فاطمه گلابی

فاطمه گلابی

مدرک تحصیلی: دانشیار جامعه شناسی دانشگاه تبریز
پست الکترونیکی: f.golabi@gmail.com

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۴۹ مورد از کل ۴۹ مورد.
۴۱.

بررسی تلفیق در جامعه شناسی فرآیندی نوربرت الیاس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تلفیق نوربرت الیاس جامعه شناسی فرآیندی تلفیق نظری تلفیق روشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۱۱۲
تلفیق در نظریه اجتماعی نقش عمده ای در خلق مفاهیم و بسط چشم اندازهای نوین دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تلفیق در جامعه شناسی فرآیندی نوربرت الیاس با بهره گیری از روش نظری-تحلیلی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است الیاس در جامعه شناسی فرآیندی خود به سوی یک حوزه نظری و روشی فرآیندگرا حرکت کرده و در کارش تلفیقی از نوع نظری و روشی منعکس است. وی با ذکر مصادیقی از سطوح خُرد و کلان، یعنی مفهوم انسان باز و پیکربندی مدعی است که تمایز میان دو مفهوم عاملیت و ساختار را حل کرده است؛ چراکه برخلاف عاملیت و ساختار که در دو قطب مجزا قرار گرفته اند، مفاهیم او در یک پیوستار واحد هستند که امکان تفکیک و مرزبندی بین آن ها وجود ندارد. هم چنین الیاس با تلفیق روشی در آثارش، می تواند الهام بخش بحث روش شناختی مدرن باشد، زیرا وی از داده های مختلف و چندزوایه ای استفاده کرده است؛ لذا با توجه به توسعه چارچوبی برای یک روش فرآیندگرا، می توان وی را به عنوان یکی از طرف داران اولیه تحقیقات روش آمیخته درنظر گرفت. با وجود انتقاداتی که به نظریه الیاس وارد شده، اما کلیت کار او قابل دفاع است و آن چه او را در جایگاهی متفاوت، بلکه ممتاز می نشاند، رهیافت منحصربه فرد اوست با یک فرآورده ای نظری-تجربی، که با فراتر رفتن از تحلیل مفهومی صرف، موفق ترین طرح تلفیقی در حوزه نظری و روشی در سنت جامعه شناسی اروپایی را ارائه می دهد.
۴۲.

مطالعه تأثیر تحولات جمعیتی بر برابری جنسیتی در ایران (با تأکید بر ترکیب جمعیت)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برابری جنسیتی ساختار سنی سری های زمانی شهرنشینی میانگین سن ازدواج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۷۳
تحولات جمعیتی می تواند همه ابعاد توسعه، و از جمله برابری جنسیتی به عنوان یکی از مؤلفه های مهم توسعه را تحت تأثیر قرار دهد. مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین تحولات در ترکیب جمعیت و برابری جنسیتی در ایران در دوره زمانی 1335 1390 نگاشته شده است. رابطه مذکور، با اتخاذ رویکردی توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های ثانوی و کاربرد مدل های سری زمانی در سطح ملی مطالعه شده است. داده های استفاده شده از سری های زمانی جمعیتی و اطلاعات سرشماری های متعدد از مرکز آمار ایران گرفته شده و با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شده اند. براساس نتایج، میزان شاخص ترکیبی برابری جنسیتی در طول دوره بررسی شده، بهبود درخور ملاحظه ای یافته و متغیرهای میزان شهرنشینی، ساختار سنی جمعیت و میانگین سن ازدواج زنان تأثیر معناداری بر شاخص کل برابری جنسیتی داشته اند. همچنین، جزء AR(1) و MA(2) مدل آریمای نهایی نیز تأثیر معناداری بر تغییرات برابری جنسیتی نشان داده اند. متغیرهای پیش بین در مجموع توانسته اند 33 درصد از تغییرات برابری جنسیتی در دوره بررسی شده را تبیین کنند.
۴۳.

سوژه گی: آگاهی، تاریخ و فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سوژه گی آگاهی دازاین اخلاق ایدئولوژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۶۴
مفهوم سوژه گی و ورود آن به اندیشه فلسفی و اجتماعی یکی از تحولاتی است که رنسانس با خود به همراه آورد، تحولی که طی آن سوژه گی، به مثابه مبنای آگاهی و کنش به یکی از مسائل مورد مناقشه در بین نظریه پردازان فلسفه و علوم اجتماعی تبدیل شد. از این منظر، رویکردهای گوناگون به سوژه گی، از حیث پرداخت به موضوعاتی نظیر آزادی و اراده، آگاهی، انقیاد، ساخت خود، بودن، هستی، ایدئولوژی و ساخت اجتماعی، جزو مجادله برانگیز ترین نظریه های جامعه شناختی و انتقادی عصر حاضر بوده اند. روش این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی می باشد. گردآوری مطالب به شیوه اسنادی بوده است و در این راستا از کتب، مقالات و متون مختلف نظری استفاده شده است. مطالعه حاضر در پاسخ به مسئله مناقشه برانگیز سوژه گی انجام شده است. بر این مبنا می توان رویکردها و نظریه های مرتبط با سوژه گی را در قالب سه الگوی کلی طبقه بندی کرد: 1-الگوی کلاسیک و وجودی، 2-الگوی بودن و 3-الگوی تجویزی. بر اساس این سه الگو مبنای اقدامات و آگاهی سوژه در طیفی بین «منِ مطلق» تا «انقیاد و کنترل مطلق» قرار می گیرند. نظریه های کلاسیک و وجودگرا در سمت منِ مطلق قرار دارند. اما با ظهور هگل رویکردهای مرتبط با سوژه گی از منِ مطلق و سوژه مسئول فاصله می گیرند. در واقع، نظریه هگل به عنوان یک نظریه میان سوژه گی نقطه آغاز و زمینه ساز شکل گیری حرکت به سمت الگوهای بودن و تجویزی قرن بیستمی در ارتباط با سوژه گی است. 
۴۴.

رابطه قضاوت اخلاقی و پایبندی اعتقادی با گسست در نهاد خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گسست خانواده پایبندی اعتقادی قضاوت اخلاقی عقلانیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۲۸
تحکیم نهاد خانواده و برقراری رابطه صمیمی بین اعضای آن، به سلامت نهاد خانواده کمک می کند و به ویژه در جامعه اسلامی، از جایگاه ارزشمندی برخوردار است؛ ولی عوامل متعددی وجود دارند که بنیان خانواده و دوام آن را تحت تأثیر قرار می دهند، کارکردهای آن را دچار اختلال می کنند و حتی به گسست خانواده منجر می شوند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه قضاوت اخلاقی و پایبندی اعتقادی با گسست در نهاد خانواده، انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها ، پرسش نامه است. جامعه آماری، افراد متأهل ساکن در سه منطقه از مناطق ده گانه شهر تبریزند که براساس فرمول کوکران، 384 نفر از آنها به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری خوشه ای بررسی شدند . نتایج نشان داد بین قضاوت های اخلاقی افراد با گسست خانواده رابطه مستقیمی وجود دارد. همچنین، پایبندی اعتقادی با گسست خانواده، رابطه معکوس و معنی داری دارد. به عبارتی در نهاد خانواده هرچه سهم قضاوت های فردی درباره موضوعات اخلاقی، بیشتر به عنوان ملاک های اخلاقی مدنظر قرار گیرد و استدلال های اخلاقی بر پایه قضاوت های شخصی جای عقلانیت اخلاقی را بگیرد، احتمال وقوع تعارض و در نتیجه احتمال وقوع گسست در خانواده بیشتر می شود و هرچقدر پایبندی اعتقادی زوجین در زندگی زناشویی بالا باشد، احتمال وقوع گسست در نهاد خانواده کمتر می شود.
۴۵.

سبک فرزندپروری و احساس تحقیرشدگی مطالعه زنان بالای 15 سال ساکن در مناطق ده گانه شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحقیر تحقیرشدگی سبک های فرزندپروری زنان ترس از تحقیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۱
هدف تحقیق حاضر، تحلیل و تبیین جامعه شناختی تحقیرشدگی بین زنان و ارتباط آن با سبک های مختلف فرزندپروری است. این تحقیق توصیفی و تحلیلی کمی است که با روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را کل زنان بالای 15 سال ساکن در شهر تبریز تشکیل می دهند. نمونه گیری از نوع خوشه ای چند مرحله ای و حجم نمونه برابر با 400 نفر بوده است. ابزار تحقیق پرسش نامه بوده که در متغیر سبک فرزندپروری از پرسش نامه استاندارد بامریند استفاده شده و در احساس تحقیر شدگی، پرسش نامه محقق ساخته بوده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شدند. براساس نتایج توصیفی تحقیق، میانگین تحقیرشدگی بین زنان نسبتاً کم و میانگین ابعاد فرزندپروری در بعد آسان گیر در حد نسبتاً کم، در بعد مقتدرانه نسبتاً کم و در بعد استبدادی نسبتاً زیاد است. تحقیرشدگی با دو بعد فرزندپروری استبدادی و فرزندپروری مقتدرانه رابطه معناداری نشان می دهد. طبق دیدگاه های مطرح شده در زمینه فرزندپروری، تربیت منفی تحقیرشدگی بالایی را به همراه دارد، ولی ممکن است این تحقیر شدگی چنان با رفتار های عادی و روابط روزمره عجین شود که به منزله امری عادی تلقی شود. درواقع، هرچقدر به تعامل برابر نگر در بعد خانوادگی تأکید بیشتری شود، به همان میزان افراد تحقیرشدگی کمتری را تجربه خواهند کرد.
۴۶.

میدان ترومای اجتماعی و عادت واره های ترومایی با تأکید بر نظریه بوردیو(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: میدان عادت واره میدان ترومای اجتماعی ناسازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۸
پژوهش حاضر با موضوع و هدف فهم میدان ترومای اجتماعی و عادت واره های متناسب با آن، با نگاه جامعه شناختی و با تأکید بر نظریه میدان، عادت واره و ناسازی بوردیو انجام شد. روش استفاده شده، کیفی از نوع گراندد تئوری است. داده ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با تکنیک مصاحبه نیمه ساختاری از 30 نفر از شهروندان شهر تبریز در سال 1402 انجام شد؛ سپس داده ها جمع آوری و به شیوه کدگذاری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد کنشگران، میدان ترومای اجتماعی را دارای ناسازی هایی در ناممکنی کسب سرمایه اقتصادی، بی ارزشی سرمایه فرهنگی و بحران سرمایه اجتماعی می دانند که به خلق عادت واره های ناامیدی و ترس از آینده، روان های پریشان و احساس بی عاملیتی منجر می شود و این دو در یک رابطه دیالکتیک، ناسازی های میدان و عادت واره را تشدید و اوضاع را مخاطره آمیز می کنند.
۴۷.

The Power Structure in the Family and Sexual Satisfaction of Women(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Family Women Sexual Satisfaction sexual awareness power Structure

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۵۸
One of the most important factors in marital satisfaction and its stability is sexual satisfaction. This study aims to investigate the relationship between power structure in the family and sexual satisfaction of women. The study was conducted as a survey and the statistical population includes all married women in Tabriz of whom 400 women were selected using Cochran's formula and multi-stage cluster sampling method. A standard questionnaire was used to collect the required data and SPSS software was used to analyze the data. According to the descriptive results, the average sexual satisfaction is 244.40 (127-340) and the family power structure is 42.50 (18-68). Considering the dimensions of sexual satisfaction, the average sexual expression is 23.13 (13-48); Sexual partnership is 35.40 (14-48), sexual arousal is 22.45 (9-36); Sexual desire is 25.02 (12-36); Sexual fulfillment is 41.02 (15-60); Sexual attitude is 52.46 (32-66) and sexual awareness is 52.94 (31-66). Considering the dimensions of the power structure, the average participation in decision making is 9.54 (4-24); the persuasion is 17.67 (5-30); and the power symmetry is 15.33 (6-24). The results of the Pearson correlation test showed that there is a positive and significant relationship between power structure in the family and the women's sexual satisfaction. Also, the relationship between the dimensions of the power structure in the family and sexual satisfaction has been significant. According to the results, it can be said that the widespread presence of democratic and participatory structure in the family increases the women's sexual satisfaction in all its dimensions.
۴۸.

مهارت ارتباطی زوجین و رابطه آن با گسست خانواده (مورد مطالعه: متأهلین شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مهارت ارتباطی تعارضات زناشویی گسست خانواده تبریز تحصیلات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۶
نهاد خانواده، در مفهومی عام و گسترده  یک نهاد اجتماعی است. این گروه کوچک متشکل از زن، مرد و فرزندان با ذکر خصوصیات و کارکردهای مختلفی شناخته می شود اما ویژگی اساسی و تفکیک نشدنی آن صمیمیت است. خانواده با اهمیت ترین نهاد اجتماعی در راستای تجلی عشق و امید، کانون تحقق آرزوهای انسان ها و مرکز تولد و پرورش نسل بشر است که نقش بنیادی در توسعه و رشد زندگی سالم انسانی را دارد، ولی عوامل متعددی وجود دارند که ساختار خانواده و استحکام آن را تحت تأثیر قرار می دهند و موجب اختلال در بروز تعارض بین اعضا و به ویژه اختلال در روابط زوجین می شوند که درنهایت گسست خانواده برای زوجین را به همراه می آورد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مهارت ارتباطی زوجین و رابطه آن با گسست خانواده (مورد مطالعه: متأهلین شهر تبریز) انجام شده است. با توجه به هدف تحقیق، سؤال کلی در تحقیق حاضر عبارت بود از: مهارت ارتباطی زوجین چه رابطه ای با گسست خانواده دارد؟ روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود. جامعه آماری پژوهش، افراد متأهل ساکن در سه منطقه شهری (5، 7 و 8 شهر تبریز) از مناطق ده گانه شهر تبریز بود که براساس فرمول کوکران 384 نفر از آن ها به عنوان  نمونه آماری به صورت نمونه گیری خوشه ای بررسی شدند. نتایج تحقیق گویای آن است بین متغیر مهارت ارتباطی با گسست خانواده رابطه معنادار و معکوسی وجود دارد؛ یعنی با افزایش مهارت ارتباطی بین زوجین خطر گسست خانواده کاهش می یابد. همچنین یافته ها نشان می دهد تحصیلات افراد نیز بر متغیر گسست خانواده و مهارت ارتباطی تأثیرگذار است. به نظر می رسد با توجه به نقش و اهمیت مهارت های ارتباطی در زندگی اجتماعی، رویکرد علمی و توجه به پرورش آن در باید بیشتر مدنظر قرار گیرد.
۴۹.

مطالعه جامعه شناختی ویژگی های شهر ترومازده از منظر شهروندان (مورد مطالعه: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر شهر تروما زده بدمنظری بحران آلودگی ها میدان ترومایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۴
با شروع روند شهرنشینی در جهان، کشورهای توسعه یافته شهر و شهرگرایی را با توجه به سطح کیفی زندگی مردم، به پدیده ای پویا و متعادل تبدیل کردند، ولی در کشورهای درحال توسعه، به دلیل ساختارهای غلط و معیوب و ناکارآمدی نهادی و ساختاری، شهرنشینی و شهرگرایی به پدیده ای ناهنجار تبدیل شده و مسائل و آسیب های شهری متعددی به بار آورده است. این ناهنجاری و رشد تصاعدی مسائل، وضعیت شهرهای چنین جوامعی را به وضعیت ترومایی تبدیل کرده است. در پژوهش حاضر، با هدف فهم نحوه درک و تصور شهروندان از شهر ترومازده از روش کیفی و شیوه گراندد تئوری استفاده شد. داده ها به روش نمونه گیری هدفمند و با تکنیک مصاحبه نیمه ساختاریافته از 30 نفر از شهروندان شهر تبریز در سال 1402 جمع آوری شد و به روش کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری و گزینشی، مقوله ها شناسایی و تحلیل شدند. مقوله های اصلی به دست آمده حول مقوله مرکزی (شهر ترومازده) عبارت اند از: شهر بدمنظر با غده های بدخیم، میدان های ترومایی و ناامن، رشد و تکثیر انواع آسیب ها، مدیریت بی توجه به پروژه های انسان محور و بحران آلودگی های صوتی، بصری و زیست محیطی. ناسازی های موجود در شهر، زندگی در شهر را مملو از اضطراب و آشفتگی های روحی و روانی می کند. ثمره زندگی در این شهر ترومازده، هراس و ترس، احساس ناامیدی و پریشانی و سرگردانی است. این وضعیت، لزوم توجه برنامه ریزان و مسئولان شهری به این امر مهم و انجام اقدامات اساسی در جهت برون رفت از این وضعیت و تلاش در جهت سوق دادن شرایط زیست شهری به شهر مطلوب برای زیست آحاد شهروندان را دوچندان می سازد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان