شهریار خالدی

شهریار خالدی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۵۷ مورد.
۲۱.

اثرات بلندمدت گرد و غبار در حوزه سلامت جهت پیشگیری از آثار آن در برنامه ریزی های آینده ی استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردوغبار خوزستان مرگ و میر قلبی ریوی آنوا معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۳ تعداد دانلود : ۳۵۰
مواجه با ذرات گرد و غبار باعث افزایش بیماری های قلبی و تنفسی، به خصوص در بین گروه های حساس از جمله کودکان، سالمندان می شود. جنوب غربی ایران و به طور اخص استان خوزستان به علت قرار گرفتن در کمربند گرم و خشک، از سال 80 تا کنون با مشکل گردوغبار مواجه است. لذا ضرورت دارد آثار این پدیده در حوزه سلامت بیشتر مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژوهش بررسی ارتباط آماری بین رخدادهای گرد و غباری و مرگ ومیر ناشی از بیماری های قلبی و ریوی در استان خوزستان طی دوره آماری 1383_1395 می باشد. در این پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون تحلیل واریانس یکطرفه (آنوا) و معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس (pls) استفاده گردید. نتایج نشان داد گرد و غبار رابطه مثبت و معنی داری با مرگ ومیر قلبی-ریوی دارد. همچنین گرد و غبار و مرگ و میر قلبی با هشت ماه تأخیر بیشترین همبستگی را نشان داد. بر اساس نتایج آزمون آنوا در شرایط گرد و غباری یکسان، تفاوت معنی داری بین مرگ ومیر قلبی-ریوی در گروه های سنی زیر 10 سال و بالای 65 سال با سایر گروه ها وجود دارد. کلیه نتایج در سطح 01/0 معنادار می باشد. همچنین بر اساس مقادیر ضریب مسیر و آمار  t محاسبه شده به روش معادلات ساختاری می توان نتیجه گرفت مردان نبست به زنان در مقابل گرد و غبار آسیب پذیرترند و پیش بینی می گردد که افزایش 1 درصد گردوغبار ماهانه می تواند باعث ایجاد 31/0 و 28/0 درصد افزایش مرگ ومیر قلبی در گروه های آسیب پذیر و کمتر آسیب پذیر و همچنین 41/0 و 30/0 درصد افزایش در مرگ ومیر تنفسی در گروه های آسیب پذیر و کمتر آسیب پذیر در استان خوزستان شود. این امر لزوم برنامه ریزی فوری و اساسی برای رفع مشکل گردو غبار و همچنین آموزش و فرهنگسازی در خصوص مواجه با این پدیده خطرناک را می طلبد.
۲۲.

پایش و ارزیابی تغییرات پوشش و زوال جنگل های بلوط در استان لرستان با استفاده از تصاویر ماهواره ای و مدل BFAST(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بلوط تصاویر ماهواره ای زوال لرستان مدل بی فست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۷ تعداد دانلود : ۶۹۴
پدیده زوال یکی از مهم ترین دلایل تخریب و مرگ و میر درختان بلوط در جنگل های زاگرس است که به دلیل گستردگی و تنوع توپوگرافی تعیین آن از طریق پایش و عملیات میدانی به آسانی امکان پذیر نیست. بنابراین تصاویر ماهواره ای یکی از منابع مهم جهت نمایش تغییرات محیطی و مدیریت آن است. تغییرات در یک اکوسیستم اغلب به صورت تدریجی می باشد اما گاهی در زمانی کوتاه تغییرات فاحشی صورت می گیرد. که این تغییر می تواند باعث به وجود آمدن فاجعه ای شود که شناسایی آن کاری بسیار دشوار می باشد. یک روش پیشنهاد شده برای این وضعیت استفاده از مدل BFAST می باشد که با تجزیه سری زمانی در روند، فصلی و اجزای باقیمانده، تغییرات را در سری زمانی شناسایی می کند و به طور مکرر زمان و مقدار تغییرات را تخمین زده و مسیر و مقدار تغییرات را شناسایی می کند. لذا در این پژوهش با استفاده از این مدل و تصاویر ماهواره ای به پایش و ارزیابی تغییرات پوشش و زوال جنگل های بلوط در استان لرستان در دوره آماری (2017-2000) پرداخته شد. نتایج نشان داد در طول دوره مورد بررسی بیش از 42804 هکتار (5/1 درصد) از جنگل های بلوط استان در اثر پدیده زوال از بین رفته است. همچنین بر اساس روش BFAST نمودار روند تغییرات دارای شکست بوده و تغییرات فرکانسی آن ها نیز نامنظم است. بررسی و مقایسه پوشش های مختلف جنگل نیز بیانگر کاهش میزان NDVI است که نشان دهنده فراگیر بودن روند کاهش پوشش جنگلی است. همچنین بررسی نمودار خودهمبستگی و ضریب کندال تاو و روند آن حاکی از تغییرات زیاد و شدت شکست (7/0-) در منطقه مورد مطالعه است. نمودار فصلی نیز دارای تغییرات غیریکنواخت و نامنظم است که ناشی از وجود تغییرات در جنگل های بلوط منطقه است. از نتایج حاصل از این پژوهش می توان در بررسی تغییرات پوشش جنگل های بلوط منطقه و مدیریت و چاره اندیشی برای این پدیده استفاده نمود.
۲۳.

Assessing the Economic Resilience of Rural Households against Drought (Case Study: Mahidasht District in Kermanshah)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Drought Resilience Rural Household Economy Mahidasht District Kermanshah

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۳۱۳
Purpose- Currently he occurrence of recent droughts in Iran and the severity of its damage indicate the vulnerability of farmers. The economic-environmental damages and the resilience farmers to this incident are evident in diverse ways. Therefore, recognizing the resilience of the population influenced by drought can offer a tool to prevent life-threatening disaster in high-risk areas. The aim of this study was to evaluate the economic resilience of rural households to drought in plain of Kermanshah and answer the following questions. What is the extent of economic resilience of rural households in Mahidasht to drought? What are the most important factors affecting the economic resilience of rural households to drought? Design/methodology/approach- This is an applied research and a descriptive-analytical method along with library analysis and field surveys were adopted for data collection. The statistical population of this study consisted of 5081 households, out of whom 357 samples were selected according to Cochran's formula. Descriptive and inferential statistics (One-sample t-test) and structural equation modeling were used for data analysis. Findings- According to the results of t-test, the variables of vulnerability of villagers' property and assets (mean=3.99) and the impact of drought on the value of assets (mean=3.86) gained the highest average in terms of resilience. On the contrary, the two variables of ability to compensate (mean=1.67) and membership in cooperatives and agricultural companies (mean=1.67) had the lowest averages. Moreover, the test results of all four variables of evaluating farmers’ knowledge and awareness indicate a correlation between the independent variables (prevention, preparedness, reconstruction, institutional management) and the dependent variable (economic resilience). Therefore, it can be contended that the economic resilience of Mahidasht is fairly weak.
۲۴.

تحلیل شاخص های اقلیم آسایش و ارتباط آن با گردشگری در شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقلیم گردشگری اقلیم آسایش تبریز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۹۴
بهره گیری از شاخص های آسایش زیست اقلیمی در مناطق جغرافیایی، می تواند به برنامه ریزان توریستی کمک نماید تا مناطق با جاذبه محیطی بالا را به منظور گذران اوقات فراغت مورد استفاده بهتر قرار دهند . در این تحقیق با استفاده از 5 شاخص به مطالعه اقلیم آسایش تبریز پرداخته شده است. این شاخص ها عبارتند از: PMV ، PET ، SET ، ET و فشار عصبی. در ادامه برای تعیین وجود یا عدم وجود رابطه بین عناصر اقلیمی و میزان ورود توریست از ضریب همبستگی استفاده شده است. برای محاسبه شاخص های بالا از متغییر های اقلیمی)درجه حرارت هوا ، رطوبت نسبی ، سرعت باد2882 ( متغیرهای فردی) شامل وزن، قد، سن و - ، فشار بخار آب و میزان ابرناکی آسمان در طول دوره آماری 8338 جنسیت( و متغیرهای دسته سوم) شامل نوع پوشش بر حسب کلو و فعالیت بر حسب وات ،طول و عرض جغرافیایی،8938 ( استفاده شده است. متغییرهای بالا بر - ارتفاع از سطح دریا و آمار گردشگران ورودی به تبریز طی سال های ) 8912 حسب روش مورد استفاده، توسط نرم افزار های RAY MAN و EXCEL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. تمام شاخص های فوق ماههای تیر و مرداد را به عنوان ماه های آسایش و ماه های خرداد و شهریور را به عنوان ماه های نیمه آسایش نشان می دهند. شاخص فشار عصبی برای این منطقه کارآیی ندارد. نتایج همبستگی نیز حاکی از رابطه معنادار بین عناصر اقلیمی است. بدین شکل که تعداد توریست ها با درجه حرارت رابطه مستقیم و با رطوبت نسبی رابطه معکوس8 معنادار است.
۲۵.

اثر تغییرات کاربری و کاهش فضای سبز شهری برتشدید جزیره گرمایی و آلودگی شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه یک)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تغییر کاربری زمین جزیره گرمایی آلودگی هوا منطقه 1 تهران دمای سطحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۳۶
این مقاله به بررسی نقش میکروکلیمایی ساخت وسازهای بی رویه در یک دهه اخیر بر افزایش دمای سطحی و تشدید جزیره گرمایی در منطقه یک تهران می پردازد. از داده های ایستگاه شمیرانات و داده های سنجش آلودگی هوای اقدسیه در دوره آماری 12 ساله استفاده شد. برای آشکارسازی نقش کاهش پوشش گیاهی بر دمای سطحی از تصاویر ماهواره لندست 8 استفاده گردید. نتایج نشان داد که در منطقه 1 به دلیل ساخت وسازهای غیراصولی و بدون ضابطه در چند دهه اخیر، پوشش گیاهی از بین رفته، درختان منطقه قطع شده یا در توسعه فضای سبز استاندارد لازم رعایت نشده است. دو ناحیه گرم یا همان جزیره گرمایی با دمای سطحی بالا در حال شکل گیری و توسعه بر روی سایر بخش های هم جوار است. نیمه شرقی منطقه 1 بخصوص بخش جنوب شرقی آن به عنوان یک بخش بسیار گرم در تمام فصول خودنمایی می کند. در فصول گرم دمای سطحی در این ناحیه بسیار افزایش می یابد. درصورتی که بخش میانی که هنوز توانسته تا حدود زیادی فضای سبز خود را حفظ کند از شرایط بهتری برخوردار است. بااین همه به دلیل رشد لجام گسیخته ساخت وسازها در یک دهه اخیر دماهای حداقل (صبحگاهی) بخصوص در فصول سرد به سرعت و با شیب زیادی در حال افزایش است. همچنین، مقادیر ریز گردها بخصوص PM10 و PM2 در منطقه یک در حال افزایش است. تشدید جزیره گرمایی سبب شده است بادهای جنوب غرب تا جنوب و جنوب شرقی در تمام ماه های سال تشدید شده و ریزگردها از بخش های جنوبی شهر تهران و پهنه های بایر اطراف بر روی این منطقه منتقل شده و این منطقه را بخصوص در ماه های سرد سال جزء مناطق آلوده تهران قرار داده است. هدف این پژوهش بررسی نقش تغییر در کاربری اراضی و قطع درختان و از بین رفتن پوشش گیاهی در تغییر در دمای سطحی و جزیره گرمایی منطقه یک شهری تهران است.  
۲۶.

مدلسازی بار برف ویخ جهت طراحی خطوط انتقال نیرو (مطالعه موردی: بلده نور)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: اثرات زیست محیطی طرح های گردشگری منطقه آزاد انزلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۳ تعداد دانلود : ۲۰۴
امروزه با توسعه مناطق شهری و روستایی خصوصا در مناطق کوهپایه ای و کوهستانی غرب استان مازندران، لزوم برق رسانی به این مناطق امری ضروری است، از طرفی با توجه به تغییرات اقلیمی گسترده در دهه های اخیر، که خود برف و یخبندانهای ناگهانی را در این مناطق به دنبال داشته، نقشه بار برف و یخ که در گذشته توسط وزارت نیرو تدوین گردیده، کارایی و نوآوری لازم را نداشته و یا اینکه برای بسیاری از مناطق توسعه یافته جدید شهری و روستایی بازنگری نشده است، لذا در این تحقیق سعی بر آن است که با استفاده از جدیدترین داده ها و آمارهای هواشناسی و روشهای آماری-ریاضی به محاسبه بار برف و یخ، جهت طراحی خطوط نیرو پرداخته شود. بدین منظور با جمع آوری و اصلاحات بر روی داده های هواشناسی (سال 2005 تا 2018 میلادی) برای منطقه بلده و با استفاده از روش شبیه سازی ارائه شده توسط آزمایشگاه و پژوهشگاه مهندسی مناطق سردسیر 1 ، برنامه مورد نظر جهت محاسبه مقدار ضخامت یخ در محیط اکسل 2 در دو ارتفاع 10 و 35 متری (ارتفاع متوسط کابلها) نوشته شد و سپس با استفاده از نرم افزار اسمادا 3 ، هیستوگرام های مربوطه رسم شده اند. در نهایت مقادیر اسمی جدید با دوره بازگشت های مختلف پیشنهاد گردیده است. نتایج نشان داد که برای طراحی خطوط انتقال نیرو با دوره بازگشت کمتر از 50 سال، منطقه بلده جزو مناطق سنگین و با دوره بازگشت بیشتر از 50 سال جزو مناطق فوق سنگین (مطابق با آیین نامه مشانیر) می باشد.
۲۷.

تحلیل روند فراوانی روزهای گردوغبار در استان ایلام و تأثیر آن بر سلامت عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایلام بیماران تنفسی روند گرد و غبار ماتریس همبستگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۵۳۶
هدف از این تحقیق بررسی روند بلندمدت رخدادهای گرد و غبار و تأثیر این رخدادها در شهر ایلام بر نگاشت های بروز بیماری های تنفسی است. در این راستا، داده های مجموعه ای از رخداد های گرد و غبار دیدبانی شده روزانه (Total Dust Event)TDE طی دوره آماری ۱۹۹۵-2015 در دو ایستگاه سینوپتیک ایلام و دهلران بررسی شد. نتایج نشان داد که شیب افزایش نگاشت های گرد و غباری در دو ایستگاه ایلام و دهلران به ترتیب 8/0 و 96/0 رکورد در سال بوده است. ماتریس همبستگی بیانگر آن بود که در سطح اطمینان مورد بررسی، ارتباط مستقیم معنی داری بین تعداد نگاشت های سالانه مراجعان بیماری های ریوی و تنفسی ثبت شده در بیمارستان شهید مصطفی خمینی شهر ایلام و رخدادهای گرد و غبار برقرار است؛ به گونه ای که در سال هایی که تعداد نگاشت های گرد و غباری بیشتری در دو ایستگاه ایلام و دهلران ثبت شده است، نگاشت های مراجعان بیماری های تنفسی به طور معنی داری بیشتر بوده است. همچنین، مقایسه نتایج به دست آمده از ارتباط معنی دار بین افزایش تعداد نگاشت های مراجعان بیمارستان و افزایش روند رخداد گرد و غبار در دو ایستگاه سینوپتیک ایلام و دهلران با نتایج سایر محققان در استان کرمانشاه و اهواز مطابقت دارد.
۲۸.

برآورد تغییرات آب و هوایی آینده در ساحل جنوبی دریای خزر با استفاده از مدل آب و هوایی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: افزایش سطح دریا رویداد های فرین حوضه جنوبی دریای خزر ضریب تغییرات خط ساحلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۵۵۲
افزایش سطح دریا یکی از قوی ترین شاخص تغییرات آب و هوایی است. پیش بینی دقیق سطح دریای خزر برای آینده غیر ممکن است، اما مدل های کامپیوتری می توانند پیش بینی احتمالی تغییرات آینده را ارائه دهند. این مشکل با استفاده از یک سیستم مدل یکپارچه به نام SIMCLIM با دقت مکانی 1/0 درجه در1/0 درجه در خوشبینانه ترین حالت یعنی RCP 4.5 و بدبینانه ترین حالت یعنی RCP 8.5 در محدوه 90 درصد ( صدک 5 تا 95 ) مورد بررسی قرار گرفته است. رویداد های فرین ناشی از تغییرات آب و هوایی در پیش بینی تراز سطح دریا اهمیت زیادی دارند. در منطقه مورد مطالعه، در آینده فراوانی و شدت رویدادهای فرین دما و بارش افزایش خواهند یافت. نمایه های فرین، نشان دهنده تغییر مقادیر فرین دما و بارش نسبت به دوره پایه 2010-1981 است . ضریب تغیرات بارش و دما برای کل حوضه خزر مثبت است و در ناحیه جنوبی الگوی نامنظمی بر آستانه های بارش حاکم است. پیش بینی های انجام شده نشان می دهد، سطح دریا به آرامی تا سال 2100 افزایش می یابد. منحنی های تغییرات سالانه با دوره پایه 2015-1995 سطح آب دریای خزر راست آزمایی گردید که نشان می دهند در دو دهه گذشته فرکانس نفوذ آب به خشکی از یک افزایش آهسته و یکنواخت به یک رخداد تشدید شونده عبور کرده است. اگر افزایش حداکثر پیش بینی شده رخ دهد، خط ساحلی آسیب پذیرترین جابجایی را تجربه خواهد کرد.
۲۹.

