محمدحسین قهرمانی

کارکردهای توجهی نقش مهمی در تعامل فرد با محیط دارد. این کارکردها در برخی شرایط محیطی تحت تأثیر ویژگی های تکانش گری قرار می گیرند و از این طریق می تواند عامل تعیین کننده ای در عملکرد و یادگیری افراد باشد. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تأثیر سطوح مختلف تکانش گری بر یادگیری مهارت های ورزشی در محیط های باز و بسته بود. شرکت کنندگان 48 پسر 10 تا 12 ساله در چهار گروه تکانش گری پایین، تکانش گری متوسط، تکانش گری بالا و گروه کنترل بودند. پیش و پس از هشت هفته برنامه تمرینی مهارت های پایه بسکتبال، آزمون شوت بسکتبال هریسون برای ارزیابی عملکرد و یادگیری در محیط های باز و بسته طی مراحل پیش آزمون، پس آزمون، یادداری و انتقال به عمل آمد. نتایج تحقیق تفاوت های معنا داری را بین گروه های تحقیق در کارکردهای توجهی نشان داد (0001/0=P). نتایج مراحل پس آزمون و یادداری در مورد محیط باز نشان داد که همراستا با افزایش سطوح تکانش گری افراد، برتری چشمگیری در فرایندهای یادگیری در این محیط مشاهده می شود (003/0=P). درحالی که در مورد محیط بسته، عملکرد بهتر همراستا با کاهش سطوح تکانش گری مشاهده شد (001/0=P). تفاوت های مشاهده شده بین گروه ها در مرحله انتقال - که به صورت رقابتی برگزار شد- از نظر آماری معنا دار نبود (09/0=P). این احتمال وجود دارد که سطوح مختلف تکانش گری نقشی تسهیل کننده و تضعیف کننده در یادگیری مهارت های ورزشی با توجه به محیط های اجرا مانند محیط های باز و بسته دارد.

ویژگی های تکانش گری افراد، الگوهای حرکتی آنها را در یادگیری مهارت های ورزشی تحت تأثیر قرار می دهد. ازاین رو در این تحقیق تأثیر سطوح مختلف تکانش گری حرکتی بر یادگیری مهارت های پایه بسکتبال بررسی شد. به این منظور سه گروه 12 نفری از پسران 10 تا 12 ساله که با توجه به سطوح تکانش گری حرکتی تعیین شده بودند، همراه گروه کنترل که به صورت تصادفی انتخاب شده بود، در یک دوره آموزشی مهارت های پایه بسکتبال شرکت کردند. برای ارزیابی نتایج عملکرد افراد از آزمون های پاس بسکتبال ایفرد (AAHPERD) و آزمون پاس هان (Hann) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون، یادداری و انتقال استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس به ترتیب در مراحل پس آزمون (0001/0=P) و یادداری (011/0=P) در مورد تکلیف پاس ایفرد نشان داد که همراستا با افزایش سطوح تکانش گری حرکتی افراد، برتری شایان توجهی در اجرای این آزمون مشاهده می شود، درحالی که در تکلیف پاس هان، عملکرد بهتر همراستا با کاهش سطوح تکانش گری مشاهده شد. تفاوت های مشاهده شده بین گروه ها در مرحله انتقال از نظر آماری معنا دار نبود (P=0/112). با استناد به این یافته ها می توان گفت که سطوح مختلف تکانش گری حرکتی یکی از عوامل اصلی اثرگذار در یادگیری مهارت های ورزشی با در نظر گرفتن مهارت های سرعت محور و دقت محور است.

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی ویژگی های تکانش گری بازیکنان پست های مختلف فوتبال با توجه به دیدگاه گرایش غالب بود. به این منظور 40 فوتبالیست از لیگ دسته یک کشور با میانگین سنی 9/3±65/28 سال در پست های مختلف فوتبال در این تحقیق شرکت کردند. برای اندازه گیری ویژگی های تکانش گری شرکت کننده ها از مقیاس تکانش گری بارت (BIS-11) و آزمون عملکرد مداوم (CPT) استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که دروازه بانان و مدافعان نسبت به بازیکنان میانی و مهاجمان در متغیرهای شناختی و حرکتی از عامل های تکانش گری و تعداد تشخیص نادرست از آیتم های آزمون عملکرد مداوم، مقادیر بیشتری را به دست آوردند (389/0 Partial η2 = ، 228/0wilks Lambda ،001/0=P ،126/3 =(9,82)F). براساس نتایج این تحقیق می توان گفت تکانش گری یکی از تبیین کننده های اصلی گرایش بازیکنان به پست های مختلف فوتبال در کنار متغیرهای مرتبط دیگر است.

در این پژوهش، ویژگی های تکانش گری دروازه بانان فوتبال در سطوح مختلف مهارتی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 30 دروازه بان از سطوح مختلف مهارتی با میانگین سنی 9/3±65/28 سال در این پژوهش شرکت کردند. نتایج نشان داد که ویژگی های تکانش گری در بین دروازه بانان سطوح مختلف مهارتی متفاوت است. این تفاوت ها در تکانش گری توجهی و حرکتی، از عامل های تکانش گری و خطای نوع اول و نوع دوم از آیتم های آزمون عملکرد مداوم به دست آمد. همچنین، تفاوت های مشاهده شده در تکانش گری تصمیم گیری از عامل های تکانش گری و زمان تشخیص از آیتم های آزمون عملکرد مداوم، از نظر آماری معنا دار نبود. بر اساس نتایج این پژوهش می توان عنوان کرد که تکانش گری یکی از مکانیسم های انطباقی اصلی عملکرد بازیکنان برای غلبه بر نیازهای تکلیف در پست دروازه بانی فوتبال با توجه به سطح مهارتی بازیکنان در کنار متغیرهای مرتبط دیگر است که می تواند در مباحث استعدادیابی مورد توجه قرار بگیرد.

هدف اصلی این پژوهش مطالعه منابع اصلی استرس حاد کشتی گیران در قالب ساخت و بررسی روایی و پایایی پرسشنامه منابع استرس حاد کشتی گیران (SASWQ) بود. به این منظور پرسشنامه در گروه نمونه ای با حجم 330 نفر از کشتی گیران شهر تهران با میانگین سنی 56/21± 3/5 سال که بصورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده بود اجرا شد. تحلیل داده ها با نرم افزار 18 SPSS نشان داد که آلفای کرونباخ کل سولات این ابزار برابر با 909/0و ضریب آلفای درونی برای نیمه اول 870/0 و برای نیمه دوم پرسشنامه 831/0 است. روایی محتوایی پرسشنامه منابع استرس حاد از طریق تحلیل عاملی اکتشافی در روش تحلیل مؤلفه های اصلی (PCA) با چرخش وریماکس، ارزش ویژه هر کدام از هشت عامل اصلی استرس حاد کشتی گیران را که شامل: اجرای مهارت، ارزیابی، جو رقابتی، انجام اشتباه، انتظارات، فشار زمانی، آسیب، شرایط محیطی بود، بطور متوسط 43/2 نشان داد؛ و در شاخص های تحلیل عاملی تاییدی با نرم افزار ,LISREL96/0=GFI ، 92/0 = AGFI ، 93/0 = CFI، بدست آمد. یافته های پژوهش نشان داد که پرسشنامه منابع استرس حاد کشتی(SASWQ) از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می تواند متغیر مورد نظر را در جامعه آماری مربوطه اندازه گیری کند.

هدف اصلی این پژوهش، مطالعه ی منابع استرس حاد کشتی گیران نخبه و ماهر بود. به این منظور از 210 نفر کشتی گیر (در دو گروه 105 نفری نخبه و ماهر، به ترتیب با 7/4±9/24 و 9/4±6/23سال سن) که به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کرده بودند، خواسته شد پرسش نامه ی منابع استرس حاد کشتی (SASWQ) را تکمیل کنند. یافته های به دست آمده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که مقادیر عامل های استرس زای اجرای مهارت، ارزیابی، جو رقابتی، انجام اشتباه، انتظارات، فشار زمانی، آسیب و شرایط محیطی در میان کشتی گیران ماهر به نسبت کشتی گیران نخبه، به طور معنا داری بیشتر است (P≤0.05) F(8,209)=3.289,P=0.001,PartialȠ2=0.997) نتایج نشان دهنده ی این است که کشتی گیران ماهر نسبت به کشتی گیران نخبه بخش اعظم انرژی خود را برای مقابله با فشار روانی ناشی از منابع استرس حاد اختصاص می دهند؛ در حالی که کشتی گیران نخبه با گرفتن فاصله ی روان شناختی از منبع استرس حاد، احتمال موفقیت ورزشی خود را افزایش می دهند.

یکی از عوامل مهم اثرگذار بر اجرای موفق در رقابت های ورزشی، چگونگی کنار آمدن با استرس است. به همین منظور هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر شیوه های مختلف کنار آمدن با استرس ورزشی بر منابع استرس حاد و کورتیزول بزاقی کشتی گیران بود. با توجه به معیارها و متغیرهای این تحقیق از بین 270 کشتی گیر فعال در سطح کشوری، 30 نفر با توجه به نقطه برش پرسشنامه سبک های مقابله با استرس در دو گروه رویارویی و اجتنابی در این تحقیق شرکت کردند. از شرکت کننده ها خواسته شد پرسشنامه منابع استرس حاد کشتی را تکمیل کرده و در مرحله جمع آوری بزاق برای اندازه گیری سطح کورتیزول بزاقی شرکت کنند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که مقادیر منابع استرس حاد در بین کشتی گیران رویارویی نسبت به گروه اجتنابی به صورت معنا داری بیشتر است (001/0=P). همچنین سطح کورتیزول بزاقی گروه اجتنابی نسبت به گروه مقابل به شکل معنا داری پایین تر بود (012/0=P). با استناد به نتایج این تحقیق می توان گفت که شیوه های مختلف کنار آمدن با استرس بر میزان ادراک استرس از منابع استرس حاد و سطح کورتیزول بزاقی کشتی گیران تأثیر می گذارد. از نتایج این تحقیق می توان در آموزش شیوه های مختلف کنار آمدن با استرس ورزشی به کشتی گیران برای کاهش فشار روانی رقابت ها استفاده کرد.

در این پژوهش رابطه خودتنظیم گری و تکانشوری با موفقیت ورزشی مورد بررسی قرار گرفت و نقش پیش بین این دو متغیر برای موفقیت ورزشی در ورزش های برخوردی و غیر برخوردی مقایسه شد. تعداد 223 ورزشکار حرفه ای (102 برخوردی و 121 غیر برخوردی) از فدراسیون های ورزشی به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از ورزشکاران خواسته شد مقیاس خودتنظیم گری (SRI-25)، مقیاس تکانشوری بارات (BIS) و مقیاس موفقیت ورزشی (SAS) را تکمیل کنند. ضرایب رگرسیون در این پژوهش برای ورزشکاران برخوردی در خصوص موفقیت ورزشی در خودتنظیم گری 0.39=ß،4.69 =t،در تکانشوری حرکتی 0.49=ß، 4.79=t و در تکانشوری شناختی 0.22=ß ،2.26 = tتعیین شد. این ضرایب برای ورزشکاران غیر برخوردی در خودتنظیم گری 0.73= ß،11.72 =t و در تکانشوری حرکتی 0.20-= ß، 2.32-=t به دست آمد. با استناد به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که در ورزشکاران رشته های برخوردی، تکانشوری و در ورزشکاران رشته های غیربرخوردی، خودتنظیم گری، یکی از تبیین کننده های موفقیت ورزشی است.

هدف اصلی این پژوهش مقایسه شیوه­ های مختلف مقابله با استرس در میان کشتی­گیران نخبه و ماهر بود. بدین منظور از 120 کشتی­گیر (در دو گروه 60 نفری) که به­ صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کرده بودند، خواسته شد تا مقیاس سبک­های مقابله با استرس ورزشی را تکمیل کنند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین کشتی­گیران ماهر و نخبه از نظر سبک­های مقابله با استرس در سبک رویارویی تفاوت معنا­داری وجود دارد. با استناد به نتایج این پژوهش می­توان عنوان کرد که کشتی­ گیران نخبه و ماهر در مقابله با استرس ورزشی به­ترتیب، بیشتر از سبک مقابله­ای اجتنابی و رویارویی استفاده می­کنند.

هدف اصلی این پژوهش، مطالعه تأثیر واسطه ای خودکارامدی ورزشی بر رابطه بین ابعاد کمال گرایی و اضطراب رقابتی در نمونه ای از ورزشکاران ایرانی بود. 233 ورزشکار (145 پسر و 88 دختر) در رشته های مختلف ورزشی به صورت داوطلب در این پژوهش شرکت کردند. از ورزشکاران خواسته شد مقیاس کمال گرایی رقابتی (CPS) ، پرسشنامه چندبعدی اضطراب رقابتی (MCAQ) و مقیاس خودکارامدی ورزشی (SSES) را تکمیل کنند. نتایج نشان داد که تلاش برای کامل بودن (کمال گرایی مثبت) با اضطراب شناختی و بدنی ورزشکاران همبستگی منفی و با اعتماد به خود آنها همبستگی مثبت دارد. واکنش منفی به ناکامل بودن (کمال گرایی منفی)، برعکس با اضطراب شناختی و بدنی ورزشکاران همبستگی مثبت و با اعتماد به خود آنها همبستگی منفی داشت. تحلیل این نتایج نشان داد که خودکارامدی ورزشی بر رابطه بین ابعاد مثبت و منفی کمال گرایی با اضطراب رقابتی تأثیر واسطه ای دارد.