هادى حسین خانى

در بین روش‏های یادگیری، برخی معلّم‏محور است که در آن معلّم محور فعالیت‏های آموزشی است و برخی یادگیرنده محور است که در آن دانش‏آموز محور یادگیری است. با توجّه به تأثیر خاص رویکردهای یادگیرنده محور، امروزه این روش‏ها توجه محققان و مربّیان را به خود معطوف داشته است. در بین روش‏های یادگیرنده محور، روش «بحث گروهی» از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است. نوشتار حاضر در پی آن است تا ضمن تعریف و نحوه اجرای این روش، فواید، شرایط موفقیت، موارد کاربرد و ترکیب اعضای آن را تعیین کرده، به برخی محدودیت‏های کاربرد آن نیز اشاره نماید. در پایان نیز به اختصار برخی از شیوه‏های کاربرد این روش در دروس حوزه‏های علمیه و دانشگاه‏ها ارائه می‏شود.

تربیت اخلاقى بخش قابل توجهى از برنامه ها و فعالیت هاى تربیتى ما را در خصوص نسل آینده به خود اختصاص داده است. در عین حال، این ساحت از تربیت نیز همچون دیگر ساحت ها، از بروز آفت ها و آسیب هایى که در روند آن اختلال ایجاد مى کند، در امان نیست. نوشتار حاضر در پى آن است که «تربیت تحمیلى» را به عنوان مانع و آفتى در مسیر تربیت صحیح اخلاقى مورد بررسى قرار داده، با ارائه تعریفى از آن، برخى از نمودها و جلوه هاى آن را ترسیم نماید. همچنین با بازشناسى عوامل و ریشه هاى تحقق تربیت تحمیلى، آثار و پیامدهاى آن را مورد توجه قرار داده و در پایان نیز راه کارهایى براى مقابله با آن ارائه دهد.

در این مقاله، به بررسى روش الزام نفس در تعلیم و تربیت ارزش ها پرداخته مى شود. یکى از روش هایى که براساس آیات و روایات مى توان از آن در جهت تعلیم و تربیت ارزش ها بهره برد، روش الزام نفس است. در این روش، با وجود اینکه نفس نسبت به انجام ارزشى کراهت دارد، وادار به انجام آن ارزش مى شود تا آن ارزش در نفس شکل گیرد و جزئى از وجود شخص شود. در این پژوهش، به برخى از ساحت هاى تعلیم و تربیت ارزش ها، ازجمله: ارزش هاى عبادى، اخلاقى، اقتصادى، خانوادگى، اجتماعى و سیاسى پرداخته شده، و مستندات روایى و قرآنى آن بیان شده است.