امکان سنجی کشت زعفران در استان کرمانشاه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: عملکرد زعفران پارامترهای اقلیمی جی آی اس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۵۷
زعفران یکی از با ارزش ترین گیاهانی است که در شرایط اقلیمی خاص کشت می شود بیش از 90 درصد تولید جهانی آن به ایران اختصاص دارد و علی رقم قدمت کشت آن در مقایسه با سایر محصولات زراعی در کشور و تولید آن عمدتا بر دانش بومی متکی بوده است. با بررسی اثر پارامترهای هواشناسی بر عملکرد زعفران و تعیین مناطق مساعد کشت زعفران بر اساس این پارامترها می توان در راستای توسعه کشاورزی و اقتصادی در مناطق کشت زعفران پیشرفت زیادی نمود. بدین منظور در این تحقیق آمار و اطلاعات 27 ساله مهمترین پارامترهای هواشناسی موثر بر کشت زعفران از سایت هواشناسی برای پنج ایستگاه سینوپتیک دریافت و پس از تطبیق تاریخ هجری شمسی با میلادی و بازسازی داده ها ، میزان تاثیر هر کدام از این پارامترها در مناطق مورد مطالعه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در نهایت با استفاده از نرم افزارهایARC/GISAو ARC/INFO نقشه های مربوطه تهیه و از تلفیق آنها نقشه نهایی بدست آمد که نشان داد 65 درصد منطقه مورد مطالعه قابلیت کشت زعفران را دارد که بیشتر این مناطق در غرب و مرکز استان قرار دارند و مناطق ضعیف در بخشی از جنوب شرق استان قرار دارد.
۳۰.

باز سازی اقلیمی حوضه دشت ارژن فارس با استفاده از مطالعات رسوبشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دیرینه شناسی اقلیمی تالاب دشت ارژن کربنات کلسیم مغناطیس سنجی دانه بندی لیزری تغییرات آب و هوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۲ تعداد دانلود : ۲۷۶۴
بازسازی آب و هوای دیرینه با استفاده از روش های مطالعاتی گوناگون به عنوان یکی از شاخه های علم اقلیم شناسی دارای اهمیت فراوانی است بدین منظور مغزه ای به طول 960 سانتیمتر از تالاب دشت ارژن توسط پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علم جوی برداشته شد و مورد بررسی های رسوب شناختی قرار گرفت. در ابتدا ضریب مغناطیسی تمامی مغزه ها براساس دستگاه سنجش ضریب مغناطیسی با فواصل یک سانتی متر اندازه گیری شد و سپس آنالیزهای پایه رسوب شناختی شامل مطالعات دانه بندی به روش لیزری و مطالعات اندازه گیری کربنات کلسیم و اندازه گیری مواد آلی صورت گرفت. در نهایت چهار نمونه گیاهی برای تعیین سن در طول مغزه انتخاب و جهت تعیین سن به آزمایشگاه کربن 14 لهستان ارسال گردید و مشخص شد مطالعه انجام گرفته حدود 15000 سال گذشته را در بر می گیرد. با کنار هم گذاشتن مجموعه داده ها می توان 5 دوره کلی آب و هوایی را نشان داد. در دوره اول از 15 هزار سال گذشته تا حدود 13 هزار سال شرایط آب و هوایی سردتر و بسیار مرطوب تر شده که حکایت از اتمام دوره یخبندان و شروع دوران بین یخچالی دارد. در دوره دوم از 13 هزار سال تا حدود 11 هزار سال شرایط اقلیمی ازدوره قبل کمی گرمتر بوده است. دوره سوم از 11 تا 9 هزار سال قبل که به دلیل نوسانات زیاد، دوران گذار نامگذاری گردید. دوره چهارم از 9 هزار سال قبل تا 7000 سال قبل دوران سردتری بوده است. سرانجام دوره پنجم از 7000 سال قبل به بعد شرایط اقلیمی الگوی امروزی را پیدا کرده است وتاکنون حفظ شده است. این دوره به طور عموم دوران گرم تر و خشک تری نسبت به گذشته بوده است.
۳۱.

