علی عشقی چهاربرج

علی عشقی چهاربرج

مدرک تحصیلی: دانشجوی دکتری برنامهریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۳۹ مورد از کل ۳۹ مورد.
۲۱.

امکان سنجی تحقق شهر دوستدار سالمند در شهرهای ایران مطالعه موردی: شهر بوکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شهری دوره هفتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 67 - 78

کلید واژه ها: امکان سنجی تحقق شهر دوستدار سالمند شهر بوکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۲۵
افزایش طول عمر انسان ها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دس تاوردهای قرن 21 بوده و سالخوردگی جمعیت پدیده ای است که ب سیاری از جوامع بشری با آن روبه رو هستند و برخی دیگر در آینده ای نزدیک با آن روبه رو خواهند شد. در ایران افزایش طول عمر همراه با کاهش نرخ موالید سبب پیری جمعیت شده است. با توجه به آمار جمعیتی، شهر بوکان نیز در سال های آینده با این پدیده مواجه خواهد شد. به همین دلیل پژوهش حاضر باهدف امکان سنجی تحقق شهر دوستدار سالمند در بوکانانجام شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی_پیمایشی باهدف کاربردی است. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS، و برای مقایسه میانگین شاخص ها از آزمون T استفاده شده است. با توجه به استفاده از پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی، روایی پرسشنامه مورد تأیید است. نتایج پژوهش نشان می دهد از میان شاخص های اجتماعی، ارتباطی، فرهنگی_تفریحی و بهداشتی_درمانی موردبررسی به ترتیب بیشترین درصد نارضایتی مربوط به نبود فضای مناسب برای ارتباط با مراکز آموزشی مانند کامپیوتر، اینترنت، اطلاعات در مورد نرم افزارها و خدمات با حروف چاپی و بزرگ، نبود بازارچه های مخصوص خرید سالمندان و به خانواده ها در زمینه مراقبت از خود و سالمندان آموزش های لازم داده نمی شود، می باشد. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین همه معیارهای موردبررسی (اجتماعی، ارتباطی، فرهنگی_تفریحی و بهداشتی_درمانی) پایین تر از حد استانداردند و تا رسیدن به سطح مطلوب فاصله زیادی دارند. بنابراین پیشنهاد می گردد متولیان امر برای ایجاد رفاه سالمندان در شاخص های دارای کمترین حد استاندارد همت بیشتری به خرج دهند و با رفع کاستی ها و تأمین نیازهای این قشر، رفاه و سرزندگی را برای سالمندان فراهم نمایند.
۲۲.

سنجش تاب آوری شهر در برابر زلزله با مدل پرومته، نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 127 - 140

کلید واژه ها: تاب آوری زلزله فرآیند تحلیل شبکه ی ای ان پی مدل پرومته منطقه یک تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۴۴۰
زلزله به عنوان یکی از فاجعه بارترین و مخرب ترین انواع مخاطرات طبیعی دارای اشکال بزرگ و پیش بینی ناپذیر می باشد. لذا، نمی توان از پیامدهای آن جلوگیری کرد. در مقابل این وضعیت، راهبرد های سازمان های بین المللی برای کاهش بلایا، ایجاد جوامع تاب آور در برابر زلزله است که این امر نیازمند ارزیابی میزان تاب آوری شهر در برابر زلزله و برنامه ریزی اصولی در راستای تاب آور نمودن آن می باشد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سنجش میزان تاب آوری نواحی ده گانه منطقه یک شهرداری تهران در برابر زلزله صورت گرفته شده است. در این مقاله، روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی است.هم چنین، برای سنجش تاب آوری نواحی منطقه یک تهران از ده معیار اصلی در قالب 42 زیر معیار استفاده شده است که برای تعیین اهمیت نسبی معیار های مورد پژوهش از فرآیند تحلیل شبکه ای تجزیه و تحلیل داده ها و تعیین میزان تاب آوری نواحی در برابر زلزله از مدل پرومته و گایا بهره برده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که نواحی 2، 7 و 8 از تاب آوری زیاد، نواحی 3 و 4 از تاب آوری متوسط، ناحیه 10 از تاب آوری کم و نواحی 1، 5، 6 و 9 از تاب آوری خیلی کم در برابر زلزله برخوردار می باشند. به طورکلی می توان از نتایج پژوهش چنین استنباط نمود که نواحی که در غرب منطقه یک شهر تهران قرار گرفته اند از تاب آوری زیادی و نواحی که در قسمت مرکزی و به ویژه در شرق منطقه یک واقع شدند از تاب آوری کمی در برابر زلزله برخوردار می باشند.
۲۳.

بررسی روند رشد پراکنده ی شهری با تأکید بر شاخص های تراکمی رشد هوشمند(مطالعه موردی: مناطق چهار گانه شهر ارومیه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۲ 7 - 20

