فرشته دارابی

فرشته دارابی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۳ مورد از کل ۱۳ مورد.
۱.

تحلیل محتوایی روایات تمثیلی خداشناسی در کتاب کافی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تمثیل کتاب کافی خداشناسی روایات تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۶۴
انسان با فطرتی پاک و خدا آشنا پا به عرصه حیات زمینی می گذارد؛ اما به تدریج غبار فراموش بر روی آن شناخت ازلی می نشیند. ازاین رو انسان سرگردان در میان مکاتب بشری در تلاش برای واکاوی شناخت خداوند در ساحل امن و مطمئن؛ روایات و نسخه ای ائمه اطهار(ع) است. بزرگوارانی که خداوند را با چشم عقل و قلب مشهود کردند. در لسان معصومین(ع) با استفاده از تمثیل این قالب بیانی ملموس، متصور مادی و محسوس راهگشای بهتری برای شناخت بشری در انتقال مفاهیم معنوی و والا می باشد. به همین جهت پژوهش حاضر با روش کتابخانه ای- اسنادی تمثیل هایی که به تصویرسازی از توصیف خداوند و راه های رسیدن به رضایت الهی است از کتاب شریف کافی استخراج کرده سپس با روش تحلیل محتوا به بررسی ساختار و محتوای این تمثیلات پرداخته است. یک دسته از تمثیلات به توصیف خداوند در قالب طبیب، معلم و نور و دسته دیگر راه های رسیدن به خداوند را در قالب قله و کلید امور معرفی کرده است.
۲.

تحلیل شناختی استعاره های مفهومی در کتاب کافی بر مبنای الگوی لیکاف و جانسون(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: استعاره مفهومی کتاب کافی الگوی لیکاف و جانسون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۸ تعداد دانلود : ۸۴۲
پژوهشگران معاصر پس از انتشار کتاب استعاره هایی که با آنها زندگی می کنیم، اثر لیکاف و جانسون، نظریه ایشان را مبنای کار خود قرار دادند. استعاره با این رویکرد، فرایندی ذهنی و انتزاعی محسوب می شود. با توجه به اینکه در متون دینی بیشترین فراوانی در مفاهیم انتزاعی وجود دارد، بی شک مهم ترین منبع جهت دست یابی به روایت های معصومان‰، کتاب شریف کافی است. شیخ کلینی این کتاب را بر سبک جوامع حدیثی گردآوری کرده است؛ بدین صورت که در بردارنده مفاهیم و موضوعات مختلفی است. نگارندگان مقاله با روش کتابخانه ای- اسنادی برمبنای نظریه ارائه شده توسط لیکاف و جانسون، ابتدا استعاره ها را از سراسر کتاب کافی استخراج کرده و سپس با روش تحلیل محتوا، میزان بهره گیری معصومان‰ از این ابزار بیانی و ذهنی را در موضوعات مختلف به دست آوردند. در نهایت نیز به تحلیل پیکره ای و معرفی پربسامدترین حوزه های مبدأ و  مقصد پرداخته شد.
۳.

واکاوی شاخص های بارز سلامت رفتاری در تمدن اسلامی با رویکردی بر قرآن و حدیث

نویسنده:

کلید واژه ها: تمدن اسلامی سلامت رفتاری شاخص های تمدنی اجتماع ارزش های دینی و هنجارهای قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۴۹
هر تمدنی با توجه به نوع جهان بینی و مبانی که دارد؛ تیپ رفتاری خاصی را در بین افراد مدنی خویش اشاعه می دهد، تمدن اسلامی نیز، از این قاعده مستثنی نیست. تیپ رفتارهای حاکم بر این تمدن آسمانی در عین حالی که معطوف به رفتارهای عقلانی است به هدف های عالی و ارزشمند مادی و معنوی نیز، آراسته است. خصیصه و ویژگی های که عامل تمایز رفتار افراد این تمدن عظیم از دیگر تمدن ها گشته در صورتی که به درستی نهادینه گردند، پرتو افکنی شان زمان و مکان را درنوردیده و طلیعه دار می گردند.این پژوهش در عین حال که از روش کتابخانه ای- اسنادی استفاده شده با تکیه بر روش کیفی از نوع تحلیل محتوای استنباطی در پی آن است که با پردازش دقیق از واژه رفتار در زبان عربی و اصطلاح تمدن، به بازشناسی شاخص های بارز رفتاری افراد در تمدن اسلامی با استناد به آموزه های روح بخش ثقلین بپردازد شاخص های که در بین تمامی اقشار تمدن اسلامی ثابت و بدون تغییر هستند.
۴.

بررسی و مقایسه امثال در قرآن کریم و عهد جدید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امثال قرآن کریم عهد جدید تمثیل تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۵ تعداد دانلود : ۴۵۰
مراد از مثل در این پژوهش، خلاصه شده داستان در قالب تشبیه است. درحقیقت مثل، نوعی استدلال در خدمت اثبات موضوعی است که عموماً ذهنی و عقلی است. مثل، ترسیم خیال است که در وهم حالت تجسد پیدا می کند؛ به گونه ای که شنونده شخصاً در معرکه حضور دارد. حوادث را از نزدیک مشاهده می کند. بدون تردید خداوند از پنهانی های روان بشری آگاه و مطلع است؛ به همین دلیل مثل های دینی به مراتب بهتر از دیگر امثال بیان کننده حقایق پنهانی و غیرمادی است. مثل های دینی با ایجاد مشابهت و همگونی میان معانی معقول و اشیای محسوس به معانی تجسم می بخشند تا از رهگذر آن معانی دینی هرچه بیشتر به فهم و ادراک مخاطبان نزدیک تر شوند.این پژوهش از روش کتابخانه ای - اسنادی استفاده شده و با تکیه بر روش کیفی از نوع تحلیل محتوایی - استنباطی در پی آن است تا گامی هر چند اندک برای بسترسازی در زمینه گفتگوی ادیان بردارد؛ به همین دلیل در این پژوهش در وهله نخست موضوعات امثال قرآن کریم و عهد جدید بررسی شده است؛ بدین صورت که بیشترین تعداد امثال در قرآن به مسئله توحید و شرک و در عهد جدید به توصیف ملکوت خداوند اختصاص دارد و از لحاظ اقسام مثل، مثل های قرآنی تنوع بیشتری نسبت به مثل های عهد جدید دارند و به ترتیب در قرآن، رمزی، قیاسی، فردی، تاریخی و توصیفی اند؛ اما در عهد جدید به صورت رمزی، توصیفی، قیاسی و تاریخی اند. مراد قسم مثل فردی است، امثال به فردی، رمزی، قیاسی، تاریخی و ...
۵.

اثربخشی نکوهش دنیاگرایی در تربیت افراد با محوریت تمثیلات کتاب کافی و قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دنیاگرایی تربیت تمثیل کافی عناصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹ تعداد دانلود : ۱۱۷
تربیت قرآن کریم، انبیاء و اولیاء مبتنی بر اصل مهم انسان ساز دنیاگریزی است.ائمه(ع) با نگرشی روان شناسانه و حکیمانه به دنیا، در قالب تمثیل هایی تصاویری زیبا و در عین حال هشداردهنده از آن به سالکان کوی ارائه می دهند که به راستی تحسین آمیز و تأمل برانگیز هستند. قطعاً این نوع نگرش تنها از معصومین(ع) ساخته است؛ زیرا تنها ایشان تربیت یافته مکتب الهی و صاحب سر خدایی می باشند. ائمه(ع) آنچنان دنیا را به نقد می کشند و زوایای نهفته آن را بر ملا می سازند که آدمی سخت به شگفت می آید. ایشان جهان را با همه بزرگی و پهناوری اش خرد و ناچیز می انگارد و با تعابیری حیرت آور از آن یاد می کنند. در توصیف و تبیین چهره پشت پرده آن، تمثیلاتی نیکو به کار می گیرند. از این رو پژوهش حاضر برای یافتن تمثیلات دنیاگریزی در لسان معصومین(ع)، کتاب «کافی» را محور پژوهش قرار دادند؛ زیرا کتاب «کافی» جامع ترین و معتبرترین کتاب روایی عالم تشیع می باشد.
۶.

