شناسایی و تبیین مؤلّفه های موانع تربیت عقلانی از دیدگاه ابن سینا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تربیت عقلانی پرورش نیروی عقل است. عقل در قدرت استدلال و تجزیه و تحلیل و ترکیب امور در نظام تعلیم وتربیت نقش مهمی ایفا می کند؛ ازاین رو هدف مقاله حاضر، شناسایی و تبیین مؤلّفه های موانع تربیت عقلانی ازمنظر ابن سینا و بیان راهکارهای تربیتی در مواجهه با آن ها برای بهره گیری در نظام تعلیم وتربیت است. روش پژوهش، روش کیفی است که به شیوه تحلیل داد ه ها از مدل کلایزی بهره گرفته است. جامعه تحلیل، مجموعه کتاب ها و شرح ها و مقالات نگاشته شده درزمینه آراء ابن سینا است. به اعتقاد ابن سینا تربیت عقلانی، به معنای پرورش قوه عقلانی جهت رسیدن به قرب الهی است که با شناخت موانع و عبور از آن ها می توان عقل متربی را بالنده کرد. یافته های مقاله در بخش موانع در سه محور شناختی و نگرشی و مهارتی شناسایی شد. در محور شناختی مؤلّفه های وهم، ستیزه جویی با حقیقت، اختلال در حواس، طغیان های نفسانی، در محور نگرشی مؤلّفه های عدم تمایز میان خوبی ها و بدی ها (فضائل و رذائل)، خشم و غضب، عدم خلوص نیت، وابستگی به امور دنیوی، و در محور عملی مؤلّفه های سرکشی دربرابر فرامین الهی، تحریکات شیطانی، افزون خواهی (حرص)، شهوت رانی بررسی شد و به همراه شرح هر مؤلفه به تبیین راهکارهای جدید تربیتی در مواجهه با موانع تربیت عقلانی پرداخته شد.Identifying and Explaining the Obstacles to Intellectual Education from Ibn Sina's Perspective
Intellectual education cultivates the power of reason. Intellect plays a crucial role in reasoning, analysis, and combining information within the education system. Therefore, this article aims to identify and explain the obstacles to rational education from Ibn Sina's perspective, proposing educational solutions to address them within the education system. The research employs a qualitative method with the Claysey model for data analysis. Data collection involved analyzing books, descriptions, and articles on Avicenna's views. Ibn Sina defines intellectual education as cultivating the intellectual power to reach divine proximity. By understanding and overcoming obstacles, this approach strengthens the educated mind. The article identifies these obstacles within three axes: cognitive, attitudinal, and practical. The cognitive axis includes elements like illusion, conflict with truth, sensory disorder, and emotional outbursts. The attitudinal axis encompasses components such as difficulty distinguishing good from bad (virtues and vices), anger, rage, lack of pure intention, and dependence on worldly affairs. Finally, the practical axis includes elements like disobeying God's commandments, satanic temptations, excessive desires (greed), and lust. Following the description of each element, the article proposes new educational solutions to address these obstacles to rational education.