ریز پهنه بندی و مقایسه ریسک سیلاب شهری با استفاده از مدل های تلفیقی عملگرهای فازی Arc GIS و تحلیل سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: شهر ارومیه)

کلید واژه ها: سیلاب شهری عملگر Gama Fuzzy FUZZY AHP شهر ارومیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۷۰۱
سیل یکی از بلایای طبیعی می باشد که خسارت جانی و مالی فراوانی به همراه دارد. تسطیح زمین، تجاوز به حریم رودخانه ها و مسیل ها، سبب رخداد تغییرات الگوی زهکشی طبیعی و جاری شدن سیل در نواحی شهری، آب گرفتگی معابر و افزایش هزینه های نگهداری شهر می شود. شهر ارومیه یکی از شهرهای ایران می-باشد که به علت داشتن وضعیت اقلیمی و زمین شناسی خاص خود احتمال وقوع سیلاب شهری در آن بالا می-رود. لذا در مطالعه حاضر سعی شده است که از مهمترین شاخص های مؤثر در وقوع سیلاب شهری (فاصله از رودخانه، فاصله از مسیل ها و آبراهه ها، ارتفاع، شیب، جهت شیب، نوع پوشش اراضی و نوع خاک) برای پهنه-بندی مناطق آسیب پذیر در برابر سیلاب شهری استفاده شود. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از عملگر فازی (Gama) در محیط GIS، و همچنین با وزن گذاری معیارهای منتخب، از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)، به منظور مقایسه استفاده شده است. در نهایت نتایج به دست آمده از عملگر Gama فازی و AHP فازی، جهت شناسایی مناطق آسیب پذیر در برابر سیلاب شهری به قیاس کشیده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که مطابق تابع Gama Fuzzy، از کل مساحت شهر حدود 11 درصد آن یعنی حدود 7803225 متربع دارای پتانسیل بالای سیل خیزی بوده که بیشتر مناطق غرب و جنوب غربی شهر ارومیه را شامل می شود. اما بر اساس مدل Fuzzy AHP به کار رفته در پژوهش، از کل مساحت شهر حدود 11 درصد آن که بالغ بر 7417360 متر مربع می باشد دارای پتانسیل بالای سیل خیزی است و این مساحت به طور دقیق تر و مشخص شده در سایر مناطق شهری گسترده شده است.
۳۲.

بررسی همدیدی برف سنگین جلگه گیلان در بهمن 1392 و تأثیر آن بر سنجش مدیریت بحران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت بحران برف سنگین پرفشار اروپایی جلگه ی گیلان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی آب و هواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری مدیریت بحران
تعداد بازدید : ۱۰۶۶ تعداد دانلود : ۴۴۵
حوادث و رخدادهای جوی هر از گاهی بسته به وسعت و دامنه زمانی وقوع شان در زمره بحران های طبیعی قابل پیش بینی، مشکلات جدی را در روند زندگی بشر ایجاد می کنند. یکی از پرمخاطره ترین آن ها بارش برف سنگین منطقه جلگه ساحلی گیلان در بهمن 1392 می باشد. در این پژوهش به منظور درک ساختار گردشی جو در زمان وقوع این مخاطره طبیعی، روش تحقیق محیطی به گردشی در نظر گرفته شد. بر این اساس داده های روزانه ایستگاه های هواشناسی استان گیلان برای روزهای 10ام تا 14ام بهمن 1392 مورد مطالعه قرار گرفتند و آمارهای مربوطه استخراج شدند. پس از آن با تعیین روز اوج بارش برف به منظور دستیابی به تهیه نقشه های ترکیبی همدید با استفاده از پایگاه داده مرکز ملی پیش بینی محیطی و مرکز ملی تحقیقات جوی آمریکا، داده های فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتاسیل، نم ویژه، سرعت قائم، تابش طول موج خروجی، مولفه باد مداری و نصف النهاری در تراز های مختلف جوی دریافت شد. نتایج حاکی از بارشی سراسری در روزهای مذکور در جلگه گیلان می باشد. ایستگاه انزلی بیشترین و منجیل کمترین بارش ها را داشته اند. مهمترین عامل گردشی جو نیز مرکز پرفشار قوی است که در بخش های شمالی اروپا شکل گرفته است. این مرکز با جریانات جنوب سوی خود بر روی دریاچه خزر مستقر شده و با ایجاد اختلافات شدید دمایی بین آب دریا و توده هوای ورودی، با ایجاد همرفت شدید و صعود قوی بر روی منطقه ی مورد مطالعه بارش های شدید و مخاطره آمیز سواحل جنوبی خزر بویژه جلگه گیلان را منجر شده است. بنابراین در راستای برنامه ریزی مدیریت بحران حوادث غیرمترقبه، یک برنامه جامع پیش بینی و ایجاد یک ساختار عملیاتی مناسب دارای قابلیت اجرایی در هنگام وقوع چنین مخاطراتی در سطح ملی با هدف کاهش آسیب ها ضروری می باشد.
۳۳.

شبیه سازی عملکرد دانه ذرت براساس سناریوهای تغییر اقلیم در استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سناریو های تغییر اقلیم شبیه سازی LARS-WG APSIM ذرت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی آب و هواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۶۸۳
هدف از این پژوهش شبیه سازی عملکرد ذرت با سناریو های تغییر اقلیم در وضع موجود وآینده است. از این رو جهت بررسی اقلیم منطقه داده های روزانه، دمای کمینه وبیشینه، بارش و تشعشع در طی دوره(2016-1987)استفاده شده است. برای شبیه سازی اقلیم آینده ابتدا داده های مدلIPCM4 تحت سناریوهای A1, B2،A1B و دهه های 30 و 50 با مدل LARS-WGریز مقیاس گردید. قبل از شبیه سازی عملکرد ذرت، مدل زراعی APSIM ارزیابی و واسنجی شد. برای محاسبه عملکرد دانه ذرت،خروجی مدل لارس، و همچنین تاریخ کاشت و رقم به عنوان ورودی های مدل زراعی APSIMاستفاده شده است و با روش آنالیز واریانس عملکرد ذرت در دهه های مختلف مقایسه شد. نتایج نشان داد که تغییر عناصر اقلیمی در میزان عملکرد ذرت موثر است و در دوره پایه بیش ترین عملکرد دانه در شهرستان های فساو کم ترین در شهرستان آباده مشاهده شده است. در شرایط تغییر اقلیم آینده تحت سناریوهای مختلف انتشار،عملکرد دانه ذرت در استان فارس به غیر از شهرستان آباده، روند کاهشی را در دو دوره آینده نسبت به دوره پایه خواهد داشت.
۳۴.

تحلیل خشکسالی با استفاده از شاخصNDVI در دشت قروه و دهگلان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خشکسالی NDVI MODIS شاخص Z قروه و دهگلان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی آب و هواشناسی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
تعداد بازدید : ۱۱۳۸ تعداد دانلود : ۶۸۵
مطالعه و واکاوی پدیده خشکسالی با اهداف مختلفی از جمله برنامه ریزی، مدیریت منابع آب و مقابله با مشکلات ناشی از کمبود آب مورد توجه جامعه علمی و اجرایی هر منطقه ای است. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین خشکسالی و شاخص تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی(NDVI) بر روی منطقه قروه و دهگلان کردستان صورت گرفته است. درپژوهش حاضربرای شناسایی سال های با خشکسالی هواشناسی از شاخص Z در دوره آماری 20 ساله (1368 تا 1387) استفاده شد بنابراین نتایج محاسبه داده های آماری ایستگاه سینوپتیک قروه سال 2008 با مجموع بارش سالانه 155 میلی متر و شاخص Z برابر با 2.31- ، سال 2000 با مجموع بارش سالانه 253.1 میلی متر و شاخص Z برابر با 1.05- و سال 2001 با بارش 8/239 میلی متر و شاخص Z برابر با 1.22- سال های شاخص خشکسالی هواشناسی تعیین شدند. برای بررسی خشکسالی اکولوژیکی از تصاویر ماهواره ای سنجنده MODIS استفاده شد. برای محاسبه شدت خشکسالی اکولوژی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و بررسی مقایسه ای بین 5 سال از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد و در ارتباط با هر تصویر نمونه های 500 تایی به صورت تصادفی انتخاب گردید با بهره گیری از نمونه های تصادفی مقادیر NDVI هر سال در ستونی از جدول اخذ و محاسبات و مقایسه های آماری بین آن ها انجام شد و نتیجه حاصل از آن مشخص نمودن سال خشکسالی اکولوژی از تصاویر ماهواره ای بود. برای نشان دادن شدت خشکسال اکولوژی در تصاویر اخذ شده طبقه بندی نظارت نشده اعمال و محدوده مورد مطالعه به 5 کلاسه طبق بندی شد. پردازش تصاویر ماهواره ای و نتایج شاخص تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) نشان دهنده مقادیر پایین میانگین شاخص در سال های 2000، 2001 و 2008 بود که بعنوان سال های نمونه خشکسالی اکولوژیکی تعیین شدند. سال 2001 کمترین مقدار NDVI را داشت و غیر از مناطق مرکزی که زیر کشت آبی بوده است بقیه مناطق تقریبا پوشش گیاهی خود را از دست داده اند.
۳۵.

تحلیل عوامل پیش برنده و موانع فراروی توسعه کارآفرینی روستایی با تأکید بر صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزیمورد مطالعه: بخش کامفیروز (شهرستان مرودشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیش برنده ها موانع کارآفرینی روستایی صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کامفیروز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۴۰۱
مساله احیای مناطق روستایی و محیطی از طریق توسعه کارآفرینی، توجّه زیادی را به خود معطوف کرده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل پیش برنده و موانع فراروی توسعه کارآفرینی روستایی با تأکید بر صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در بخش کامفیروز شهرستان مرودشت انجام گرفت. رویکرد غالب تحقیق، کمّی و روش آن مبتنی بر پیمایش بود. جامعه آماری، 140 کارشناس ستادی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مرودشت بودند که با استفاده از روش سرشماری مطالعه شدند. در نهایت، 126 پرسش نامه جمع آوری و تجزیه و تحلیل شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه ای بود که روایی آن با کسب نظرات اساتید دانشگاه تأئید شد و پایایی آن نیز بر پایه ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت که مقدار آن برای عوامل پیش برنده توسعه کارآفرینی روستایی 794/0 و موانع فراروی آن 914/0 بدست آمد. داده های حاصل به وسیله نرم افزارهای SPSS<sub>win22</sub> و LISREL <sub>8.80</sub> تجزیه و تحلیل گردید. جهت تحلیل عاملی سازه های پیش برنده و موانع فراروی توسعه کارآفرینی روستایی با تأکید بر صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی از تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور بررسی شاخص نیکویی مدل تحقیق از تحلیل عاملی تأئیدی و مدل معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی مربوط به موانع فراروی نشان داد که متغیّرها در پنج عامل عدم حمایت قانونی و ارائه تسهیلات دولتی، موانع زیرساختی فیزیکی، عدم سرمایه کافی، ضعف دانشی فنی و ضعف سازمانی در بازاریابی قرار گرفتند که این پنج عامل 23/68 درصد کل واریانس را تبیین می کنند. در تحلیل عاملی عوامل پیش برنده، شش عامل پذیرش فناوری های مدرن، سرمایه گذاری و توسعه زیرساخت ها، عوامل حمایتی، ارایه آموزش های لازم، بهبود دانش فنی و تقویت سرمایه اجتماعی شناسایی شد که این شش عامل 52/70 درصد کل واریانس را تبیین می کنند. به علاوه، یافته ها نشان داد که سهم عوامل پیش برنده بیش تر از موانع فراروی بوده و در نتیجه با ایجاد زمینه لازم می توان با تقویت عوامل پیش برنده و فائق آمدن بر موانع فراروی، به توسعه کارآفرینی روستایی در بخش کامفیروز کمک کرد.
۳۶.

