علی حیرانی

مقدمه و هدف: فلج مغزی همی پلژی اسپاستیک، نمونه ای از اختلالات جسمانی است که اندام فوقانی و تحتانی یک طرف بدن را درگیر می کند. وقتی آینه درمانی با تمرینات دوطرفه ترکیب گردد، تصویرسازی ذهنی و بصری افزایش می یابد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر شش هفته تمرینات حرکتی دوطرفه با و بدون آینه بر زمان واکنش ساده ی دست مبتلای کودکان فلج مغزی همی پلژی اسپاستیک بود. روش شناسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی(IR.KUMS.REC.1398.493) ، تعداد 16 کودک مبتلا به فلج مغزی همی پلژی در دو گروه آزمایشی تمرینات حرکتی دوطرفه در آینه ، و گروه آزمایشی تمرینات حرکتی بدون آینه ، تقسیم شدند. هر دو گروه علاوه بر برنامه معمول توانبخشی، مطابق دستورالعمل هایشان به تمرینات حرکتی پرداختند. زمان واکنش ساده ی دست مبتلا هر دو گروه، با استفاده از دستگاه زمان واکنش چند انتخابی ساخت شرکت لافایت( مدل 63035) ارزیابی شد. نتایج: نتایج نشان داد که هر دو گروه آزمایشی پس از مداخله شش هفته ای در نمرات زمان واکنش ساده ی دست مبتلا بهبود معنی دار داشتند(p <./05). همچنین بررسی های بین گروهی حاکی از عدم تفاوت معنادار بین دو گروه بود(P>0/05). نتیجه گیری: به دلیل عدم تفاوت معنادار بین دو گروه آزمایش، تمرینات حرکتی دوطرفه با و بدون آینه بر زمان واکنش ساده ی دست مبتلای کودکان فلج مغزی همی پلژی اسپاستیک موثر بود، که می تواند با مکانیزم تمرینات دوطرفه تبیین گردد.

مقدمه: تغییر سبک زندگی و روند روزافزون اختلالات رشدی کودکان به ویژه در حیطه تعاملات اجتماعی، نیاز به انجام پژوهش در این حوزه را ضروری ساخته است. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی ادراک ویژه عمل در شرایط متفاوت کانون توجه در کودکان مبتلا به اوتیسم بود. روش پژوهش: بدین منظور 45 فرد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم با عملکرد بالا به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفره توجه درونی، بیرونی و کنترل تقسیم شدند. تکلیف آزمودنی ها پرتاب دارت و تخمین اندازه هدف بود. پس از اجرای پیش آزمون، گروه ها در پنج بلوک ده کوششی تکلیف پرتاب دارت را انجام دادند. دستورالعمل های تمرکز توجه، پیش از هر کوشش مختص گروه های تجربی ارائه شده و از آزمودنی ها درخواست می شد پیش از اجرای تکالیف در هر بلوک، اندازه هدف را تخمین بزنند. برای این منظور، شرکت کنندگان برای کشیدن دایره ای هم اندازه هدف دارت، از شکل دوایر موجود در مایکروسافت پاورپوینت استفاده کردند. روز بعد آزمون های یادداری و انتقال اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد که گروه توجه درونی در هر دوی مراحل اکتساب و یادداری و انتقال عملکرد پرتاب دارت و ادراکِ ویژه عمل بهتری نسبت به گروه توجه بیرونی و کنترل داشت (05/0≥P). نتیجه گیری: به طور کلی یافته ها نشان داد در کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، توجه درونی به عملکرد و یادگیری بهتری نسبت به توجه بیرونی منجر می شود. بنابراین مربیان و معلمان تربیت بدنی که با این افراد کار می کنند، هنگام طراحی جلسات تمرین باید بر منافع توجه درونی تأکید کنند.

مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر باز ی های واقعیت مجازی با و بدون تحریک آنودال جریان مستقیم فراجمجمه ای یکطرفه بر عملکرد شناختی دختران نوجوان کم تحرک اجرا گردید. بدین منظور، 36 دختر نوجوان براساس معیارهای ورود، به صورت هدفمند انتخاب شدند. سپس به تعداد مساوی در سه گروه کنترل، واقعیت مجازی+ تحریک آنودال و واقعیت مجازی + تحریک شم قرار گرفتند. مداخله به مدت 12 جلسه (3 جلسه در هفته) اجرا گردید. ابتدا تحریک شم یا آنودال به مدت 20 دقیقه با شدت 2 میلی آمپر بر روی DLPFC و M1 بصورت همزمان اعمال گردید. سپس تمرینات واقعیت مجازی به مدت 1 ساعت اجرا شد. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. برای ارزیابی عملکرد شناختی از آزمون های ان-بک ، نرم افزار زمان واکنش و پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی استفاد شد. از آزمون آماری تحلیل واریانس مرکب در سطح معنا داری 05/0 و نرم افزار SPSS23 استفاده گردید. نتایج نشان داد عملکرد شناختی در گروه تحریک آنودال نسبت به دو گروه دیگر در مرحله پس آزمون و پیگردی برتری داشت (0.5>p). درواقع واقعیت مجازی همراه با تحریک آنودال به صورت دو موضعی اثرات بیشتر و ماندگارتری بر عملکرد شناختی دختران نوجوان کم تحرک دارد.

اگرچه امروزه واقعیت مجازی به عنوان جایگزین مناسب و پرهیجان نسبت به سایر روش های تمرینی پیشنهاد می-شود، اما همه ابعاد اثرگذاری آن در ترکیب با سایر مداخلات هنوز بخوبی روشن نشده است. بنابراین هدف ما تعیین تأثیر واقعیت مجازی با و بدون تحریک جریان مستقیم فراجمجمه ای مغز بر عملکرد تعادلی بود. شرکت کنندگان در پژوهش 36 دختران نوجوان کم تحرک بودند که بصورت هدفمند انتخاب و داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. آزمودنی ها بصورت تصادفی به سه گروه کنترل (12 نفر)، واقعیت مجازی + تحریک آنودال (12 نفر) و گروه واقعیت مجازی + تحریک شم (12 نفر) تقسیم شدند. ابتدا هر گروه تحریک مغز ( آنودال یا شم) را به مدت 20 دقیقه با شدت 2 میلی آمپر دریافت می کرد سپس تمرینات واقعیت مجازی را یک ساعت انجام می دادند. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نمی کرد. هر گروه، 12 جلسه (3 جلسه در هفته) بصورت یک روز درمیان مداخله را اجرا می کرد. برای ارزیابی تعادل، از آزمون Y و STROK استفاده شد. از آزمون آماری تحلیل واریانس دوراهه مرکب در سطح معنا داری 05/0 و نرم افزار SPSS23 استفاده گردید. مقادیر تعادل ایستا در گروه آنودال بیشتر از گروه شم (004/0p=) و گروه کنترل (001/0p=) بود. همچنین تعادل پویا در گروه آنودال بیشتر از گروه شم ( 013/0p= ) و همچنین گروه کنترل (001/0 p<) بود. الگوی یافته ها نشان داد تحریک آنودال می تواند اثرگذاری تمرینات مجازی را بیشتر و ماندگارتر کند. و این تفاوت در مرحله پیگیری حفظ شد به گونه ای که عملکرد گروه تحریک آنودال نسبت به دو گروه دیگر برتری داشت.