کیومرث احمدی

حفظ و بقای انقلاب اسلامی ایران که نظامی الهی و ارزشمحور است؛ همانند هر نظام دیگری متکی بر حفظ و استمرار ارزشهایی است که براساس آن شکل گرفته است و این مدیران و کارگزاران آن در سازمانهای دولتی هستند که از طریق کارکردها و عملکردهایشان، وظیفه اصلی در حفظ ارزشها و تحقق اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی را بر عهده دارند. این در حالی است که تغییر ارزشها در کشور بهویژه در بین کارگزاران آن میتواند زنگ خطری برای انقلاب باشد. بر همین اساس، درک مناسب راهبردهای ارزشی (غایی) که از پیادهسازی مدیریت ارزشبنیان مطلوب نظر میباشد، میتواند در تبیین مناسب ارزشها و پیادهسازی آنها راهگشا باشد. بدین منظور با انجام مصاحبههای نیمهساختارمند با خبرگان امر و بهرهگیری از روششناسی نظریه دادهبنیاد از طریق گردآوری و تحلیل دادهها، و رفت و برگشتهای مستمر در طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، نشانهها، مفاهیم و مقولات راهبردهای غایی مدیریت ارزشبنیان به تدریج ظهور یافت. در همین رابطه یافتههای پژوهش در سه سطح راهبردهای پابرجایی، تکاملی و آرمانی دستهبندی شدند.

تحمیل حکمرانی خوب به عنوان پارادایم جدید در اداره بخش عمومی، ضرورت وجود یک نظام ارزیابی و پایش در قالب مدیریت عملکرد در سازمان های دولتی را به گونه ای که تبلوری از حکمرانی خوب باشد، نمایان می سازد. این پژوهش با اتکا به مؤلفه هایی که مفهوم"حکمرانی خوب" مطرح می کند، درصدد شناسایی و رتبه بندی مؤلفه ها و شاخص های مدیریت عملکرد مبتنی بر  مفهوم حکمرانی خوب است. رویکرد مدنظر پژوهش، روش ترکیبی و از نوع اکتشافی است. در بخش کیفی این پژوهش از روش  دلفی و در بخش کمی به منظور تأیید مدل از روش معادلات ساختاری استفاده شده است. در بخش کیفی جامعه آماری این پژوهش10 نفر از خبرگان دانشگاهی و حسابرسان دیوان محاسبات کشور و در بخش کمی140 نفر از حسابرسان دیوان محاسبات با استفاده از فرمول کوکران انتخاب گردیدند. نتایج تحلیل عامل اکتشافی منجر به شناسایی سطح نهادینگی ارزش ها با شش مؤلفه و 41 شاخص با عناوین ثبات رهبری و مدیریتی، حساب دهی و پاسخگویی، اثربخشی، تنقیح قوانین، حاکمیت قانون و فسادگریزی گردید. مؤلفه های حاکمیت قانون و فسادگریزی با ضرایب 698/0 و 661/0 به ترتیب رتبه اول و دوم قرار گرفت. نتایج بارهای عاملی بزرگ تر از 5/.درصد به دست آمده در حالت استاندارد و همچنین معیار 69/0 GOF=نشان از تأیید روابط بین مؤلفه ها و شاخص ها است. بنابراین توجه به این سطح از مدیریت عملکرد منجر به حرکت سازمان های دولتی در مسیر حکمرانی خوب و بهبود مؤلفه ها و شاخص های حکمرانی خوب خواهد شد.

تحقق آرمان متعالی انقلاب اسلامی ایران که همانا تحقق امت اسلامی در گذار از سیر تکاملی (انقلاب اسلامی؛ نظام اسلامی؛ دولت اسلامی؛ جامعه/ کشور اسلامی و در نهایت امت اسلامی) آن است تنها در گرو محور قرار دادن ارزش ها و اعتقاد و التزام عملی به آن در جامعه و نظام اسلامی از طریق بکارگیری و پیاده سازی مدیریت ارزش بنیانی است که با مبانی دینی و اسلامی و شرایط و ویژگی های فرهنگی و اجتماعی و ملی کشور انطباق داشته باشد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف کشف، توصیف و تبیین عوامل شکل دهنده مدیریت ارزش بنیان اسلامی- ایرانی انجام گرفته است. بدین منظور با انجام مصاحبه های نیمه ساختارمند با خبرگان امر و بهره گیری از روش شناسی نظریه داده بنیاد از طریق گردآوری و تحلیل داده ها، و رفت و برگشت های مستمر در طی فرآیند کدگذاری باز، محوری و انتخابی، نشانه ها، مفاهیم و مقولات شکل دهنده مدیریت ارزش بنیان به تدریج ظهور یافت. در همین رابطه یافته های پژوهش در 227 مفهوم و در نهایت 43 مقوله (شرایط علّی، مقوله محوری، راهبردها، شرایط زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدها) دسته بندی شده و همراه با شاهد مثالی برای هر کدام تشریح شدند.

آینده پژوهی از جمله ظرفیت های تکامل نیافته بشری است و واقعیت این است مطالعات آینده به ما کمک می کند تا عدم اطمینان ها را تا حد ممکن تقلیل بخشیم، قدرت هوایی مسلط در نظام نوین جهانی این امکان را برای نظام های توسعه طلب فراهم می نماید که در اقصی نقاط جهان و با بکارگیری یگان های شکاری تاکتیکی به اعمال سلطه علیه کشورهای دیگر بپردازند. لذا جهت مقابله با نفوذ قدرت های مسلط، سیاست گذاری توسعه یگان های شکاری تاکتیکی، شناخت محیط ملی و بین المللی و تهدیدات پیش رو در عرصه هوایی، نقاط قوت، ضعف و فرصت های یگان های شکاری تاکتیکی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. در همین راستا این مقاله به تبیین سیاستگذاری توسعه دفاع آفندی یگان های شکاریِ تاکتیکی نیروی هوایی در راستای توانمندسازی این یگان ها در قرن 21 پرداخته و با توجه به پیامدهای ملموس آن سیاست های اجرایی لازم را ارائه می نماید. پژوهش رحسب هدف، کاربردی و برحسب روش، توصیفی و از شاخه پیمایشی است که جهت جمع آوری اطلاعات به روندهای آینده سیاسی و امنیتی کشور و منطقه نیز توجه داشته است، جامعه مورد مطالعه یگان های شکاری تاکتیکی نهاجا است که بهره گیری از روش دلفی و نمونه گیری غیر احتمالی و از نوع قضاوتی از نقطه نظرات خبرگان، مطالعه اسناد و مدارک، همچنین تجارب حاصل از عملکرد یگان های شکاری تاکتیکی نهاجا در طول دفاع هشت ساله و بررسی جنگ های سه دهه اخیر پیرامون مرزهای ج.ا.ا استفاده شده است که تدوین سیاست های اصولی و متناسب با تهدیدات منطقه ای و فرامنطقه ای جهت توانمندسازی یگان های شکاری تاکتیکی نیروی هوایی الزامی و اجتناب ناپذیر است. سیاست های اجرایی توسعه دفاع آفندی با اتکا بر مولفه های مهم قدرت هوایی همچون نیروی انسانی، تجهیزات، ساختار و ابنیه سازمانی و سامانه فرماندهی نتیجه مهم پژوهش حاضر می باشد.

روندهای در حال ظهور، مدیریت دولتی را به حرکت از درون به بیرون متمایل ساخته است و تحول دولت که باید متضمن تجلی احساس شهروندی در عملکرد آن باشد ما را نیازمند ارایه تعریفی مجدد از احساس سازمان های دولتی نسبت به جامعه کرده است. امروزه مدیریت دولتی را مدیریت مسائل عمومی برای ارتقای منفعت عامهمی دانند و ایجاد اعتقاد به مسئولیت های اجتماعی در سازمان ها، سنگ بنای مدیریت مسائل عمومی است. اخیرًا مفهوم مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانی به پاسخ گویی اجتماعی سازمانی تغییر یافته است.این پژوهش به تبیین و بسط مولفه های مفهوم پاسخ گویی اجتماعی برای سازمان های دولتی ایران پرداخته است به طوری که برای این مفهوم 5 بعد و 11 مولفه و 28 شاخص ارایه داده است پژوهش برحسب هدف کاربردی توسعه ای و بر حسب روش توصیفی و از شاخه اکتشافی همبستگی است که از طریق تکنیک دلفی و معادلات ساختاری انجام پذیرفته است .

تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل زمینه ای بر رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کارکنان انجام شده است. بدین منظور، پرسشنامه ای برای سنجش این متغیرها طراحی شده است و پس از اطمینان از روایی و پایایی ابزار اندازه گیری توسط تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، در میان نمونهای متشکل از 333 نفر از کارکنان هفت بانک منتخب توزیع شده است. روش تحقیق حاضر، توصیفی همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر الگوی معادلات ساختاری است. نتایج حاصل از الکوی تحقیق نشان داد که عوامل زمینه ای می توانند بر اساس مدل تحلیل مسیر ارایه شده بر رفتار شهروندی و عملکرد کارکنان این بانکها، تاثیر بگذارد. همچنین از بین عوامل زمینه ای، عوامل فردی بیشتر از سایر عوامل، قدرت تبیین کنندگی رفتار شهروندی سازمانی را دارند. در پایان، به منظور دست یابی به عملکرد بهتر از طریق استقرار رفتار شهروندی سازمانی، پیشنهادهایی برای مدیران ارایه شده است.