مهرک رحیمی

هدف این تحقیق بررسی تأثیر آموزش آگاهی فراشاخت راهبردهای یادگیری مهارت شنیداری برروی مهارت شنیداری و گفتاری زبان آموزان ایرانی است. 50 نفر از زبان آموزان کلاس های مکالمه در این تحقیق شرکت کردند. طرح درس پیشنهادی وندرگریفت برای تدریس مهارت شنیداری به منظور آموزش آگاهی فراشناخت به زبان آموزان گروه آزمایشی استفاده شد. تدریس در گروه کنترل به شیوه متداول تدریس مهارت شنیداری بدون ذکر راهبردهای یادگیری،مباحث درک مطلب،بازبینی و تأمل انجام شد.از پرسشنامه آگاهی فراشناخت راهبردهای یادگیری و آزمون تافل به عنوان پیش و پس آزمون قبل و بعد از آزمایش استفاده شد.نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که آموزش آگاهی فراشاخت راهبردهای یادگیری مهارت شنیداری در بالا بردن سطح آگاهی زبان آموزان از راهبردهای یادگیری مهارت شنیداری مؤثر بوده است. همچنین آموزش آگاهی فراشاخت راهبردهای یادگیری مهارت شنیداری بر بالا بردن مهارت شنیداری زبان آموزان تأثیر مثبتی داشته است اما میزان این پیشرفت به سطح معنا دار آماری نرسیده است. تأثیر مثبت آموزش آگاهی فراشناخت راهبردهای یادگیری مهارت شنیداری بر مهارت گفتاری از دیگر یافته های این تحقیق است

مقدمه: اگرچه زبان انگلیسی همواره به عنوان ابزاری کارآمد در عرصه ارتباطات بین المللی مطرح بوده است، اما آموزش آن می تواند به ابزاری پنهان درجهت ترویج فرهنگ مصرفی غرب تبدیل شود. کتب آموزشی زبان انگلیسی یکی از مهمترین عوامل انتقال فرهنگ غرب به شمار می روند. هدف: هدف این تحقیق بررسی نگرش مدرسان زبان انگلیسی به ترویج فرهنگ مصرفی غرب در کتب آموزش زبان انگلیسی در آموزشگاه های زبان است. چارچوب نظری: پژوهش های اخیر مؤید این مطلب است که با گسترش روزافزون مؤسسات و دوره های آموزش زبان در سراسر کشور، گرایش زبان آموزان به یادگیری فرهنگ و شیوه زندگی جوامع غربی نیز افزایش یافته است. روش های جدید آموزش زبان های خارجی براساس نظریه های ارتباط بین فرهنگی، استفاده از فرهنگ مقصد را نه تنها به عنوان ابزاری برای یادگیری زبان میدانند، بلکه اصل آموزش را بر پایة انتقال اطلاعات فرهنگی می گذارند. مصرف گرایی به عنوان میراث تحمیل شده تمدن غرب بر کشورهای در حال توسعه یکی از مواردی است که می تواند به راحتی و با سرعت از طریق کتب آموزش زبان انگلیسی به زبان آموزان منتقل شود. روش: تحقیق حاضر از نوع توصیفی-پیمایشی است. به منظور بررسی نگرش مدرسان زبان انگلیسی نسبت به ترویج فرهنگ مصرف گرایی غرب درکتب آموزش زبان انگلیسی، 60 مدرس زبان شاغل در آموزشگاه های شهر تهران به روش نمونه در دسترس انتخاب شدند. ابزار گرداوری اطلاعات، پرسشنامه ای محقق ساخت بود. اعتبار ابزار با روش همسانی درونی با ضریب آلفای 84/0 محاسبه گردید. نتیجه: مدرسان زبان انگلیسی دراین تحقیق براین باورندکه کتب آموزش زبان نقش اندکی درجهت اصلاح الگوی مصرف ایفا کرده و فرهنگ مصرفی غرب را درقالب دو مشکل عمده منتقل می کنند: (1) انتقال فرهنگ نامناسب تغذیه غرب (استفاده از غذاهایfast food و خوردن غذا در رستوران ها به جای غذاهای خانگی)، (2) کمبود مطالب مرتبط با مصرف صحیح انرژی و صرفه جویی. بحث: اصلاح واقعی و منطقی الگوی مصرف نه تنها درگرو شناخت مسایل اقتصادی است بلکه درگرو آگاهی از منشأهای فرهنگی و اجتماعی رفتارهای مصرفی افراد است. بنابراین نظارت بر محتوای کتب آموزش زبان و تلاش در جهت تألیف کتبی منطبق بر اصلاح الگوهای رفتاری و مصرفی و کاهش مقولات مصرف گرایی در آنها بایستی در چارچوب برنامه ریزی های آموزشی کشور قرار گیرد.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی راهبردهای جست وجوی اطلاعات در اینترنت توسط دانش آموزان و رابطه این راهبردها با سطح مهارت خواندن زبان انگلیسی و جنسیت انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره متوسطه هستند که در سال تحصیلی 91-1390 در مدارس روزانه شهر گرگان مشغول به تحصیل بوده اند. از بین جامعه مورد نظر، 190 دانش آموز به روش نمونه در دسترس (فقط دانش آموزانی که با اینترنت کار می کردند) انتخاب شدند. نمونه مورد نظر، پرسش نامه راهبردهای جست وجوی اطلاعات در اینترنت را که سه راهبرد فرآیندی، فراشناختی و رفتاری را می سنجد، تکمیل نمودند (پایایی ابزار = 75/0). هم چنین، آنها در آزمون خواندن مهارت زبان انگلیسی کِت (آزمون پایه دانشگاه کمبریج) شرکت نمودند (پایایی ابزار = 71/0). برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چندگانه (مانوا) و ضریب همبستگی استفاده شد. یافته ها نشان داد که جنسیت بر راهبردهای رفتاری تأثیر دارد. بدین معنی که، پسران از این راهبردها بیشتر از دختران استفاده می کنند. اما در استفاده از دو راهبرد فرآیندی و فراشناختی اختلافی بین دو گروه مشاهده نشد. بررسی رابطه میان مهارت خواندن زبان انگلیسی و به کارگیری راهبردهای جست وجوی اطلاعات نشان داد که دو متغیر، ارتباط مثبت و معناداری با یکدیگر دارند. علاوه بر این، با در نظر گرفتن زیرمقیاس های پرسش نامه راهبردهای جست وجوی اطلاعات مشخص شد که مهارت خواندن با راهبردهای شناختی و رفتاری رابطه مثبت و معناداری دارد؛ اما این رابطه با راهبردهای فرآیندی معنادار نبود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر داستان گویی دیجیتال بر اضطراب شنیداری زبان آموزان ایرانی است. شصت زبان آموز سطح متوسط به صورت نمونه در دسترس انتخاب شده و به عنوان گروه آزمایش (30 نفر) و کنترل (30 نفر) در تحقیق حاضر که از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون است؛ شرکت نمودند. در ابتدا، برای سنجش سطح اضطراب شنیداری هر دو گروه از پرسش نامه اضطراب شنیداری زبان خارجه، با سه عامل اضطراب عاطفی، نگرانی ادراکی و ترس پیش بین به عنوان پیش آزمون استفاده شد. تدریس مهارت شنیدن بر اساس روش ارتباطی شامل سه مرحله پیش- شنیداری، شنیداری و پس- شنیداری به مدت 14 هفته انجام شد. در بخش شنیداری در گروه آزمایش داستان های دیجیتال به صورت چند رسانه ای اجرا شدند و شاگردان فایل داستان را با استفاده از دستگاه دی وی دی مشاهده کردند و به آن گوش دادند. بخش شنیداری گروه کنترل شامل گوش دادن به روایت شفاهی داستان بدون استفاده از پخش چندرسانه ای بود. فعالیت های پیش شنیداری و پس شنیداری هر دو گروه یکسان بود. در پایان، آزمایش اضطراب شنیداری هر دو گروه با استفاده از پرسش نامه اضطراب شنیداری زبان خارجه اندازه گیری شد. تحلیل داده ها، با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که استفاده از داستان گویی دیجیتال سبب کاهش معنادار اضطراب شنیداری زبان آموزان گروه آزمایش و سه عامل آن در قیاس با گروه کنترل شده است. بررسی میزان تأثیر آزمایش بر سه عامل پرسش نامه حاکی از تأثیر قابل ملاحظه به کارگیری داستان های دیجیتال بر کاهش اضطراب عاطفی (شاخص مجذور اتای تفکیکی= 0/773) در قیاس با نگرانی ادراکی (شاخص مجذور اتای تفکیکی = 0/552) و ترس پیش بین (شاخص مجذور اتای تفکیکی= 0/247) می باشد.

با توجه به گسترش روز افزون به کارگیری فن آوری در آموزش، مطالعه سازه های مرتبط با نحوه تعامل دانش آموزان با رایانه و سایر ابزار های فن آوری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. یکی از این سازه های مرتبط، اضطراب رایانه است که باعث ایجاد دلهره، سردرگمی، ترس و در نهایت اجتناب از کار با رایانه می شود. نظر به اهمیت سنجش این سازه در بین کاربران فن آوری در محیط های آموزشی، پژوهش حاضر، به بررسی اعتبار یابی و رواسازی مقیاس درجه بندی اضطراب رایانه (Weil & Rosen, 1995) که اساساً برای کاربران محیط های آموزشی، خصوصاً دانش آموزان طراحی شده، پرداخته است. بدین منظور، نسخه فارسی مقیاس درجه بندی اضطراب رایانه بین 789 دانش آموز دبیرستانی که توسط روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند، توزیع شد و تحقیق به روش پیمایشی انجام شد. به منظور بررسی ساختار عاملی و اعتبار و روایی پرسش نامه، از روش تحلیل گویه ها (محاسبه ضریب تمییز و روش لوپ)، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسش نامه و عامل ها استفاده شد. نتیجه تحلیل گویه ها نشان داد که 18 گویه از 20 گویه پرسش نامه مناسب استفاده در محاسبات هستند. تحلیل عاملی اکتشافی، 3 عامل را شناسایی نمود. تحلیل عاملی تأییدی نیز نشان داد که الگوی سه عاملی این پرسش نامه برازندگی قابل قبولی با داده ها دارد. اعتبار ابزار با استفاده از روش همسان سازی درونی محاسبه شد و آلفای 90/0 نشان داد که مقیاس از اعتبار خوبی برخوردار است. در نتیجه می توان گفت نسخه ترجمه شده پرسش نامه برای استفاده در پژوهش های مربوط به فن آوری در بین دانش آموزان ایرانی مقیاس قابل قبولی است.