کلید واژه ها: تغییرات مکانی و زمانی روش های زمین آماری سطح آب زیرزمینی دشت بیضاء استان فارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۸۰
برای مدیریت و برنامه ریزی رشد پراکنده شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت روند توسعه فیزیکی شهری ضروری می باشد. براین اساس پژوهش حاضر باهدف بررسی روند رشد پراکنده ی شهری با تأکید بر شاخص های تراکمی رشد هوشمند در مناطق چهار گانه شهر ارومیه انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربرد است. داده ها و اطلاعات موردنیاز از طریق نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390، طرح های جامع و تفصیلی شهر و سازمان های مرتبط با موضوع جمع آوری گردیده است. جهت تحلیل داده ها و شناخت الگوی رشد شهری از مدل های هلدرن و آنتروپی شانون در قالب نرم افزارExcel استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که 77 درصد از رشد کالبدی شهر، در فاصله سال های 1385- 1365، مربوط به رشد جمعیت آن بوده و 23 درصد از رشد شهر با رشد بیهوده و پراکنده (اسپرال) آن مرتبط بوده است. نتیجه این رشد پراکنده، کاهش تراکم ناخالص جمعیتی و افزایش سرانه ناخالص زمین شهری شده است. نتایج حاکی از آن است که الگوی رشد شهر ارومیه به صورت پراکنده است و این امر موجب ناپایداری زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و درنهایت شکل شهری شده است. با توجه به پیامدهای نامطلوب رشد پراکنده، در راستای دستیابی به توسعه ی پایدار شهری به نظر می رسد؛ روش تمرکز غیرمتمرکز (تبدیل شهر تک مرکزی به چندمرکزی بر پایه ی متراکم سازی و افزون سازی فعالیت ها در مراکز فرعی) با تأکید بر اصول و راهبردهای رشد هوشمند شهری بهترین الگو برای گسترش کالبدی– فضایی شهر ارومیه در آینده باشد.
۲۴.

سنجش عدالت فضایی در پراکنش توسعه با استفاده از مدل ادغام (مطالعه موردی: شهرستان های استان اردبیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱۹ 7 - 22

کلید واژه ها: کهگیلویه و بویر احمد توفان تندری تحلیل سینوپتیک آماری کم فشار سودانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۰۵
سرآغاز عدالت اجتماعی ریشه در عدالت فضایی و محیطی دارد. عدالت فضایی یکی از مقوله های برنامه ریزی مبتنی بر جغرافیا است که هدف آن تأمین نیازهای ساکنان محدوده های جغرافیایی است. پهنه های فضایی گسترده استان اردبیل متاثر از بی عدالتی فضایی از بعد شاخص های توسعه است. از این رو پژوهش حاضر به بررسی و سنجش وضعیت عدالت فضایی در توسعه یافتگی شهرستان های استان اردبیل پرداخته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل 10 شهرستان استان اردبیل براساس سالنامه آماری 1390 می باشد. برای سنجش عدالت فضایی در توسعه یافتگی شهرستان ها از 40 شاخص موثر توسعه یافتگی استفاده شده است. جهت تعیین اهمیت هریک از شاخص ها از روش آنتروپی شانون و به منظور تجزیه وتحلیل و رتبه بندی شهرستان ها از دو مدل تاپسیس و ویکور استفاده شده است. از آنجاییکه نتایج حاصل از این دو مدل در مواردی با یکدیگرهمخوانی نداشتند، برای رسیدن به یک اجماع کلی، از روش های ادغامی (میانگین رتبه، بردا، کپلند) بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تکنیک ادغام نشان می دهدکه شهرستان اردبیل با کسب رتبه اول از نظر برخورداری از شاخص های توسعه از وضعیت بسیار مطلوبی برخوردار است. بعد از این شهرستان، شهرستان های خلخال و نمین در وضعیت توسعه یافته، شهرستان های سرعین و کوثر نیمه توسعه یافته، شهرستان های مشگین شهر، پارس آباد و نیرکمتر توسعه یافته و شهرستان های مغان و بیله سوار در وضعیت محروم از شاخص های توسعه قرار دارند.
۲۵.

پیش بینی سایت های اسکان موقت در سناریوهای مختلف زلزله (نمونه موردی: منطقه 3 شهرداری تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مطالعات محیطی سال چهارم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۵ 113 - 126

کلید واژه ها: کیفیت زندگی روش Vicor توسعه پایدار محلات شهر یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۹۶
در دهه های اخیر عدم برنامه ریزی و آمادگی برای مقابله با عواقب زلزله در محیط های شهری که با تراکم بالای جمعیتی و ضعف زیرساخت های کالبدی و اجتماعی روبروست منجر به حجم بالای تلفات انسانی و خسارت های مالی شده است. نیاز اولیه آسیب دیدگان ناشی از زلزله داشتن یک سرپناه می باشد ایجاد مکان های مناسب جهت اسکان موقت سانحه دیدگان بعد از وقوع زلزله امکان پذیری نیست باید قبل از وقوع زلزله، مکان های مناسب را برای آسیب دیدگان زلزله فراهم کرد. تعیین میزان آسیب پذیری بافت ها شهری یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع زلزله مورد ارزیابی قرار گیرد تا فضاهای بهینه جهت اسکان موقت، بعداز وقوع زلزله های احتمالی پیش بینی شود. هدف پژوهش پیش بینی سایت های اسکان موقت در شدت های مختلف زلزله می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی است داده های مورداستفاده از نوع اسنادی و میدانی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که؛ سایت های اسکان موقت در زلزله ای با شدت 6 مرکالی هشت سایت(پارک ملت، زمین بایر واقع در قسمت جنوبی محله امانیه، فضای سبز حاشیه تقاطع کردستان و نیایش، پارک شهید چمران، پارک ونک، پارک بهشت مادران، باغ قلهک و پارک ارغوان)، در شدت 7 مرکالی چهار سایت (پارک ملت، فضای سبز حاشیه تقاطع کردستان و نیایش، پارک بهشت مادران و باغ قلهک) و در شدت زلزله ی 8 مرکالی تنها دو سایت یعنی (پارک ملت و پارک بهشت مادران) به عنوان فضاهای بهینه جهت اسکان موقت سانحه دیدگان زلزله پیش بینی شده است.
۲۶.