معناشناسی واژه ی جمود در قرآن کریم

کلید واژه ها: قرآن جمود معناشناسی تحجر تعصب حمیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۳۱۸
با توجه به اهمیت و کاربرد واژه «جمود» در ادبیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر حاضر، واکاوی معنای آن از منظر قرآن کریم موضوعی پر اهمیت به شمار می رود. این پژوهش برآن است تا با رویکردی معناشناسانه، به واکاوی معنای جمود و دیگر واژگان مرتبط با آن در قرآن کریم بپردازد؛ تا با کشف معانی و مصادیقی نو در قرآن کریم، معنای جامع تری از جمود به دست آید. در این تحقیق ضمن بازشناسی مفهوم لغوی جمود و واژگان داخل در دایره معنایی آن، واژگان جانشین، همنشین و مصداقی آن مورد بررسی قرار گرفته اند که هر کدام بیانگر بخشی از مفهوم قرآنی جمود می باشند. با این بررسی مشخص شد که مفاهیم مرتبط به جمود به دو دسته حقیقی و مجازی قابل تقسیم است. واژگان مرتبط با آن مانند حمیت، تعصب، تحجر و قساوت قلب، دارای معنایی قریب به واژه ی جمود می باشند. پژوهش حاضر باروش تحلیلی انجام شده است.
۷.

میزان اعتبار راویان عامه از دیدگاه علمای شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: راویان اهل سنت اعتبار راویان مبانی رجالیان توثیق راویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۳
برخی از علمای شیعه در راه قبول روایت و خبری که از رسول خدا(ص) و یا أئمه طاهرین (ع) به آنها می رسد، شیعی مذهب بودن راوی آن حدیث را شرط نمی دانند، بلکه برای ایشان وثوق به راوی کفایت می کند. مؤید این مطلب، تاریخ علمای شیعه است که به این موضوع از نظرگاه های مختلفی نگریسته اند تا جایی که گاه نظریات متضادی در باره توثیق و عدم توثیق راویان عامه بیان داشته اند.این پژوهش در پی آن است که با روش کتابخانه ای اسنادی و به شیوه توصیفی _ تحلیلی به واکاوی دیدگاه های علمای شیعه در باره اعتبار راویان اهل سنت از  دوره متقدمین تا زمان معاصر بپردازد. با تأمل در کتب علمای متقدم توثیقات خاص و عامی در باره راویان عامی مذهب به دست می آید. در کتب علمای متأخر نیز  به تبعیت از علمای متقدم، برای برخی از راویان عامه توثیق های عام و خاص بیان شده است و آنها با شواهد و مدارکی به تحلیل مرویاتشان پرداخته، جهت صحت آنها را بیان نموده اند. پژوهش حاضر با کنار هم گذاشتن جنبه های مختلف مبانی هر دو طیف علمای شیعه به جامعیتی از شواهد دست یافته است. در پایان نیز با بررسی برخی از مهم ترین منابع رجالی و روایی شیعی، آماری از تعداد روایان موثق اهل سنت بیان کرده است. 
۸.

معناشناسی واژه لعن در قرآن کریم

کلید واژه ها: لعن عذاب مصادیق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۹ تعداد دانلود : ۶۰۰۸
این پژوهش بر آن است تا معنای واژه لعن را از دیدگاه لغت شناسان و مفسران بررسی نماید. در این پژوهش ضمن بررسی معنای لغوی لعن از دیدگاه لغت شناسان و مفسران، به بازشناسی مفهوم واژه لعن با واژه های هم نشین و جانشین در آیات به کار رفته می پردازد. از جمله نتایج مهم این تحقیق آشکار شدن معانی و مصادیق متعدد این واژه در قرآن کریم و ارتباط نزدیک آن با عذاب و مصادیق عذاب و ارتباط تنگاتنگ آن با افراد موصوف به صفت کفر، شرک، نفاق است. در این مقاله قرابت معنایی این واژه، با معنای واژه هایی مانند عذاب و ارتباط نزدیک لعن با مفاهیم «بهله» و «رجیم» نیز آشکار می شود.
۹.

ارائه مدل ارزیابی شهر اسلامی با رویکردی بر شاخص های بارز شهر اسلامی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاخص های شهر هویت اسلامی شهر نظام مند ارزیابی روش ساده وزنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷ تعداد دانلود : ۳۶
هر چند واژه ی شهر و شهرنشینی، تاریخی به درازای عمر بشر دارد، اما هیچ شهری در گذر زمان توانِ ماندگاری را نداشته، مگر این که دارای هویت فرهنگی مشخص بوده باشد. دین اسلام با توجه به صبغه ی فرهنگی برجسته ای که دارد؛ از همان آغاز تأثیرگذاری خویش، هویت یابی اسلامی را بر پایه مؤلفه های اجتماعی بالاخص مؤلفه های شهری آغاز نمود. در این پژوهش ابتدا با روش کتابخانه ای - اسنادی، مبانی نظری پژوهش که شامل هشت شاخص مهم شهر اسلامی است، بدست آورده و با نگاهی همه جانبه بر داشتن هویت اسلامی، شاخص ها را با نگاه درون دینی مورد تحلیل قرار داده و در ادامه با روش میدانی و با استفاده از نظر سنجی از خبرگان میزان وزن هر شاخص بدست آمده و سپس با استفاده از روش ساده وزنی (SAW) مدل نظام مندی جهت ارزیابی شهرها بر اساس شاخص های اسلامی ارائه شده است. نتایجی که از پرسش نامه ها به دست آمد، حاکی از این بود که هیچ کدام از شاخص ها از نظر شهرسازان و کارشناسان علوم قرآنی بی اهمیت و یا کم اهمیت نبودند؛ ولی با این وجود بیشتر توجه شهرسازان معطوف به ظواهر شهری بوده و کارشناسان علوم قرآنی به روح معنوی حاکم بر شهر تأکید بیشتری دارند.
۱۰.

واکاوی بارزترین پیامدهای تعصب و قومیت گرایی در دانشگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۹۹۹ تعداد دانلود : ۶۷۶
هدف : این پژوهش درصدد بررسی واکاوی بارزترین پیامدهای تعصب و قومیت گرایی در دانشگاه هااست. روش: این پژوهش با روش کتابخانه ای- اسنادی به تحلیل محتوای کیفی انجام گرفته است. یافته ها:آثار و پیامدهایی مانند از بین رفتن اتحاد و انسجام، انحراف از عدالت، فقدان ایمانی، تفکر انحصار طلبی و برتری، سد راه علم و ...، باعث به وجود آمدن محیطی ناراضی، آشفته، متفرق، بی انگیزه، فقدان خود اتّکایی در دانشگاه اسلامی می شوند که در چنین محیطی، قومیت گرایی در بینافراد آن رواج پیدا خواهد کرد. نتیجه گیری:یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که قومیت گرایی در دانشگاه اسلامی نه تنها در سرنوشت دانشگاه تأثیر دارد و نظام دانشگاه اسلامی را مختل می سازد؛ بلکه در سرنوشت کشور نیز تأثیر مستقیم می گذارد و باعث عدم رشد و پیشرفت کشور خواهد شد. در نهایت تنها چیزی که عاید دانشگاه و به تبع آن جامعه می شود چندگانگی، اختلاف و تفرقه ای است که تنها ثمره اش رکود نیروی فعال و خلاق جامعه است.
۱۱.

بررسی فرایند عدالت مالیاتی در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خمس زکات جزیه خراج عدالت مالیاتی سیمای مالیات دهندگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵۳ تعداد دانلود : ۹۲۴
هرچند مالیات، امری عمومی است که تمامی نظام های حکومتی با مؤلفه های معرفت شناسی متفاوت از آن بهره می گیرند، عدالت مالیاتی یکی از موضوعات پیچیده و دشوار مالی است که اختلاف نظرهای اساسی درباره آن وجود دارد. حکومت کوتاه و کارآمد امام علی(ع)، به عنوان الگوی عدالت از زوایای گوناگون، پیام هایی برای این امر مهم و اثرگذار دارد؛ پیام هایی که اجرا و به کارگیری آنها باعث می شود جامعه از سقوط در بی عدالتی و ظلم رهایی یابد. در این پژوهش سعی شده است با ارائه تعاریف دقیقی از واژه مالیات و واژه های جایگزین آن در بیانات ارزشمند آن امام همام، چگونگی برنامه ریزی برای اخذ مالیات و راه های هزینه کردن آن تبیین و در پایان ضمن ارائه سیمای مالیات دهندگان، راهکارهای راهبردی برای عدالت گستری در أخذ مالیات عرضه شود.
۱۲.

نوع شناسی مؤلفه های ارتباط غیرکلامی در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات غیرکلامی قرآن کریم روابط بین فردی نقش ارتباطات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ ارتباطات بین فردی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
تعداد بازدید : ۲۲۸۶ تعداد دانلود : ۹۶۱
امروزه انسان ها در جامعه و عصری زندگی می کنند که رسیدن به اهداف و مقاصدشان در گرو تغییرات شگفت انگیزی است و در این مسیر ارتباطات نقش بسزایی در تحقق این اهداف ایفا می نماید. ارتباطات فرآیندی است آگاهانه یا ناآگاهانه از طریق پیام های کلامی یا غیرکلامی بیان می شود. البته، در هر حوزه، ظرایفی وجود دارد که تعیین جهت ارتباطات را مدیریت می کند. قرآن کریم در حوزة تبیین ارتباط غیرکلامی، به اهمیت خصائص ظاهری در روابط اجتماعی و بین فردی اشاره دارد. هم چنین، مواردی نظیر راه رفتن متواضعانه، لبخند و گشاده رویی، رعایت تن صدا و لحن کلام و... ذکر کرده است. زبان تَن و توجه به علائم آن مانند حالات چهره و وضعیت جسمانی و... بیش از پیش ما را به دقت در اعمال و رفتارهایمان تشویق می کند. این پژوهش درصدد است با روشی تحلیلی-توصیفی، به واکاوی نقش و جایگاه ارتباطات غیرکلامی در پرتو آموزه های دینی بپردازد.
۱۳.

اعتبارسنجی روایات جمع و تدوین قرآن کریم در زمان ابوبکر و عمر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جمع قرآن عصر نبوی دوران خلفا نقد متنی روایات مصاحف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۵
مسأله جمع و تدوین قرآن کریم و اصول حاکم بر آن، از مسائل مهّم علوم قرآنی و اسلامی است. به این موضوع از نظرگاه های مختلف نگریسته شده است. این مسأله در همه ادوار تاریخی، محققان و اندیشمندان اسلامی و حتی در قرن معاصر مستشرقین را به تکاپو در این رابطه وادار نموده است. افق نگاه در این پژوهش، تکیه بر روایات جمع قرآن در زمان خلیفه اول و دوم دارد؛ بر این اساس که این روایت ها را از جوامع روایی، به ویژه اهل سنت گرد آورده و با استناد به شواهد و قراین مستند بین فریقین و علی الخصوص اهل سنت به تحلیل و اعتبار سنجی این روایت ها پرداخته است. این پژوهش با شیوه کتابخانه ای _ اسنادی به استخراج احادیث جمع آوری قرآن در زمان خلفای اول و دوم از منابع اصلی حدیثی اهل سنت پرداخته و سپس با روش توصیفی تحلیلی، با استفاده از ابزارهای نقد حدیث درصدد نقد و اعتبار سنجی این روایت ها است. دستاورد این پژوهش این است که جمع آوری قرآن در زمان رسول خدا6 صورت گرفته و روایت های جمع آوری به دست خلفا پذیرفتنی نیست.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان