شهزاد طهماسبی بروجنی

از جمله مداخلات روان شناختی مؤثر بر بهبود و موفقیت عملکرد حرکتی و ورزشی افراد، خودگفتاری است. لذا، تحقیق حاضر، با هدف بررسی اثربخشی خودگفتاری انگیزشی بر اجرای تکلیف ثانویه (زمان واکنش افتراقی)، انجام شد. از میان 160 دانشجوی کارشناسی تربیت بدنی دانشگاه تهران، 30 نفر در این پژوهش مشارکت داشتند که به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و تجربی تقسیم شدند. مداخله، دو بار در روز و به مدت یک دقیقه انجام گرفت. گروه تحت مداخله در مرتبه اول تکلیف اولیه راه رفتن روی تردمیل را با سرعتی آهسته انجام دادند، درحالی که تکلیف ثانویه (زمان واکنش افتراقی) را در 10 کوشش انجام دادند. مرتبه دوم نیز به همین صورت برگزار شد، با این تفاوت که گروه تحت مداخله 15 ثانیه قبل از اجرای تکلیف ثانویه، خودگفتاری انگیزشی را برای خود اعلام کرد و گروه کنترل بدون هیچ مداخله ای آزمون را اجرا کرد. نتایج t همبسته در گروه تحت مداخله نشان داد که خودگفتاری انگیزشی به کاهش معنا دار زمان واکنش افتراقی منجر شد (001/0=P). همچنین نتایج یو مان- ویتنی در پس آزمون نشان داد که زمان واکنش گروه تحت مداخله خودگفتاری به طور معنا داری نسبت به گروه کنترل کاهش یافت (002/0=P).

در بسیاری از مهارتهای حرکتی از جمله بدمینتون که با تخمین و ضربه زدن اشیاء متحرک سرو کار دارند، ادراک عمق نقش مهمی را ایفا می کند. همچنین، بر طبق ویژگی های سیستم بینایی انسان، رنگهای مختلف ادراک عمق متفاوتی را ایجاد می کنند. بر این اساس، تحقیق حاضر، با هدف بررسی تأثیر رنگ توپ بر ادراک عمق دانشجویان دختر در شرایط خستگی صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه دانشجویان دختر دانشکده تربیت بدنی که واحد بدمینتون را در نیمسال دوم سال تحصیلی 90-89 انتخاب کرده بودند تشکیل دادند که 39 نفر( با میانگین سنی 21 سال ) از آنها به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت داشتند . ابتدا از همه نمونه ها پیش آزمون ادراک عمق به عمل آمد، سپس به طور انتخابی و به صورت همگن بر اساس امتیازات ادراک عمق به ٣ گروه تقسیم شدند. همه گروه ها به بازی بدمینتون پرداختند. پس از اطمینان از بروز خستگی ( با اندازه گیری ضربان قلب و میزان اسیدلاکتیک خون) مجددا خطای ادراک عمق آزمودنی ها اندازه گیری شد. سپس جهت ارزیابی تأثیر رنگ توپ بر ادراک عمق ورزشکاران در شرایط خستگی؛ به گروه کنترل توپ سفید، به گروه آزمایشی دوم توپ فسفری و به گروه تحت مداخله سوم توپ آبی داده شد. از آنها خواسته شد به انجام مسابقه بدمینتون بپردازند و پس از اعلام خستگی، ادراک عمق آنان به عنوان پس آزمون اندازه گیری شد. برای بررسی و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و تحلیل واریانس یک طرفه در سطح معنی داری(05/0>P) استفاده شد. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که اگر چه تفاوت معناداری بین ادراک عمق گروه های مختلف مشاهده نشد، اما رنگ فسفری در گروه تحت مداخله باعث کاهش معنی دار خطای ادراک عمق ورزشکاران شد. بنابراین با توجه به اینکه خستگی موجب کاهش ادراک عمق می شود، به مربیان بدمینتون پیشنهاد می شود، در بخش های پایانی کلاس خود جهت کاهش خطا در ادراک عمق و اجرای مناسب ورزشکاران می توانند از توپ هایی با رنگ های گرم استفاده کنند.

هدف از پژوهش حاضر، تعیین روایی و پایایی نسخة فارسی پرسش نامة آزمون راهبردهای اجرا-2 بود. بدین منظور، 621 (285 مرد و 336زن) ورزشکار با سطوح مختلف مهارتی در 10 رشته ورزشی تیمی و انفرادی، به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسش نامه ها را تکمیل کردند. ابتدا، سه متخصص روان شناسی ورزشی و یک متخصص آموزش زبان انگلیسی صحت ترجمه و روایی صوری نسخة فارسی پرسش نامه را با استفاده از روش ترجمه- باز ترجمه، تأیید کرده و سپس شاخص و نسبت روایی محتوا تایید شد. به منظور تأیید روایی سازه از تحلیل عاملی تأییدی با روش برآورد حداکثر درست نمایی یا بیشینة احتمال نیرومند استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی در بعد تمرین نشان داد که مدل اندازه گیری از برازش و تناسب خوبی برخوردار می باشد. در بعد مسابقه نیز، نتایج تحلیل عاملی نشان داد که برازش کلی مدل قابل قبول بوده اما سوال های 64 و 56 به ترتیب با مقادیر بار عاملی 11/0 و 27/0، پایین تر از مقدار قابل قبول 3/0 قرار داشته و درنتیجه از معناداری عملی برخوردار نبودند. در مدل دوم با حذف این سوال ها، شاخص ها از برازندگی و برازش کلی بسیار خوبی برخوردار بود و برخلاف مدل اول هیچ یک از سوال ها بار عاملی پایین تر از مقدار قابل قبول نداشت. در ادامه مدل سوم با حذف کل عامل حواس پرتی به همراه حذف سوال 56 از عامل خودکاری، نشان دهنده بهبود شاخص های برازندگی نسبت به دو عامل قبلی و آزمون تفاوت مجذور خی دو نیز نشان دهنده برازش بهتر و معنادار این مدل نسبت به دو مدل قبلی بود. نتایج همسانی درونی و پایایی زمانی که بوسیله آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون گروهی با دو هفته فاصله انجام شد، از مقادیر برش قابل قبول (0.70<α) بالاتر بوده که بیانگر همسانی درونی و پایایی زمانی بسیار خوب نسخه فارسی پرسش نامه آزمون راهبردهای اجرا -2 می باشد.

افزایش استرس بر کارکردهای شناختی اثر منفی می گذارد. ازاین رو شناسایی راهبردهای مناسب برای جلوگیری از کاهش عملکرد شناختی و حرکتی ضروری است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر استرس محدودیت حرکتی بر یادگیری و حافظه و نقش پیش گیرنده فعالیت بدنی بر آنها بود. از میان رت های نر آلبینو- ویستار انستیتو پاستور 32 رت به صورت تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند. حیوانات برحسب نوع گروه در معرض مداخله های استرس از نوع بی حرکتی (2 ساعت در روز × 21 روز)، دویدن با شدت ملایم (30 دقیقه در روز × 21 روز)، تعامل مداخله های استرس و دویدن یا بدون مداخله قرار گرفتند. به منظور تعیین اثربخشی استرس، وزن حیوانات در دو نوبت قبل از اجرای پروتکل و پس از پایان آزمون ها، اندازه گیری شد. آموزش و آزمون حیوانات با استفاده از ماز آبی موریس طی چند مرحله (چهار روز اکتساب و روز پنجم آزمون کاوش، سه روز استراحت و روز نهم آزمون یادداری)، انجام گرفت. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های تحلیل واریانس یکطرفه (ANOVA)، t همبسته، Repeated Measured در دوره های اکتساب و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که استرس موجب تخریب یادگیری و حافظهمی شود (03/0=(P. با وجود این، فعالیت بدنی تخریب عملکرد ناشی از استرس را خنثی کرد (5P=0/000). در گروهی که فعالیت بدنی صرف داشتند، تأثیر مثبت معنادار بر زمان رسیدن به سکو در مرحله اکتساب (P=0/005) و عملکرد شناختی مرحله به یادداری (P=0/006) مشاهده شد که نشان دهنده تأثیر مثبت فعالیت بدنی بر یادگیری و حافظه است. با توجه به نتایج تحقیق حاضر که استرس موجب تخریب یادگیری و حافظه شد، انتظار می رود از فعالیت بدنی بتوان به عنوان عاملی مؤثر برای تعدیل استرس استفاده کرد.

تصویرسازی به مفهوم تجسم نمودن اجرای موفقیت آمیز یک مهارت حرکتی و یا تصویری آرامش بخش در ذهن بدون هیچگونه تمرین بدنی و تجربه خارجی است. هدف از انجام این تحقیق مقایسه اثر تمرین تصویرسازی به روش سنتی و تصویرسازی به روش PETTLEP بر تعادل ایستا و پویا بود. جامعة آماری تحقیق حاضر را دانشجویان دختر دانشگاه تهران که در نیمسال اول 90-89 واحد عمومی 1 را اخذ کردند تشکیل داد که از این میان 54 نفر از آنها (میانگین سنی 89 /1± 94 /21 سال) به صورت داوطلبانه در تحقیق حاضر شرکت داشتند.ابتدا آزمودنی ها پرسشنامه تجدید نظر شدة تصویرسازی حرکت هال و مارتین (1997) را پر کردند، سپس پیش آزمون تعادل ایستا (آزمون لک لک) و تعادل پویا (آزمون اصلاح شده بَس ) از آنها به عمل آمد. با مشاهدة توزیع طبیعی داده ها شرکت کنند گان بطور تصادفی به سه گروه همگن18 نفره (تمرین فیزیکی ، تصویرسازی سنتی و تصویرسازی PETTLEP) تقسیم شدند و تحت یک دوره تمرین به مدت 12هفته ( هر هفته 1 جلسة 20 دقیقه ای)، قرار گرفتند.در پایان دوره مداخله، پس آزمون تعادل ایستا و پویا شبیه به پیش آزمون انجام شد. سپس آزمون یادداری 24 ساعت بعد و آزمون انتقال مهارت ها 30 دقیقه پس از آزمون یادداری انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد تفاوت معنی داری بین گروه های مختلف در پیش آزمون تعادل ایستا و پویا و نمرات تصویر سازی وجود نداشت(P>0.05) . علاوه بر این، بر اساس نتایج تحلیل واریانس با اندازه گیری های تکراری نشان داده شد با وجود این که اجرای هر سه گروه در آزمون تعادل ایستا و تعادل پویا روند پیشرفت را نشان داد(P<0.05) اما هیچ تفاوت معنی داری در پس آزمون بین گروه ها مشاهده نشد P>0.05)). به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که مدل تصویرسازی PETTLEP در اجرای تعادل ایستا موثر بود اما از از کارایی کافی در تعادل پویا برخوردار نبود.

خودگفتاری از مداخلات روان شناختی است که می تواند بر اجرای حرکتی فرد اثرگذار باشد. در تحقیق حاضر، راهبردهای مختلف خودگفتاری آموزشی و انگیزشی بر اجرای پاس و شوت بسکتبال بررسی شده است. از میان 187 دانشجویی که در نیم سال اول سال تحصیلی 88- 89 واحد تربیت بدنی عمومی 2 (بسکتبال) را اخذ کرده بودند، 72 دانشجوی کارشناسی (میانگین سنی12/1 ± 09/20) به صورت تصادفی به عنوان نمونة تحقیق انتخاب شدند. ابتدا، آزمون پاس سرعت و دقت و شوت دقت از آن ها گرفته شد. پس از بررسی طبیعی بودن توزیه داده ها، با استفاده از آزمون K-S شرکت کنندگان به طور انتخابی به دو گروه آزمایشی (خودگفتاری آموزشی، خودگفتاری انگیزشی) و کنترل تقسیم شدند و در دورة تمرینی 12هفته ای (هر هفته یک جلسة 20 دقیقه ای شرکت کردند. هر گروه از عبارت های متناسب با خودگفتاری آموزشی و انگیزشی استفاده کرد و بر گروه کنترل هیچ مداخله ای اعمال نشد. نتایج t همبسته به منظور مقایسة پیش آزمون و پس آزمون در هر گروه نشان داد زمان پاس سرعت در هر سه گروه کاهش معنی داری یافته است و امتیاز گروه خودگفتاری آموزشی در پس آزمون پاس دقت، در مقایسه با پیش آزمون آن افزایش معنی داری داشته است (05/0P<). به علاوه نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد گروه خودگفتاری آموزشی در مهارت های پاس دقت و شوت، در مقایسه با دو گروه دیگر به طور معنی داری اجرای بهتری داشت (05/0P<)، اما در مهارت پاس سرعت گروه خودگفتاری انگیزشی سرعتی بیشتر از گروه کنترل داشت (05/0P<). این نتایج از به کارگیری خودگفتاری انگیزشی به عنوان ابزاری مؤثر در کسب مهارت های سرعتی و خودگفتاری آموزشی به عنوان وسیله ای کارآمد در کسب مهارت های دقتی برای مبتدیان حمایت می کند.

عوامل مختلفی در رشد و تکامل مؤثرند. این عوامل به دو دستة ژنتیکی و محیطی تقسیم می شوند. تغذیه یکی از مؤثرترین عوامل محیطی بر رشد جنین است. عنصر روی نیز یکی از ریز مغذی های مهم است که تحقیقات اخیر نشان داده اند بررشد جسمانی تأثیر بسزایی دارد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تأثیر سطوح مختلف عنصر روی در دوران بارداری بر رشد و تکامل جسمانی نوزادان موش های صحرایی بود. جامعة آماری تحقیق، موش های نر و مادة (نژاد آلبینو – ویستار) انستیتو پاستور ایران بودند. بعد از مرحلة جفت گیری، 9 موش مادة باردار به طور تصادفی انتخاب و به 3 گروه تقسیم شدند : 1) گروه کمبود عنصر روی (ppm5/1 <Zn< 5/0)؛ 2) گروه کنترل (ppm 40 = Zn)؛ 3) گروه مکمل عنصر روی (ppm 50 = Zn). رژیم های غذایی مورد نظر در یک سوم آخر دورة بارداری به موش ها اعمال شد. پس از زایمان، 14 نوزاد به طور تصادفی از هر گروه به عنوان نمونة آماری انتخاب و برخی از شاخص های آنتروپومتریکی (قد و وزن) و رشد مغزی (وزن مغز، پهنای سر و طول سر) آنها اندازه گیری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج نشان داد که کاهش معنی داری در شاخص های آنتروپومتریکی (وزن بدن، طول بدن و طول دُم) و رشد مغزی (طول سر) گروه کمبود روی نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (05/0P<)، اما هیچ اختلاف معنی داری در وزن مغز و پهنای سر بین آنها مشاهده نشد (05/0P>). به علاوه کاهش معنی داری در طول بدن گروه دریافت کنندة مکمل روی نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (05/0P<)، اما هیچ اختلاف معنی داری در رشد مغزی آنها مشاهده نشد (05/0P>). یافته های این تحقیق بیان می کند که کمبود روی در دوران بارداری مادر به اختلال در رشد جسمانی و مغزی نوزادان آنها منجر می شود و اعمال مکمل بیش از حد طبیعی آن در دوران بارداری نیز تأثیر منفی بر رشد جسمانی نوزادان دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر دو نوع رژیم غذایی (رژیم غذایی کمبود عنصر روی و کمبود عنصر آهن) بر رشد بدنی حافظه یادگیری و فعالیت حرکتی موشهای صحرایی جوان بوده است. جامعه آماری این تحقیق را موشهای ماده (نژاد آلبینو- ویستار) انستیتو پاستور ایران تشکیل دادند. موشهای مادر طی 28 روز (یک سوم آخر دوره بارداری و دوره شیردهی) رژیمهای غذایی استاندارد کمبود عنصر روی(ppm5/1>Zn>5/0) و کمبود عنصر آهن(ppm6>Fe>2) را دریافت کردند. پس از زایمان نوزادان نر هر گروه تا سن 70 روزگی در سه مرحله بدو تولد (1روزگی) پایان شیرخوارگی(21روزگی) و در آغاز جوانی(70 روزگی) مورد سنجش برخی از شاخصهای آنتروپومتریکی(قد و وزن) رشد مغزی غلظت عناصر روی و آهن سرم خون و حافظه و یادگیری قرار گرفتند. سرانجام فعالیت حرکتی موشها با استفاده از ماز آبی موریس و دستگاه open-field اندازهگیری شد. تجزیه و تحلیل دادهها از طریق تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی در سطح معنیداری 05/0>p نشان داد که علاوه بر نقش مهم عناصر روی و آهن در رشد مطلوب جسمانی مغزی و حافظه و یادگیری این دو عنصر در عملکرد حرکتی مطلوب موشهای جوان نیز مؤثر می باشند. به طور کلی نتایج تحقیق بیان می کنند که عنصر روی از اهمیت بیشتری نسبت به آهن در رشد جسمانی مغزی حافظه یادگیری و فعالیت حرکتی مطلوب برخوردار است.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر دو نوع رژیم غذایی عنصر روی در دوران بارداری و شیردهی موش های ماده بر یادگیری، حافظه و عملکرد حرکتی نوزادان آنها بود. کمبود عنصر روی و مکمل عنصر روی در دوران بارداری و شیردهی مادر، ممکن است بر حافظه، یادگیری و عملکرد حرکتی نوزادان آنها تاثیر بگذارد. جامعة آماری تحقیق حاضر، موش های صحرایی ماده (نژاد آلبینو – ویستار) خریداری شده از انستیتو پاستور ایران بودند. بعد از مرحلة جفت گیری، 12 مادر باردار انتخاب و به 3 گروه تقسیم شدند و در هفتة آخر بارداری و کل دوران شیردهی رژیم غذایی مورد نظر را مصرف کردند. گروه اول، گروه کنترل بود که از غذای استاندارد استفاده کرد؛ گروه دوم، گروه دریافت کنندة مکمل روی که به مقدار ppm 10 مکمل روی به آب آنها افزوده شد؛ و گروه سوم، گروه کمبود روی که از غذای فاقد عنصر روی استفاده کردند. پس از اعمال متغیر مستقل، برای هر گروه 12 سر موش نر به عنوان نمونة آماری در نظر گرفته شد که در 56 روزگی تحت آزمون حافظه و یادگیری از طریق ماز آبی موریس قرار گرفتند و در 66 روزگی عملکرد حرکتی آنها به وسیلة دستگاه سنجش فعالیت حرکتی (Open Field) اندازه گیری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون تعقیبی توکی و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته های تحقیق حاضر نشان داد که کمبود عنصر روی در هفتة آخر بارداری و دوران شیردهی موجب تخریب یادگیری، حافظه و ضعف در عملکرد حرکتی می شود. به علاوه مکمل عنصر روی، سبب بهبود یادگیری و حافظه شد، اما تأثیر معنی داری بر عملکرد حرکتی نوزادان نداشت.

هدف از این پژوهش تعیین ارتباط بین توانمندی های ادراکی - حرکتی و تحول ذهنی دانش آموزان بود. سال هاست که محققان به این مسئله واقف اند که کیفیت اجرای حرکتی هر فردی ، به درستی ادراک و توانایی تفسیر ادراک دریافت شده بستگی دارد. خوشبختانه اخیرا به اهمیت تجربیات حرکتی در پیشرفت توانایی و قابلیت های ادراکی - حرکتی کودکان توجه خاصی معطوف شده است . کفارت که یکی از مشهورترین پیشتازان روش ادراکی - حرکتی است ، عقیده دارد که حرکت ، اساس پیشرفت ادراک و یادگیری است و یادگیری حرکتی اثر مثبتی بر تحول ذهنی و آمادگی تحصیلی دارد. جامعه آماری تحقیق حاضر را دانش آموزان پسر سال دوم راهنمایی شریار تشکیل می دهند و نمونه آماری 95 نفر از دانش آموزان بودند که شرایط آزمون را داشتند و به طور تصادفی انتخاب شدند . مشاهدات آزمون گیرنده از نتایج آزمون های مربوط به توانمندی های ادراکی - حرکتی و همچنین تحول ذهنی ثبت شد و ارتباط بین متغیرها از طریق روش آماری ضریب همبستگی پیرسون محاسبه و مشخص شدند . در نهایت بین توانمندی های ادراکی - حرکتی و تحول ذهنی در سطح ( 0.01 = a ) رابطه معنی داری مشاهده شد.

هدف از انجام این پژوهش بررسی انتقال دو سویه در مهارت سرویس کوتاه بدمینتون است محققان در سال های اخیر به این نتیجه دست یافته اند که اصل انتقال در امر یادگیری انکارناپذیر است و موجب تسهیل انتقال در یادگیری می شود اصل انتقال دو سویه یکی از مباحث مهم انتقال و معقول ترین راه برای سرعت بخشیدن به روند موفقیت فرد است جامعه آماری این تحقیق شامل 200 نفر از دانشجویان دختر دانشگاه تهران بودند که 36 نفر از آنان به طور تصادفی انتخاب شدند متغیر مستقل در این تحقیق تمرینات به منظور یادگیری مهارت و متغییر وابسته میزان یادگیری دستی که در تمرینات شرکت ندارد بوده است ابزار مورد نیاز در این تحقیق پرسشنامه و وسایل ضروری در آزمون فرانسوی بدمینتون دو است ( متر و چسب نواری و طناب و پایه به ارتفاع 10/2 متر ) به منظور بررسی نتایج از روش های آمار توصیفی و استنباطی t مستقل و t وابسته استفاده شده و نتایج به دست آمده نشان داده که با 05/0 =a انتقال دو سویه از هر دو عضو به یکدیگر امکان پذیر است