پویش فرهنگی شعوبیّه با محوریت برجسته سازی و برساخت روایات (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
با تسلط دودمان بنی امیه بر نظام سیاسی اسلام، تفکر برتری عرب بر عجم رواج یافت. گسترش روایاتی با مضمون برتری نژادی عرب ها از سوی اخباریون وابسته به خلافت، واکنش نومسلمانان، به ویژه طرف داران جنبش شعوبیّه را در پی داشت و اهل تسویه با هدف احراز و بازسازی فرهنگ ملی، منطبق با جوهره اسلام راستین، از راه برجسته سازی و گاه برساخت روایات، به نفی پان عربیسم اموی مبادرت کردند.این پژوهش با تکیه بر روش وصفی تحلیلی، آهنگ آن دارد تا چرایی و چگونگی واکنش نهضت شعوبیّه به رویکرد امویان را بررسی کند. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که در دوره اموی به دلیل سیطره خفقان آور نظام سیاسی، شعوبیّه نخست در چالشی تساوی خواهانه برای نفی برتری عرب و کسب هویت ملی مستقل، دست به برجسته سازی و گاه ساخت روایات زدند و سپس، قلمروی این پویش فرهنگی به عرصه های دیگر در حوزه: ادبیات، تاریخ، تفسیر، عرفان و مانند آن گسترش یافتCultural Survey of Sho’ubieh Focusing on Foregrounding and Constructing Narratives
Simultaneous with the dominance of the Umayyad dynasty over the political system of Islam, the idea of Arab superiority over non-Muslims got prevalent. The propagation of narratives concerning the racial superiority of the Arabs by the traditionists affiliated to the caliphate caused the reaction of the neo-Muslims, especially the followers of the Sho’ubieh movement, and they aimed to authenticate and restore the national culture in accordance with the essence of true Islam, and negated Umayyad Pan-Arabism by foregrounding and sometimes constructing the narratives. Relying on the descriptive-analytical method, this research is to investigate the why and how of the reaction of Sho’ubieh movement towards the Umayyad approach. The findings of the research indicate that, due to the suffocating dominance of the political system in Umayyad era, Sho’ubieh started foregrounding and sometimes constructing the narratives in an egalitarian challenge to negate Arab supremacy and to gain an independent national identity, and then, the territory of this cultural survey was expanded to other domains of literature, history, commentary, mysticism and the like.