درک و شناخت وضعیت شهرها، نقاط ضعف و قوت، توانها و کمبودهای آنها در برنامه ریزی شهری، نه تنها موجب ارائه طرحها وبرنامه های غنی تر می گردد بلکه نوعی ضرورت محسوب می شود. میزان توسعه انسانی هر شهر معیاری برای تعیین جایگاه آن به شمار می آید که در مقایسه شهرها و ارائه برنامه های توسعه مورد استفاده قرار می گیرد.متغیرها و پارامترهای گوناگونی درتعیین توسعه انسانی دخالت دارند. مقایسه جداگانه هر متغیر، ترتیب قرار گرفتن هر شهر را در جدول تغییر می دهد و موجب سردرگمی برنامه ریزان می شود HDI، «شاخص توسعه انسانی» به عنوان معیار ترکیبی برای مقایسه توام شهرها از نظر متغیرهای متعدد مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله 34 متغیر نرم سازی شده، مورد مطالعه قرار گرفته و با روشهای پیشرفته آماری (تحلیل عوامل) کاهش یافته و به صورت ترکیبی در عوامل معنی دار ارائه گردیده است، درصد سهم هر عامل در توسعه انسانی تعیین گردیده است. در این جهت، درجه اهمیت هر عامل را نیز بیان کرده و نسبت به ارائه الگویی برای رابطه بین شاخص توسعه انسانی (HDI) و عوامل معین شده می پردازیم.