کاربرد تکنیک های خودهمبستگی فضایی در تحلیل جزیره حرارتی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تهران جزیره حرارتی شاخص موران تغییرات فضایی - زمانی جزیره حرارتی تحلیل خودهمبستگی فضایی عمومی و محلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری اقلیم شهری
تعداد بازدید : ۱۷۸۲ تعداد دانلود : ۱۳۲۳
در این پژوهش با استفاده از تصاویر چند زمانه لندست TM تغییرات فضایی – زمانی جزیره حرارتی تهران مورد بررسی قرار گرفت. تصاویر مطالعه شده مربوط به دوره زمانی 1986 تا 2010 هستند(13 تصویر). ابتدا الگوریتم تک باندی کین و همکارانش(2001)برای استخراج دما از باند حرارتی تصاویر لندست TM استفاده شد. سپس با استفاده از روشهای تحلیل خودهمبستگی فضایی عمومی و محلی تغییرات فضایی و زمانی دمای سطحی بررسی شد. نتایج تحلیل خودهمبستگی فضایی عمومی نشان داد که داده های دمای سطحی تهران دارای ساختار فضایی بوده و به شکل خوشه ای توزیع شده اند. علاوه بر آن، بین سالهای 1986 تا 2010 مقدار خودهمبستگی فضایی افزایش یافته و متغیر دما تمایل بیشتری به متمرکز شدن و خوشه ای شدن در فضا پیدا کرده است. با توجه به نتایج خودهمبستگی فضایی عمومی دو نتیجه ی مهم حاصل شد: 1- در طول دوره مطالعه خوشه های حرارتی جدیدی در شهر تهران شکل گرفته اند. 2- وسعت فضایی خوشه های حرارتی قبلی رو به افزایش رفته است. جهت روشن شدن ماهیت خوشه های دمایی (داغ یا خنک بودن خوشه ها) و بررسی تغییرات فضایی آنها از آماره ی خودهمبستگی فضایی محلی استفاده شد. نتایج این بخش تقویت و گسترش خوشه های داغ و تضعیف خوشه های خنک را تایید نمود. بررسی و مقایسه ی پراکندگی فضایی نقاط بالا- بالا و پایین- پایین در طول دوره مطالعه نشان داد که بین سالهای 1986 تا 2010 به علت از بین رفتن نیمی از پوشش گیاهی نواحی غرب و جنوب غربی تهران(مناطق 18، 19، 21 و 22) خوشه های خنک مستقر بر این نواحی کوچک یا ناپدید شده اند و خوشه های داغ جدیدی در این نواحی شکل گرفته اند. در نتیجه ی این تغییرات جزیره حرارتی که در سال 1986 بر روی فرودگاه مهرآباد(منطقه9) و بخشهایی از مناطق 21 و 22 حاکم بوده است، در طول این 25 سال به سمت غرب و جنوب غرب گسترش یافته و مساحت بیشتری را اشغال کرده است. همچنین هسته های حرارتی کوچکی در جنوب و غرب منطقه 19 ظهور یافته است. علاوه بر آن به علت تخریب و نابودی بخش مهمی از باغات مناطق شمالی تهران(به خصوص شمیرانات) خوشه های خنک مستقر در این نواحی تضعیف شده اند.
۳۷.

پهنه بندی اقلیم کشاورزی ذرت دانه ای در استان لرستان با استفاده از تکنیک های سیستم اطلاعات جغرافیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقلیم استان لرستان ذرت دانه ای مدل AHP روش منطق فازی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
تعداد بازدید : ۱۵۸۸ تعداد دانلود : ۸۳۳
در بین عوامل مختلف تأثیرگذار در تولید محصولات کشاورزی، شرایط جوی و اقلیمی از مهمترین متغیرهای محیط طبیعی است. در این مطالعه به پهنه­بندی اراضی مستعد کشت ذرت دانه­ای در سطح استان لرستان پرداخته شده تا بهترین مکان ها برای کشت مشخص گردد. در این بررسی، عناصر اقلیمی دما، بارش، درجه روز از 7 ایستگاه سینوپتیک در سطح منطقه و پارامترهای محیطی ارتفاع، شیب، جهت شیب، فاصله از شبکه هیدروگرافی و خاک به عنوان فاکتورهای مؤثر در پهنه بندی، مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا داده های اقلیمی استخراج و اطلاعات مورد نظر بدست آمد، سپس نقشه های مربوط به این پارامترها با استفاده از توابع عضویت فازی و معیارهایی که برای کاشت ذرت دانه ای در نظر گرفته شده، استاندارد شد و به هر کدام بر اساس روشAHP وزن خاصی داده شده است. سپس همه نقشه ها با یکدیگر تلفیق و نقشه پهنه­بندی اراضی مستعد کشت ذرت دانه­ای در استان لرستان به دست آمد. بدین ترتیب در نقشه نهایی بدست آمده، 299521 هکتار از اراضی استان برای کشت بسیار مناسب، 809956 هکتار مناسب، 1040944 دارای قابلیت متوسط، 529535 هکتار نامناسب و95930 هکتار نیز برای کشت ذرت دانه­ای بسیار نامناسب هستند. نتایج نشان می دهد که نقش هر یک از عناصر اقلیمی و زمینی، در مناطق مختلف استان متفاوت است و از طریق تلفیق لایه های مؤثر در فرایند کشت در محیط GIS، امکان شناخت مناطق مستعد جهت کشت این گیاه زراعی وجود دارد.
۳۸.

پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی حوضه آبریز مردق چای (آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رواناب پهنه بندی سیل خیزی حوضه آبریز مردق چای SCS

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی جغرافیای آبها
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی سنجش از راه دور GIS
تعداد بازدید : ۱۳۲۵ تعداد دانلود : ۸۰۸
سیل یکی از پدیده­های موجود در طبیعت بوده که انسان از دیر باز شاهد وقوع آن می­باشد. در ایران به دلیل وسعت زیاد، اقلیم متعدد، تراکم زمانی و مکانی بارش­ها در اکثر حوضه­های آبریز، همه ساله شاهد سیلاب­های عظیمی در بیشتر مناطق کشور می­باشیم. در این پژوهش به برآورد ضریب رواناب و حداکثر دبی سیل، شناخت عوامل و عناصر موثر در سیل­خیزی، پهنه­بندی مناطق براساس شدت پتانسیل سیل­خیزی حوضه آبریز پرداخته شده است. در حوضه آبریز مردق­چای برای برآورد مقدار رواناب از روش شماره منحنی (CN)، سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS) که در سال 1954، روشی را برای محاسبه بارش مازاد ارائه نمود استفاده گردید. این روش معمول­ترین روش پیش­بینی حجم رواناب است. برای این منظور ابتدا داده­ها و اطلاعات مورد نیاز شامل آمار وضعیت اقلیم منطقه، تصاویر ماهواره­ای جمع­آوری و وارد سیستم اطلاعاتی (GIS) گردید. با تلفیق این داده­ها و اطلاعات، براساس روش (SCS) نقشه (CN) حوضه، میزان نفوذ (S)، مقدار رواناب (Q) تهیه شد. در نهایت با استفاده از مدل وزنی و با تلفیق نقشه­های میزان بارندگی منطقه، گروه­های هیدرولوژیک خاک، شیب، کاربری زمین و... نقشه پهنه­بندی پتانسیل سیل­خیزی سالانه حوضه با دوره بازگشت­های مختلف تهیه گردید. بنابراین با استفاده از این نقشه­ها می توان راهکارهایی جهت مقابله با بحران­های آبی و همچنین کنترل سیلاب­ها در حوضه آبربز ارائه نمود.
۳۹.

جایگاه اکوتوریسم بیابانی در توسعه سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: اقامتگاه گردشگری متین آباد - بادرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بیابان طبیعت گردی اقامتگاه گردشگری روستای متین آباد بادرود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۳ تعداد دانلود : ۸۰۰
بیابان ها با کیفیت قابل ملاحظه ای در سطح مهمی از طبیعت گردی با پیشرفت فراوان قرار دارند و می توانند پاسخگوی بخش زیادی از نیاز های روحی و تفریحی گردشگران باشند. بیابان ها و نواحی کویری به عنوان بخش وسیعی از کشور ایران دارای قابلیت مهمی در زمینه توسعه اکوتوریسم بیابانی است. در این راستا اقامتگاه گردشگری متین آباد بادرود (استان اصفهان) به عنوان نخستین کمپ طبیعی بیابانی در ایران بر اساس گردشگری پایدار و بر مبنای اصول اکوتوریسم پایدار شکل گرفته است. در این پژوهش که با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی و انجام شده است، علاوه بر شناخت و معرفی این کانون اکوتوریستی، با الگو قراردادن مدل مشارکت جوامع محلی، با پرسشگری از روستاییان ساکن در روستای متین آباد به عنوان جامعه میزبان، نگرش آنان را نسبت به توسعه گردشگری و اثرات گوناگون آن بر توسعه این روستا مورد سنجش و بررسی قرار داده است. جامعه آماری شامل 547 نفر از ساکنین روستا می باشد که در آن 50 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. نتایج پژوهش حاکی از این است که بیشتر ساکنان نسبت به توسعه گردشگری بیابانی نگرش مثبت داشته اند؛ همچنین، توسعه گردشگری بیابانی می تواند زمینه ساز توسعه روستایی در این ناحیه گردد.
۴۰.

تحلیل فراوانی وقوع حداقل دبی و حداکثر بارش 24 ساعته به وسیله روش گامبل و لوگ پیرسون تیپ 3 در رودخانه کمال چای

کلید واژه ها: تحلیل فراوانی تابع گامبل تابع لوگ پیرسون تیپ3 حداقل دبی حداکثر بارش 24 ساعته آزمون کافی بودن داده ها حوضه کمال چای (دامنه جنوبی سبلان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶۵ تعداد دانلود : ۱۲۳۷
تحلیل فراوانی وقایع مجموعه روشهایی می باشند که با استفاده از قوانین احتمالات به بررسی احتمال تکرار یک پدیده در طول زمان می پردازند. هدف از این تحلیل ها، به دست آوردن دوره برگشت وقایع اندازه گیری شده و تخمین مقدار یک واقعه به ازای دوره برگشت مشخص می باشد، که خارج از دامنه وقایع ثبت شده قرار دارد و برای طراحی پروژه ها از آن استفاده می شود. از جمله این تحلیل ها می توان به روش گامبل(1)و لوگ پیرسون تیپ 3(2)اشاره کرد. در این مقاله با استفاده از این دوروش به بررسی احتمال وقوع حداقل دبی و حداکثر بارش 24 ساعته در حوضه کمال چای در جنوب کوه سبلان می پردازیم.علاوه برآن از فرمول ماکوس(3) برای انجام کافی بودن داده ها استفاده شده است. طبق این بررسی ها به احتمال 96 درصد، بارش کمتر از 44 میلی متر در 24 ساعت خواهد بود. و به احتمال 95 درصد میزان بیشتر از 02/1 مترمکعب در ثانیه خواهد بود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان