اسماعیل جهانبخش

هدف مطالعه حاضر، تبیین جامعه شناختی مناسبات زندگی مشترک زوجین بوسیله الگوهای تربیتی خانواده است. جامعه آماری تحقیق شامل زوجین شهرستان فراشبند که تعداد آنان 10692 نفر می باشد. حجم نمونه تحقیق با استفاده از نرم افزارspss sample power ، 370 نفر برآورد شده است. جهت روش نمونه گیری از تصادفی چند مرحله ای استفاده شد که با توجه به نقشه بلوک بندی شهر فراشبند، تعدادی بلوک به روش تصادفی انتخاب و در مرحله بعد، تعدادی از واحدهای مسکونی به روش تصادفی انتخاب و به هر یک از زوجین پرسشنامه ارائه گردید. روش پژوهش پیمایش بوده و داده ها از طریق پرسش نامه گردآوری شده است. یافته های تحقیق با استفاده از نرم افزار spssنشان داد رابطه معنی دار و مستقیمی بین متغیرهای مستقل، الگوهای انسانی(شامل پدر و مادر زوجین) (305/0r=)، تأثیرپذیری مذهبی زوجین از والدین (120/0r=)، الگوهای سبک تربیتی زوجین در کودکی(241/0r=) و الگوهای رسانه ای(تلوزیون و فضای مجازی)(264/0)، با متغیر وابسته مناسبات زندگی مشترک زوجین وجود دارد. بررسی رگرسیون چندگانه هم نشان داد متغیرهای مستقل پژوهش8/41 درصد از واریانس متغیر وابسته مناسبات زندگی مشترک زوجین را تبیین می کنند. برای مدل سازی معادلات ساختاری تحقیق هم از نرم افزارsmart plsاستفاده شد.

این پژوهش به بررسی حضور فعالانه زنان در سازمان های مردم نهاد و تاثیر آن بر آگاهی و زیست فرهنگی آنان می پردازد، روش گرد آوری داده ها به صورت پیمایشی از طریق پرسشنامه انجام گرفته است. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 333 نفر از زنان عضو در سازمان های مردم نهاد استان لرستان مورد پرسش قرار گرفتند. با توجه به آزمون فرضیه های مرتبط یافته های تحقیق نشان می دهد: ماهیت بسیاری فعالیت های اجتماعی- فرهنگی زنان از گذشته تا به امروز داوطلبانه بوده است و زنان با کار اجباری بیرون از خانه مواجه نبودند و از طرف دیگر همیاری و یادگیری از شاخصههای این فعالیت ها می باشد و نقش هایی که زنان در رابطه با فعالیت های داوطلبانه مدرن از جمله حضور مؤثر در این سازمان ها به عهده می گیرند، انعطاف پذیر است و با زیست فرهنگی-اجتماعی شان متناسب است بنابراین آن ها از این طریق به طور کل از نقش های خانوادگی خود گسسته نمیشوند و یکپارچگی مواجه با "خود" را از دست نمی دهند به عبارت دیگر آن ها نه تنها می توانند، حضور مطلوب خود را در حفظ و مدیریت جامعه به ثمر میرسانند بلکه هم زمان قادرند با آگاهی و رضایت بیشتری نسبت به نقش های سنتی و دینی خود روبرو شوند. 

این پژوهش با روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه ی آماری شامل پدران با پسر مجرد و مادران با دختر مجرد 19 تا 34 سال و پسران و دختران مجرد 19 تا 34 سال ساکن شهر تهران بوده اند. حجم نمونه600 نفر و به شیوه ی نمونه گیری تصادفی طبقه ای چندمرحله ای بین گروه های چهارگانه پاسخگو به طور مساوی تقسیم شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهند که تفاوت ها بین معیارهای نسل والدین در هنگام همسرگزینی خود با معیارهای همسرگزینی نسل فرزندان معنی دار است و آزمون فرضیات حاکی از آن است که جنسیت، سنّ، تحصیلات، شغل، پایگاه اقتصادی اجتماعی، روابط با بستگان و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی موجب تفاوت بین دو نسل در معیارهای همسرگزینی شان می باشد. با آزمون های رگرسیون و تحلیل مسیر مشخص شد که عمده ترین تعیین کننده ها در فاصله ی نسلی، نوع شغل، میزان تحصیلات و میزان استفاده از ماهواره می باشد که در مجموع 49 درصد تغییرات فاصله نسلی را توضیح می دهند. همچنین نتایج آزمون ها حاکی از آن است که در مجموع بین معیارهای نسل والدین برای همسرگزینی فرزندانشان در مقایسه با نظرات نسل فرزندان در این مورد، تفاوت معنی داری وجود نداشته است.

در دنیای امروز رشد شگفت انگیز و خارج از حد تصور رسانه ها، آن ها را به ابزاری قدرتمند تبدیل ساخته است که نه تنها وظیفه ی اطلاع رسانی نهفته در ماهیت خود را به خوبی انجام می دهند؛ بلکه پا را فراتر نهاده و به همه زوایای زندگی انسان وارد شده و تحت تأثیر خود قرار داده اند. گوناگونی نقش های اجتماعی زنان و مردان،بازگوکننده این واقعیت است که مفاهیم زنانگی و مردانگی (جنسیت) به شدت تحت تأثیر عوامل اجتماعی قرار دارند. زنان و مردان هریک به گونه ای در رسانه ها بازتاب داده می شوند. تصویر زنان در رسانه های جمعی دارای وجهه ای ایدئولوژیک برای تداوم مناسبات مردسالارانه بوده است. در برابر سوژگی زن در گفتمان مردسالار؛ استراتژی مبارزه برای ساختارشکنی و در هم شکستن قالب های کلیشه ای، در مدرنیته متأخر جریان یافته است. هدف پژوهش حاضر تحلیل گفتمان سوژگی زن ایرانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. تکنیک مورد استفاده تحلیل گفتمان انتقادی و مشخصاً رویکرد تحلیل گفتمان فرکلاف می باشد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، صفحات مرتبط با طبقه ی نظری گفتمان های سوژگی در شبکه ی اجتماعی اینستاگرام کاربران ایرانی می باشد که با ملاحظات نظری و تحلیل محتوای کیفی انتخاب شده است. مقوله های نهایی به دست آمده در پژوهش شامل زن شیء واره، تجلیل نارسیسم، نظام طبقاتی جنسیتی، اهمیت زدایی از نقش، طبیعی شدگی مراتب بالاسری، سلب حقوق، دیگری سازی مضاعف می باشد که منطبق با گفتمان سوژگی زنان می باشد.

مطالعه حاضر با هدف رابطه بین کیفیت زندگی و هویت ملی با فرهنگ محیط زیستی در شهر کرمان انجام گرفت. روش مطالعه در این پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد. جامعه آماری افراد ۱۶سال به بالای شهر کرمان است که بر اساس سرشماری سال 95 برابر ۶۳۴۱۳۲ نفر بوده است. نمونه گیری براساس فرمول کوکران انجام و پس از گردآوری داده ها 374 پرسشنامه با استفاده از دو نرم افزار SPSS و AMOS مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان می دهد که رابطه بین کیفیت زندگی محیط زیستی پاسخگویان با میزان فرهنگ محیط زیستی (در ده سال پیش) (05/0=r) و در زمان حاضر (24/0=r) و با هویت ملی در زمان حاضر (03/0=r) و در ده سال پیش(26/0=r) می باشد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان می دهد که کیفیت زندگی با مقدار (91/4 T=) و ضریب معنی داری (000/0Sig.T=) و مقدار 25/0 درصد از تغییرات درونی فرهنگ محیط زیستی در شهر کرمان را تبیین نمایند. نتایج حاصل از مدل معادله ساختاری (AMOS) نشان می دهد که متغیر کیفیت زندگی با مقدار ضریب رگرسیون 245/0 و هویت طبقاتی با مقدار ضریب رگرسیون استاندارد برابر 194/0- بر متغیر وابسته تأثیر معنادار دارند. می توان استنباط کرد که با ارتقای کیفیت زندگی افراد، آگاهی، نگرش و رفتارهای محیط زیستی آن ها ارتقا پیدا کرده است. از طرفی هویت ملی افراد در خصوص توجه به فرهنگ محیط زیستی برای نسل های قبل بیشتر از الان بوده و این نگاه طبیعت دوستی در بین آن ها نسبت به نسل کنونی بیشتر بوده است.

یکی از غنی ترین حوزه های بحث اشکال بازنمایی رسانه ها به هویت های جنسیتی مربوط می شود. در این بین اینترنت و فضای وب یکی از مؤلفه های اصلی شکل گیری و بازنمایی هویت زنان در جوامع جدید است. هدف پژوهش حاضر بازنمایی سیمای زن در گفتمان مبارزه علیه سوژگی زن در شبکه اجتماعی اینستاگرام است. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی است. جامعه مورد مطالعه صفحات مرتبط با گفتمان مبارزه علیه سوژگی زن در شبکه اجتماعی اینستاگرام کاربران ایرانی است که با ملاحظات نظری و تحلیل محتوای کیفی انتخاب شدند. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 6 صفحه که ماهیت پیام آن ها با یکدیگر متفاوت بود، به عنوان نمونه های تحقیق انتخاب شدند. نتایج نشان داد مقوله های نهایی به دست آمده شامل هویت یابی بازاندیشانه، بازسازی متون اجتماعی مخدوش، برابر خواهی، جهان شمولی خواسته های زنان، رهایی سوژه های مورد انقیاد، نقد حاشیه ای شدن زن، رسانه به مثابه امتداد زبان مبارزه، مقاومت نمادین بود که منطبق با گفتمان مبارزه علیه سوژگی زنان می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت شبکه اجتماعی اینستاگرام به مثابه حوزه عمومی، شرایطی را برای بازنمایی و بازسازی متفاوت از زنان فراهم نموده و زمینه مبارزه زنان علیه سوژگی و شیءوارگی در گفتمان مردسالار را مهیا ساخته و به ابزار رهایی زنان تبدیل گشته اند.    

شیفت کاری پدیده ای چندبعدی است که علاوه بر بهبود وضعیت اقتصادی فرد شیفت کار با ایجاد اختلالات خانوادگی و فردی به عنوان یکی از چالش های تأثیرگذار بر کیفیت زندگی پرسنل کادر درمان بیمارستانی مطرح است. پرسنل کادر درمان ازجمله گروه های شاغل هستند که به دلیل شیفت کاری نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض اختلالات فوق هستند. هدف این پژوهش مطالعه جامعه شناختی تهدیدات و فرصت های مرتبط با شیفت کاری کارکنان متأهل کادر درمان در بیمارستان های شهر تهران براساس معادلات ساختاری است. پژوهش حاضر به روش تحلیلی، از نوع همبستگی در جامعه آماری کادر متأهل درمانی بیمارستان های شهر تهران در سال ۱۳۹6 انجام شد که 593 نفر از آن ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته با استفاده از دیگر تحقیقات بود که پایایی آن توسط افراد خبره به صورت صوری و روایی آن توسط تکنیک تحلیل عاملی تأییدی (ایموس) با بار عاملی 3/0 و بالاتر مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل های آماری براساس معادله ساختاری در برنامه SPSS و AMOS انجام یافت. مقادیر رگرسیونی مدل ساختاری نشان داد زندگی شیفت کاری بیشترین اثر را به میزان ۵۶/۰- بر متغیر امید به آینده و کمترین اثر را به میزان ۲2/۰- بر متغیر قدرت انطباق پذیری اجتماعی دارد. نتایج بیانگر تأثیر معنی دار شیفت کاری بر ازخودبیگانگی، سلامت اجتماعی، ارتباطات درون خانواده ای، نظارت های درون خانواده ای، قدرت انطباق پذیری اجتماعی، سرمایه اجتماعی، رضایت از زندگی، گرایش به طلاق و امید به آینده در سطح 99 درصد (001/0>p) بود.