تاریخ و گونه شناسی کتاب های اصطلاحات کلام اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
معانى اصطلاحات مورد استفاده در دانش های گوناگون با معانی لغوی واژگان متفاوت است و با مراجعه به لغت نامه ها قابل درک نیست. در پاسخ به این نیاز جامعه علمی، دانش پژوهان رشته های گوناگون کتابهایی را تألیف کرده اند. در دانش کلام نیز این احساس نیاز متکلمان را به تدوین فرهنگ های اصطلاحات واداشته است. کتاب هایی که در مواردی متأثر از مبانی و مذاهب کلامی نویسندگان و مشرب های فکری آنها تدوین شده است. نوشتار حاضر سیری در تاریخچه نگارش های اصطلاحات کلامی داشته و کوشیده است با معرفی مهم ترین منابع موجود، راه شناخت و استفاده از این منابع را تسهیل کند. برای یافتن معانی اصطلاحات کلامی می توان به موسوعه های فراگیر مانند مفاتیح العوم خوارزمی یا التعریفات جرجانی که اصطلاحات همه علوم را معرفی کرده اند مراجعه کرد یا از فرهنگ های اصطلاحات فلسفی مانند الحدود غزالی یا المبین آمدی استفاده کرد اما بهترین راه مراجعه به کتاب هایی است که به صورت تخصصی اصطلاحات دانش کلام را تعریف کرده اند. در میان شیعیان این مسیر با شیخ مفید آغاز شد اما کتاب شیخ طوسی پربارتر است. اوج این نگارش ها در قرن شش و به دست ابن صاعد بریدی و مقری نیشابوری است. در میان اشاعره ابن فورک اولین اثر را پدید آورد که به وسیله ابو اسحاق شیرازی و ابن سابق صقلی پیگیری شد. در عصر حاضر کتاب های جامعی مانند شرح المصطلحات الکلامیه تدوین شده که جامع اطلاعات منابع قبلی است.History and typology of books of Islamic terminology
The meanings of terms used in various sciences are different from the lexical meanings of words and cannot be understood by referring to dictionaries. In response to this need, the scientific community of scholars in various fields have written books. In the knowledge of theology, this need has forced theologians to compile dictionaries of terms. Books that were compiled in some cases influenced by the theological foundations and religions of the authors and their intellectuals. The present article has a history of the writings of verbal terms and has tried to facilitate the way of knowing and using verbal terms by introducing the most important available sources. To find the meanings of theological terms, you can refer to comprehensive thesauruses such as Mufatih al-Aum or Al-Tarifat, which have introduced the terms of all sciences, or use philosophical thesauruses such as Al-Hudaud Ghazali or Al-Mubin Amadi, but the best way is to refer to specialized thesauruses of theology. Among the Shiites, this path began with Sheikh Mofid, but the book of Sheikh Tusi is more fruitful. The peak of these writings is in the 6th century by Ibn Saeed Beridi and Moghri Nishaburi. Among Ash'areh, Ibn Furak created the first work, which was followed by Abu Ishaq Shirazi and Ibn al-Azqi Saqli. In today's era, comprehensive books such as Sharh al-mostalahat al-Kalamiyyah have been compiled, which are comprehensive information from previous sources.
تبلیغات
