ساخت، رواسازی و اعتباریابی مقیاس شکر بر اساس آموزه های اسلام
آرشیو
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ساخت، رواسازی و اعتباریابی مقیاس شکر، بر اساس آموزه های اسلام، طراحی و اجرا شده است. برای رسیدن به این هدف از دو روش توصیفی و پیمایشی استفاده شد. در روش توصیفی، پس از بررسی روان شناختی متون دینی، نشانه های انسان شاکر و موانع شکرگزاری به دست آمد و با توجه به آنها، مقیاس اولیه ساخته و پس از تأیید ساختار و محتوای مقیاس به دست کارشناسان در نمونه ششصد نفری که با روش در دسترس انتخاب شدند، اجرا شد. برای بررسی روایی، از روایی محتوا و تحلیل عاملی استفاده شد. میانگین نمره کارشناسان به نشانه ها ۹۳/۱ از 3 و به گویه ها ۲۲/۱ از 2 بود که نشان دهنده روایی محتوایی مطلوب این مقیاس است. تحلیل عاملی به شیوه مؤلفه های اصلی و چرخش واریماکس حاکی از وجود ده عامل با ۸/۴۵ درصد واریانس سؤالات، نیز گویای روایی این مقیاس بود. این عامل ها عبارت اند از: ابراز تشکر از مردم؛ تشکر از خدا؛ شکر عملی؛ رضایت؛ بهره دهی؛ انکار؛ تواضع؛ مادی گرایی؛ همدلی و وسعت نظر. برای بررسی اعتبار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. آلفای کل مقیاس ۸۹۵/۰ به دست آمد و مشاهده آلفای خرده مقیاس ها نیز نشان دهنده قابل قبول بودن همسانی درونی گویه ها در تمام عامل ها بود. نتیجه: با توجه به آموزه های اسلام، مقیاسی ده عاملی با 109 گویه و روایی و اعتبار مطلوب، برای سنجش شکر ساخته شد.Construction, validation, and reliability of the gratitude scale based on the teachings of Islam
The aim of this study was to design a gratitude scale based on the teachings of Islam, and investigate its reliability and validity. In doing so, both descriptive and survey methods were applied. In the descriptive phase, after psychologically studying religious texts, indicators of a grateful person and obstacles to thankfulness have been yielded; looking into these indicators and obstacles a preliminary scale has been designed and after vetting its structure and content by experts, it was administered to a sample of 600 students who have been selected through convenience sampling. Content validity and factorial analysis were used to check its validity. Experts’ average score on indicators was at 1.93 (out of 3) and their average score on items was at 1.22 (out of 2) showing that the validity of this scale is satisfactory. Also factorial analysis, via principal components and varimax rotation pointed out to ten 10 factors explaining 45.8 % of the variance of the items, showed the validity of this scale. These factors are: expressing gratefulness to people, gratitude to God, practical gratitude, satisfaction, productivity, denial, humility, materialism, empathy, and breadth of mind. Cronbach alpha was also applied to check the reliability. Alpha coefficient of the scale was at .895; alpha coefficients of subscales too were satisfactory showing internal reliability of all items of all factors.
Conclusion: by looking into Islamic teachings, a reliable and valid, ten-factor, 109-item scale was designed to measure gratitude.