بهنام جلالی جعفری

بهنام جلالی جعفری

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۱ مورد از کل ۱۱ مورد.
۱.

تبیین نقش در تنکه کوبه های قلم زنی شده شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کوبه تنکه نقش قلم زنی یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۱۷
تنکه، سینی زیرین کوبه ها است که بخش های دیگر کوبه همچون سندان، حلقه و پاچفت، بر آن نصب می گردند. مشبک کاری و قلم زنی، دو شیوه تزئین تنکه های یزد در گذشته بوده اند که قلم زنی از تداول بیشتری نسبت به مشبک کاری برخوردار بوده است. بر این اساس، نگارندگان کوشیده اند با تکیه بر نقوش 18 تنکه قلم زنی شده دوره قاجار، به شیوه توصیفی- تحلیلی و با روش میدانی و کتابخانه ای، به سؤالاتی درزمینه چیدمان، گونه گونی، بنیادها و مفاهیم نقوش تنکه ها، پاسخ دهند. نتیجه این تحقیق نشان داد، نقوش تنکه ها، از چهار الگوی گل و مرغ و بته، هندسی، ختایی و اسلیمی، پیروی می کنند. به نظر می رسد فرم قاب مرکزی تنکه ها، متأثر از کتاب آرایی است و چیدمان نقش، مانند فرش و فضای معماری ایران، بازتابی است از باغ ایرانی و فردوس مثالی. حاشیه ها مانند حصار، تأکیدی هستند بر درون گرایی به عنوان رکن اساسی معماری ایران. اژدها در انتهای شاخه های درخت گونه اسلیمی، دافع نیروهای شر، و نقوش ختایی و حیوانی در میان شاخه ها، خاطره بوستان را در پای درختان اسلیمی زنده می سازند. همچنین سرو و انار در هیئت درخت زندگی، جاودانگی، باروری، زیبایی و سودمندی را برای ساکنین خانه طلب می کنند. آنچه تنکه ها را پس از ویژگی های کاربردی، به طلسمی جهت تعویذ و آرزو بدل ساخته است.
۲.

چیدمان نقد هنری: مهبانگ وحدت؛ تاویل وحدت دردور-اونتاش(Dur-Untash)

کلید واژه ها: ایلام وحدت اسلیمی چغازنبیل (دوراونتاش) زیگورات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۰۰۸
هر نقش و اثر هنری متشکل از دو بخش معنایی صورت و معنی است. دین،آیینوفرهنگملیمعمولاً درصورت و معنایآثار هنریملتیمتجلیمی گردد، کهارزش ها وشاخص هایتعیین کننده ایدر روحآن آثار پدیدار می شود. معماری معابد و اماکن مذهبی که تجلی گاه عالم دیگرند نقطه مرکزی اتصال روح به عالم برتر خواهد شد. حال در پی آنیم که بیابیم، درآمیزی سمبل ها در گسترش معنایی فضای درونی این مکان ها چه نقشی را بازی می کنند؟ در نوشته حاضر با دریافت و شناسایی وحدت و عناصر وجودی آن در دین معاصر اسلام، به پردازش حضور آن در معبد دور-اونتاش در دنیای کهن می پردازیم. هدف این پژوهش با شناسایی عناصر متمرکز بر وحدت در این بنا، در پاسخگویی به این سؤالات است که: 1- «آیا مفهوم وحدت در ادیان باستانی ایلامی(در معماری نجومی چغازنبیل) نیز حضور داشته است؟» 2- «آیا می توان رخداد وحدت را در این معماری، اولین رخداد وحدت در جهانِ واقع دانست؟» این پژوهش به وجه اشتراک فرم در معماری باستان و وحدت دینی در فضای معماری عصر حاضر با تأکید بر معماری معبد دور-اونتاش (چغازنبیل) می پردازد، که به حضور حقیقتی آنسوی واقعیت اشاره دارد. درپی پاسخگویی به این مقوله به شرح و تفسیر معنایی وحدت، نحوه حضور آن در فضا و کاربرد آن در معماری دینی پرداخته ایم.
۳.

چیدمان شهرسازی و گرافیک شهری: موسیقی سکوت؛ تأویل فضای تهی در موسیقی و معماری

کلید واژه ها: موسیقی سکوت معماری هنرهای اسلامی فضای تهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰۹ تعداد دانلود : ۲۰۳۸
معماری موسیقی مجسم است، که آوای فرشتگان ملکوتی را در چشم مخاطبان متبلور می سازد. نظام هندسی مشترک هر دو هنر ناخودآگاه ما را به سوی پدیده ای همسان هدایت می کند، که به دنبال وجوه مشترکی در آن ها باشیم. این همگونی و هارمونی، حسی خوشایند در دیدگان مخاطب پدید می آورند و او را به بازنگری مجدد و تعمق در فضا وا می دارد. هدف از این پژوهش بازیابی رموز موسیقی و معماری و دریافت وجه تشابهات شان می باشد. پرسش اصلی فرا روی پژوهش حاضر این است که: «وجه تشابه معماری و موسیقی مؤکد بر چه اِلمان هایی است؟» در پی پاسخ به پرسش فوق، این پژوهش مروری گذرا بر شرح عالم اصوات و جایگاه آن در هنر اسلامی دارد و بر اساس مطالعات و تحقیقات صورت گرفته، به شیوه کتابخانه ای و به روش تحلیلی، از منظر اندیشمندان و شرق شناسان معاصر نوشته شده است. نتایج پژوهش نیز نشان از آن دارد که هنرهای سمعی-بصری در اسلام به بیانصفات جمالی الهی می پردازند، که این دیدگاه در دوران معاصر موثر بر هنر غرب نیز بوده است.
۴.

چیدمان جامعه: نقدی بر روند شکل گیری نقاشی نوگرا در هنرِ معاصر ایران

کلید واژه ها: مدرنیسم نقاشی معاصر ایران نقاشان نوگرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۳ تعداد دانلود : ۴۲۹۶
تحولات و دستاوردهای نوین در هنر مدرن در دنیای غرب همسو و هماهنگ با فرهنگ و هنر شکل گرفت، تنوع شیوه های هنری و خلق ساختارهای نوین در دهه های اخیر به حدی است که امکان جمع بندی آن ها را ناممکن می سازد. یکی از دلایل عدم انسجام و تطابق سبک ها در هنر معاصر غرب همین کثرت و تنوع آن است، ولی چیزی که در این بین واضح می باشد، هنرِ آن کاملاً انسجام یافته و مطابق با فرهنگ و شرایط آن جامعه است؛ درحالی که در فرهنگ و هنر ایران این گونه نیست، ما دوره های هنری با اصالتی داشتیم، دوره صفویه و دوره قاجار، درست است که در این دوره ها هم کم و بیش متأثر از هنر غرب بودیم ولی در دوره کمال الملک به شیوه کاملاً غلط از هنر اروپا کپی برداری کردیم. در این جستار سعی شده نقدی بر هنر نقاشی شود که آیا این الگوبرداری از هنر غرب درست بوده؟ اهداف کلی مقاله در این راستاست که روند شکل گیری مدرنیسم در ایران بررسی شود، و نیز به این نکته پی ببریم که مدرنیسم در ایران بر اساس هنر گذشته و اصیل ایرانی تداوم یافته یا از هنر اروپائیان به عاریت گرفته شده؟ آنجا که پیشگامان هنر نقاشی شروع به طی کردن دورهای هنری غرب می کنند، هنری که در غرب یکصد سال پیش طی شد؛ در این مقاله بررسی می شود آیا این حرکت در زمان خود در ایران به جا بوده یا نه؟ همچنین نباید تلاش هنرمندانی را که در این عرصه طی کردند را نادیده گرفت، هنرمندان سقاخانه ای که سعی داشتند هنری مطابق با فرهنگ ایرانی و هنرِ معاصر به وجود آوردند. آیا توانستند به فرهنگ و هنر ایران کمک کنند تا این نشانه های ایرانی برای همیشه جاودانه بماند.
۵.

بررسی آرایه خورشید در صنایع دستی و تزیینات معماری یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خورشید چلیپا گردونه مهر یزد تزیینات معماری صنایع دستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۴
     خورشید همواره جایگاه ویژه ای را در بین اساطیر ایران و جهان دارا بوده است. در ایران که یکی از قدیمی ترین پایگاه های پرستش خورشید می باشد، چلیپا رایج ترین صورتی است که در کنار دیگر نقوش منتزع از خورشید، دستمایه صنعتگران و هنرمندان دوره های مختلف جهت تزیین فرآورده های دستی قرار گرفته است. این نقشمایه به مرور زمان و متناسب با جهان بینی انسان ایرانی در پهنه فرهنگی این سرزمین، تغییر شکل یافته و با صورت های متنوعی نمایانده شده است. امروزه نیز می توان آرایه خورشید را در صنایع دستی و تزیینات معماری نواحی مختلف ایران، به ویژه ناحیه یزد مشاهده کرد. نظر به تنوع و تعدد کاربرد نقشمایه خورشید در دوره های مختلف زمانی در یزد و نظر به سابقه تاریخی و ویژگی های فرهنگی و جغرافیایی این شهر، همواره پراکندگی صوری نقشمایه خورشید و اشکال متأثر از این نگاره در صنایع دستی و تزیینات معماری این ناحیه منشأ سوال بوده است. در این جستار تلاش شده است پس از برشمردن جنبه های اسطوره ای نقشمایه خورشید و همچنین سیر تحول آن در ایران، تنوع صوری این نگاره در صنایع دستی ناحیه یزد نیز در قالب تصویر و به صورتی  مقایسه ای مورد بررسی قرار گیرد.
۶.

پژوهشی بر توپی های گچی ته آجری با رویکرد به مسجد جامع یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بند کشی گچی توپی گچی ته آجری گچبری شهری مسجد جامع یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۱۰
مسجد جامع یزد را می توان درخشان ترین بنای این شهر نامید.?این مسجد تغییرات زیادی را در طول تاریخ، متناسب با زمان خود شاهد بوده است. در بررسی این مسجد مانند دیگر بناهای اسلامی با تزیینات متنوعی روبرو هستیم، از جمله توپی گچی ته آجری. توپی ها از آن دسته تزییناتی هستند که از ترکیب گچ وآجر بوجود می آیند و همراه با آجر چینی فضای داخلی بناهای اسلامی، به ویژه دوره سلجوقی و ایلخانی بکار می رفته اند.?جنس مصالح، تنوع نقش و شیوه اجرای توپی ها، از جمله سوالاتی هستند که در نگاه اول ذهنیت هر مخاطبی را بر می انگیزند و هدف کلی این مقاله یافتن پاسخی بر این سوالات می باشد. در این مقاله تلاش شده است پس از برشمردن سابقه تاریخی، پیشینه و روش اجرای توپی در بناهای اسلامی به عنوان آرایه ای مستقل از تزئیناتی همچون گچبری و آجرکاری، ویژگی های تزئینی و تصویری این نوع تزئین در مسجد جامع یزد نیز مورد مطالعه قرار گیرد.در این بین، مواد بکار رفته در توپی ها، تناسب این نوع تزیین با محل اجرای آنها در این بنا و جایگاه نقوش حک شده بر آنها به عنوان عامل بصری تأثیرگذار، هم از نظر مفهومی و هم از نظر بصری در قالب تصویر، مورد بررسی قرار گرفته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان