شوبو عبدالملکی

پژوهش حاضر با هدف تبیین ارتباط حمایت اجتماعی ادراک شده با کیفیت زندگی با نقش میانجی استرس ادراک شده زنان سرپرست خانوار شهر سنندج انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش کلیه زنان شاغل سرپرست خانوار شهر سنندج در سال 1393 است که از بین آنان 200 نفر با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه های: حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران(1988) ، استرس ادراک شده کوهن و همکاران (1983 ) و کیفیت زندگی (SF-36) است. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش با استفاده ازروش الگویابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در الگوی نهایی بازنگری شده پژوهش، در میان رابطه بین ابعاد حمایت اجتماعی ادراک شده (خانواده و افراد مهم) و ابعاد کیفیت زندگی (معطوف به سلامت جسم و روان)، کاهش استرس تنها رابطه بین حمایت خانواده و کیفیت زندگی معطوف به سلامت روان را میانجی گری می کند.

هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر الگوی حل مساله بر خلاقیت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دخترسال اول متوسطه شهر سنندج در درس شیمی بود. جامعه ی آماری پژوهش کلیه دانش آموزان دختر سال اول متوسطه شهر سنندج بودند. برای انتخاب نمونه، دو کلاس به تعداد 60نفر با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل آزمون خلاقیت عابدی وآزمون عملکرد تحصیلی شیمی(دانشی،مهارتی ونگرشی) بود. ابتدا از هر دو گروه، پیش آزمون خلاقیت و عملکرد تحصیلی به عمل آمد، سپس متغیر آزمایشی(درس شیمی به روش حل مساله)در 3ماه به گروه آزمایش آموزش داده شد و در پایان، پس آزمون بر روی هر دو گروه انجام شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و در بخش استنباطی از تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که الگوی حل مساله بر خلاقیت دانش آموزان و مؤلفه های سیال بودن، انعطاف پذیری و ابتکار تأثیر مثبت داشته، اما دو گروه از لحاظ میزان بسط تقریباً معادل بودند. همچنین در بررسی تأثیر روش حل مساله بر عملکرد تحصیلی، نتایج نشان داد که تدریس شیمی به روش حل مساله به ترتیب بر نگرش ها، دانش ها و مهارت های دانش آموزان تأثیر مثبت دارد.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر رویکرد فرهنگی اجتماعی ویگوتسکی بر رشد شناختی، اجتماعی نوآموزان پیش دبستانی شهر سنندج در سال تحصیلی۹۱-۹۰ بود. از روش پژوهشی نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری نوآموزان دختر پیش دبستانی شهر سنندج، در سال تحصیلی ۹۱- ۱۳۹۰بودند و 60 نفر از آن ها به عنوان نمونه آماری با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل آزمون هوش تهران استنفورد-بینه و پرسشنامه رشد اجتماعی واینلند بود. ابتدا در میان هر دوگروه آزمایش و گواه، پیش آزمون رشد شناختی و رشد اجتماعی اجرا شد، سپس متغیر آزمایشی(آموزش مبتنی بر رویکرد فرهنگی اجتماعی ویگوتسکی) درسه ماه به گروه آزمایش آموزش داده شد و در پایان پس آزمون در میان هردو گروه انجام شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و در بخش استنباطی از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر رویکرد ویگوتسکی بر رشد شناختی کودکان و بر مؤلّفه استدلال دیداری، استدلال کلامی و حافظه کوتاه مدت تأثیر مثبت دارد، اما این آموزش بر استدلال کمّی تأثیر نداشته است. همچنین در بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر رویکرد ویگوتسکی بر رشد اجتماعی نتایج نشان داد که گروه آزمایشی، نسبت به گروه گواه از رشد اجتماعی بیشتری بهره مند بودند و تفاوت بین میانگین آن ها معنادار بود.

رویکرد این پژوهش آمیخته اکتشافی متوالی از نوع تدوین مدل بود. در بخش کیفی پژوهشگران بر اساس تحلیل مضمون حاصل از منابع مرتبط با موضوع و مصاحبه نیمه ساختاریافته با اساتید صاحبنظر به شناسایی مؤلفه های مدل سه شاخگی در تعالی مدرسه و ارائه الگوی مفهومی پرداخته و در بخش کمی به روش توصیفی پیمایشی، اعتبار الگوی مفهومی به دست آمده از مرحله کیفی را مورد آزمون قرار داده اند.  جامعه آماری بخش کیفی اساتید علوم تربیتی و مطلعین طرح تعالی مدیریت مدرسه بودند. جامعه آماری در بخش کمی شامل کارشناسان، مدیران  و معلمان مدارس مجری برنامه تعالی استان کردستان به تعداد 1440 نفر بود که بر اساس فرمول کوکران 469 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی تعیین شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی صوری، محتوایی و سازه آن مورد تأیید اساتید علوم تربیتی قرار گرفت و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون هایt تک نمونه ای، تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج حاکی از  تدوین الگوی عملکرد تعالی مدیریت مدرسه در قالب مدل سه شاخگی و 15 مقوله کلی بود.

رویکرد این پژوهش ارزشیابی است. ابتدا بر اساس روش تحقیق کیفی تحلیل مضمون حاصل از منابع مرتبط با موضوع و مصاحبه نیمه ساختاریافته با اساتید صاحب نظر، ابزار اندازه گیری تدوین شد و در مرحله کمی از رویکرد ارزیابی استفاده شد.  مصاحبه شوندگان در مرحله کیفی20 نفر از اساتید علوم تربیتی و متخصصان برنامه تعالی مدرسه بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. بر اساس داده های بخش کیفی، پرسشنامه 94 سؤالی ساخته شد و بین 656 نفر از کارشناسان ، مدیران و  معلمان مدارس متوسطه دوم استان های کردستان، همدان و کرمانشاه که به صورت نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا شد. روایی پرسشنامه ازلحاظ صوری ، محتوایی  و سازه مورد تأیید اساتید علوم تربیتی قرار گرفت و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ 83/0 محاسبه شد. جهت تحلیل داده ها  از آزمون دوجمله ای، تحلیل عاملی تأییدی، نمره z، تحلیل واریانس مکرر استفاده شد. نتایج پژوهش مؤید مطلوبیت شاخص های نکویی برازش و اعتبار مقیاس ارزشیابی در قالب 19 مؤلفه و 85  نشانگر بود.  نمراتz ، زمینه ، درون داد و  فرایند برنامه را  با  24/0- ، 71/0- و 75/0- پایین تر از میانگین در سطح ضعیف و  برون دادها را با 70/1 بالاتر از میانگین در سطح مطلوب نشان داد.  نتایج معادلات ساختاری حاکی از ارتباط مثبت و معنادار عوامل مدل سیپ در کیفیت برنامه تعالی مدرسه بود، لذا نظام آموزشی می تواند با اصلاح و  بهبود  هرکدام از این عوامل ، برنامه تعالی مدرسه را  ارتقا دهد.

هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر الگوی بدیعه پردازی بر میزان دانش، مهارت و نگرش درس مهارت های زندگی دانش آموزان دختر سال اول متوسطه شهر سنندج بوده است. روش تحقیق در این مطالعه نیمه آزمایشی  از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر سال اول متوسطه شهر سنندج درسال تحصیلی 90- 1389 می باشد و حجم نمونه متشکل از 60 نفر دانش آموز دختر سال اول متوسطه است که 30 نفر آن ها گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه بوده است و با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری به کار رفته در پژوهش شامل آزمون هوش ریون، آزمون پیشرفت تحصیلی (دانشی و مهارتی و پرسش نامه نگرش سنج) محقق ساخته بر اساس مطالب درس مهارت های زندگی دوره متوسطه بوده است. در ابتدا از هر دو گروه آزمایش و گواه، پیش آزمون پیشرفت تحصیلی به عمل آمد، سپس متغیر آزمایشی (مهارت های زندگی به روش بدیعه پردازی) در12جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد و در پایان، پس آزمون بر روی هر دو گروه انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و در بخش استنباطی از تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان پیشرفت تحصیلی درس مهارت های زندگی گروه آزمایشی که با شیوه بدیعه پردازی آموزش دیده بودند نسبت به گروه گواه که به روش سنتی آموزش داده شدند بیشتر و تفاوت بین میانگین های آن ها معنادار است. همچنین در بررسی تأثیر روش تدریس بدیعه پردازی بر میزان دانش ها، مهارت ها و نگرش های کسب شده دانش آموزان نیز، نتایج نشان داد که تدریس مهارت های زندگی به روش بدیعه پردازی بر نگرش ها و دانش ها و مهارت های دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. 

هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاس ارزیابی عملکرد تعالی مدارس بود. روش پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری در بخش کیفی استادان علوم تربیتی و خبرگان طرح تعالی مدرسه بودند که 20 نفر از آنان به روش نمونه گیری هدفمند، و در بخش کمی کارشناسان، مدیران و معلمان مدارس دوره دوم متوسطه استان های کردستان، همدان و کرمانشاه بودند که 656 نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها در بخش کیفی، ابزار مصاحبه و در بخش کمی، پرسشنامه به کار گرفته شد. تحلیل داده ها در بخش کیفی با روش تحلیل محتوا، و در بخش کمی با آزمون دوجمله ای و تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفت. نتایج نهایی پژوهش مؤید مطلوبیت شاخص های نیکویی برازش و اعتبار مقیاس ارزیابی عملکرد تعالی مدارس در قالب مؤلفه های فراگیر زمینه (نیازسنجی، تدوین هدف، عوامل فرهنگی، قوانین و مقررات)، درون داد (محتوا، منابع انسانی، کالبدی، مالی و اطلاعاتی)، فرایند (یاددهی یادگیری، نظارت، فعالیت های مکمل، انگیزش و خلاقیت)، و برون داد (نوآوری سازمانی، عملکرد تحصیلی، ارتقای حرفه ای، توسعه مشارکت و سلامت روان) و در مجموع، شامل 19 مؤلفه سازمان دهنده و 85 مؤلفه پایه بود. مقیاس تدوین شده با توجه به ماهیت تحقیقات ارزیابی نوعی مدل بازخوردهنده برای رفع چالش هاست. بنابراین، نظام آموزشی می تواند با به کارگیری آن عملکرد خود در این فرایند و سایر فرایندهای مشابه را ارزیابی کند.

هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر دیدگاه پیاژه بر میزان دانش، مهارت و نگرش دانش آموزان دختر پایه ی پنجم ابتدایی شهر سنندج در درس علوم تجربی بود. روش تحقیق در این مطالعه شبه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش شامل دانش آموزان دختر پایه ی پنجم ابتدایی شهر سنندج در سال تحصیلی 91- 1390 می باشد. حجم نمونه متشکل از 60 نفر دانش آموز دختر پایه ی پنجم ابتدایی است که30 نفر آن ها گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه بوده است که با روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری به کار رفته در این پژوهش شامل آزمون (دانشی و مهارتی) و چک لیست نگرش سنج علوم تجربی بوده است. در ابتدا از هر دو گروه آزمایش و گواه پیش آزمون پیشرفت تحصیلی به عمل آمد، سپس متغیر آزمایشی (آموزش علوم تجربی مبتنی بر دیدگاه پیاژه) در 8 جلسه به گروه آزمایش آموزش داده شد و در پایان پس آزمون بر روی هر دو گروه انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و در بخش استنباطی از تحلیل کوواریانس استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان پیشرفت تحصیلی درس علوم تجربی گروه آزمایشی که با شیوه مبتنی بر دیدگاه پیاژه آموزش دیده بودند نسبت به گروه گواه که به روش سنتی آموزش داده شدند بیش تر و تفاوت بین میانگین های آن ها معنادار است. همچنین در بررسی تأثیر آموزش مبتنی بر دیدگاه پیاژه بر میزان دانش ها، مهارت ها و نگرش های کسب شده دانش آموزان نیز نتایج نشان داد که آموزش علوم تجربی مبتنی بر دیدگاه پیاژه بر نگرش ها و دانش ها و مهارت های دانش آموزان تأثیر مثبت دارد.

هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت صلاحیت های حرفه ای معلمان چندپایه در استان کردستان است. رویکرد این پژوهش، ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی است. مصاحبه شوندگان در مرحله کیفی، بیست نفر از اساتید علوم تربیتی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمّی، شامل معلمان چندپایه استان کردستان به تعداد  400 نفر بود که از بین آنان 100 نفر به عنوان حجم نمونه و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق، شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه محقق ساخته بود که روایی پرسش نامه ها از لحاظ صوری و محتوایی مورد تأیید اساتید علوم تربیتی قرار گرفت. هم چنین پایایی پرسش نامه به روش آلفای کرانباخ 92/۰ به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون دوجمله ای و آزمونt تک نمونه ای استفاده شد. براساس نتایج پژوهش، تدوین پرسش نامه در قالب هفت شاخص و چهل گویه شامل: توجه به تفاوت های فردی، دادن فرصت به دانش آموزان برای درگیری محتوا، استفاده از فناوری اطلاعات درتدریس، استفاده از آزمایشگاه و فعالیت های عملی در تدریس، پرداختن به فعالیت های عملی درون کلاسی، میزان توجه به فعالیت های عملی برون کلاسی و استفاده از روش های تدریس متنوع متناسب با مخاطب و محتوا بود. نتایج پژوهش نشان داد که کیفیت صلاحیت های حرفه ای معلمان چندپایه استان کردستان در تمام مؤلفه ها بجز استفاده از فناوری اطلاعات در تدریس، از سطح مطلوبی برخوردار است، بالاترین کیفیت، مربوط به توجه به فعالیت های عملی درون کلاسی با میانگین 58/3 و کمترین کیفیت مربوط به استفاده از فناوری اطلاعات در تدریس با مقدار 01/1 بوده است.