ارزیابی تاب آوری و توان اکولوژیکی شهر در برابر زلزله با تأکید بر مؤلفه های محیطی، نمونه موردی: منطقه 3 شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۳ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) 125 - 142

کلید واژه ها: تاب آوری توان اکولوژیکی زلزله تهران منطقه 3

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
افزایش جمعیت و رشد روزافزون شهرنشینی منجر به رشد و گسترش شهرها در مکان های نامساعد بدون توجه به پارامترهای طبیعی و بوم شناختی شده است. نبود برنامه ریزی اصولی در روند توسعه فیزیکی شهرهای کشور آسیب پذیری مجموعه شهرها را در برابر مخاطرات محیطی تشدید کرده است که هدایت آگاهانه و برنامه ریزی اصولی در جهت ایجاد پایداری محیطی را می طلبد. از این رو پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از مدل ANP در رویکردی تلفیقی با GIS، میزان تاب آوری و توان اکولوژی منطقه سه شهر تهران در برابر زلزله را در ارتباط با 8 معیار اصلی (شیب، جهات شیب، سازندهای زمین شناسی، نوع گسل، فاصله از بستر رودخانه ها، فاصله از مسیر قنات ها، کاربری اراضی و فاصله از اراضی ناپایدار به لحاظ شهرسازی) 38 زیرمعیار ارزیابی نماید. یافته های پژوهش نشان می دهد که 72/41 درصد از پهنه منطقه 3 شهر تهران از تاب آوری و توان اکولوژیکی خیلی زیاد (که بیشتر در محلات کاووسیه، امانیه، داوودیه و چالهز)، 36/12 درصد از تاب آوری و توان اکولوژیکی زیاد (که بیشتر در محلات امانیه، داوودیه و احتشامیه)، 80/13 درصد از تاب آوری و توان اکولوژیکی متوسط (که بیشتر در محله امانیه)، 11/8 درصد از تاب آوری و توان اکولوژیکی کم (که بیشتر در محلات ده ونک و داوودیه) و 98/23 درصد از تاب آوری و توان اکولوژیکی خیلی کم (که بیشتر در سطح محلات ده ونک، حسن آباد زرگنده، درب دوم، قلهک و رستم آباد) در برابر زلزله برخوردار است.
۲۷.

تحلیل فضایی تاب آوری شهر در برابر زلزله با استفاده از مدل کاندرست نمونه موردی: نواحی ده گانه منطقه یک شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال هفتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 81-102

کلید واژه ها: تاب آوری تاپسیس ویکور HAW SAW کاندرست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۹۱۶
در چند دهه اخیر زلزله به عنوان یکی از مخرب ترین مخاطره محیطی خسارت های بسیاری را به اموال و دارایی ها در نواحی شهری و اطراف آن وارد نموده است، با توجه به اینکه زلزله به عنوان نیروی محرک بیرونی ثابت است برای کاهش آسیب پذیری به افزایش تاب آوری نیاز است . بر این اساس پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت تاب آوری نواحی ده گانه منطقه یک شهرداری تهران در برابر زلزله صورت گرفته است. روش این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. قلمرو پژوهش نواحی ده گانه منطقه یک شهرداری تهران می باشد. برای تعیین اهمیت نسبی هر یک از مؤلفه ها از فرآیند تحلیل شبکه ای ( ANP ) استفاده شده است. برای رتبه بندی وضعیت تاب آوری نواحی ده گانه منطقه یک شهرداری تهران در برابر زلزله از روش های تصمیم گیری چند معیاره شامل تاپسیس، ویکور، HAW و SAW استفاده شد، سپس برای رسیدن به یک نتیجه واحد از این تحلیل ها، از مدل تلفیقی کاندرست بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که نواحی 2، 4، 5 و 3 با کسب بالاترین رتبه از تاب آوری زیادی، نواحی 7، 8 و 1 از تاب آوری متوسط، ناحیه 10 و 6 از تاب آوری کم و ناحیه 9 از تاب آوری خیلی کم در برابر زلزله برخوردار می باشد که می بایست در برنامه ریزی های آتی در اولویت برنامه ریزی قرار گیرد.
۲۸.

تحلیل فضایی سکونتگاهای شهری استان گلستان از لحاظ شاخص های شهر سالم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ 213 - 228

کلید واژه ها: ارزیابی شهرسالم پرومته استان گلستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۹۶
در دهه های اخیر اف زایش جمعیت ش هرها و رشد شهرنشینی باعث مشکلات بیشماری از جمله مشکلات تراکم رشد فزاینده شهرها،کمبود مسکن، تخری ب مک انه ای ش هری و افزایش نابرابریهای بهداشتی و اجتماعی، در مقیاس وسیع، بین ساکنان شد. دغدغه ها و نگرانی های ناش ی از این پدیده موجب گردید تا رویکردهای متعددی برای تأمین وضعیت مطلوب زندگی برای نسل های امروز و آینده مطرح شودکه یکی از این رویکردهای مهم، رویکرد شهر سالم است. از این رو بررسی و سنجش شاخص های شهر سالم در سطح نواحی مختلف( استان، شهرستان و شهر) می تواند گامی موثر در برنامه ریزی توسعه پایدار شهری باشد. لذا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سکونتگاه های شهری استان گلستان از لحاظ شاخص های شهرسالم انجام شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. جامعه آماری 14 شهرستان استان گلستان براساس آمارنامه 1390 می باشد. برای ارزیابی شهرسالم از 50 شاخص در 4 بخش بهداشتی- درمانی، محیط زیست، اجتماعی- اقتصادی و سلامت استفاده شده است. برای بیان اهمیت نسبی هریک از شاخص ها از مدل ANP و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل پرومته و تحلیل گایا استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نقاط شهری شهرستان گالیکش با امتیاز (271/0) کاملاً برخوردار، بندرگز با امتیاز(220/0) برخوردار، کردکوی(141/0)، رامیان(110/0)، کلاله(106/0) و مینودشت(033/0) نسبتاًبرخوردار، مراوه تپه(002/0-)، آق قلا(004/0-) ،ترکمن(105/0-)، علی آباد(112/0-)، گنبدکاووس(131/0-) و گمیشان(147/0-) نابرخوردار وآزاد شهر وگرگان به ترتیب با امتیاز(182/0-) و(197/0-) شهرستان های کاملاً نابرخوردار از شاخص های شهر سالم در استان گلستان می باشند.
۲۹.

ارزیابی تاب آوری کالبدی شهر در برابر زلزله های احتمالی؛ نمونه موردی: منطقه یک شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال دوم زمستان ۱۳۹۶شماره ۴ (پیاپی ۸) 11 - 26

کلید واژه ها: تاب آوری شهر زلزله FuzzyANP منطقه یک شهرداری تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۲۹۹
در دهه های اخیر خسارت های فراوان ناشی از زلزله به محیط و کالبد شهرها موجب شده است تا مفهوم تاب آوری برای کاهش آثار زیانبار زلزله بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاب آوری کالبدی منطقه یک شهر تهران در برابر زلزله های احتمالی صورت گرفته است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع کاربردی است. جهت تحلیل داده ها؛ ابتدا در محیطGIS اقدام به مدل سازی براساس نتایج حاصل از فرایند تحلیل شبکه ی(ANP) شد با تلفیق لایه های مؤثر در تاب آوری محدوده موردمطالعه، نقشه تاب آوری کلی منطقه استخراج شد. در مرحله بعد با فازی سازی نقشه تاب آوری کلی، سناریوهای زلزله در شدت های مختلف طراحی و بر روی نقشه تاب آوری کلی منطقه اعمال شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که در زلزله ای با شدت 6 ریشتر، 13/11 درصد از سازه های منطقه یک در دامنه تاب آوری کم و خیلی کم قرار می گیرند که به جزء محلات کامرانیه و دزاشیب بقیه قسمت های منطقه با آسیب پذیری جدی مواجه نمی شود. در زلزله ای با شدت 7 ریشتر، 39 درصد سازه های در دامنه تاب آوری کم و خیلی کم قرار می گیرند که بیشتر این سازه ها در محلات دربند، کامرانیه، کاشانک، دزاشیب و سوهانک می باشند. در زلزله ای با شدت 8 ریشتر، 29/52 درصد سازه ها با خطر جدی مواجه می شوند در این شدت از زلزله تقریباً تمامی بافت های روستایی از جمله ده دربند، ده امامزاده قاسم، ده درآباد، ده جماران، ده دزاشیب، ده سوهانک، ده چیذر، ده ازگل، ده اوین و ده تجریش در دامنه تاب آوری خیلی کم قرار می گیرد. در زلزله ای با شدت 9 ریشتر، دو دامنه تاب آوری کم و خیلی کم 45/67 درصد سازه منطقه را به خود اختصاص می دهند که بیشترین این سازه ها در نواحی 1، 3، 4، 5 و 8 منطقه قرار دارند.
۳۰.

سنجش توزیع فضایی مؤلفه های صنعتی ازنظر برخورداری از سطوح توسعه. نمونه موردی: شهرستان های استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۸ 115 - 132

کلید واژه ها: توسعه صنعتی Copeland SAW TOPSIS استان اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
در دهه های اخیر دستیابی به رشد و توسعه پایدار، یکی از مباحث عمده کشورها به ویژه کشورهای درحال توسعه است. کشورهای درحال توسعه به منظور جبران عقب ماندگی ها، رهایی از فقر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و غیره و برای رسیدن به توسعه ای معتدل و همه جانبه که بتواند به بهبود وضع زندگی همه مردم منجر شود، به شناخت صحیح پتانسیل ها، توان ها و محدودیت ها در تمامی زمینه ها و مناطق خود نیاز دارند. در این زمینه، بخش صنعت یکی از مهم ترین عواملی است که تأثیر و توان زیادی در تمرکز جمعیت و فعالیت های مختلف و درنتیجه تسریع روند رشد و توسعه دارد. پژوهش حاضر با استفاده از 22 شاخص مربوط به بخش صنعت و معدن بدنبال سنجش توزیع فضایی مؤلفه های صنعتی شهرستان های استان اردبیل ازنظر برخورداری از سطوح توسعه با استفاده از تکنیک ادغام می باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد. داده های این پژوهش به روش اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها ابتدا از مدل های تاپسیس، الکتر و ساو استفاده شده درنهایت از تکنیک کپلند جهت ادغام بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین شهرستان های استان ازلحاظ برخورداری از شاخص های صنعتی اختلاف قابل ملاحظه ای وجود دارد. نتایج حاصل از تکنیک تلفیقی کپلند نشان می دهد که شهرستان های اردبیل، مشگین شهر و خلخال توسعه یافته، شهرستان های نمین، کوثر و پارس آباد نسبتاً توسعه یافته و شهرستان های نیر، گرمی و بیله سوار جزء شهرستان های محروم استان می باشند.
۳۱.

تحلیل فضایی رقابت پذیری سکونتگاه های شهری استان های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال هفتم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴ 153 - 168

کلید واژه ها: رقابت پذیری اجتماعی زیست محیطی اقتصادی ا ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۷۴
دهه های پایانی قرن 20 و آغاز قرن21 با نوعی فرایند همگرایی مشخص می شود که از آن با عنوان جهانی شدن یاد می شود. روند جهانی شدن و تأثیر آن بر شهرها ازجمله موارد مهمی است که در دنیای امروزی از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از موضوعات مهم این روند، پدید آمدن رقابت بین شهرهای مختلف است. عمده مطالعاتی که تاکنون در مورد رقابت پذیری شهری، انجام گرفته است بر بعد اقتصادی تأکید کرده اند. اما باید توجه داشت که با توجه به مباحث توسعه پایدار، رقابت پذیری دارای ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است. در مطالعه حاضر، ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی رقابت پذیری شهری باهدف اندازه گیری رقابت پذیری31 استان ایران موردبررسی قرارگرفته است. این پژوهش، ازنظر هدف، از نوع پژوهش های کاربردی و ازنظر ماهیتی، از نوع تحلیلی- توصیفی می باشد. جامعه ی آماری شامل کلیه ی استان های کشور در سال 1390 است. جهت تحلیل رقابت پذیری استان ها از 56 شاخص استفاده شده است. مدل به کار گرفته شده در این پژوهش ویکور و ساو می باشد. نتایج حاصل از مدل ویکور و ساو با تکنیک میانگین رتبه ها ادغام شده و به پنج گروه با توان رقابت پذیری بسیار بالا، بالا، متوسط، پایین و بسیار پایین تقسیم گردید. نتایج حاصل از تکنیک ادغام نشان می دهد که استان های تهران، البرز و خراسان جنوبی از توان رقابت پذیری بسیار بالا، استان های خراسان رضوی، قم، خوزستان، سیستان، اصفهان و فارس از رقابت پذیری بالا، استان های کردستان، آذربایجان شرقی، اردبیل، لرستان و آذربایجان غربی از رقابت پذیری متوسط، استان های مرکزی، کرمان، هرمزگان، بوشهر، خراسان شمالی، زنجان، همدان، کرمانشاه و گیلان، از رقابت پذیری پایین و استان های گلستان، یزد، مازندران، کهکیلویه و بویراحمد، قزوین، چهارمحال بختیاری، ایلام و سمنان از توان رقابت پذیری بسیار پایین برخوردار می باشند.
۳۲.

مکانی ابی بهینه توسعه فیزیکی شهر مراغه با تاکید بر پایداری شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۹ 15 - 31

کلید واژه ها: مکانیابی بهینه توسعه فیزیکی پایداری شهری مراغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۰۷
گسترش افقی و بی برنامه شهرها با افزایش جمعیت و رشد روزافزون شهرنشینی منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت وسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در نواحی پرشیب شده است. استفاده غیراصولی و بدون برنامه از زمین و تغییر کاربری ها بدون توجه به ظرفیت های محیطی موجب از بین رفتن تعادل و توازن محیط زیست شهرها گردیده است و توسعه پایدار شهری را دچار چالش نموده است. پژوهش حاضر جهت مدیریت و برنامه ریزی رشد شهر و کاهش اثرات نامطلوب اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، به مکانیابی جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر مراغه پرداخته است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی باهدف کاربردی می باشد. پژوهش حاضر ضمن بررسی و تحلیل تنگناهای محیطی و انسانی در جهت رشد فیزیکی شهر مراغه، با استفاده از روش AHP و GIS درصدد یافتن پهنه های بهینه به منظور توسعه فیزیکی آتی شهر مراغه است. شاخص های مؤثر در توسعه فیزیکی با استفاده از روش محاسباتی AHPکه توسط کارشناسان خبره امتیازدهی شده بودند مورد تحلیل قرار گرفت، وزن معیارها حاصل ازExpert Choice در لایه های مؤثر در توسعه فیزیکی شهر اعمال شد، درنهایت با تلفیق لایه های در محیط GIS نقشه جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر استخراج گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد شهر مراغه در توسعه فیزیکی خود از هیچ گونه الگویی تبعیت نکرده است این شهر به دلیل محصور بودن در بین ارتفاعات بلند، باغات درجه یک، رودخانه صوفی چای، راه آهن، اراضی نظامی، گسترش حاشیه نشینی در پیرامون خود و همچنین حالت گودی بودن شهر و مشکل دفع آب های سطحی، تنها دو گزینه بعنوان جهات مناسب توسعه فیزیکی پیش رو دارد؛ یکی در قسمت مرکزی شهر که دارای زمین های خالی با بافت های روستایی پراکنده است و دیگری اراضی نیمه هموار و تپه ماهوری واقع در غرب و جنوب غربی شهر می باشد.
۳۳.

تحلیل بافت شهری با استفاده از روش ترانسکت، نمونه موردی: شهر ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۷ 45 - 66

کلید واژه ها: بافت شهری شهر ارومیه توسعه شهری روش ترانسکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵ تعداد دانلود : ۹۹
  بررسی بافت شهر، وضعیت و تراکم فضاهای ساخته شده و فضاهای باز موجود در شهر را مشخص می سازد و در تصمیم گیری های نهایی به منظور توزیع بهینه خدمات و ارتقاء کیفیت فضاهای شهری نقش تعیین کننده ای دارد. این پژوهش با هدف بررسی بافت شهری ارومیه به منظور ارزیابی وضعیت فضای باز عمومی و سبز در مقایسه با فضاهای ساخته شده و توده ها انجام شده است. جهت تحلیل داده ها و بررسی کمی وضعیت بافت شهر ارومیه از روش Transect که عمدتاً در تحلیل های اکولوژی منظر استفاده می شود بهره گرفته شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. قلمرو پژوهش شهر ارومیه می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در ترانسکت (T1)که از شمال غرب تا جنوب شرق شهر، فضایی های ساخته شده بین قطعات 60تا 100 متراکم، نقضان فضاهای سبز به جزء در قطعات 80 تا100 و کمبود فضاهای باز به جزء در قطعات 34و 63 نمایان است. در ترانسکت (T2) که از غرب تا شرق شهر، قسمت غربی بالاترین تراکم اراضی ساخته شده و قسمت شرقی بالاترین تراکم اراضی کشاورزی و باغات را دارد در بخش مرکزی نیز بین قطعات 30تا80 نقضان شبکه معابر وجود دارد. در ترانسکت (T3) که از جنوب غرب تا شمال شرق شهر، تراکم فضاهای ساخته شده در مرکز شهر به 85 درصد افزایش یافته، نقضان شبکه معابر، کمبود اراضی کشاورزی و فضاهای سبز و باز به ویژه در بخش میانی ترانسکت ها 15تا76 نمایان است. در ترانسکت (T4) که از جنوب تا شمال شهر، تراکم فضاهای ساخته شده در بین قطعات بخش مرکزی 40 تا 60 افزایش یافته و کمبود فضاهای سبز و باز به وضوح آشکار است. در یک جمع بندی کلی می توان گفت سیمای شهر ارومیه متشکل از سه نوع بافت شامل؛ بافت مرکز متراکم با حداقل فضاهای باز و سبز و حداکثر ساخت وساز، بافت حاشیه قسمت مرکزی که در آن از تراکم ساخت وسازها تا حدودی کاسته شده، و بافت حاشیه ای متشکل از اراضی ساخته نشده و بایر و باغات و اراضی کشاورزی است. به این ترتیب از مرکز شهر به سمت طرفین از میزان سطوح ساخته شده کاسته می شود.
۳۴.

ارزیابی تحلیل وضعیت توسعه یافتگی فضای ملی بر مبنای بخش های 15 گانه اقتصادی (مطالعه موردی: مناطق 1، 2، 8 و 9)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره اول بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ 24 - 39

کلید واژه ها: توسعه یافتگی شاخص های اقتصادی تحلیل شبکه پرومته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۷۰
ضرورت توسعه یکپارچه و متوازن در کشورهای جه ان سوم از جمله ایران، شناخت ویژگی های نواحی مختلف و نابرابری بین  آن ها را اجتناب ناپذیری نموده است. شناخت وضع ی ت موجود مناطق از لحاظ شاخص های توسعه و مقا ی سه آن ها با ی کد ی گر، اول ی ن مرحله در برنامه ریزی های منطقه ای و ا ی جاد تعادل و تأمین عدالت اجتماع ی ب ی ن مناطق بشمار می رود . از این رو پژوهش حاضر باهدف سنجش سطوح توسعه یافتگی درون منطقه ای استان های مناطق(1، 2، 8 و 9) کشور به لحاظ ابعاد اقتصادی انجام شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی با هدف کاربردی است. در این پژوهش برای وزن دهی به شاخص های مورد پژوهش از مدل ANP و جهت تجزیه وتحلیل داده ها از روش های تصمیم گیری چندمعیاره پرومته و گایا استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در مناطق(1، 2، 8 و 9) کشور، استان های آذربایجان شرقی، مازندران، فارس و کرمان با کسب رتبه اول از وضعیت اقتصادی مطلوب، و استان های اردبیل، گلستان، کهکیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان با کسب رتبه های آخر از وضعیت اقتصادی بسیار ضعیفی برخوردار می باشند. همچنین یافته های این پژوهش نشان می دهد که بین مرکزیت منطقه ای و جذب امکانات اقتصادی رابطه معناداری وجود دارد. به طوری که در منطقه یک(استان آذربایجان شرقی)، در منطقه 2 (استان مازندران)، در منطقه 8 (استان فارس) و در منطقه 9 (استان کرمان) در مرکزیت منطقه خود قرار گرفته اند که نسبت به استان های همجوار خود از وضعیت اقتصادی مطلوبی برخوردار بوده اند. بررسی تفاوت های بین منطقه ای نیز نشان می دهد که به لحاظ شاخص های توسعه اقتصادی منطقه 2 رتبه اول، منطقه 1 رتبه دوم، منطقه 8 رتبه سوم و منطقه 9 رتبه آخر را به خود اختصاص داده اند. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که در جهت دستیابی به توسعه متعادل فضایی در استان های مناطق(1، 2، 8 و 9) می بایستی در برنامه های آتی آمایش ملی، استان های اردبیل، گلستان، کهکیلویه و بویر احمد و سیستان و بلوچستان از اولویت بسیار بالا، استان هرمزگان از اولویت بالا، استان های آذربایجان غربی، گیلان و بوشهر از اولویت متوسط، استانهای کرمان و فارس از اولویت ضعیف و استان های آذربایجان شرقی و مازندران از اولویت خیلی ضعیف برخوردار باشند.
۳۵.

ارزیابی شاخص های توسعه پایدار شهری، پژوهش موردی: شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 117 - 130

کلید واژه ها: عدالت فضایی توسعه پایدار مدلVIKOR کهگیلویه و بویراحمد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۰۰
امروزه دست یابی به توسعه پایدار شهری، به یکی از اهداف برنامه ریزان و مدیران شهری تبدیل شده است. به طوری که از این طریق بتوانند، از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، به اهداف موردنظر خود دست پیدا نمایند. به همین منظور، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی سطوح پایداری شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد به لحاظ برخورداری از شاخص های پایداری شهری با تأکید بر ابعاد اجتماعی، کالبدی و خدمات شهری می باشد که در قالب سه شاخص کلی و 22 شاخص فرعی صورت گرفته است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. قلمرو مطالعه، شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد. در این پژوهش، شاخص ها مورد بررسی با استفاده از مدل ANP توسط کارشناسان خبره وزن دهی شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و رتبه بندی و تعیین درجه پایداری شهرستان ها، از روش تصمیم گیری چند معیاره ویکور استفاده شد. بر اساس مدل ویکور، شهرستان های مذکور در سه دسته توسعه یافته، نسبتاً توسعه یافته و محروم از توسعه، دسته بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد که شکاف بین توسعه یافته ترین شهرستان (بویراحمد) با محروم ترین شهرستان (لنده)، کاملاً مشهود بوده و نشان می دهد توزیع فضایی خدمات و امکانات، برنامه ریزی و سیاست گذاری در جهت عدالت نبوده است. به همین جهت، روند توسعه در سطح شهرستان های استان کهگیلویه و بویراحمد  نابرابر می باشد. بنابراین، مسئولان استان باید سیاست گذاری های خود را متوجه نواحی محروم و کمتر توسعه یافته کنند تا شکاف موجود بین نواحی را برای رسیدن به پایداری کاهش دهند.
۳۶.

رتبه بندی شهرستان های استان مازندران بر اساس زیرساخت های گردشگری با روش های تصمیم گیری چند معیاره(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰ 99 - 120

کلید واژه ها: رتبه بندی زیرساخت های گردشگری تصمیم گیری چند معیاره استان مازندران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۹۱
امروزه گردشگری پایدار در بسیاری از کشورها، به منزله نمادی از هویت فرهنگی و یکی از بخش های مهم اقتصادی محسوب می گردد. . سیاست گذاران توسعه در کشورهای جهان، گردشگری را روشی مطمئن با چشم انداز روشن برای   توسعه پایدار معرفی کرده اند. ازجمله موانع توسعه پایدار گردشگری، در اکثر نواحی توزیع نامناسب و نابرابر زیرساخت های گردشگری است که موجب آسیب به نقاط پرجاذبه و محروم ماندن دیگر نواحی از مزایای گردشگری است. سطح بندی نواحی گردشگری معیاری برای تعیین مرکزیت و همچن ین تعی ین زیرساخت های موردنیاز و تعدیل نابرابری بین نواحی است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سطح بندی شهرستان های استان مازندران به لحاظ برخورداری از زیرساخت گردشگری انجام شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. جامعه آماری کلیه شهرستان های استان مازندران تا سال 1393 می باشد. در این پژوهش، جهت رتبه بندی شهرستان ها، 10 شاخص مربوط به زیرساخت های گردشگری انتخاب گردیدند و با استفاده از مدل AN P ضریب اهمیت هر یک از زیرساخت ها محاسبه شده و به وسیله تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS ، VICOR   اقدام به رتبه بندی شهرستان ها ازلحاظ دسترسی به زیرساخت های گردشگری شد . درنهایت با استفاده از تکنیک ادغام میانگین رتبه ها کلیه شهرستان ها در قالب پنج طبقه، رتبه بندی گردیدند. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده برای سطح بندی شهرستان ها ، ، شهرستان های آمل، ساری، بابل به ترتیب در سطح یک تا سه از نظر دار ا بودن زیرساخت های گردشگری قرار دارند و شهرستان های گلوگاه، میاندرود و سیمرغ جزء پایین ترین شهرستان ها از لحاظ برخورداری از زیرساخت گردشگری می باشند.
۳۷.

امکان سنجی ضریب عمران پذیری روستاهای شهرستان گرمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۳ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۴۳) 379 - 393
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۶۷
شناسایی منابع و پتانسیل های موجود، مرحله اول برای هر برنامه ریزی محسوب می شود. بدون مشخص کردن منابع، شناخت پارامترهای مربوط به منطقه برنامه ریزی امکان پذیر نخواهد بود. عوامل طبیعی و انسانی مانع اصلی توسعه مناطق هست، با توجه به اینکه عوامل طبیعی تا حدودی خارج از کنترل می باشند، عامل انسانی و تصمیمات انسانی مهم ترین عامل توسعه محسوب می شوند. تصمیمات انسانی زمانی می تواند متضمن رشد و توسعه باشد که از وضع موجود منطقه شناخت کافی داشته باشد. ازاین رو پژوهش حاضر باهدف امکان سنجی ضریب عمران پذیری روستاهای شهرستان گرمی با استفاده از تکنیک ضریب عمران پذیری انجام شده است. رویکرد حاکم در این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاهای بالای 300 نفر جمعیت شهرستان گرمی می باشد. شاخص های مورد بررسی شامل وضعیت جمعیتی، بهداشتی- درمانی، فرهنگی و ورزشی، آموزشی، اداری، تأسیسات زیربنایی، خدمات و بازرگانی، ارتباطات و حمل ونقل می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که روستای قره آغاج پایین با ضریب عمران پذیری 667/6 از ضریب عمران پذیری بسیار بالا و روستای لکوان با ضریب عمران پذیری 108/0 از ضریب عمران پذیری بسیار پایین برخوردارند. در مجموع از 45 روستای مورد مطالعه 18 روستا ضریب عمران پذیری بسیار پایین، 20 روستا ضریب عمران پذیری پایین، 6 روستا ضریب عمران پذیری بالا و 1 روستا ضریب عمران پذیری بسیار بالایی دارد. در نهایت با استفاده از ضریب پراکندگی ضریب عمران پذیری بخش های سه گانه شهرستان گرمی محاسبه شد که براساس آن بخش انگوت با امتیاز 046/1، موران با امتیاز 654/0 و مرکزی با امتیاز566/0 به ترتیب در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند.
۳۸.

سنجش عوامل مؤثر بر رشد شهری با تاکید بر تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک (مطالعه موردی: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳۶ 39 - 60
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۶۳
گسترش افقی و بی برنامه شهرها متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت، منجر به، کمبود زمین، تغییر اراضی مجاور به ساخت وسازهای شهری و ایجاد زاغه هایی در مکان های نامساعد طبیعی گشته است. شهر تبریز طی دهه های اخیر رشد و گسترش کالبدی سریعی را تجربه نموده است. رشد بی رویه شهری باعث تخریب اراضی باغی مرغوب اطراف شهرها، ایجاد زاغه هایی در نواحی پرشیب و بر روی گسل تبریز، ترافیک و انواع آلودگی ها شده است. برای مدیریت و برنامه ریزی رشد شهر و کاهش اثرات نامطلوب آن شناخت عوامل مؤثر بر تغییرات کاربری زمین و رشد شهری ضروری می باشد. در پژوهش حاضر مدل رگرسیون لجستیک به عنوان یک مدل اطلاعات محور توانایی بالایی در دخیل کردن متغیرهای زیاد دارد جهت تحلیل الگوهای گسترش شهر و روابط بین رشد شهری و عوامل محرکه آن مورد استفاده قرارگرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. در این تحقیق، ابتدا با استفاده از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای طی دوره 22 ساله (1390-1368) با استفاده از روش حداکثر احتمال تغییرات پوشش/کاربری زمین شهر تبریز و اراضی اطراف کشف و تحلیل شد. سپس 14 متغیر مستقل یا عوامل محرکه رشد شهری و متغیر وابسته یا رشد شهری صورت گرفته طی 22 سال اخیر مورد آزمون قرار گرفتند. مدلسازی برای دو دوره 1390 و 1412 صورت گرفت. ابتدا با استفاده از داده های سال 1368رشد شهری برای سال 1390 مدلسازی شد مطابقت بالای نقشه خروجی سال 1390 با نقشه کاربری زمین واقعی سال 1390 صحت مدلسازی را مورد تأیید قرارداد.          در نهایت رشد و گسترش شهر برای سال 1412 مدلسازی شد نتایج نشان می دهد که احتمال گسترش شهر به سمت جنوب شرق یا جاده تهران و شمال غرب (بطرف مرند و مرز بازرگان) و جنوب غرب (بطرف آذرشهر) بیشتر از نواحی دیگر می باشد. جهت اعتبارسنجی مدلسازی و شناخت میزان تأثیرگذاری عوامل مؤثر در رشد شهری از روش ROC استفاده گردید نتایج نشان دهنده تأثیر بالای فاصله از باغات و اراضی شهری و در مرحله بعد متغیرهای اراضی بایر و باغات در رشد شهر طی 22 سال اخیر می باشد.
۳۹.

طراحی الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی با رویکرد آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن و علوم اجتماعی سال ۴ تابستان ۱۴۰۳شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 36 - 71

کلید واژه ها: شهر طیب الگوی قرآنی راهبردها آینده پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۹
طراحی، برنامه ریزی و ایجاد شهر طیب اسلامی که متشکل از اصول و ارزش ها اصیل اسلامی قرآنی است، می تواند زمینه رشد و کمال به سمت جامعه مطلوب و آرمانی را فراهم سازد. در چند دهه اخیر هجوم الگوهای مدرنیته غربی و کاربست آن در شهرهای کشورهای اسلامی، فضای شهرهای کشور را با بحران بی هویتی مواجه ساخته است. برای مقابله با هجوم فرهنگ بیگانه و رفع مشکلات پیش آمده در فضا شهرهای کشور، احیای شهر طیب اسلامی و بازگشت به معیارهای اصیل اسلامی قرآنی در ساختار شهرهای کشور راهبردی ضروری است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی با رویکرد آینده پژوهی انجام شده است. روش پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش 70 نفر از افراد متخصص و اساتید در سطح دانشگاه ها و حوزه های علمیه نقاط مختلف کشور است. جهت تحلیل الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی،36 شاخص مهم با استفاده از آیات قرآنی استخراج و موردبررسی قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل شاخص های موردپژوهش و تعیین راهبردهای کلیدی مؤثر در طراحی الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی از نرم افزار MICMAC استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد از 36 مؤلفه بررسی شده در تحقیق حاضر، 12 معیار (پشتکار و اراده احیای شهر طیب، رونق عبادت در شهر، گسترش تقوا و معنویت در شهر، کمک به محرومان و مستضعفان، گسترش علم و فن آوری در شهر، کرامت انسانی و حقوق شهروندی، برقراری عدالت، پرهیز از شایعه پراکنی و سوءظن، تأمین امنیت و آرامش، رونق اقتصادی و رفاه عمومی، شهر اخلاق مدار و رهبریت صالح) به عنوان عوامل کلیدی مؤثر بر طراحی الگوی قرآنی شهر طیب اسلامی انتخاب شده اند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان