می کند. که برای رفع این مشکل از دو سناریور الگوی مصرف و بهروری نیروی ثابت کار پیشنهاداتی ارائه می شود که به توسعه پایدار شهری کمک می کند.
۱۵.

ارزیابی طیف تاب آوری کالبدی شهرها در برابر زلزله با استفاده از مدل های برنامه ریزی (نمونه موردی شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری زلزله برنامه ریزی کالبدی شهر ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵ تعداد دانلود : ۲۳۹
تاب آوری شهری یک مفهوم نسبتاً جدید در مطالعات شهری و شهرسازی می باشد لذا برنامه ریزی شهری نقش حیاتی در شکل گیری شهرهای انعطاف پذیر دارد. که جهت این فعالیت برنامه ریزی استراتژیک در جهت کالبد شهری برای انطباق موضوع لازم می باشد. بنابراین جهت هرجه بیشتر کاهش و جلوگیری از خسارات آن نیازمند مطالعه و بررسی در ابعاد موضوع می باشد. پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای-  کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی به بررسی موضوع در شهر ایلام پرداخته است. از آنجا که پیش بینی لرزه ای بر پایه روش های آماری می تواند نتایج قابل قبولی ارائه دهد؛  این پژوهش با بهره گیری از مدل COPRAS و GIS، نرم افزارهایGRAFER، MINITAB، VISIO، Excel و SPSS به بررسی موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داده است بر اساس مدل COPRAS میانگین تاب آوری در مناطق برابر 65 درصد بوده است. که خسارت کالبدی در اثر زلزله تا شدت 5 مرکالی با استفاده از وزن متغیرها در نواحی ترکیب که منجر به رتبه بندی تاب آوری در شهر ایلام گردید. همچنین با توجه به نتایج مدل های آمار فضایی مورد استفاده در شهر ایلام 17/54 درصد از نواحی شهر با حفظ وضع موجود در مقابل خطرات و ناآرامی ها تاب آور می باشد.
۱۶.

سنجش شبکه برند سازی بافت تاریخی شهرها با رویکرد گردشگری، مطالعه موردی: شهر دزفول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: برند سازی گردشگری بافت تاریخی مدل promethee دزفول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۱۳۱
وجود یک صنعت می تواند در زمینه سازی و شکل گیری یک تصویر مناسب از شهر تأثیرگذار باشد. صنعت گردشگری در هزاره سوم از صنایع پاکی است که به یکی از پررونق ترین و پردرآمدترین صنایع جهان تبدیل شده است. درنتیجه می توان با استفاده از این صنعت اقدام به یک برند سازی شهری نمود، بافت تاریخی دزفول از مهم ترین بخش های هویتی شهر محسوب می شود و پیدایش آن پیرو اطلاعات از ساختارهای اقلیمی و فرهنگی است. برای بسیاری از شهرها این تغییر نگرش به بافت شهری و شکل گیری برند شهری به تأکید به روی صنعت گردش گری به عنوان موتور رشد اقتصادی و درنتیجه، احیای اجتماعی و کالبدی بافت تاریخی ش هری می شود. پژوهش حاضر ماهیت توسعه ای – کاربردی و ازنظر روش تحقیق (توصیفی – تحلیلی – کتابخانه ای – میدانی) است که از طریق تکنیک PROMETHEE اقدام به بررسی موضوع نموده است. همچنین شاخص های موردنظر در سه بعد تجاری (اقتصادی)، جامعه شناسی و فرهنگی بین 28 محله بافت تاریخی شهر دزفول تقسیم و توزیع گردیده است. همچنین جهت تحلیل و ترسیم از نرم افزارهای Pherafer، VISIO و VPAPRO استفاده گردیده است. بر اساس یافته ها تحقیق که حاصل بررسی سه بعد تجاری، جامعه شناسی و فرهنگی در بافت دزفول است محله سید محمد به عنوان الگو در صنعت گردشگری دزفول ازنظر شاخص های اشاره شده در بالاترین سطح قرارگرفته است. لذا نتایج نشان داده است در طرح برند سازی دزفول فضا به صورت صفحه ای نمی باشد بلکه محلات به صورت خطی بوده است. و ازنظر برند شاخص گردشگری نیز در بافت قدیم شهر دزفول معیار جامعه شناختی با 42 درصد بیشترین امتیاز را دارا می باشد. و محله قلعه شهر دزفول با میزان 733/0- درصد پایین میزان برند سازی گردشگری در هر سه بخش دارا می باشد.
۱۷.

