مرزبان ادیب منش

پژوهش حاضر به طراحی، تبیین و اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی معنوی  در دانشگاه فرهنگیان پرداخته است. پژوهش حاضر، ترکیبی از نوع اکتشافی است. بخش اول پژوهش، کیفی و روش آن توصیفی و شامل؛ تحلیل اسنادی با رویکرد کاربردی است. جامعه تحلیلی شامل کلیه ی متون و منابع مرتبط با حوزه برنامه درسی معنوی بود. حجم نمونه هم شامل متون و منابع مرتبط با حوزه برنامه درسی معنوی بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند  که در این بین، 15 منبع داخلی و خارجی  که با مبانی دینی و فلسفی حاکم بر نظام تعلیم و تربیت همخوانی بیشتری داشتند، شناسایی و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری، فرم فیش برداری و  نیز سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بود. برای تحلیل داد ها از روش مقوله بندی و کد گذاری موضوعی استفاده شد. در بخش کمی هم حجم نمونه شامل یکصد و پنجاه نفر از اساتید دانشگاه فرهنگیان بودند که به صورت تصادفی منظم انتخاب شدند. ابزار گرداوری این بخش پرسشنامه بود که با استفاده از مقوله های به دست آمده در بخش کیفی تهیه گردید. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی برنامه درسی معنوی در دانشگاه فرهنگیان، از مبانی هستی شناسی(جهان شناسی و انسان شناسی)، ارزش شناسی و معرفت شناسی و مقوله های اصلی، ماورالطبیعه، تجربه گرایی، زیبا شناسی، جامعیت، خودشناسی و خرد گرایی تشکیل شده است . همچنین یافته ها نشان داد که الگوی به دست آمده از اعتبار کافی برای اجرا در دانشگاه فرهنگیان برخوردار است.

پژوهش حاضر با هدف، کیفیت سنجی برنامه درسی رشته آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. پژوهش از نوع کمی و با روش توصیفی پیمایشی انجام شده است. جامعه موردمطالعه، دانشجویان سال اول و دوم رشته آموزش ابتدایی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1401- 1400 بودند که جمعیت 300 نفری را تشکیل می دادند و بر اساس جدول مورگان 170 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته بود، برای برآورد روایی پرسش نامه، از روایی محتوایی و صوری استفاده شد. پایایی پرسش نامه نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ در حد 94/0 تعیین گردید. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که هدف ها و محتوای برنامه درسی، تا حدودی توانسته اند نیازها و انتظارات دانشجویان را برآورده سازند؛ اما در ارتباط با راهبردهای تدریس و ارزشیابی، نتایج  حاکی از آن بود که این راهبردها نتوانسته اند نیازها و انتظارات دانشجویان را برآورده سازند که این امر در مورد عنصر ارزشیابی قابل ملاحظه تر است.