مهدی موسوی کیا

مقدمه: یکی از مختصات پیچیده و مهم نیروی انسانی سازمان ها، ویژگی های اخلاقی این نیروها در حیطه کار است. تعهدکاری یکی از مقوله های مهم حیطه اخلاق کار است که از عوامل مختلفی در سطوح و نظامات سه گانه کلان جامعه ای، سازمانی و شخصیتی تأثیر می پذیرد. تعهد کار در این پژوهش در چارچوب اجیل پارسونز، مجموعه ای از پایبندی های اخلاقی و عاطفی فرد نسبت به سازمان، همکاران، جامعه و حرفه خود تعریف شده است. ازاین رو پژوهش حاضر به بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر چگونگی انجام وظایف و تعهدات شغلی کارکنان سازمان آتش نشانی در شرق تهران پرداخته است. روش: این پژوهش در قالب ده فرضیه مطرح شد و روش تحقیق در این مطالعه با توجه به هدف کاربردی و برحسب نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش در این مطالعه تمامی کارکنان ایستگاه های سازمان آتش نشانی در شرق تهران می باشند که با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی لایه ای یا طبقه ای حجم جامعه نمونه پژوهش، 300 نفر انتخاب شدند. با بررسی یک نمونه 30 تایی روایی و پایایی ابزار بررسی شد و با استفاده از نرم افزار SPSS از آزمون های آماری نظیر ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شد. یافته ها: نتایج رگرسیون چندگانه نشان می دهد که ضرایب همبستگی بین شش متغیر هویت گروهی (رابطه ای)، هویت اجتماعی، هویت حرفه ای، هویت سازمانی، مشارکت سازمانی، رضایت شغلی رابطه معنی دار و مؤثر با متغیر تعهدکاری داشته اند و میزان ضریب همبستگی چندگانه بین ابعاد مورد بررسی معادل 820/0 r=و ضریب تعیین 673/0R2= است، یعنی67 درصد از تغییرات متغیر وابسته تعهد کار توسط متغیرهای مستقل مذکور پوشش داده می شود. نتیجه گیری: یکی از مؤلفه های بسیار مهم در شکل گیری تعهدکاری، نقش بالای عدالت سازمانی است. با توجه به نتایج پژوهش، سطح عدالت از نظر کارکنان در حد مطلوبی نبوده و نیاز به بازنگری دارد. بررسی وضعیت تعهدکاری در بین کارکنان سازمان نشان می دهد که تعهدکاری در سطح خوبی قرار دارد. بنابراین، ضمن وجود تأثیر متغیرهای مستقل بر وابسته و رابطه مستقیم و مثبت بین متغیرها، هر اندازه به مؤلفه های مشارکت سازمانی، هویت سازمانی، هویت رابطه ای، هویت گروهی، هویت جامعه ای، هویت فردی، عدالت سازمانی، رضایت شغلی توجه بیشتری شود، کارکنان سازمان آتش نشانی از تعهدکاری بیشتری برخوردار می شوند.

مقدمه: همچنان که انسان نمی تواند جدا از فرهنگ زندگی کند، سازمان نیز بدون داشتن یک فرهنگ جامع و مدون، معنا و مفهومی نمی تواند داشته باشد. در حقیقت فرهنگ، روح سازمان است و بقای سازمان، منوط به داشتن یک فرهنگ سازمانی قوی و جامع است. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر مؤلفه های فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی کارکنان سازمان آتش نشانی منطقه 4 شهر تهران پرداخته است. روش: این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی- همبستگی است و جامعه آماری، تمامی کارکنان شاغل در سازمان آتش نشانی منطقه 4 شهر تهران در سال 1391 می باشند. با استفاده از فرمول کوکران، 200 نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردید. از روش نمونه گیری تصادفی لایه ای/طبقه ای استفاده شد. اعتبار صوری و پایایی ابزار اندازه گیری در سطح قابل قبول تائید شد. با استفاده از آزمون های t تک نمونه ای و تحلیل مسیر، فرضیه ها بررسی شد. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، فرهنگ سازمانی حاکم بر سازمان، بالاتر از سطح متوسط (میانگین فرضی) است. در رضایت شغلی در جنبه ارتقا و ترفیع در سطح متوسط (میانگین فرضی) و در میزان حقوق و مزایا پائین تر از سطح متوسط (میانگین فرضی) به دست آمده است. به علاوه، ضریب همبستگی بین مؤلفه های فرهنگ سازمانی (بُعد مدیریت تغییر، همسویی اهداف، توجه به ارباب رجوع، هماهنگی گروه کاری، هماهنگی قدرت) و رضایت شغلی به ترتیب 629/0r=، 565/0r=، 430/0 r=، 487/0 r=، 568/0r= می باشد. از این رو، بیشترین تأثیر، مربوط به بُعد مدیریت تغییر بر رضایت شغلی و کمترین تأثیر، مربوط به توجه به ارباب رجوع بر رضایت شغلی است. نتیجه گیری: از آنجا که بین متغیرهای مستقل بر وابسته رابطه مستقیم و مثبت مشاهده شده است و همچنین متغیرهای مستقل بر رضایت شغلی تأثیرگذار بوده است، هراندازه به مؤلفه های فرهنگ سازمانی توجه بیشتری شود، کارکنان از رضایت شغلی بیشتری برخوردار خواهند شد. از این رو، ضروری است، مدیران سازمان قبل از گماردن افراد در پست های سازمانی از طریق شرکت افراد در کارگاه های آموزشی و دوره های ضمن خدمت از دارا بودن این ویژگی ها در آنها اطمینان حاصل کنند و از این طریق گام هایی برای ایجاد رضایت شغلی در کارکنان بردارند.