سنجش همسانی وزنی و تحلیل عامل اکتشافی تاب آوری شهری از منظر بحران زلزله (مطالعه موردی: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تاب آوری شهری بحران زلزله ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۵۴
با ظهور مدرنیته و در شرایطی که شهر به عنوان برترین شکل سکونت انسانی در حال گسترش است. هر روز گسست های شهری بیشتری در جوامع بروز می نماید ارتقای تاب آوری دغدغه مهمی برای شهرها محسوب می شود. لذا تاب آوری در مبحث مدیریت بحران می تواند به عنوان تولد فرهنگ جدیدی برای واکنش به بلایا دیده شود. شهر ایلام نیز به عنوان شهری با خطرپذیری با درجه زیاد و قرارگیری آن در منطقه زاگرس سبب اهمیت و ضرورت بررسی تاب آوری گردیده است. لذا روش تحقیق حاضر ترکیبی از روش های تحقیق (توصیفی، تحلیلی، کتابخانه ای و میدانی) از دیدگاه تاب آوری و مدیریت بحران اقدام به بررسی موضوع نموده است. نتایج تحقیق نشان داده است ضرایب همبستگیِ روایی هم زمان حاکی از بیشترین همبستگی مثبت در مجموع متغیرهای تاب آوری شهری ایلام عامل تأسیسات و زیرساخت شهری با میزان (800/0) درصد دارا بوده است. همچنین مقدار آزمون Bartlett's برابر (000/0) بوده و مقدار آزمون KMO برابر (203/0) بوده است که نشان از مناسب بوده داده های مورد نظر جهت تحلیل عاملی در نواحی و موضوع تاب آوری شهری بوده است و تنها 4 عامل توانسته است نقش اساسی در تاب آوری شهر ایلام را ایفا نماید که از این عوامل متغیر جمعیت نواحی شهر ایلام به تنهایی 5/51 درصد نقش را دارا بوده است.
۱۸.

رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: مدیریت دفن زباله برنامه ریزی راهبردی SWOT میاندواب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۲۱۹
ایمنی شهری یکی از اساسی ترین پیش فرض های جامعه جهانی برای برنامه ریزی انسان محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم ترین راهبردهای ایمن سازی فضاهای شهری می باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در شاخص های فیزیکی و اجتماعی استفاده گردیده است. که وضعیت آسیب پذیری مناطق کلانشهر اهواز را از منظر پدافند غیرعامل مشخص می نماید. در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها با مدل Vikor و تئوری روابط خاکستری (GRA) و نرم افزار GIS، Visio، Grafer، SPSS و EXCEL انجام پذیرفته است. در پژوهش حاضر مناطق شش و دو کلانشهر اهواز بیشترین و کمترین آسیب پذیری را دارا بوده اند. همچنین براساس مدل GRA-VIKOR در شاخص اجتماعی منطقه شش با میزان 0.928 درصد بیشترین میزان آسیب را در رویکرد پدافند غیرعامل دارا بوده است و میزان عدد مدل GRA-VIKOR در شاخص کالبدی فیزیکی کمترین آن برابر 0.166 درصد مربوط به منطقه دو کلانشهر اهواز بوده است. لازم به ذکر است در این پژوهش جهت تعیین این آسیب پذیری ابتدا میزان تاثیر گذاری هر شاخص مشخص گردید. در مرحله بعد با در نظر گرفتن دو عامل وزن و فاصله از ایده آل میزان تاثیر گذاری مشخص گردید. ولی در عین حال شرایط مدل VIKOR نیز دخالت داده شده است. تا بتوان برنامه ریزی و سیاست لازم جهت کاهش آسیب پذیری انجام گیرد.
۱۹.

بررسی و طراحی شهر بیوفلیک با الهام از رودخانه شهری نمونه موردی شهر دزفول(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: مدل سازی مکانی کاربری اراضی شهر نقشه آلودگی صوتی یاسوج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۴۹۶
درک روزافزون نیاز به تماس روزانه با طبیعت، زندگی سالم، شاد، پربار و معنادار است.توجه اخیر به طراحی بیوفیلی در بین معماران و طراحان این قدرت طبیعت را تصدیق می کند. با این حال، در یک سیاره شهری که به طور فزاینده شهری، باید توجه بیشتری به مقیاس های شهری صورت گیرد، برای برنامه ریزی و حرکت به سمت آنچه نویسندگان "شهرهای بیوفیلی" می نامند. شهرهای بیوفیلی شهرهایی هشتند که ارتباط تنگاتنگ و روزانه های با طبیعت اطراف دارند. اما همچنین به دنبال تقویت آگاهی و مراقبت از این طبیعت هستند. در پژوهش حاضر برای تحقق اهداف و پاسخگویی به سوالات تحقیق از روش تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. به منظور انجام این پژوهش به دو روش اسنادی و میدانی به تهیه اطلاعات و تجزیه و تحلیل و تلفیق آنها اقدام شده است. شهر دزفول به علت مشکلات آب و هوایی و گرمای شدیدی این پیوند با طبیعت کم رنگ و ناتوان می باشد. برای رفع این ناتوانی ها و هم بستگی پیوند دنیای طبیعی با شهر معیارهای بر اساس دو بخش ابعاد معیارهای طراحی بیوفیلک و سنجش وضعیت کناره رود دز با تحلیل SWOT  و QPSM، راهبردها و سیاست های برای طراحی کناره رود دز با توجه به معیارهای طراحی بیوفیلیک به عنوان یک راهکار برای رفع این مشکلات به ارائه اهدافی برای طراحی و در نهایت یک طرح پیشنهادی برای احیا کناره رود دز به عنوان معیاری از بیوفیلیک برای رفع این مشکل و پیوند انسان با طبیعت ارائه شده است.
۲۰.

پهنه بندی و سنجش پایداری محیط شهری با تاکید بر توسعه پایدار در استان یزد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: آثار اجتماعی محله مسکونی نابرابری اجتماعی تفکیک اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۲۲۷
بررسی شناخت وضعیت و تنگناهای توسعه محیط جغرافیایی به لحاظ پایداری و توسعه پایدار در شهرها از اهم مسائل در دو حوزه شهر و توسعه پایدار می باشد. استفاده از شاخص های توسعه پایدار در ابعاد جغرافیای محیطی میتواند معیاری مناسب هم برای تعیین جایگاه شهرها و هم در جهت حل مشکلات و نارساییهایی آنها برای نیل به رفاه اقتصادی و سلامت اجتماعی فرهنگی ساکنین جهت رسیدن به توسعهی پایدار شهری باشد. در این راستا پژوهش حاضر با ماهیت "توسعه ای- کاربردی" با روش تحقیق "توصیفی- تحلیلی" با هدف اصلی "شناخت و ارزیابی پایداری محیطی به عبارتی اولویت بندی توسعه پایدار در استان یزد" و استفاده از "مدل Entropy-TOPSIS و نرم افزار GIS، Visio، Grafer، SPSS و Excel" و بهره گیری از "50 شاخص(بهداشتی، زیست محیطی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی)" موضوع مورد مطالعه را در استان مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. که نتایج تحقیق نشان داده است: در ماتریس مدل اختلاف طبقه ای گروه بندی شهرهای استان به لحاظ جمعیتی منظم نبوده و در فواصل بین طبقه اول و طبقه آخر ماتریس هیچ نقطه شهری وجود ندارد. بطوریکه 44.22 درصد جمعیت شهرها در طبقه اول توزیع گردیده اند و ضریب آنتروپی انرا تائید کرده است بدین صورت که ضریب آن سال 1385 (0.37-) و در سال 1390 (0.23-) بدست آمده که نشان دهنده حرکت نسبی سلسله مراتب شهری به سوی عدم تعادل و تمرکز بیشتر می باشد. در نهایت الویت بندی توسعه با میزان TOPSIS بدست آمده نشان می دهد شهرستان های یزد و ابرکوه به ترتیب با میزان 973/0 و 610/0 توسعه یافته ترین مناطق می باشند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان