حیدر صادقی

هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر کشش کوتاه مدت استاتیک و دینامیک عضلات بر تغییرپذیری کینماتیکی اندام تحتانی مردان جوان سالم فعال در حین رکاب زدن بود. تعداد 15 دانشجوی پسر تربیت بدنی و علوم ورزشی از دانشگاه خوارزمی به صورت داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. آزمودنیها در طی دو روز با اختلاف 48 ساعت در هر مراجعه به آزمایشگاه مراجعه کردند و در حالت های بدون کشش و پس از گذشت 2، 5 و 10 دقیقه از کشش استاتیک و دینامیک اطلاعات کینماتیکی اندام تحتانی آنها در 30 سیکل رکاب زدن دوچرخه ثابت در شدت کار 70 دور بر دقیقه توسط دوربین تحلیل حرکت با فرکانس 50 هرتز ثبت شد. اطلاعات جابجایی و سرعت زاویه ای مفاصل ران، زانو و مچ پا برای ساختن سری زمانی و محاسبه تغییرپذیری استخراج شدند. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری نشان داد که تفاوت معنی داری در تغییرپذیری جابجایی و سرعت زاویه ای مفاصل ران، زانو و مچ پا در وهله های 2، 5 و 10 دقیقه بعد از کشش استاتیک و دینامیک وجود ندارد (05/0<P). با توجه به نتایج احتمالا می توان در برنامه گرم کردن قبل از رکاب زدن یا انجام بازتوانی روی دوچرخه ثابت از هر دو نوع کشش استاتیک و دینامیک به یک میزان بهره برد.

زمینه و هدف: به کارگیری ابزار مناسب، روش های علمی و سیستماتیک استعدادیابی می تواند فرآیند شناسایی و پرورش استعدادهای ورزشی افراد را برای رسیدن به سطح قهرمانی سرعت بخشیده و شرایطی فراهم آورد که ورزشکاران مستعد هر چه سریع تر به بالاترین سطح عملکردی خود دست پیدا کرده و عمر قهرمانی بیشتری را تجربه کنند. مطالعات صورت گرفته در حوزه استعدادیابی ورزشی، در قالب تعیین شاخص های مؤثر، یا تهیه نورم از ورزشکاران نخبه (هنجاریابی) صورت گرفته اند. هدف این تحقیق طراحی الگوی هوشمند استعدادیابی فوتبال بر اساس شاخص های اصلی و وزن دار حاصل از تحلیل سلسله مراتبی متغیرهای بیومکانیکی، روان شناختی، فیزیولوژیکی و مهارتی بر پایه منطق فازی بود. روش تحقیق: در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه تحلیل سلسله مراتبی از مربیان و متخصصین استعدادیابی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران نظرخواهی گردید و با به کارگیری نرم افزار اکسپرت چویس پرسشنامه ها تحلیل و مهم ترین شاخص های استعدادیابی فوتبال انتخاب گردید. سپس بر اساس نورم ورزشکاران 14 تا 16 سال نخبه و ملی پوش فوتبال ایران در شاخص های تعیین شده، الگویی هوشمند بر پایه منطق فازی طراحی گردید. یافته ها: الگوی هوشمند رکورد فوتبالیست های 14 تا 16 سال در متغیرهای اصلی را به عنوان ورودی دریافت کرد و فوتبالیست ها را در مقایسه با نورم ملی پوشان 14 تا 16 سال، در وضعیت های نامتناسب با رشته فوتبال، نیمه متناسب، متناسب، استعداد درخشان و نادر طبقه بندی کرد. نتیجه گیری: الگوی هوشمند استعدادیابی رکورد فوتبالیست ها را در متغیرهای چابکی و انعطاف پذیری (بیومکانیکی)، انگیزه و تمرکز و اعتماد به نفس (روان شناختی)، ظرفیت قلبی تنفسی (فیزیولوژیکی)، دریبل و کنترل توپ (مهارتی) که از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی متغیرها به عنوان اساسی ترین شاخص ها تعیین و وزن دهی شده اند را دریافت و پس از مقایسه با نورم فوتبالیست های نخبه و ملی پوش، قابلیت و استعداد آنان را در خروجی الگو رتبه بندی و نمایان می سازد. بر اساس یافته ها، الگوی هوشمند، می تواند برای شناسایی ورزشکاران مستعد رشته فوتبال در رده های پایه مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: مطالعات گذشته در زمینه تاثیر کشش های ایستا و پویا بر عملکرد نتایج متناقضی ارائه داده اند. در مطالعه حاضر با استفاده از روش های نوین تحلیل غیرخطی تاثیر این دو کشش بر فعالیت الکتریکی عضلات اندام تحتانی بررسی شد. هدف از این مطالعه بررسی غیرخطی پایداری دینامیک موضعی فعالیت الکتریکی عضلات اندام تحتانی پس از کشش ایستا و پویا در مردان فعال حین رکاب زدن بود. روش تحقیق: 15 دانشجوی پسر (وزن 10/52±69/02 کیلوگرم، قد 6/74±174/00 سانتی متر و سن 1/47±21/20 سال) علوم ورزشی به صورت داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. آزمودنی ها در طی دو روز با اختلاف 48 ساعت در هر مراجعه به آزمایشگاه مراجعه کردند و در حالت های بدون کشش و پس از گذشت 2، 5 و 10 دقیقه از کشش ایستا و پویا، اطلاعات فعالیت الکتریکی شش عضله اندام تحتانی آن ها در 30 چرخه رکاب زدن روی چرخ کارسنج ثبت شد. اطلاعات فیلتر شده فعالیت الکتریکی عضلات، جهت ساختن سری زمانی و محاسبه نمای لیاپانوف استخراج شدند. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری تکراری نشان داد نمای لیاپانوف فعالیت الکتریکی عضلات منتخب در وهله های 2، 5 و 10 دقیقه پس از کشش پویا در مقایسه با حالت کشش ایستا و بدون کشش به طور معنی داری کاهش یافت (0/05≥p). نتیجه گیری: به نظر می رسد استفاده از کشش پویا به جای کشش ایستا در برنامه گرم کردن قبل از رکاب زدن یا انجام بازتوانی روی دوچرخه ثابت بهتر باشد.

زمینه و هدف: کنترل پاسچر در اکثر ورزش ها به ویژه کاراته، اهمیت به سزایی دارد. به نظر می رسد سابقه فعالیت در ورزش کاراته روی شاخص هایی نظیر تعادل بین دو اندام تحتانی تأثیرگذار است. هدف پژوهش حاضر مقایسه کنترل پاسچر پای برتر و غیر برتر زنان کاتاکا و کومیته کای تیم ملی کاراته تحت شرایط مختلف حسی بود. روش تحقیق: 12 کومیته کا و 8 کاتاکای عضو تیم ملی  کاراته بانوان در سال 1392 به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. قوس کف پای آزمودنی ها حین راه رفتن با پای برهنه روی پلت فورم ایمد و نوسانات پاسچر با دستگاه تعادل سنج بایودکس حین ایستادن تک پا با چشمان باز و بسته در سطح پایدار و ناپایدار ،سنجیده شد. آزمون تحلیل واریانس با اندازه های مکرر برای مقایسه متغیرها استفاده گردید و سطح معنی دار 0/05 منظور گردید. یافته ها: زمانی که نوسانات پاسچر با چشم باز بررسی شد، تفاوت معنی داری بین پای برتر و غیر برتر مشاهده نشد (0/05<p )؛ اما وقتی بینایی حذف گردید، شاخص های پایداری کلی (0/02=p) و داخلی- خارجی (0/03=p) در سطح ناپایدار تفاوت معنی دار داشتند. به علاوه، بین دو گروه در هیچ کدام از شرایط حسی تفاوت معنی داری (0/05<p ) مشاهده نشد. نتیجه گیری: به نظر می رسد ملاک قرار دادن تعادل برای انتخاب رشته کاتا و کومیته، چندان مناسب نیست؛ زیرا در سطح بالای عملکردی، تفاوتی بین افراد کاتاکا و کومیته کا وجود ندارد. همچنین ممکن است برتری یک پا و به طبع آن استفاده نابرابر از پاها روی تعادل تاثیر بگذارد به طوری که احتمالاً تعادل بهتر کاراته کاران روی پای غیر برتر به علت بهبود حس عمقی این پا است. در نهایت، احتمالا بین سازگاری منفی دستگاه عضلانی- اسکلتی با الگوهای تکراری مهارت در ورزشکاران رابطه وجود دارد و این موضوع مستلزم پرکردن خلا موجود در زمینه شناخت، پیشگیری و درمان این پدیده می باشد.

زمینه و هدف : سفتی سطح ورزشی به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر نیروهای رد و بدل شده بین ورزشکار و سطح می تواند بر فرکانس و شدت آسیب های ورزشی تأثیر گذار باشد. هدف این تحقیق تأثیر سفتی سطوح ورزشی بر رفتار بیومکانیکی اندام تحتانی طی هاپینگ بود. روش تحقیق : سفتی اندام تحتانی، سفتی مفاصل زانو، مچ پا و نیروی عکس العمل زمین 15 مرد جوان در دامنه سنی30-18 سال و دامنه وزنی 60 تا 88 کیلوگرم در تکالیف هاپینگ روی پنج سطح با سفتی 200 تا 500 کیلونیوتن بر متر با استفاده از صفحه نیرو و سیستم آنالیز حرکت مورد اندازه گیری قرار گرفت. یافته ها : نتایج آزمون آنالیز واریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی نشان داد در پارامتر سفتی اندام بین سطح 200 و صفحه نیرو (04/0p=)؛ بین سطح 300 و صفحه نیرو (03/0p=)؛ بین 400 و صفحه نیرو (007/0p=)، در حداکثر نیروی عکس العمل بین سطح 200 و صفحه نیرو (01/0p=)؛ بین سطح 200 و 500 (003/0p=) و در سفتی مفصل مچ پا بین سطح 300 و 400 (04/0p=) تفاوت معنی داری مشاهده شد. نتیجه گیری : نتایج این تحقیق نشان داد بر خلاف تصور رایج که عنوان می کند افزایش سفتی سطح موجب کاهش سفتی اندام می شود و برعکس، تعامل بین سفتی سطح و سفتی اندام تنها به دامنه سفتی کم و نزدیک به سفتی اندام محدود می شود و در دامنه سفتی بیشتر این فرض منطقی به نظر نمی رسد.

زمینه و هدف: پرش عمودی در بسیاری از فعالیت های ورزشی دیده می شود و به عنوان یک مدل تحقیقی در بسیاری از مطالعات بیومکانیکی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر چهار هفته تمرین بر تغییرپذیری نیروهای عکس العمل در اجرای پرش عمودی در مردان جوان فعال بود. روش تحقیق: در این تحقیق نیمه تجربی 20 مرد جوان در دو گروه تمرین و کنترل شرکت کردند. داده های نیروی عکس العمل زمین قبل و بعد از برنامه تمرینی با استفاده از دستگاه صفحه نیرو سنج در اجرای پرش عمودی ثبت شد. با استفاده از روش نمودار اثر کلی، ضریب تغییرات 10 نمودار نیروی عکس العمل زمین قبل و بعد از تمرین برای هر آزمودنی محاسبه شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تفاوت معنی داری را بین میزان ضریب تغییرات نیروی عکس العمل زمین در راستای عمودی و داخلی- خارجی پیش آزمون و پس آزمون نشان نداد، در حالی که در راستای قدامی- خلفی میانگین ضریب تغییرات در پس آزمون بیشتر از پیش آزمون بود (0/03=p). نتیجه گیری: به نظر می رسد تغییرپذیری نمودار نیروی عکس العمل زمین از تمرین تاثیر می پذیرد. مطالعه تغییرپذیری در نمودار نیروی های عکس العمل زمین می تواند به عنوان شاخص عملکرد در پرش عمودی در نظر گرفته شود.

هدف از انجام این مطالعه، مقایسه ی منتخبی از پارامترهای فعالیت الکتریکیِ عضلات چهارسر ران حین اجرای چهار شوت بغل پا، بیرون پا، نوک پا و چیپ با حداکثر تلاش بود. در این مطالعه ی نیمه تجربی، 8 نفر ورزشکار ماهرِ دانشگاهی شرکت کردند. الکترودهای سطحی روی عضلات پهن داخلی، پهن خارجی و راست رانی نصب و متغییرهای میانگینِ فعالیت، حداکثر فعالیت، ترتیب فعال شدن عضلات، ترتیب رسیدن عضلات به ماکزیمم فعالیت و مشارکت هریک از عضلات با سرعت نمونه برداری 1080 هرتز ثبت و محاسبه شد. توزیع داده ها به کمک آزمون کلموگروف – اسمیرونوف بررسی شد و از آزمون t زوجی برای مقایسه آماریِ متغیرها استفاده شد. نتایج حاکی از شباهت دو شوت بیرون پا و نوک پا در میانگین، ماکزیمم، زمان فعال شدن و میزان مشارکت عضلات بود. در حالی که متغییرهای محاسبه شده در این دو شوت با ضربات بغل پا و چیپ که در بسیاری از پارامترهای بررسی شده مشابه بودند، اختلاف داشتند. با توجه به نتایج تحقیق، می توان گفت عضله چهارسر ران حین انجام شوت های مختلف فوتبال، روندهای انقباضیِ خاصی را در پیش می گیرد که بسته به الگوی حرکتی هر شوت می تواند متفاوت باشد و الگوی حرکتی شوت بیرون پا بیشترین تحریک را در این عضله ایجاد کرد.

زمینه و هدف: پارگی رباط متقاطع قدامی یکی از آسیب های شایع در میان کشتی گیران است که یکی از روش های درمان آن، جراحی بازسازی به روش آتوگرافت تاندون همسترینگ (HST) می باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر بریس پروفیلاکیتک زانو بر آزمون های ایزوکنتیکی و عملکردی کشتی گیران مرد نخبه متعاقب جراحی بازسازی رباط به وسیله آتوگرافت همسترینگ بود. روش تحقیق: 10 کشتی گیر نخبه با میانگین و انحراف استاندارد سنی 2/37± 26/1 سال، وزن 11/32±78/25 کیلوگرم و قد 3/62±174 سانتی متر که در فاصله زمانی شش تا هجده ماه قبل از پژوهش حاضر مورد جراحی بازسازی رباط متقاطع قدامی به وسیله آتوگرافت همسترینگ قرار گرفته بودند، به طور در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این تحقیق نتایج آزمون های ایزوکنتیکی (نسبت گشتاور عضلات خم کننده به بازکننده زانو، حداکثر گشتاور، حداکثر توان و کل کار عضلات خم کننده و بازکننده زانو) بوسیله دستگاه دینامومتر ایزوکنتیک Gymnex مدل ISO-1 در سرعت 120 درجه بر ثانیه و آزمون های عملکردی پرش عمودی تک پا و پرش های متوالی مورب افقی در دو حالت بدون بریس و با بریس پروفیلاکتیک ساده مورد اندازه گیری قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از بریس سبب افزایش معنی داری در حداکثر گشتاور (0/005=p)، حداکثر توان (0/04=p)، کل کار عضلات خم کننده زانو (0/003=p) و نسبت گشتاور عضلات خم کننده به باز کننده زانو گردید (0/01=p)، با این حال استفاده از بریس سبب ایجاد تغییرات معنی داری در متغیرهای کینتیکی عضلات بازکننده زانو و آزمون های عملکردی نگردید (0/05<p). نتیجه گیری : با توجه به نتایج تحقیق می توان گفت که استفاده از بریس پروفیلاکتیک سبب بهبود متغیرهای کینتیکی عضلات خم کننده زانو در کشتی گیران نخبه متعاقب جراحی بازسازی می شود. بنابراین کشتی گیران پس از جراحی بازسازی به روش HST و انجام توانبخشی، می توانند از مزایای این نوع بریس به منظور بهبود متغیرهای کینتیکی زانو در حین فعالیت ورزشی استفاده نمایند.

زمینه و هدف : انقباض برون گرا از لحاظ مکانیکی کارایی اش بیشتر بوده اما استراتژی فعال سازی منحصر بفردی را به کار می گیرد که عضله را مستعد آسیب می کند. کنترل قامت در بسیاری از فعالیت های ورزشی و روزمره ضروری می باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر فعالیت برون گرا حاد آسیب زا با سرعت انقباض بالای عضله بازکننده زانوی پای برتر بر شاخص های آسیب عضلانی و کنترل قامت در دختران جوان تمرین کرده بود. روش تحقیق: 10 دختر جوان (1/66±21/9 سال) تمرین کرده به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. جهت ایجاد آسیب عضلانی، آزمودنی ها 300 انقباض برون گرا با شدت 150 درصد حداکثر گشتاور هم طول و سرعت ﾟ/s240 را بر روی عضلات بازکننده زانوی پای برتر انجام دادند. شاخص های آسیب عضلانی (حداکثر گشتاور هم طول، میزان درد، محیط ران)، کنترل قامت (مسافت و سرعت حرکت مرکز فشار در دو محور) قبل، یک و 48 ساعت پس از فعالیت برون گرا اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار ₁₆SPSS  و آزمون آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر، انجام گردید. یافته ها: تمامی شاخص های آسیب عضلانی مورد مطالعه، متعاقب فعالیت برون گرا به طور معنی داری تغییر یافت (0/05>p) که نشان دهنده ایجاد آسیب عضلانی بود. بر خلاف آن، تفاوت معنی داری بین مسافت و سرعت حرکت مرکز فشار در دو محور،  قبل، یک و 48 ساعت پس از فعالیت برون گرا مشاهده نشد. نتیجه گیری: در مجموع نتایج تحقیق حاضر نشان داد که فعالیت برون گرا آسیب زا  با سرعت بالا که به طور خاص بر روی عضله بازکننده زانو انجام شود، کنترل قامت دختران جوان تمرین کرده در ایستادن تک پا را تحت تاثیر قرار نمی دهد.

رفتار و ویژگی الاستیک ساختارهای بدن انسان، نقشی بالقوه در چگونگی انتقال نیرو و غلبه بر اغتشاشات خارجی وارد بر بدن دارد و به این ترتیب می تواند نقشی تعیین کننده در پیشگیری از بروز آسیب های اسکلتی-عضلانی داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، سنجش ارتباط میان رفتار الاستیک بدن با عوامل خطرزای آسیب های اسکلتی-عضلانی حین فرود تک پا بود. 30 مرد جوان سالم آزمون های هاپینگ را برای تعیین رفتار الاستیک بدن و آزمون فرود تک پا را برای تعیین عوامل خطرزای آسیب، روی یک صفحه نیرو و در برابر دوربین سرعت-بالا انجام دادند. سفتی پا به عنوان یکی از مهم ترین متغیرهای تعیین کننده رفتار الاستیک بدن و زمان رسیدن به پایداری، فلکشن و والگوس زانو به عنوان عوامل خطرزای آسیب، محاسبه شدند و ارتباط آنها از طریق آزمون همبستگی پیرسون تعیین گشت. ضرایب همبستگی معنادار مثبت بین سفتی پا و زاویه فلکشن اولیه و نهایی زانو حین فرود مشاهده شد اما هیچ ارتباط معناداری بین سفتی پا با والگوس زانو وجود نداشت. روابط معنادار مثبت بین سفتی پا و زمان رسیدن به پایداری در راستای آنتریورپوستریور، دیگر یافته این پژوهش بود. بر اساس یافته های پژوهش حاضر، به نظر می رسد اگرچه سفتی پای بالا به عنوان عاملی مهم برای موفقیت در برخی عملکردهای حرکتی نظیر دویدن شناخته می شود، اما می تواند اجرای صحیح تکنیک فرود را با اختلال مواجه سازد و رسیدن به شرایط پایدار در راستای آنتریورپوستریور را به تاخیر اندازد. اجرای تمرینات تخصصی به منظور اصلاح تکنیک فرود یا تعدیل سفتی پا و بهینه سازی رفتار الاستیک بدن، می تواند در پیشگیری از آسیب های اسکلتی-عضلانی اندام تحتانی نظیر آسیب ACL موثر باشد.

مقدمه و هدف: مکانیسم فعال سازی منحصربه فرد انقباض اکسنتریک، عضله را مستعد آسیب می سازد. تارهای نوع II نسبت به نوع I جهت آسیب عضلانی مستعدترند، لذا به نظر می رسد سرعت در استرس مکانیکی و میزان آسیب اثرگذار باشد. هدف این مطالعه، مقایسه سرعت انقباض بالا و پایین فعالیت اکسنتریک حاد آسیب زا عضله اکستنسور زانو بر اقتصاد دویدن و پاسخ های متابولیکی در دختران تمرین کرده بود. روش شناسی: 16 دختر جوان تمرین کرده به صورت تصادفی در دو گروه فعالیت اکسنتریک با سرعت بالا (ﾟ/s240) و پایین (ﾟ/s60) قرار گرفتند. آسیب عضلانی در دو گروه سرعت بالا و پایین به ترتیب توسط 20 و 5 ست 15 تکراری  با شدت 150 درصد حداکثر گشتاور اکستنسوری ایزومتریک در عضلات اکستنسوری زانوی پای برتر ایجاد گردید. شاخص های آسیب عضله قبل، یک و 48 ساعت پس از آسیب و اقتصاد دویدن و پاسخ های متابولیکی در شدت های مختلف (60، 70 و 80 درصد vVO2max)، 24 ساعت قبل و 48 ساعت پس از فعالیت اندازه گیری شدند. یافته ها: شاخص های آسیب عضلانی به طور معنی داری در هر دو گروه تغییر یافت (05/0>p ) که نشان دهنده ایجاد آسیب عضلانی بود. تفاوت معنی داری بین شاخص های آسیب عضلانی، اقتصاد دویدن و پاسخ های متابولیکی در شدت های مختلف دویدن بین دو گروه مشاهده نشد. بحث و نتیجه گیری: زمانی که مدت تحت تنشن قرار گرفتن عضله اکستنسور زانوی پای برتر مشابه باشد، تفاوت 4 برابری در سرعت انقباض فعالیت اکسنتریک حاد آسیب زا، به اندازه کافی نمی باشد که بتواند تفاوتی در شاخص های آسیب عضلانی، اقتصاد دویدن و پاسخ های متابولیکی ایجاد کند.